احساس درد و سوزش در ناحیه مقعد یکی از شایع‌ترین علامت ضایعات در ناحیه آنورکتال است. درد مقعدی یا درد در قسمت پایین، معمولا در اطراف یا داخل مقعد و قبل، حین و بعد از دفع ایجاد شود. این مشکل مانند بسیاری از بیماری‌هایی که در نواحی شرمگاهی رخ می‌هد ممکن است باعث آزار و خجالت فرد مبتلا از مراجعه به پزشک و درمیان گذاشتن این موضوع شود. اما سوزش مقعد در هر فرد و در سنین متفاوت و به علل گوناگون ممکن است اتفاق بیفتد.
بیماری سوزش مقعد به چه علت به وجود میآید؟
ابتلا به سوزش مقعد علل گونانی دارد اما این عارضه معمولا به دلایلی چون استفاده از غذاهای تند و آلرژی‌زا، سندروم روده تحریک‌پذیر و بیماری‌های مربوط به روده، شقاق، هموروئید یا بواسیر، یبوست و غیره به‌وجود میآید.
حساسیت غذایی
مصرف برخی از غذاها مانند: غذاهای تند و پرادویه، کافئین، ترشی‌ها و گاهی داروها ممکن است باعث التهاب، خارش و سوزش ناحیه مقعد شود.
بیماری‌های روده
ابتلا به برخی بیماری‌های روده مانند: سندروم روده تحریک‌پذیر باعث آزار فرد در دفع هم‌چنین ایجاد درد، سوزش و خارش می‌شود.
شقاق
شقاق نوعی بیماری مقعدی است که به آن زخم مقعدی نیز گفته می‌شود. این بیماری درهنگام دفع شدت یافته و درد و سوزش فراوانی را به‌همراه دارد. این بیماری درصورت درمان نشدن شدت یافته و آزار بیشتری به دنبال دارد.
بواسیر
ایجاد تودهای در اطراف مقعد که معمولا همراه با درد، خونریزی،سوزش و خارش همراه است بواسیر یا هموروئید گفته می‌شود. در زمان ابتلا به بواسیر معمولا دفع بسیار دردناک و همراه با خونریزی است. بواسیر در افراد مختلف شدت و ضعف متفاوت دارد.
یبوست
دچار شدن به یبوست به‌طور مکرر و سختی در دفع باعث احساس سوزش بعد از دفع می‌شود. اگر این مشکل به مدت طولانی ادامه داشته و درمان نشود ممکن است باعث بیماری‌های دیگری مانند شقاق و بواسیر شود.
اسهال
مشکل گوارشی و ابتلا به اسهال طولانی مدت باعث خشک شدن ترشحات ناحیه مقعد و ابتلا به خشکی و سوزش این قسمت شود.
رعایت نکردن بهداشت
رعایت کردن بهداشت این ناحیه از بدن بسیار مهم و الزامی است. در صورت درست تمیز نشدن مقعد بعد از دفع میکروب‌ها و آلودگی‌ها انباشته شده و سبب ایجاد بیماری می‌شود. هم‌چنین استفاده از برخی لوسیون‌ها و دستمال‌های زبر ممکن است باعث التهاب و سوزش شود.
آبسه مقعد
با جمع شدن عفونت در اطراف مقعد یکی از غدد روده دچار انسداد می‌شود، در این زمان آبسه مقعد رخ می‌دهد که همراه با التهاب و ترشح عفونت از این قسمت است.
بیماری‌های مقاربتی
ایجاد رابطه مقعدی و انتقال بیماری‌هایی چون زگیل تناسلی موجب بروز درد، سوزش و خارش در این ناحیه می‌شود.
درمان بیماری سوزش مقعدی
درد و سوزش در مقعد یک بیماری بسیار آزاردهنده است که احتمال ابتلا به آن در هر فرد با هر سنی امکان پذیر است. درمان این مشکل در بیماری‌های خفیف اصولا کار راحتی بوده و با مصرف برخی داروها، یا حتی درمان‌های خانگی البته با تایید پزشک، به سرعت قابل درمان است، اما در بیماری‌های حادتر ممکن است نیاز به درمان جدی و حتی جراحی داشته باشد. پس لازم است بعد از مشاهده دردها و التهابات مقعدی به پزشک مراجعه کرده و از پیش‌روی بیماری جلوگیری کرد.
بیماری سوزش مقعدی با توجه به شدت و ضعف آن درمان‌های متفاوتی مانند: درمان گیاهی، درمان دارویی و استفاده از پماد و درمان خانگی دارد.
درمان دارویی سوزش مقعد
درمان دارویی سوزش مقعد لازم است حتما تحت نظر و با تجویز پزشک انجام شود. برای حل این مشکل معمولا پزشک داروهایی مانند آنتی‌هیستامین که یک داروی ضد حساسیت است و یا پمادهایی با این خاصیت را تجویز می‌کند. درمان دارویی هم مانند سایر روش‌ها گاه تاثیرگذار بوده و گاه هم تاثیری حاصل نمی‌شود در این زمان لازم است از روش‌های دیگری هم‌چون لیزر و حتی جراحی استفاده کرد. برای درمان مشکلاتی چون: بواسیر، شقاق و سایر مشکلات سوزش‌های مقعدی، لیزر روش درمانی بسیار مناسبی است. این روش پرطرفدار روش بهتری از عمل‌های جراحی بوده و عوارض کم‌تری نسبت به سایر روش‌ها دارد.
استفاده از پماد برای درمان و کاهش سوزش مقعد
استفاده از پمادهای موضعی روشی موثر در درمان و کاهش التهابات ناحیه مقعد است. پمادهای گوناکونی برای این مشکل در داروخانه‌ها موجود است.
• پماد رینا پلاس که یک پماد معروف گیاهی است و تاثیر بسیار خوبی بر این بیماری دارد. این پماد رضایت افراد زیادی را به خود جلب کرده است.
• پماد آنتی فیشر
• پماد نیتروگیلیسیرین
• پماد آنتی هموروئید
• سایر پمادهای گیاهی موجود که بیشتر در عطاری‌ها یافت می‌شود.
• پماد لیدوکائین (این پماد صرفا خاصیت بی‌حس کنندگی برای ساعات موقت داشته و دارای خاصیت درمانی نیست.)
درمان خانگی سوزش ناحیه مقعد
در درمان خانگی سوزش مقعد در ابتدا لازم است:
• بهداشت این ناحیه به صورت اصولی رعایت شود یعنی لباس زیر مرتب تعویض شود، شستشوی مقعد به اندازه لازم انجام شده و از شستشوی بیش‌از حد و همین‌طور استفاده از شوینده و لوسیون‌های حساسیت‌زا و بو دار خودداری شود.
• برای تسکین درد از کمپرس آب سرد بر روی ناحیه ملتهب استفاده کنید.
• برای کاهش درد و سوزش و ازبین بردن عفونت‌ها در محلی حاوی آب گرم و نمک به مدت 15دقیقه بنشینید.
• از مصرف غذاهای ادویه دار بهخصوص غذاهای تند خودداری کنید.
• برای درمان سوزش‌های ناشی از یبوست از میوههای حاوی فیبر و برخی ملین‌ها استفاده کنید.
• مصرف به اندازه آب و مایعات را حتما در برنامه روزانه خود جای دهید.
درمان گیاهی سوزش مقعد
یکی دیگر از راه‌های کنترل و درمان سوزش مقعد درمان گیاهی آن است که معمولا در طب سنتی این روش تجویز می‌شود:
• به صورت روزانه سیر مصرف کنید: سیر با خاصیت ضد میکروبی خود می‌تواند روش مناسبی در درمان عفونت‌ها باشد. هر روز دو عدد سیر را به صورت خام یا یا یه صورت له شده همراه با شیر به مدت یک هفته مصرف کنید.
• از گیاه آلوئه‌ورا استفاده کنید: ژل گیاه آلوئه‌ورا را از برگ آن جدا کرده و به صورت تنها یا با روغن زیتون مخلوط کنید و بر روی موضع قرار دهید.
• مخلوطی از عسل و پودر انبه تهیه کرده و هر روز از آن مصرف کنید.
• استفاده از کپسول ویتامین E که یکی از روش‌های مورد تایید طب سنتی است، می‌تواند در کاهش درد و التهاب و سوزش موثر باشد. به این صورت که چند کپسول را برش داده و از مواد میانی آن بر روی قسمت ملتهب قرار داده شود.
پیشگیری از ابتلا به سوزش مقعدی
بهترین روش برای پیشگیری از هرگونه آزار و اذیت ناشی از این بیماری جلوگیری از ابتلا به آن است. برای پیشگیری از بیماری‌های مقعدی لازم است برخی نکات مانند رعایت بهداشت این ناحیه، استفاده از لباس زیرهای نرم و نخی و غیره رعایت شود.
دیدگاه