فلج اطفال چیست؟
فلج اطفال یک بیماری ناشی از ویروسی است که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد. فلج اطفال یک بیماری ناتوان کننده و تهدید کننده زندگی است که توسط ویروس فلج اطفال ایجاد می شود. ویروس از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند و می‌تواند نخاع فرد را آلوده کند و باعث فلج شود (نمی‌تواند قسمت‌هایی از بدن را حرکت دهد).
فلج اطفال همچنین می تواند با خوردن غذای خام یا نیم پز یا آب آشامیدنی یا سایر نوشیدنی های آلوده به مدفوع یک فرد آلوده منتقل شود.
اکثر افراد مبتلا به فلج اطفال احساس بیماری نمی کنند. برخی افراد فقط علائم جزئی مانند تب، خستگی، حالت تهوع، سردرد، احتقان بینی، گلودرد، سرفه، سفتی در گردن و پشت و درد در بازوها و پاها دارند. اکثر افراد به طور کامل بهبود می یابند. در موارد نادر، عفونت فلج اطفال باعث از دست دادن دائمی عملکرد عضلات (فلج) در بازوها یا پاها (معمولاً پاها) می شود. در صورت از دست دادن عملکرد عضلات مورد استفاده برای تنفس یا عفونت مغز، مرگ ممکن است رخ دهد.
از اواخر دهه 1940 تا اوایل دهه 1950، فلج اطفال سالانه حدود 35000 نفر را در ایالات متحده فلج می کرد و آن را به یکی از ترسناک ترین بیماری های قرن بیستم تبدیل کرد. تا سال 1979، ایالات متحده عاری از فلج اطفال بود.
ابتکار جهانی ریشه کنی فلج اطفال در سال 1988 راه اندازی شد و پیشرفت قابل توجهی در سال های اخیر حاصل شده است و تنها سه کشور باقی مانده اند که فلج اطفال هرگز متوقف نشده است: افغانستان، نیجریه و پاکستان. مناطق آسیب دیده در این سه کشور کوچکتر شده است. با این حال، فلج اطفال به کشورهایی وارد شده است که قبلاً عاری از فلج اطفال بوده اند. تا زمانی که فلج اطفال در همه جا متوقف نشود، حتی کشورهای عاری از فلج اطفال نیز در معرض خطر شیوع هستند.
علائم فلج اطفال
اکثر افرادی که به ویروس فلج اطفال آلوده می شوند (حدود 72 نفر از 100) هیچ علامت قابل مشاهده ای نخواهند داشت.
حدود 1 نفر از هر 4 نفر (یا 25 نفر از 100) مبتلا به عفونت فلج اطفال علائمی شبیه آنفولانزا دارند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گلو درد
- تب
- خستگی
- حالت تهوع
- سردرد
- دل درد
این علائم معمولاً 2 تا 5 روز طول می کشد و سپس خود به خود از بین می رود.
نسبت کمتری از افراد (بسیار کمتر از یک نفر از هر 100، یا 1 تا 5 نفر از هر 1000) مبتلا به عفونت ویروس فلج اطفال، علائم جدی تری را که بر مغز و نخاع تأثیر می گذارد، نشان می دهند:
- پارستزی (احساس سوزن و سوزن در پاها)
- مننژیت (عفونت پوشش نخاع و/یا مغز) در حدود 1 نفر از هر 25 نفر مبتلا به عفونت ویروس فلج اطفال رخ می دهد.
- فلج (نمی‌توان قسمت‌های بدن را حرکت داد) یا ضعف در بازوها، پاها یا هر دو، در حدود 1 نفر از هر 200 نفر مبتلا به عفونت فلج اطفال رخ می‌دهد.
فلج شدیدترین علامت مرتبط با فلج اطفال است، زیرا می تواند منجر به ناتوانی دائمی و مرگ شود. از هر 100 نفری که فلج ناشی از عفونت فلج اطفال دارند، بین 2 تا 10 نفر می میرند، زیرا این ویروس بر ماهیچه هایی که به آنها کمک می کند تنفس می کنند تأثیر می گذارد.
حتی کودکانی که به نظر می رسد به طور کامل بهبود می یابند، ممکن است ۱۵ تا ۴۰ سال بعد در بزرگسالی دچار درد، ضعف یا فلج عضلانی جدید شوند. به این سندرم پس از فلج اطفال می گویند.
توجه داشته باشید که فلج اطفال به عنوان بیماری فلجی تعریف می شود. بنابراین فقط افراد مبتلا به عفونت فلجی به این بیماری مبتلا هستند.
انتقال فلج اطفال
- ویروس فلج اطفال بسیار مسری است و از طریق تماس فرد به فرد منتقل می شود.
- در گلو و روده فرد آلوده زندگی می کند.
ویروس فلج اطفال فقط افراد را مبتلا می کند. از طریق دهان وارد بدن شده و از طریق:
- تماس با مدفوع (مدفوع) فرد مبتلا
- قطرات ناشی از عطسه یا سرفه یک فرد مبتلا (کمتر شایع است)
ممکن است به ویروس فلج اطفال مبتلا شوید اگر:
- تکه های کوچکی از مدفوع روی دستان خود برداشته اید و دهان خود را لمس می کنید.
- اشیایی مانند اسباب بازی های آلوده به مدفوع را در دهان خود قرار می دهید.
یک فرد آلوده ممکن است بلافاصله قبل و تا 2 هفته پس از بروز علائم، ویروس را به دیگران منتقل کند.
- این ویروس می تواند هفته ها در مدفوع فرد آلوده زنده بماند. در شرایط غیربهداشتی می تواند غذا و آب را آلوده کند.
- افرادی که علائمی ندارند همچنان می توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند و آنها را بیمار کنند.
پیشگیری و درمان فلج اطفال
دو نوع واکسن وجود دارد که می تواند از فلج اطفال جلوگیری کند:
- واکسن غیرفعال ویروس فلج اطفال (IPV) بسته به سن بیمار به صورت تزریقی در پا یا بازو تزریق می شود. از سال 2000 فقط IPV در ایالات متحده استفاده می شود.
- واکسن خوراکی ویروس فلج اطفال (OPV) هنوز در بسیاری از نقاط جهان استفاده می شود.
- واکسن فلج اطفال با آماده کردن بدن کودکان برای مبارزه با ویروس فلج اطفال از آنها محافظت می کند. تقریباً همه کودکان (99 کودک تا 100 از 100) که تمام دوزهای توصیه شده واکسن فلج اطفال غیرفعال را دریافت می کنند، از ابتلا به فلج اطفال محافظت می شوند.
دیدگاه