منتورینگ
منتورینگ رابطهای دوطرفه و مشارکتی با هدف پیشرفت حرفهای و فردی است که میان منتور (mentor) و مِنتی (mentee) ایجاد میشود. منتور معمولا فردی باتجربه است که دانش، تجربه و اطلاعات خود را به فردی کمتجربهتر (منتی) منتقل میکند. منتور مشاور و الگویی قابلاعتماد است که با ارائه پیشنهادها و دانش خود منتی را تشویق و پشتیبانی میکند. هدف منتور کمککردن به منتی برای بهبود مهارتها و پیشرفت شغلی است.
منتورینگ میتواند رسمی یا غیررسمی باشد. در محیط غیررسمی منتی اهداف را تعیین میکند، اهدافی که معمولا قابلاندازهگیری و سنجش نیستند. ولی در رابطه منتورینگ رسمی، اهداف عملی و قابلاندازهگیری هستند و در چهارچوب الزاماتی مشخص تعریف و تعیین میشوند.
منتور خوب میتواند به منتی کمک کند:
• در کارش موفقتر شود
• مهارتهای جدیدی بیاموزد
• اعتمادبهنفس بیشتری پیدا کند
• برای پیشرفت شغلی خود تصمیمات بهتری بگیرد
منتور برای درک و شناخت منتی و چالشهای او وقت میگذارد و سپس بر اساس این شناخت و تجربیات شخصی خودش، او را راهنمایی و در جهت رسیدن به اهدافش هدایت میکند. این رابطه بر پایه اعتماد و احترام متقابل است و از نظر شخصی و حرفهای برای هر دو طرف مزایایی دارد.
تکنیک ها یا مدل های منتورینگ
1. منتورینگ یک به یک
در این نوع منتورینگ فقط یک منتور و منتی وجود دارد و معمولا فردی باتجربهتر با فردی کمتجربه یا جوانتر همراه میشود.
2. منتورینگ گروهی
در این مدل یک یا چند منتور با گروهی از منتیها کار میکنند. در مدارس و برنامههای مختص جوانان اغلب از این مدل استفاده میشود، زیرا زمان و منابع کافی برای درنظرگرفتن یک منتور برای هر منتی وجود ندارد.
3. پییر منتورینگ (Peer Mentoring)
در این مدل، طرفین سِمَت یکسانی دارند یا در بخشهای یکسانی از شرکت کار میکنند یا در زندگی حرفهای یا شخصی خود تجربههای مشترک یا مشابهی دارند. در این رابطه منتورینگ هر دو نفر به یکدیگر آموزش میدهند و کمک میکنند. این رابطه منتورینگ میتواند گروهی یا یک به یک باشد.
4. منتورینگ الکترونیکی (E-Mentoring) یا از راه دور
با پیشرفت فناوری دیگر نیازی نیست رابطه منتورینگ رودررو باشد. با استفاده از نرمافزارهای آنلاین یا حتی ایمیل دو طرف میتوانند مجازی با یکدیگر در ارتباط باشند.
5. منتورینگ معکوس (Reverse Mentoring)
این رابطه منتورینگ درست برعکس رابطه منتورینگ معمول و سنتی است. یعنی بهجای اینکه کارمند ارشد به کارمند جوانتر آموزش دهد، کارمند جوانتر کارمند ارشد را راهنمایی میکند. در این نوع منتورینگ، معمولا فرد جوانتر یا تازهکارتر طرز استفاده از اپلیکیشن یا فناوری جدیدی را به فرد ارشد و مسنتر میآموزد.
6. منتورینگ سرعت (Speed Mentoring)
این نوع منتورینگ شامل ملاقاتهایی کوتاه و سریع است و معمولا بخشی از رویدادی در شرکت یا کنفرانس به شمار میرود. در منتورینگ سرعت، منتی با تعدادی از منتورهای مختلف مجموعهای از مکالمات یکبهیک را انجام میدهد و معمولا پس از گفتوگویی کوتاه، از پیش یک منتور پیش منتور بعدی میرود. منتی باید از قبل آماده باشد و برای دریافت راهنماییهای افراد حرفهای سؤالاتی را آماده کرده باشد.
وظایف کلیدی منتور
شاید بتوان گفت مهمترین وظیفهای که یک منتور دارا است، هدایت کردن منتی در جهت و مسیر درست میباشد اما در عین حال لیستی از وظایف را میتوان برای یک منتور حرفهای در نظر گرفته که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
• هدایت کردن منتی در مسیر درست
• همواره در دسترس باشد
• صداقت داشته باشد
• دید همهجانبه داشته باشد
• اشتباهات را گوشزد کند
• الهامبخش باشد
• به تصویر کشاندن مسیر و مقصد نهایی
• توانایی ترسیم رودمپ
ویژگی های یک منتور خوب
هنگامی که قصد داریم دست به انتخاب یک منتور بزنیم، با مد نظر قرار دادن نکاتی که در ارتباط با وظایف کلیدی منتور بودند، خواهیم توانست بخش قابلتوجهی از فرآیند انتخاب را طی کنیم اما در عین حال باید یکسری خصیصهها و ویژگیهای دیگر را هم مد نظر قرار دهیم تا در نهایت به نتیجهای که میخواهیم برسیم که در همین راستا میتوان موارد زیر را برشمرد:
• داشتن دید عمیق نسبت به بازار
• اهل شعار دادن نبودن
• نتورکینگ قوی
• ایفای نقش یک رُل مادِل (اُلگو)
مزایایی منتورینگ
داشتن منتور، راهی عالی برای سهولت انجام وظایف در شرکت است و باعث میشود که درمورد وظایفتان از شخصی که سالها تجربه دارد و از پیچوخمهای کسبوکار میداند، یاد بگیرید. همچنین با داشتن فرد موفقی در کنارتان برای پشتیبانی، میتوانید مهارتهای شغلی خود را افزایش دهید، راحتتر با محیط جدیدتان سازگار شوید و بهطور کلی کسی را داشته باشید که در مواقع نیاز به او اعتماد کنید.
1. در کارتان رشد و توسعه پیدا خواهید کرد
بهاحتمال زیاد، منتورتان از همان جایی شروع کرده است که شما امروز قرار دارید؛ بنابراین، میداند که انجام چه کاری برای پیشرفت در شرکت لازم است؛ بدین ترتیب، بدون شک او بهترین فرد برای راهنمایی شما در چند ماه اول کار جدیدتان است.
منتورهای محل کار، اساسا معلمان توسعه شغلی هستند که پیچوخمهای کار را به شما نشان میدهند، مهارتهای لازم را برای توسعه به شما میآموزند و بهطور کلی، اشخاصی هستند که برای درخواست مشاوره، نمیترسید به آنها نزدیک شوید.
2. تمرکزتان بیشتر میشود
حواس پرتی در محیط کار شلوغ آسان است؛ بهویژه هنگامی که شخصیتهای متفاوتی در دفتر کار میکنند. شاید کسی از بخش حسابداری سر مشتری فریاد میکشد یا با همکارش بهطور کنترلناپذیری میخندد. این هیاهوها هرچه باشد، داشتن منتور به شما کمک میکند در مسیر درستتان باشید و توجهتان را برای کارهای حرفهای و پیشرفتهای حفظ کنید که به ارتقا و رشدتان کمک میکند.
3. رابطه دوستی خواهید داشت
وقتی کارفرمایان، منتورها و کارمندان را با هم جفت میکنند، بهطور معمول، علایق و شخصیت افراد را در نظر میگیرند تا از ادامه همکاری مطمئن شوند. در واقع، پس از صرف این همه وقت با منتور خود، بهاحتمال زیاد پیوند ویژهای با او برقرار خواهید کرد و متوجه میشوید که در واقع اشتراکات بسیاریی نیز با یکدیگر دارید.
بیشتر اوقات، این فرد معمولا با پایان برنامه مشاوره شما، به دوست معتمد و امین شما تبدیل میشود؛ به این معنی که شاید بخواهید خارج از کار نیز به او مراجعه کنید.
4. شبکه خود را رشد خواهید داد
داشتن منتوری که آرزو دارید مانند آن باشید، به اتصال مادامالعمری تبدیل میشود و در رشد شبکه ارتباطی به شما کمک میکند. همان طور که آنها نسبت به شما، مدتزمان طولانیتری در این حرفه بودهاند، احتمالا افراد مناسبی را نیز میشناسند که میتوانند شما را به آنها معرفی کنند. اگر ایشان راهحل مشکلاتتان را نمیدانند، بهاحتمال زیاد کسی را برای کمک به شما میشناسند. مزیت دیگر نیز شناختن چهره آشنایی در رویدادهای شبکه است که میتواند نحوه کار و گفتوگو با مشتریها و متخصصانی را که در همان مسیر کاری شما هستند، نشان دهد.
5. بازخورد معتبری دریافت خواهید کرد
اگر ایدهای دارید که درمورد آن اطمینان ندارید، میتوانید با منتور خود مشورت کنید و ایدههایتان را با او درمیان بگذارید. منتورها میتوانند مشکلات احتمالی را شناسایی کنند و نتایجی را که حتی به ذهن شما خطور نکرده است، در اختیارتان بگذارند.
همچنین آنها بازخورد سازندهای را برای بهبود کارتان، قبل از ارسال به مشتری یا رئیستان ارائه میدهند؛ بهنوبهخود، آنها میتوانند با ارائه اظهارات معتبر، برداشت افراد را از شما تغییر دهند.
6. مشاوره حمایتی دریافت خواهید کرد
اگر در کار با مشکلی روبهرو هستید، منتور میتواند به شما مشاوره پشتیبانی دهد تا مشکل را بهروشی حرفهای کنترل کنید. تجربه و درک آنها میتواند شما را از خطا باز دارد و از تکرار یک اشتباه نجاتتان دهد.
در همین حال، صحبت با دوستان و خانواده درمورد مسائل مربوط به محل کار آسان است؛ اما متأسفانه، آنها کاملا اتفاقات پیش رو را درک نخواهند کرد و بنابراین نمیتوانند مشاورههای ارزشمندی را به شما ارائه دهند. از طرف دیگر، یک منتور قبلا در موقعیت شما بوده و به همین ترتیب، در یافتن راهحلی منطقی برای مشکل، بهتر و مجهزتر است.
7. کسی را دارید که موفقیتهایتان را به او بگویید
وجود منتور فقط برای اوقاتِ بد نیست؛ آنها برای اوقات خوب نیز هستند. منتورها میخواهند ببینند که زمانی را که برای شما سرمایهگذاری کردهاند، نتیجه داده است یا خیر؛ بنابراین، از اینکه در اوقات خوشتان دعوتشان کنید، خجالت نکشید و موفقیتهای بزرگ و کوچک خود را با آنها به اشتراک بگذارید. به خاطر بسپارید آنان تقاضای دستمزد ندارند، بلکه پاداششان به موفقیت شما بستگی دارد.
8. مهارت های ارتباطی خود را بهبود میبخشید
ممکن است منتورتان در زمینه دیگری با شما متفاوت باشد و پس از گذراندن سالها در صنعت، مهارت های بین فردی و ارتباطی بسیار خوبی کسب کرده باشد؛ به همین ترتیب، آنها به شما کمک میکنند تا ارتباط مؤثرتری را برقرار کنید و روشهای ارتباطی شما را در محل کار و خارج از آن به چالش میکشند؛ علاوه بر این، ممکن است به شما کمک کنند تا اعتماد به نفس خود را تقویت کنید و مجبورتان کنند تا قبل از ارائه کار در حضور کل شرکت، در جمع مخاطبان کمی سخنرانی کنید.
9. با فرهنگ سازمان مورد نظرتان آشنا میشوید
فرهنگ هر شرکت کمی متفاوت با فرهنگ شرکتهای دیگر است و مهم است که بدانید سازمان چگونه کار میکند و چطور میتوانید با سایر اعضای تیم، بهترین تطابق را داشته باشید. طرح داشتن منتور شغلی نیز بخشی از فرهنگ سازمان خواهد بود؛ بنابراین، مهم است که ۱۰۰٪ تلاش کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید و به عضو معتبر و کارآمدی در بخش تبدیل شوید.
10. احساس خوشبختی خواهید کرد
با دانستن اینکه شما فقط یک عدد در سیستم نیستید، بهطور خودکار احساس خوشبختی میکنید؛ زیرا میدانید مهارتها و تلاشهای شما بهواقع ارزشمند است. داشتن منتور بهمعنای این است که شرکت در حال سرمایهگذاری زمان و منابع برای توسعه شماست تا از این طریق در کسبوکار سرآمد باشید. به هر حال، اگر برایشان مهم نبود، برای تنظیم برنامه راهنمایی شما، خودشان را به زحمت نمیانداختند!
11. درآمد بیشتری خواهید داشت
هنگامی که مهارتهای بیشتری را کسب کنید، بیشتر موردتوجه کارفرمایان قرار خواهید گرفت که بهنوبه خود، اغلب به شما این فرصت را میدهد تا درآمد بیشتری نسبت به همسالانتان کسب کنید؛ همچنین، صرفنظر از اینکه منتور شما در همان سازمانی باشد که شما نیز در آینده خواهید بود، آنها میتوانند شما را راهنمایی کنند که چگونه برای دستمزد بیشتر مذاکره کنید، ترفیع بگیرید یا حتی به مسیر شغلی جدیدی وارد شوید.
12. بهطور مرتب، در حال یادگیری خواهید بود
داشتن منتوری که میتواند بهطور مرتب دانشش را با شما در میان بگذارد، به این معنی است که شما در موقعیت یادگیری مداوم همهچیز قرار خواهید گرفت. آنها میتوانند نکات و ترفندهای جدید تجارت را به شما ارائه دهند؛ همچنین توصیههای خوبی را درمورد گوشدادن به پادکستها و خواندن کتابهایی برای افزایش دانش، به شما ارائه میدهند. به یاد داشته باشید که حتی بالارتبه ترین همکارانتان نیز یک منتور دارند.
13. مهارتهای رهبری خود را توسعه خواهید داد
با دقت کردن بر روی رفتار و واکنش های سرپرست یا منتور خود هنگام ارائه اطلاعات و دستورالعملها و نظارت بر دیگران، مهارتهای رهبری آنها را تقلید خواهید کرد. به قول معروف، «شما بهخوبی معلمتان هستید»؛ بنابراین، اگر معلمتان رهبری عالی باشد، شما نیز روزی به رهبری عالی تبدیل خواهید شد.
دیدگاه