قبل از اینکه بیشتر کلیساها وجود داشته باشند، مسیحیان اولیه در خانه های محله ای که به عنوان کلیساهای خانگی شناخته می شدند جمع می شدند. در واقع، کلمه کلیسا همچنین برای توصیف جامعه مسیحی به عنوان یک کل استفاده می شد - خود این کلمه در یونانی به معنای انجمن یا اجتماع است.
در قرن اول پس از میلاد، چندین مرکز مذهبی در سرزمین مقدس وجود داشت، اما بیشتر کلیساهای مسیحی که امروزه آنها را می شناسیم، پس از قرن دوم در سراسر جهان گسترش یافتند.
کلیسای پیتر در شهر واتیکان تا زادگاه عیسی مسیح در بیت لحم، اینها قدیمی ترین کلیساهای جهان هستند.
1. کلیسای جامع اچمیادزین (321)
اعتقاد بر این است که کلیسای جامع شهر اچمیادزین که به ارمنی واغارشاپات نامیده می شود در سال 301 پس از میلاد در ارمنستان ساخته شد و قدیمی‌ترین کلیسای جامع مسیحیت روی زمین است.
کلیسای اصلی بر روی یک معبد بت پرستی در زمانی ساخته شد که مسیحیت به عنوان دین رسمی توسط پادشاه تیریدات سوم به اجرا درآمد، اما بعداً کلیسا ویران شد. این کلیسا چندین بار در طول قرون مختلف بازسازی شده است - بنابراین ترکیبی از چندین سبک معماری ارمنی را به نمایش می گذارد.
امروزه، کلیسای جامع اصلی درون پرچین‌های آراسته شده و چمن‌زارهایی است که با ساختمان‌های مدرن‌تر قرن نوزدهم احاطه شده‌اند. خود کلیسای جامع شامل یک گنبد مرکزی است که با نقاشی های دیواری باشکوه و پر زرق و برق مزین شده است و یک گنجینه که در آن مجموعه ای از آثار مقدس مانند لنس مقدس و بقایای کشتی نوح یافت می شود.
گفته می شود این کلیسا در طول نسل کشی ارامنه توسط امپراتوری عثمانی به عنوان پناهگاهی برای ارامنه بوده است. امروزه، یک بنای یادبود نسل کشی را می توان در باغ های زیبای کلیسای جامع یافت.
2. پاناگیا اکاتونتاپیلیانی (326)
پاناگیا اکاتونتاپیلیانی که به معنی کلیسای صد در است، یکی از باورنکردنی ترین بناهای قدیمی مسیحیت است که در جزیره پاروس یونان واقع شده که یک کلیسای کوچک و دو کلیسا که آن را در بر گرفته شامل می شود که قدمت آنها به سال 326 بعد از میلاد باز می گردد. طبق افسانه ها، 99 در در داخل مجموعه وجود دارد و آخرین در، یک در مخفی، زمانی باز می شود که کلیسای ایاصوفیه در قسطنطنیه(استانبول) بار دیگر ارتدکس شود.
این کلیسا ظاهراً توسط مادر امپراتور روم کنستانتین کبیر (حکومت 306-337)، سنت هلن، در طول زیارت خود به سرزمین مقدس، زمانی که او برای عبادت در کلیسایی در جزیره توقف کرد، تأسیس شد.
3. صومعه استاوروونی
صومعه استاوروونی به شکل ناپایداری در بالای کوه صلیب استاوروونی قرار دارد. این صومعه باستانی که بین سال های 327 تا 329 ساخته شده است، گمان می رود که قدیمی ترین صومعه در جزیره قبرس باشد.
دلیل اصلی سفر زائران به سمت این صومعه کوهستانی به خاطر قطعه ای از صلیب مقدس است که در داخل کلیسا نگهداری می شود است که ظاهراً توسط هلن قدیس، مادر امپراتور کنستانتین پس از سفر او به اورشلیم بازگردانده شد. متاسفانه ورود زنان به این صومعه ممنوع است و فقط مردان اجازه بازدید از آن را دارند.
4. کلیسای سنت پیتر (333)
کلیسای سنت پیتر در شهر واتیکان قرار گرفته است که به خاطر کلیساها و ساختمان‌های مذهبی اش مورد احترام است.
این کلیسا که قدمت آن به سال 333 پس از میلاد برمی‌گردد، اگرچه در قرن شانزدهم بازسازی شده است، بزرگترین - و یکی از قدیمی‌ترین - کلیسای رم است و گمان می‌رود بر روی مقبره سنت پیتر ساخته شده باشد.
ویژگی های برجسته شامل بالکن مرکزی، که به ایتالیایی یه آن لژ برکت گفته می شود، جایی که پاپ در مناسبت های خاص با مردم صحبت می کند، و نمای چشمگیر با 13 مجسمه، از جمله سنت جان باپتیست و مسیح نجات دهنده است.
درون دیوارهای کلیسای عظیم، آثار هنری خارق‌العاده‌ای وجود دارد از جمله مجسمه معروف پیتا از میکل آنژ که ارزش فوق العاده ای دارد.
5. کلیسای مقبره مقدس (335)
کلیسای مقبره مقدس که به عنوان کلیسای رستاخیز شناخته می شود، کلیسایی در محله مسیحیان شهر قدیمی اورشلیم است. این مکان مقدس ترین مکان برای مسیحیان در جهان به حساب می آید، زیرا از قرن چهارم تاکنون مهمترین مکان زیارتی مسیحیت بوده است.
طبق روایاتی که به قرن چهارم برمی‌گردد، این مکان شامل دو مکان مقدس است که در مسیحیت مقدس شمرده می‌شوند: محلی که عیسی به نام کالواری یا گلگوتا یا جلجتا به صلیب کشیده شد و مقبره خالی عیسی که در آنجا دفن و زنده شد.
این کلیسا از زمان ایجاد آن در قرن چهارم، به عنوان مکان سنتی رستاخیز مسیح، مقصد اصلی زیارت مسیحیان بوده است، بنابراین نام اصلی یونانی آن، کلیسای آناستازیس ("رستاخیز") بوده است.
دیدگاه