رومن پولانسکی
رومن ریمون پولانسکی کارگردان فیلم، تهیه‌کننده، فیلم‌نامه‌نویس و هنرپیشه فرانسوی لهستانی برنده جایزه اسکار است. او در لهستان، بریتانیا، فرانسه و ایالات متحده آمریکا فیلم ساخته‌است و یکی از معدود «فیلمسازان حقیقتاً بین‌المللی» محسوب می‌شود. پولانسکی که با فیلم‌های پیانیست (۲۰۰۲)، محله چینی‌ها (۱۹۷۴) و بچه رزماری (۱۹۶۸) شناخته می‌شود از ۱۹۷۸ در فرانسه زندگی می‌کند و دارای تابعیت فرانسه و لهستان است.
فیلم‌های پولانسکی الهام‌بخش کارگردانان مختلفی از جمله برادران کوئن، وس اندرسن، آتوم اگویان، دارن آرونوفسکی، پارک چان-ووک، آبل فرارا و وس کریون بوده‌اند.
خانواده رومن پولانسکی
وی در ۱۹۳۳ در پاریس از پدری لهستانی و مادری روس زاده شد و در چهار سالگی همراه والدین و خواهر ناتنی خود، آنت، به کراکوف لهستان مهاجرت کرد. پس از مهاجرت آنها جنگ جهانی دوم آغاز شد و این شهر به تسخیر ارتش آلمان نازی درآمد. وقتی او حدودا ۵ ساله بود تنها به مدت چند هفته به مدرسه رفت و به واسطه یهودی بودن از مدرسه اخراج شد. در ۸ سالگی او، والدینش به بازداشتگاه های مرگ فرستاده شدند. وی تنها عضو خانواده پولانسکی است که توانسته از بازداشت و تبعید اجباری یهودیان بگریزد. پدر وی به اردوگاه کار اجباری ماوتهاوزن اعزام شد. مادرش نیز به اردوگاه آشویتس رفت و پس از رسیدن به آنجا کشته شد. وی دوران کودکی سختی را در گتو کراکوف همراه با آوارگی و زندگی و کار در خانواده‌های روستایی سپری کرد. بخشی از شهرت او به زندگی عجیب و غریبش بازمی‌گردد.
در دهه ۵۰، پولانسکی به مدرسه سینمایی ایالتی شهر لودز رفت و در آن جا سینما و عکاسی آموخت. او اولین نقشش را در فیلم یک نسل (۱۹۵۴) به کارگردانی آندره وایدا تجربه کرد. او در دوران تحصیل در تعدادی فیلم سینمایی بازی کرد و چند فیلم کوتاه ساخت. که مهمترین آنها دو مرد و یک گنجه در سال ۱۹۵۸ یک فیلم تجربی ۲۰ دقیقه ای که فیلمنامه آن را خودش نوشته بود و وقتی فرشته ها سقوط می کنند در سال ۱۹۵۹ بود که با کسب جوایز بین المللی شهرتی را برای پولانسکی به همراه آوردند.
او تنها یک فیلم با نام چاقو در آب که نخستین فیلم بلندش بود را در لهستان ساخت. او سه گانه ای را در انگلستان با فیلم انزجار آغاز کرد و با بچه رزماری در امریکا و مستاجر در اروپا ادامه داد. او با ساخت فیلم بچه رزماری به مضمون شیطان پرستی در سینمای هالیوود پرداخت.
او که به همراه فیلمسازان دیگر مأموریت داشتند که درباره هولوکاست فیلم بسازند، در سال ۲۰۰۲ جایزه اسکار را برای فیلمی با این مضمون به نام پیانیست کسب کرد اما به دلیل پرونده حقوقی که در زمینه رسوایی اخلاقی در امریکا داشت نتوانست در این مراسم حضور یابد و هریسون فورد جایزه او را دریافت کرد.
ازدواج های پولانسکی
پولانسکی در سال ۱۹۵۹ با هنرپیشه لهستانی باربارا کفیاتکوفسکا-لاس ازدواج کرد و در ۱۹۶۲ از وی جدا شد.
در سال ۱۹۶۸ با هنرپیشه آمریکایی شارون تیت ازدواج کرد. در ۱۹۶۹ چارلز منسن و پیروانش شارون تیت باردار را در حالی که باردار بود به شکل فجیعی به قتل رساندند. در آن زمان پولانسکی در انگلستان مشغول کارگردانی فیلم «روز دلفین» بود که به علت قتل شارون تیت هرگز ساخته نشد. مانسون و همدستانش در دادگاه به حبس ابد محکوم شدند.
پولانسکی در سال ۱۹۸۹ با هنرپیشه فرانسوی امانوئل سیگنر ازدواج کرد و از ازدواج آخر خود دو فرزند به نام‌های مورگان و الویس دارد.
اتهام تجاوز جنسی پولانسکی
پولانسکی در سال ۱۹۷۷ متهم شد که در جریان یک میهمانی در منزل جک نیکلسون در شهر لس آنجلس دختری ۱۳ ساله (به نام «سامانتا گایمر») را وادار به استفاده از نوشیدنی‌های الکلی و مواد مخدر کرده و سپس به او تجاوز کرده است. از نظر قوانین ایالت کالیفرنیا هم‌آغوشی با دختران زیر ۱۶ سال به هرحال، «تجاوز جنسی» به حساب می‌آید و قابل تعقیب است. او پس از گذراندن چند هفته بازداشت و پیش از اتمام دادرسی، بدون اجازه مقامات قضایی از آمریکا به فرانسه گریخت.
پولانسکی دیگر هرگز به آمریکا بازنگشت و حتی در سال ۲۰۰۲ برای دریافت جایزه اسکار به خاطر فیلم «پیانیست» به آمریکا نرفت. در این سال‌ها مقامات دادگستری آمریکا حکم تعقیب را همچنان معتبر نگه داشتند. در سال ۲۰۰۵ با حکمی مجدد از پولانسکی خواسته شد که خود را به مقامات قضایی کالیفرنیا معرفی کند. اما پولانسکی از این امر خودداری ورزید.
در سال‌های بعد سامانتا گایمر داستان زندگی خود و شرح جزئیات آمیزش با پولانسکی را در کتابی با عنوان «آن دختر: زندگی در سایه رومن پولانسکی» منتشر کرد.
در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۹ رومن پولانسکی برای دریافت جایزه‌ای که قرار بود در جشنواره فیلم زوریخ به مناسبت تجلیل از کارنامه هنری‌اش به او داده شود، به زوریخ سوئیس سفر کرد؛ ولی در فرودگاه این شهر و با استناد به درخواست دادگستری ایالات متحده آمریکا توسط پلیس دستگیر شد.
وزارت دادگستری سوئیس با درخواست آزادی پولانسکی به قید وثیقه به دلیل فرار احتمالی او از سوئیس، مخالفت کرد. با این حال، اولین ویدمر شلومپف، وزیر دادگستری سوئیس روز دوشنبه ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۰ (۲۱ تیر ۱۳۸۹) اعلام کرد که چون دلایل بازداشت پولانسکی دیگر اعتبار ندارد دولت او با تقاضای دادگستری آمریکا مبنی بر تحویل پولانسکی مخالفت کرده و این فیلم‌ساز را پس از نزدیک به ده ماه حبس خانگی آزاد می‌کند.
برخی از آثار رومن پولانسکی
- الیور توئیست (۲۰۰۵)
- پیانیست (۲۰۰۲)
- دروازه نهم (۱۹۹۹)
- مرگ و دوشیزه (۱۹۹۴)
- ماه تلخ (۱۹۹۲)
- خشونت بار (۱۹۸۸)
- دزدان دریایی (۱۹۸۶)
- تس (۱۹۷۹)
- مستاجر (۱۹۷۶)
- محله چینی‌ها (۱۹۷۴)
- چه؟ (۱۹۷۲)
- تراژدی مکبث (۱۹۷۱)
- بچهٔ رزماری (۱۹۶۸)
- قاتلین بی باک خون آشام (۱۹۶۷)
- بن بست (۱۹۶۶)
- انزجار (۱۹۶۵)
- چاقو در آب (۱۹۶۲)
دیدگاه