هیرسوتیسم یا پرمویی به رشد موی بیش از حد در زنان اشاره میکند. هیرسوتیسم باعث افزایش بیش از حد موهای تیره در بدن میشود.
مقدار موی بدن تا حد زیادی از طریق ژنتیک تعیین میشود. طیف گستردهای از توزیع نرمال مو، ضخامت و رنگ به علت تفاوت در وراثت وجود دارد. با این حال، هیرسوتیسم یک بیماری پزشکی است. علت پرمویی در زنان میتواند ناشی از مقدار بیش از حد هورمونهای مردانه به نام آندروژنها، به ویژه تستوسترون، ایجاد شود. همچنین دیگر علت پرمویی در زنان میتواند به دلیل صفات خانوادگی و ژنتیکی باشد.
هیرسوتیسم یا پرمویی در زنان
هیرسوتیسم وضعیتی است که در آن رشد ناخواسته موها با الگوی مردانه در زنان اتفاق می افتد. هیرسوتیسم منجر به رشد بیش از حد موهای تیره رنگ در قسمت هایی از بدن می شود که در حالت عادی فقط در مردان رخ می دهد مانند صورت، سینه و کمر.
میزان موهای بدن شما تا حد زیادی توسط آرایش ژنتیکی شما تعیین می شود. طیف گسترده ای از توزیع طبیعی، ضخامت و رنگ مو به دلیل اختلاف در وراثت وجود دارد. با این حال، هیرسوتیسم یک وضعیت پزشکی است که می تواند ناشی از هورمون های اضافی مردانه به نام آندروژن ها و در درجه اول تستوسترون باشد. همچنین می تواند ناشی از یک صفت خانوادگی باشد.
علائم هیرسوتیسم یا پرمویی در زنان
هیرسوتیسم شامل رشد موهای ضخیم و تیره رنگ بر روی قسمت هایی است که خانم ها معمولا مو ندارند – در درجه اول صورت، قفسه سینه و کمر. آنچه که به عنوان رشد بیش از حد مو در نظر گرفته می شود بسته به قومیت و فرهنگ متفاوت است.
هنگامی که سطح آندروژن بالا باعث هیرسوتیسم می شود، علائم دیگر ممکن است به مرور زمان ایجاد شوند؛ این فرایند، ویریلیزاسیون نام دارد. علائم ویریلیزاسیون ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- کلفت تر شدن صدا
- ریزش مو به سمت تاسی
- آکنه
- کاهش توده پستان
- افزایش توده عضلانی
- بزرگ شدن کلیتوریس
علت هیرسوتیسم یا پرمویی در زنان
در هنگام بلوغ، تخمدانها شروع به تولید ترکیبی از هورمونهای جنسی زنانه و مردانه میکنند که موجب رشد مو در ناحیه زیر بغل و ناحیه تناسلی میشود. هیرسوتیسم میتواند، زمانی اتفاق بیفتد که ترکیب غلظت و مقدار هورمون جنسی مردانه (آندروژن) بیش از حد بالا باشد.
علت پرمویی در زنان یا هیرسوتیسم را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
- سندرم تخمدان پلی کیستیک: این حالت شایعترین علت پرمویی در زنان یا هیرسوتیسم بوده که ناشی از عدم وجود توازن در هورمونهای جنسی است که میتواند منجر به دورههای نامنظم، چاقی، ناباروری و گاهی کیستهای متعدد در تخمدان شود.
- سندرم کوشینگ: این حالت، زمانی اتفاق میافتد که بدن در معرض سطوح بالای هورمون کورتیزول قرار دارد. این حالت میتواند ناشی از فعالیت زیاد غدههای آدرنال و ایجاد کورتیزول بیش از حد یا از مصرف داروهایی مانند پردنیزون در طول یک دوره طولانی باشد.
- هیپرپلازی مادرزادی آدرنال: این وضعیت ارثی توسط تولید غیرطبیعی هورمونهای استروئیدی، از جمله کورتیزول و آندروژن، توسط غده فوق کلیه ایجاد میشود.
- تومورها: به ندرت، تومور در تخمدانها و یا غده فوق کلیه میتواند علت پرمویی در زنان یا هییرسوتیسم باشد.
- مصرف داروها: مصرف بعضی از داروها میتوانند علت پرمویی در زنان باشد.
- دلایل ناشناخته: گاهی اوقات، هیرسوتیسم بدون علت قابل شناسایی رخ میدهد.
عوامل خطر هیرسوتیسم یا پرمویی در زنان
چندین عامل میتواند بر احتمال ابتلا به هیرسوتیسم و علت پرمویی در زنان تأثیر بگذارد، از جمله:
- سابقه خانوادگی: چندین بیماری که میتوانند علت پرمویی در زنان باشند، عبارتاند از هیپرپلازی مادرزادی آدرنال و سندرم تخمدان پلی کیستیک که معمولاً ژنتیکی هستند.
- نژاد: زنان مدیترانه، خاورمیانه و جنوب شرقی، بیشتر احتمال دارد که هیرسوتیسم بدون علت قابل شناسایی داشته باشند.
- چاقی: باعث افزایش تولید آندروژن میشود که یکی علت پرمویی در زنان است.
عوارض هیرسوتیسم
هیرسوتیسم می تواند از نظر احساسی نگران کننده باشد. برخی از خانم ها نسبت به داشتن موهای ناخواسته بدن احساس خجالت می کنند و برخی دچار افسردگی می شوند. اگرچه هیرسوتیسم عوارض جسمی ایجاد نمی کند اما می تواند علامت اصلی عدم تعادل هورمونی باشد.
اگر به هیرسوتیسم و دوره های نامنظم قاعدگی مبتلا هستید، ممکن است به سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز مبتلا باشید که می تواند قدرت باروری را کم کند. زنانی که برای درمان هیرسوتیسم داروهای خاصی مصرف می کنند، به دلیل خطر نقص هنگام تولد باید از بارداری در آن مقطع خودداری کنند.
تشخیص هیرسوتیسم یا پرمویی در زنان
یک پزشک متخصص زنان و زایمان، تاریخچه پزشکی بیمار و به خصوص چرخه قاعدگی را ارزیابی خواهد کرد. اگر بیمار دارای یک الگوی طبیعی و چرخهای از دورههای قاعدگی باشد، هیرسوتیسم به احتمال زیاد ژنتیکی یا ارثی است. دورههای نامنظم همراه با موهای غیر معمول ممکن است یک مشکل جدی را نشان دهند. اگر قاعدگی نامنظم باشد، علت ممکن است سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد.
اگر اختلال هیرسوتیسم و قاعدگی جدیداً به وجود آمده باشد و اگر زن دورههایش را از دست ندهد، آزمایشهایی برای شرایط بالقوه جدیتر مانند تومور تخمدان، غده فوقانی یا غده هیپوفیز انجام میشود. در موارد هیرسوتیسم خفیف، نیازی به هیچ تست اضافی وجود ندارد. اگر تست بیشتری لازم باشد، آزمایش خون، کمک کننده خواهد بود. با اندازه گیری سطوح هورمونهای تستوسترون و DHEA، این آزمایشها میتوانند برای نشانههای سندرم تخمدان پلی کیستیک، تومور تخمدان، تومورهای غده فوق کلیه یا تومورهایی که میتوانند غده فوق کلیه را تحریک کنند، بررسی میشوند.
همچنین میتوان کمبود هورمون غده فوق کلیه را تشخیص داد که میتواند باعث افزایش رشد غده فوق کلیه شود. هورمون پرولاکتین ممکن است برای بررسی علائم تومور در غده هیپوفیز اندازه گیری شود. سطح قند خون و کلسترول نیز در برخی اوقات مورد آزمایش قرار میگیرد. بسته به نتایج این آزمایشات، با بررسی عملکرد غده فوق کلیه و غده هیپوفیز، آزمونهای هورمون اضافی برای پیدا کردن افزایش سطح آندروژن لازم میشود. گاهی اوقات ممکن است تصویربرداری رزونانس مغناطیسی مغز، CT اسکن غده آدرنال یا سونوگرافی از تخمدانها نیز انجام شود.
درمان پرمویی در زنان
درمان هیرسوتیسم یا پرمویی در زنان، اغلب ترکیبی از درمانهای اساسی است. روشهای خود مراقبتی، درمانهای حذف مو و مصرف دارو میتواند کمک کننده باشد.
داروها: داروهایی که برای هیرسوتیسم مصرف میشوند معمولاً به مدت ۶ ماه (عمر متوسط یک فولیکول مو تا قبل از اینکه تفاوت قابل توجهی در رشد مو ایجاد شود) طول میکشد. داروها عبارتاند از:
قرصهای ضد بارداری خوراکی: قرصهای ضد بارداری یا سایر داروهای ضد بارداری هورمونی که حاوی استروژن و پروژسترون هستند، هیرسوتیسم را درمان میکنند. مصرف قرصهای ضد بارداری خوراکی، یک روش معمول برای درمان پرمویی در زنانی است که نمیخواهند باردار شوند. عوارض جانبی احتمالی عبارتاند از سرگیجه، حالت تهوع، سردرد و ناراحتی معده.
ضد آندروژن ها: این نوع داروها از آندروژنها به گیرندههای خود در بدن شما متصل میشوند. شایعترین آنتی آندروژن برای درمان هیرسوتیسم اسپیرونولاکتون (آلدکتون) است. از آنجا که این داروها میتوانند نقایص مادرزادی را ایجاد کنند، هنگام مصرف آنها باید از روشهای جلوگیری از بارداری استفاده کنید.
از بین بردن موهای زائد با استفاده از روشهای معمول اصلاح: با روشهایی همچون اصلاح با تیغ، اپیلاسیون، کرم موضعی موبر یا لیزر، میتوانید،موهای زائد در بدن و صورت خود را از بین ببرید. در لیزر درمانی پرتو نور بسیار متمرکز (لیزر) روی پوست شما منتقل میشود تا به فولیکولهای مو آسیب برساند و از رشد بیشتر جلوگیری شود.
جلوگیری از هیرسوتیسم
هیرسوتیسم به طور کلی قابل پیشگیری نیست؛ اما کاهش وزن (اگر اضافه وزن دارید)، ممکن است به کاهش هیرسوتیسم کمک کند، به ویژه اگر سندرم تخمدان پلی کیستیک دارید.
دیدگاه