ازگیل میوه ای با قدمت ده هزار سال در ایران
از میوه شگفت انگیز ازگیل چه می دانیم ؟
اَزگیل (نام علمی: Mespilus germanica) که در زبان گیلکی به آن "کونوس", "کُنوس" ؛ در زبان مازندرانی به آن "کِنِس" و "کندس" و در زبان تالشی به آن "فتر" می‌گویند، نام درخت و میوه‌ای است كه در اواخر پاييز و اوايل زمستان مي رسد. از خانواده گلسرخیان از سرده ازگیل (سرده)، هم خانواده با سیب، گلابی، به، زالزالک و گلابی وحشی.در نزهت نامه علایی هم آن را کندس خوانده‌اند.
این میوه ده هزار سال پیش در جنوب دریای کاسپین در مناطق گیلان و مازندران و قزوین در ایران کشت می‌شد. ۷۰۰ سال پیش از میلاد به یونان و در ۲۰۰ پ. م به روم رسید. کاشت این میوه از طریق رومی‌ها در بقیه اروپا گسترش یافت. در حال حاضر ازگیل در همهٔ جنگل‌های شمال ایران از ارسباران تا چناران (بجنورد) و در همهٔ بلندی‌های کرانه‌های دریا در دامنه جنوبی البرز و مناطق استپی می‌روید.
میوه کروی شکل و قهوه‌ای رنگ درخت ازگیل کمی بزرگ تر از آلو است که رنگ زرد یا نارنجی دارد و برخی قسمت های آن به رنگ قرمز می باشد. این میوه مزه ی خوشایندی دارد و طعم آن شیرین ، آبدار و کمی گس است ازگیل را می توان به صورت تازه یا خشک شده مصرف کرد. از این میوه جهت تهیه شربت و کنسرو ازگیل نیز استفاده می‌شود.
نرسیده ی ازگیل بسیار سخت و اسیدی است و تا زمانی که خوب رسیده نشود قابل خوردن نیست. میوه ی ازگیل کاملا رسیده به مرور زمان رنگ قهوه ای روشن به خود می گیرد و برخی طعم آن را مشابه با انجیر، کامکوات و خرمای ایرانی می‌دانند و برخی دیگر طعمی مابین گلابی و زالزالک را به آن نسبت می‌دهند. ازگیل را به صورت خام به عنوان میوه‌ای لذیذ، مطبوع و تقویت‌کننده مصرف می‌کنند. از ازگیل جهت تهیه شربت و کنسرو ازگیل نیز استفاده می‌شود.قسمت هاي مورد استفاده درخت ازگيل، برگ و ميوه آن است. اسم فارسي ازگيل «اردف» و «گيل»بوده است.
خواص درمانی ازگیل
این میوه حاوی مقادیر زیادی ویتامین B2 ،B1 ،C و A است و نیز از آن برای خواص دارویی آن استفاده می شود. این گیاه حاوی تانن، پروتئین، اسیدهای آلی طبیعی و پکتین با مقدار کمی کربوهیدرات است. مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم، آهن و منیزیم نیز در این میوه یافت می شود که به تقویت سلامت سیستم ایمنی کمک می کند. مصرف روزانه این میوه برای افراد مبتلا به بیماری های کلیوی و کبدی مفید است. و برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند سنگ کلیه، فشارخون، التهاب‌های روده‌ای و … کاربرد دارد.
با سم زدایی و آبرسانی اندام ها و بدن سلامتی را تقویت می کند.
ازگیل و درمان سنگ کلیه
اصلی‌ترین کاربرد ازگیل برای برطرف کردن مشکلات کلیوی می‌باشد؛ زیرا آب مولکولی فراوانی دارد و بدن را سم زدایی می‌کند. در نتیجه به عنوان همکاری برای کلیه‌ها معرفی می‌شود. مصرف مداوم ازگیل دفع ادرار را تسهیل می‌نماید و سنگ‌های کلیوی را از بین می‌برد. برای از بین بردن سنگ‌های کلیوی علاوه بر میوه ازگیل، از جوشانده برگ ازگیل، نیز می‌توان استفاده نمود.
پایین آورنده ی فشار خون
یکی از مواد مغذی که به مقدار زیاد در ازگیل وجود دارد، پتاسیم است که به‌عنوان وازودیلاتور (منبسط‌کننده‌ی رگ‌ها) برای سیستم قلبی عروقی عمل می‌کند. پتاسیم با کاهش کشیدگی و فشار روی رگ‌ها و عروق خونی می‌تواند فشار خون را پایین بیاورد و از سلامت قلب محافظت کند. پتاسیم اغلب یک تقویت‌کننده‌ی مغز در نظر گرفته می‌شود، چون جریان خون به مویرگ‌های مغز را افزایش می‌دهد که می‌تواند عملکرد شناختی را بهبود ببخشد.
پیشگیری از دیابت با ازگیل
چای ازگیل اغلب به‌عنوان روشی برای پیشگیری یا درمان دیابت پیشنهاد می‌شود، چون ثابت شده است قند خون در افرادی که به‌طور منظم از چای ازگیل استفاده می‌کنند، به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد. ترکیبات ارگانیک منحصربه‌فرد موجود در چای ازگیل قادر به تنظیم سطوح گلوکز و انسولین هستند که به محافظت از بدن در برابر دیابت کمک می‌کند. همچنین برای کسانی که دیابت دارند، اجتناب از افت‌وخیز ناگهانی قند خون، اهمیت ویژه‌ای دارد که چای ازگیل می‌تواند به این امر کمک کند.
ازگیل خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد
چندین آنتی‌اکسیدان در ازگیل وجود دارند که برای سلامت انسان مفید هستند. آنتی‌اکسیدان‌ها قادرند رادیکال های آزاد را در درون بدن خنثی کنند؛ رادیکال‌های آزاد به‌عنوان یک محصول جانبی متابولیسم سلولی، در داخل سلول تولید می‌شوند. این مولکول‌ها با الکترون‌های جفت‌نشده‌شان می‌توانند باعث جهش سلول‌های سالم شوند که این امر به بیماری‌های مزمن ازجمله سرطان منجر می‌شود. چای ازگیل به‌طور خاص به کاهش میزان بروز سرطان ریه و دهان کمک می‌کند.
تسکین ناراحتی های سیستم تنفسی
مواد خلط‌آور در درمان سرماخوردگی و سایر عفونت‌های تنفسی، بسیار مهم هستند. چای ازگیل به‌عنوان یک خلط‌آور به‌کار می‌رود؛ خواه به‌صورت نوشیدنی یا برای غرغره کردن، چون می‌تواند باعث سرفه و خروج خلط و مخاط شود. خلط، جایی است که باکتری‌ها می‌توانند زندگی و رشد و در عین حال سایر علائم را تشدید کنند. بنابراین خروج آنها از دستگاه تنفسی‌تان می‌تواند حال شما را به‌سرعت بهتر کند.
با ازگیل سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید
ازگیل منبعی فوق‌العاده از ویتامین C است. ویتامین C یک جزء کلیدی در سیستم ایمنی همه‌ی افراد است. ویتامین C به افزایش تولید گلبول‌های سفید خون – اولین خط دفاعی بدن در مقابل پاتوژن‌ها – کمک می‌کند و همچنین به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان برای پیشگیری از بیماری‌های مزمن عمل می‌کند. علاوه بر این، ویتامین C برای تولید کلاژن ضروری است. کلاژن به رشد و ترمیم بافت‌ها در سراسر بدن پس از یک بیماری یا آسیب‌دیدگی کمک می‌کند.
چگونه ازگیل به هضم (گوارش) کمک می‌کند؟
پکتین نوع خاصی از فیبر رژیمی است که در میوه‌ی ازگیل وجود دارد و می‌تواند به بهبود روند گوارش کمک کند. فیبر رژیمی می‌تواند مدفوع را حجیم کند و حرکت پیش‌برنده یا کِرم‌وار را تحریک نماید که این امر به منظم شدن حرکات روده کمک می‌کند. اگر از یبوست، اسهال، گرفتگی شکم، نفخ یا سایر اختلالات معده رنج می‌برید، فیبر رژیمی می‌تواند آن التهاب را کاهش دهد و سلامت روده‌ی شما را بهبود ببخشد.
کنترل سطح کلسترول
اگرچه مکانیسم دقیق آن به‌طور کامل مشخص نیست، اما تحقیقات نشان می‌دهند که ازگیل به‌طور مستقیم با کاهش سطوح کلسترول در افرادی که به‌طور منظم از میوه یا چای آن استفاده می‌کنند، مرتبط است. این یکی از فواید سلامتی جالب ازگیل است اما در مقیاس وسیع اثبات نشده و به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است .
ازگیل از کاهش تراکم استخوان ها جلوگیری می کند
ازدست دادن تراکم مواد معدنی استخوان، یکی از مشکلات عمده‌ای است که افراد با بالا رفتن سن به آن دچار می‌شوند، به‌خصوص در سنین پس از یائسگی در زنان. خوشبختانه ثابت شده است که ازگیل از کاهش تراکم استخوان در بخش‌های مختلف بدن جلوگیری می‌کند. این فایده‌ی ازگیل به‌خاطر وجود ویتامین‌ها، مواد معدنی و ترکیبات شیمیایی تقلیدکننده‌ی هورمون در آن است.
تنظیم سیستم گردش خون
برای پیشگیری از کم خونی و علائم ناخوشایند آن لازم است مقدار زیادی آهن در رژیم غذایی افراد وجود داشته باشد. ازگیل حاوی غلظت‌های بالایی از آهن است که خبر خوبی برای گلبول‌های قرمز خون شماست! آهن یک بخش ضروری از هموگلوبین است که گلبول‌های قرمز اکسیژن‌دار را در سراسر بدن حمل می‌کند و درنتیجه گردش خون را افزایش می‌دهد. این کار می‌تواند به روند التیام سرعت ببخشد، انرژی را افزایش دهد و اطمینان دهد که تمام سیستم‌های ارگانی شما با حداکثر ظرفیت‌شان کار می‌کنند.
خواص چای و دمنوش برگ ازگیل
برگ های درخت ازگیل حاوی اسید اورسولیک می باشند و خواص ضد ویروسی قوی دارند و سبب درمان اچ آی وی خواهند شد.
چای ازگیل برای درمان پوکی استخوان
چای و دمنوش برگ ازگیل حاوی مقادیر بالای اسید اورسولیک بوده و مانع از بین رفتن مواد معدنی بدن شده و خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد.
خواص ضد سرطانی چای و دمنوش ازگیل
چای و دمنوش برگ ازگیل حاوی آنتی اکسیدان فراوانی است که خواص ضد سرطانی داشته و از متاستاز سلول های سرطانی جلوگیری می کند. مصرف چای و دمنوش برگ ازگیل به درمان سرطان ریه، سرطان دهان و سرطان روده بزرگ کمک می کند.
دم کرده ازگیل و خواص سم زدایی و پاک سازی بدن
برای پاک سازی و سم زدایی کبد و بدن نوشیدن دم کرده برگ ازگیل بسیار مفید است.
چای ازگیل و درمان اسهال
چای و دمنوش برگ ازگیل دارای خواص ضد التهابی می باشد بنابراین نوشیدن روزی 2 یا 3 فنجان دمنوش ازگیل یا برگ ازگیل برای درمان اسهال مفید است.
طرز تهیه چای و دمنوش ازگیل و برگ ازگیل
یک قاشق چای خوری ازگیل تازه خرده شده را با یک قاشق چای خوری برگ های خشک شده ازگیل در یک لیتر آب جوش بریزید و اجازه دهید یک ساعت بماند تا دم بکشد، سپس آن را از صافی عبور دهید و در فنجان بریزید و سرو کنید.
کاربردهای سنتی ازگیل از گذشته تا به امروز
1. ازگیل در طب سنتی به عنوان ملین استفاده می شود.
2. اعتقاد بر این است که برگ ها و دانه های ازگیل خاصیت قابض دارند.
3. در ایران از ازگیل برای درمان بیماری هایی مانند فشار خون بالا، ضربان قلب و تونیک قلب استفاده می شود.
4. عصاره برگ ازگیل برای درمان عفونت گلو و دهان استفاده می شود.
5. میوه ازگیل دارای خاصیت آرامش بخش و تمیز کننده ای است که برای اسهال مفید است.
6. دانه ازگیل به ریز کردن سنگ مثانه کمک می کند.
7. میوه ازگیل به درمان یبوست کمک می کند و سنگ مثانه و کلیه را از بین می برد.
8. این گیاه به از بین بردن آبسه دهان، نفخ معده، آبسه گلو، دفع تب، چاق شدن، خونریزی داخلی، تقویت پوست، اعصاب و درمان التهاب روده کمک می کند.
9. دم نوش ساخته شده از برگهای ازگیل برای درمان سنگ کلیه استفاده می شود.
10. در ایران از پوست، میوه، گل و برگ ازگیل برای درمان اسهال، آبسه گلو و تب استفاده می شود.
11. پوست درخت ازگیل خواص ضد التهابی دارد.
ملاحظات مصرف ازگیل
مصرف این میوه به مقدار زیاد می تواند به دلیل فعالیت برخی از اجزای آن، به ویژه تأثیر اسید پالمیتیک، یک اسید چرب اشباع که باعث افزایش سطح کلسترول خون می شود، می تواند باعث ایجاد مشکلات سلامتی شود و حتی ممکن است در برخی سلول ها متاستاز را تسریع کند. مصرف زیاد ازگیل همچنین می تواند منجر به حالت تهوع، گرفتگی معده و اسهال شود. این ویتامین C است که با وجود عنصری که فواید زیادی ایجاد می کند، می تواند سطح آهن را افزایش داده و به بافت سلولی آسیب برساند.
وجود کلسیم همچنین در صورت مصرف زیاد، به ویژه در بزرگسالانی که ممکن است دارای سنگ کلیه باشند، می تواند اثرات مضر داشته باشد، یبوست یا مانع از جذب سایر مواد معدنی مانند مس یا آهن می شود.
شرایط لازم برای کشت درخت ازگیل
آب و هوای معتدل
اولین عنصر اساسی، آب و هوایی است که باید با زمستان های معتدل گرم شود. ازگیل می تواند در جاهایی که درجه حرارت شدیدتر است رشد کند، اما فقط به عنوان یک گیاه زینتی رشد می کند، طعم آن کیفیت خود را از دست می دهد و معمولاً برای تجارت استفاده نمی شود.
خاک مناسب و زهکشی
یکی دیگر از عناصر مهم خاک است، این میوه می تواند در تعداد زیادی از شرکت ها، خواه شنی و خاک رس وجود داشته باشد، اما داشتن یک زهکشی مناسب ضروری است، اگر این عامل مؤثر نباشد، اندازه میوه ممکن است خیلی بزرگ باشد یا بیش از حد کوچک، و بلوغ آن زود یا خیلی دیر خواهد بود. همچنین توصیه نمی شود آن را در شرایط شوری بیش از حد قرار دهید.
میزان آب لازم
تنظیم مقادیر آب یک عامل تعیین کننده برای رشد آن است. اینها باید متوسط باشند. به عنوان مثال اگر میزان بارندگی سالانه از 1500 میلی متر بیشتر نباشد، لازم است آبیاری را افزایش دهید تا تولید فراوان و شرایط میوه بهینه باشد. اگر مقادیر آب کمیاب باشد، می توان از تولید این میوه کاسته و اندازه میوه بسیار کوچک خواهد شد.
بارش باران در طول پاییز می تواند به رشد ازگیل آسیب برساند. دلیل آن این است که آنها باعث ایجاد شکوفه های زودرس می شوند که متعاقباً در معرض یخبندان زمستان قرار می گیرند.
آنها همچنین می توانند به رسوباتی که بعد از بالغ شدن میوه روی می دهند؛ صدمه بزنند زیرا می توانند کیفیت یکسان را کاهش داده و خسارت در سطح آن شوند.
دیدگاه