۶ گونه قارچ سمی و کشنده در ایران
از میان ۱۰۰۰ گونه قارچ کلاهکدار و یا چتری که تاکنون از ایران جمع آوری، شناسایی و گزارش شده است، ۵۰ گونه به عنوان گونه های قارچ سمی و خطرناک شناخته می شود. اما باید به این نکته توجه داشت تمامی این ۵۰ گونه به یک میزان سمی نبوده و میزان سمی ات آنها با یکدیگر متفاوت است.
تاکنون شش گونه قارچ سمی و کشنده به اسامی زیر در جدول در ایران گزارش شده است که از گسترش جغرافیایی وسیعی در ایران برخوردار بوده و سطح وسیعی از پوشش های جنگلی شمال و شمال غرب تا مناطق مختلف غرب کشور گسترده شده است.
آمانیتا فالوئید
آمانیتا فالوئید نوعی قارچ سمی است که کلاهک این قارچ به شکل محدب می باشد و سطح صاف و خشکی دارد و به رنگ زیتونی تا سبز و به قطر تا ۱۵ سانتی متر می باشد، پایه به طول تا ۱۵ سانتی متر و به رنگ سفید است.
آمانیتا وِرنا
آمانیتا وِرنا نوعی قارچ سمی است که کلاهک به قطر تا ۱۰ سانتی متر و در ابتدا کروی و به تدریج باز می شود و به شکل محدب، به رنگ سفید، سفید کرمی تا سفید مایل به زرد. پایه به طول تا ۱۲ سانتی متر و سفیدرنگ و تیغه ها و گوشت قارچ نیز سفیدرنگ می باشد.
آمانیتا ویرسا
آمانیتا ویرسا کلاهک به قطر تا ۱۲ سانتی متر، محدب و مخروطی و کاملاً به رنگ سفید، کلاهک در شرایط آب و هوایی مرطوب و لزج و براق و رنگ تیغه ها سفید است. پایه ها به طول تا ۱۲ سانتی متر و به رنگ سفید می باشد.
گالرینا مارگیناتا
گالرینا مارگیناتا در این قارچ سمی کلاهک به قطر تا ۱۰ سانتی متر، به شکل صاف تا محدب، رنگ کلاهک زرد قهوه ای تا قهوه ای خرمایی و حاشیه کلاهک به شکل ردیفی از خطوط ظریف به موازات حاشیه مشخص شده است. رشد گروهی و خوشه ای روی چوب دارند و در ابتدا زردرنگ ولی به تدریج با بلوغ اسپورها، تیره تر تا قهوه ای می شوند. پایه به طول تا ۱۲ سانتی متر، استوانه ای و سفیدرنگ است و به مرور زمان تیره تر می شود.
لپیوتا برونیون‌اینکارناتا
لپیوتا برونیون‌اینکارناتا کلاهک به قطر تا ۶ سانتی متر و در ابتدا نیم کروی تا محدب و به تدریج باز و به شکل محدب و یا صاف می شود. سطح کلاهک پوشیده از فلس های قهوه ای که در سطح روشن کلاهک پخش شده است. رنگ تیغه های این قارچ سمی در ابتدا سفید ولی به تدریج کرمی تا زرد تیره می شود. پایه به طول تا ۵ سانتی متر و به سمت قاعده تیره تر و پوشیده از فلس های قهوه ای رنگ.
لپیوتا سابینکارناتا
لپیوتا سابینکارناتا کلاهک به قطر تا ۶ سانتی متر و در ابتدا نیم کروی تا محدب و به تدریج باز و به شکل محدب و یا صاف می شود. سطح کلاهک پوشیده از فلس های قهوه ای که در سطح روشن کلاهک پخش شده است. رنگ تیغه ها در ابتدا سفید ولی به تدریج کرمی تا زرد تیره می شود. پایه به طول تا ۵ سانتی متر و به سمت قاعده تیره تر و پوشیده از فلس های قهوه ای رنگ.
علائم مسمومیت با قارچ های سمی
علائم مسمومیت در اثر مصرف یک قارچ سمی از یک علامت گوارشی ساده و زودگذر مانند دل درد تا علائم و عوارض پیچیده کبدی و کلیوی و یا حتی مرگ فرد در اثر مصرف برخی گونه ها، متفاوت است.
در مسمومیت های شدید، یک دوره پنهان از علائم اولیه شروع می شود. در این دوره بیمار هیچ علائمی از خود نشان نمی دهد ولی پس از دوره پنهان اولیه، علائم اولیه گوارشی آغاز می شود و علائم مسمومیت به شکل تهوع، درد شکم، بی حالی بدن و اسهال ظاهر می شود.
علائم پس از مدتی فروکش می کند و بیمار وارد مرحله دوم پنهان می شود. پس از پایان مرحله دوم پنهان، علائم پیشرفته با شدت بیشتری ظهور می یابد که مهمترین آنها عبارتند از اختلالات کبدی و سیستم گوارشی و کلیه ها و درنهایت کما و مرگ بیمار.
راهکارهای کاهش مسمومیت ناشی از مصرف قارچ های خود رو
- نصب تابلوهای هشداردهنده در رویشگاه های قارچ های سمی در صورتی که محل تفرج و تفریح گاه های مردم نیز می باشد، باید توسط دولت انجام گیرد.
- مردم از مصرف قارچ هایی که در طبیعت جمع آوری می کنند، بپرهیزند.
- پس از مصرف قارچ، به دنبال هر نوع احساس تغییر در وضعیت جسمانی، باید سریعاً به نزدیک ترین پزشک و یا مرکز درمانی مراجعه نمایید.
- بهترین روش برای تشخیص قارچ سمی شناسایی انواع گونه های خوراکی است که آن نیز نیازمند مهارت و تخصص می باشد؛ که این نیز نیازمند دانش و تجربه طولانی مدت است؛ چه بسا گونه هایی از قارچ سمی که ظاهری بسیار شبیه قارچ های خوراکی دارند و جز افراذ متخصص متوجه نمی شوند.
دیدگاه