مهمترین چیزی که در مورد بیماری کبد در کودکان باید بدانید این است که این اتفاق کم رخ میدهد اما احتمال بروز آن صفر هم نیست. اگر کودک شما مشکلات کبدی داشته باشد ممکن است پوست یا چشم او زرد به نظر برسد.
همچنین امکان این که به راحتی کبود شود یا خونریزی کند هم وجود دارد. اما اگر کبودی یا خون دیدید، وحشت نکنید! اصولا روی زانو و ساق پای بچههایی که بازی میکنند کبودیهای زیادی دیده میشود. با این حال اگر کبودیها در جاهای عجیب و غریب بود یا به دفعات زیاد شاهد خونریزی بینی بودید، ممکن است مشورت با دکتر کودکان انتخاب مناسبی باشد. خستگی زیاد، گیجی، خارش شدید و تورم شکم هم ممکن است از علائم این بیماری باشد.
نارسایی کبد در کودکان چیست؟
کبد بزرگترین عضو داخل شکم محسوب میشود و کارهای زیادی هم دارد. این عضو مهم بدن با فیلتر کردن مواد شیمیایی سمی یا مضر از خون سلامت انسان را تامین میکنند. کبد همچنین به هضم غذا نیز کمک کرده و انرژی را ذخیره یا آزاد میکند. همچنین وظیفهی ساخت پروتئین برای سلولها و سایر بافتهای بدن را نیز بر عهده دارد.
تعداد بیماریهای شناخته شده مربوط به کبد کودکان به ۱۰۰ نوع میرسد. از جملهی آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• نارسایی حاد کبد
• هپاتیت حاد و مزمن
• سندرم آلاژیل
• کمبود آلفا ۱ آنتی تریپسین
• هپاتیت خود ایمنی
• اختلالات صفراوی و کیسه صفرا
• کیست کلدوکال
• هپاتیت مزمن B
• هپاتیت C مزمن
• سیروز کبدی
• فیبروز مادرزادی کبدی
• بیماری فیبروز کیستیک کبد
• بیماری کبدی مرحله نهایی
• بیماری کبد چرب
در میان تمام این موارد نارسایی کبدی یکی از مهمترین بیماریهاست. نارسایی کبد زمانی اتفاق میافتد که کبد به قدری بیمار و آسیبدیده باشد که به طور کامل یا ناقص از کار بیفتد. با این که این اتفاق نادر است ولی ممکن است که گاهی در کودکان نیز رخ دهد. بسیاری از کودکانی که به این وضع دچار میشوند میتوانند به راحتی درمان شوند اما برخی دیگر به شدت درگیر بیماری شده و ممکن است عدهی قلیلی نیاز به پیوند کبد داشته باشند. دو نوع اصلی نارسایی کبد در کودکان وجود دارد:
• نارسایی حاد کبد: این نوع بیماری به طور ناگهانی ایجاد شده و در ممکن است در کودکانی که پیش از این بیماری کبدی شناختهشدهای نداشتهاند رخ دهد.
• نارسایی مزمن کبد: این بیماری زمانی رخ میدهد که بیماری کبدی کودک به آرامی به سمت بدتر شدن حرکت کند.
چه چیزهایی باعث بیماری کبد در کودکان می شود؟
بیماری کبد ممکن است برای کودکان در هر سنی رخ دهد. کبد میتواند به دلایل مختلف آسیب ببیند یا دچار بیماری شود. در برخی از موارد اصلا نمیتوان علتی را برای این اتفاق پیدا کرد. اما از جمله علل شناختهشدهی نارسایی حاد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• ویروسهایی مانند تبخال HSV و ویروس اپشتین بار EBV، سیتومگالوویروس CMV یا هپاتیت B، A و E. بسیاری از ویروسهای دیگری نیز وجود دارند که میتوانند باعث نارسایی حاد کبدی شوند که هنوز کشف نشدهاند.
• اختلالات متابولیک ارثی مانند گالاکتوزمی، تیروزینمی، بیماری ویلسون و بیماریهای میتوکندری
• سموم، برخی از قارچهای وحشی، سم موش، حشرهکش، علفکشها و برخی حلالها و پاککنندهها
• برخی داروها مانند اریترومایسین، والپروئیک اسید یا استامینوفن بیش از حد
• مشکلات سیستم ایمنی
• جریان خون کم به کبد مانند نارسایی قلبی
سایر علل احتمالی:
• هپاتیت مزمن مانند هپاتیت C، هپاتیت خود ایمنی، استئاتوهپاتیت غیر الکلی (شکل شدید بیماری کبد چرب)
• بیماری های ارثی، مانند هموکروماتوز (آهن بیش از حد در بدن)، کمبود آلفا-۱ آنتی تریپسین یا فیبروز کیستیک (بیماری های ارثی که ریه ها را نیز تحت تأثیر قرار می دهند)
• مشکلات قلبی که خون رسانی به کبد را کاهش می دهد
• بیماری های مجاری صفراوی، مانند آترزی صفراوی (مجاری صفراوی مسدود شده یا ناقص در نوزادان) یا کلانژیت اسکلروزان (التهاب مزمن مجاری صفراوی)
علائم بیماری کبد در کودکان چیست؟
ممکن است در ابتدا علائم مربوط به بیمار کبد در کودکان مانند سایر بیماریهای رایچ در دوران کودکی مانند آنفولانزا باشد. این علائم شامل موارد زیر است و در صورتی که برای مدت طولانی باقی ماند بهتر است که با یک دکتر اطفال تماس بگیرید:
• احساس خستگی دائمی
• حالت تهوع و استفراغ
• از دست دادن اشتها
• درد شکم
• تغییر الگوی خواب
• مدفوع خاکستری یا کمرنگ
• وجود خون در مدفوع یا ادرار
• افزایش وزن
• خستگی یا از دست دادن استقامت
• استفراغ خونی
• ادرار بیش از اندازه زرد
اگر بیماری کبد در کودکان بدتر شود میتواند علائم زیر را به همراه داشته باشد:
• زردی پوست و چشم
• خارش در تمام بدن
• ایجاد کبودی یا خونریزیهای طولانیمدت
• متورم شدن شکم بر اثر تجمع مایعات
• مشکلات مغزی مانند گیجی، تحریکپذیری، خواب‌آلودگی غیر معمول در طول روز یا بیخوابی در شب
چگونه بیماری کبد در کودک تشخیص داده می شود؟
بدون انجام آزمایشهای ویژه تشخیص بیماری کبد در کودکان در مراحل اولیه دشوار است به این خاطر که علائم مشابه با سایر بیماریها دارد اما شما می‌توانید با مراجعه به یک متخصص اطفال، آزمایشهای لازم را انجام دهید. از این آزمایشها برای بررسی موارد زیر استفاده می شود:
• سطوح بالای بیلی روبین که منجر به زردی می شود
• سطح بالای آنزیم کبدی
• مشکلات لخته شدن خون
• علائم آنسفالوپاتی (آسیب مغزی)
بیماری کبد در کودکان گاهی میتواند بسیار جدی باشد. بنابراین هر کودکی که بخش قابل توجهی از علائم مذکور را دارد بایستی در سریعترین زمان ممکن به متخصص اطفال مراجعه کند.
دیدگاه