مضرات قطره استامینوفن برای کودکان: از ایجاد مسمومیت تا آسیب های کبدی شدید

مسمومیت با قطره استامینوفن در کودکان

استامینوفن یک مسکن رایج بدون نسخه و کاهش دهنده تب برای کودکان و بزرگسالان است. با دوز مناسب، استامینوفن بسیار ایمن است. اما اگر فردی در هر سنی بیش از دوز توصیه شده استامینوفن مصرف کند، می تواند دچار مسمومیت با استامینوفن شود. این یک وضعیت خطرناک است. کبد نمی تواند دوزهای بیش از حد دارو را پردازش کند. اگر کودکی بیش از حد استامینوفن مصرف کند (یا مقدار توصیه شده را برای مدت طولانی مصرف کند)، سموم می توانند در بدن او تجمع کنند. این مسمومیت می تواند باعث استفراغ، آسیب کبدی و مرگ شود. مقابله سریع با شرایط بسیار مهم است.

دوز صحیح استامینوفن برای کودکان چقدر است؟

دوز مصرف استامینوفن برای هر کودک ممکن است متفاوت باشد. در میان عوامل دیگر، دوز مصرف برای کودک به این موارد بستگی دارد:

• وزن و سن کودک

• استامینوفن به چه شکلی مصرف می شود (مثلاً قطره یا قرص).

• چه داروهای دیگری ممکن است کودک مصرف کند.

در نظر داشته باشید که حتما با پزشک متخصص نیز مشورت کنید.

مسمومیت با قطره استامینوفن در کودکان چقدر شایع است؟

مصرف بیش از حد استامینوفن و مسمومیت آن شایع است. هر کسی ممکن است واکنش نامطلوبی به مصرف بیش از حد استامینوفن داشته باشد. مسمومیت با استامینوفن یکی از علل شایع آسیب کبدی (سمیت کبدی) است.

گروه خاصی از افراد نسبت به سایرین در برابر مشکلات کبدی آسیب پذیرتر هستند. کودکان و نوجوانانی که قبلاً به بیماری کبد یا هپاتیت A، B یا C مبتلا هستند، پس از مصرف بیش از حد استامینوفن، احتمالاً علائم شدیدی خواهند داشت. کبد آنها برای پردازش دارو تلاش می کند که می تواند منجر به نارسایی کبد شود.

چگونه یک کودک دچار مسمومیت با قطره استامینوفن می شود؟

کبد به عنوان یک فیلتر برای بدن عمل می کند. این داروها را پردازش می کند و مواد موجود در بدن را سم زدایی می کند. در صورتی که کبد کودک بیش از حد یک دارو را فرآوری کند (متابولیسم) کند یا مجبور باشد آن را برای مدت طولانی متابولیزه کند ممکن است دچار مشکل شود. مسمومیت استامینوفن زمانی رخ می دهد که کودک:

• از دوز توصیه شده تجاوز می کند یا چندین دوز را خیلی نزدیک به هم مصرف می کند.

• مقدار توصیه شده را چندین روز متوالی مصرف می کند.

علائم مسمومیت با قطره استامینوفن در کودکان چیست؟

علائم مصرف بیش از حد استامینوفن بلافاصله ظاهر نمی شود. ممکن است تا 24 ساعت پس از مصرف بیش از حد هیچ علامتی وجود نداشته باشد. توجه به زمان مصرف استامینوفن فرزندتان و اینکه به چه شکل (مایع، قرص، کپسول، کپسول/قرص با رهش زمانی) مصرف شده است، مهم است.

برخی از علائم مسمومیت با قطره استامینوفن عبارتند از:

• تهوع مداوم، استفراغ، درد در سمت راست شکم زیر دنده ها، بی اشتهایی، خستگی

• ادرار تیره یا خونی، یا کاهش مقدار یا تکرر ادرار

• گیجی، خواب آلودگی و از دست دادن هوشیاری

• پوست و چشم هایی که زرد به نظر می رسند (یرقان)

• مشکلات تنفسی

• تاری دید

اگر هر یک از این علائم را در کودک خود مشاهده کردید و به مصرف بیش از حد استامینوفن مشکوک هستید، فورا با شماره پزشک تماس بگیرید یا به نزدیکترین اورژانس مراجعه کنید.

عوارض مسمومیت با قطره استامینوفن چیست؟

مصرف بیش از حد استامینوفن تهدید کننده زندگی است. اگر بلافاصله پس از مصرف بیش از حد درمان نشود، می تواند منجر به موارد زیر شود:

• زردی، وضعیتی که در آن چشم ها و پوست زرد می شوند زیرا کبد نمی تواند سموم را به طور موثر پردازش کند.

• آسیب شدید کبد و نارسایی کبد

• نارسایی کلیه

• پانکراتیت (ورم پانکراس)

• مرگ

مسمومیت با استامینوفن در کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک فرزندتان را معاینه می‌کند و از شما در مورد داروهای اخیر تا حد مصرف، زمان تقریبی مصرف و نوع فرمولاسیون (مایع، قرص، کپسول/قرص تایم رهش) سؤال می‌کند. برای تایید تشخیص مصرف بیش از حد استامینوفن، آزمایش خون انجام می شود. این آزمایش خون موارد زیر را مشخص می کند:

• سطح استامینوفن در خون.

• عملکرد کبد، برای تعیین اینکه کبد چقدر خوب کار می کند.

راه های درمان مسمومیت با استامینوفن چیست؟

درمان بستگی به زمانی دارد که کودک شما دوز ناامن استامینوفن را مصرف کرده است. بر اساس زمانی که مصرف بیش از حد اتفاق افتاده است، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پمپاژ معده: اگر مصرف بیش از حد، کمتر از 30 دقیقه قبل از شروع درمان اتفاق افتاده باشد، پزشکان ممکن است با استفاده از لوله ای که از طریق دهان وارد می شود، معده کودک را خالی کنند. به این روش شستشوی معده می گویند. این فقط بلافاصله پس از مصرف بیش از حد موثر است.

• زغال فعال: در عرض 4 ساعت پس از مصرف بیش از حد، پزشکان ممکن است به کودک ماده ای به نام زغال فعال (پودر مخلوط شده در مایع) بدهند. زغال فعال با اتصال مواد شیمیایی سمی به خود در دستگاه گوارش عمل می کند. سپس این مواد شیمیایی می توانند از روده ها عبور کرده و بدون جذب از بدن خارج شوند.

• N-استیل سیستئین (NAC): این دارو می تواند از آسیب کبدی پس از مصرف بیش از حد استامینوفن جلوگیری کند. اما نمی تواند آسیب کبدی را به طور کامل جبران کند. پزشک ممکن است این دارو را از طریق دهان یا از طریق ورید (IV) تجویز کند. بیشترین اثربخشی آن 8 ساعت پس از مصرف بیش از حد استامینوفن است. N-استیل سیستئین (NAC) می تواند باعث تهوع و استفراغ شود. کودک شما باید چندین دوز NAC را طی 72 ساعت مصرف کند. مقدار مصرف بستگی به سطح استامینوفن در خون کودک دارد.

• پیوند کبد: اگر آسیب کبدی خیلی شدید باشد، ممکن است کودک به پیوند کبد نیاز داشته باشد. پزشک جزئیات این فرآیند را توضیح خواهد داد.

چگونه می توان از مسمومیت با استامینوفن در کودکان جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از مصرف بیش از حد استامینوفن، دستورالعمل های دوز را به دقت دنبال کنید. با پزشک متخصص کودک خود در مورد دوز مناسب بر اساس وزن و سن کودک صحبت کنید. بیش از یک محصول حاوی استامینوفن را همزمان ندهید.

راه های دیگر برای جلوگیری از مسمومیت با قطره استامینوفن عبارتند از:

• داروها را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.

• برچسب ها را بخوانید و مطابق دستورالعمل مصرف کنید. برخی از اشکال مایع استامینوفن دارای غلظت‌های متفاوتی از استامینوفن هستند، بنابراین حتما دستورالعمل هر محصول را مطالعه کنید.

• بسیاری از داروها نیز (مانند داروهای سرماخوردگی) شامل استامینوفن هستند. برچسب ها را بخوانید تا ببینید آیا استامینوفن از قبل در دارو وجود دارد یا خیر.

• دستورات پزشک را دنبال کنید. استامینوفن را بیش از آنچه که پزشک توصیه کرده است به کودک خود ندهید. میزان مشخص شده ی دارو  را در فاصله زمانی کوتاه به کودک خود ندهید و همیشه دستورالعمل های دارو را دنبال کنید.

• زمان های مصرف دارو را یادداشت کنید بنویسید چه زمانی و چه مقدار دارو داده شده است.

• دارو را در محیطی با نور مناسب اندازه گیری کنید. در اتاق تاریک دارو ندهید. زیرا میزان دوز اشتباه را افزایش می دهد.