قبرستان پینه شلوار که به آن قبرستان شادباش مشایخ هم می‌گویند، در ۶کیلومتری شهر تبریز واقع شده است. در اطراف تبریز، روستایی به نام شادباش مشایخ وجود دارد که این قبرستان درون روستا قرار گرفته است. به همین دلیل است که قبرستان را به نام روستا نیز می‌شناسند. روستای شادباش مشایخ در نزدیکی محله ائل گلی قرار دارد. وقتی به این محله رسیدید، به سمت جنوب شرقی حرک کنید تا روستا را مشاهده کنید.
تاریخچه قبرستان پینه شلوار
تاریخچه این قبرستان به روزگاران بسیاری قدیمی برمی‌گردد. نمی‌توان زمانی دقیق برای تاریخ این قبرستان تعیین کرد. حدس و گمان‌ها این است که قدیمی‌ترین قبرهای این قبرستان متعلق به زمان‌های پیش از اسلام است. سنگ‌هایی فرسوده شده در این قبرستان پیدا شده‌اند که به این حدس و گمان‌ها کمک می‌کنند. این سنگ‌ها، سنگ‌های خارای سخت هستند که مقاومت بسیار خوبی دارند به طوری که باید هزاران سال زمان بگذرد تا روند فرسایش آن‌ها شروع شود. این موضوع نشان می‌دهد که این قبرستان از هزاران سال پیش تا کنون وجود داشته است و در طی دروه‌های تاریخی مختلف، تغییراتی در راه و روش ساخت سنگ قبرها ایجاد شده است. در این قبرستان بزرگان تبریزی متعلق به قرن‌های ۷ تا ۹ هجری قمری دفن شده‌اند.
معرفی قبرستان پینه شلوار
قبرستان پینه شلوار، قبرستانی باستانی است که در اطراف شهر تبریز قرار دارد. گفتیم که در این قبرستان، قبرهای افراد مهم تبریزی که در قرن‌ها ۷ تا ۹ هجری قمری زندگی می‌کرده‌اند، وجود دارد. قبرستان پینه شلوار حالا به محلی برای دفن افراد محلی تبدیل شده است و مردم محلی اجازه نمی‌دهند شخص غریبه دیگری در این مکان دفن شود.
در طول این سالیان دراز، قبرستان بسیار در معرض حمله غارتگران و دزدان قرار گرفته است و به این دلیل قبرهای موجود در آن بسیار پراکنده‌اند. گذر این سالیان طولانی باعث شده است که سنگ قبرهایی با اشکال و عجیب و غریبی در آن پدید آیند که امروز برای من و شما آشنا نیستند. قبرستان پینه شلوار حالا علاوه به قبرستان مردم محلی، به مکانی برای بازدید تبدیل شده است. شما می‌توانید پیش از غروب آفتاب به این قبرستان پر رمز و راز بروید و به افسانه‌های مردم محلی درباره این قبرستان نیز گوش دهید.
نکته جالبی که درباره این قبرستان وجود دارد، شکل و شمایل سنگ قبرهای آن است. در برخی از این سنگ قبرها حفره‌هایی دیده می‌شود. به عقیده مردم محلی این حفره‌ها برای این در نظر گرفته می‌شدند که مردم بتوانند برای پرندگان آب و دانه بریزند. به عقید برخی دیگر برخی از سنگ قبرها با حفره و برخی دیگر با برآمدگی‌هایی ساخته می‌شدند تا به این شکل بتوانند کنار یکدیگر قرار بگیرند. این شیوه امروزه هم در نجاری استفاده می‌شود. باید بدانید که به دلیل غارت‌های فراوان هم‌اکنون هیچ نماد برافراشته سالمی هم وجود ندارد.
انواع سنگ قبر در قبرستان پینه شلوار
در قبرستان پینه شلوار تبریز از لحاظ تاریخی، شاهد ۳ دوره ی برای ساخت سنگ قبرها هستیم:
قبرهایی با نماد مردانه و زنانه. البته لازم است بدانید که در این قبرستان در حال حاضر سنگ قبری با نماد زنانه وجود ندارند و آن ها غارت شده اند.
سنگ قبرهایی که مشابه آن ها را در تبریز و شهرهای دیگری چون اهر، مراغه، خوی، اردبیل و دیگر شهرهای ترک زبان نیز می توان مشاهده کرد. این مزارها از لحاظ تاریخی هیچ گونه شناسنامه ی واقعی ندارند. البته در این میان به غیر از برخی سنگ قبرها که مورد دستکاری قرار گرفته اند، بقیه الفبایی بر روی آن ها نوشته نشده و تنها از روی برخی مشخصات می توان فهمید مربوط به ارامنه ی مهاجر در این منطقه هستند. سنگ قبرهای این دوره از جنس سنگ خارا هستند و با شکل ها و نمادهایی به شکل سنگ قبرهای آرامستان مریم ننه مارالان دیده می شوند.
در آخر که سنگ قبرهای اسلامی که دارای متن ها و تاریخ های جدید هستند. سنگ قبرها کوچک تر و با خط کوفی روی آن مشخصات و سال فوت و دفن فوت شدگان بر روی آن ها نوشته شده است.
همچنین میتوان دوره چهارمی را نام برد که تدفین‌هایی است که در زمان معاصر توسط اهالی روستا انجام شده است.
مشاهیر دفن‌شده در قبرستان پینه شلوار
یکی از مهم‌ترین افرادی که در این قبرستان دفن شده‌اند، سلطان اویس است. سلطان اویس، دومین پادشاه دوره ایلکانی و از مهم‌ترین پادشاهان این دوره است. او توانست قلمرو دولت را بسیار وسعت دهد و آنقدر اعتبار پیدا کرد که سکه‌ها به نام او ضرب می‌شد. در کنار تمامی این‌ها، سلطان اویس، پادشاهی عادل و هنردوست بوده است. او به شعر، نقاشی و موسیقی علاقه بسیاری داشته است و چند تا از بهترین نقاشان این دوره در دربار او و تحت حمایت خودش بودند. مشاهیر دیگر دفن شده در قبرستان پینه شلوار، بزرگان قرن‌ها ۷ تا ۹ هجری قمری هستند که به دلیل گذر زمان طولانی از دفن آن‌ها، نام نشانی آن‌ها مشخص نیست.
دیدگاه