زونا یک بیماری پوستی است که توسط یک ویروس رایج ایجاد می‌شود. علائم معمول زونا شامل یک نوار تاول یا بثورات پوستی و درد سوزش یا سوزن سوزن شدن است که می‌تواند چند هفته یا بیشتر طول بکشد. خوشبختانه زونا را می‌توان با دارو درمان کرد و به طور کلی با واکسن از آن پیشگیری کرد اما درمان موثر برای افراد مسن که به زونا مبتلا می‌شوند پاسخ سریع به اولین علائم است. این شامل ارزیابی پزشکی و به دنبال آن درمان سریع با دارو‌های ضد ویروسی و درمان مدیریت درد است.
طبق تحقیقات هر 3 نفر حداقل 1 نفر در مقطعی از زندگی خود به زونا مبتلا می‌شوند و خطر عوارض به طور قابل توجهی پس از 60 سالگی افزایش می‌یابد.
زونا چه علائمی دارد؟
این بیماری توسط ویروس واریسلا زوستر یعنی همان ویروس مسئول آبله مرغان ایجاد می‌شود. اگر در کودکی به آبله مرغان مبتلا بوده‌اید ویروس در برخی از سلول‌های عصبی خفته باقی مانده اما هنگامی که فعال می‌شود به زونا تبدیل خواهد شد. علائم معمول زونا عبارتند از:
- احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن روی پوست در یک قسمت از بدن
- بثورات خارش دار
- تاول‌های پر از مایع
- پوست حساس به لمس
- تب، حالت تهوع و سردرد
درد ممکن است چند روز قبل از ظاهر شدن هرگونه تاول یا تحریک پوستی احساس شود و پس از از بین رفتن بثورات باقی بماند. همه این علائم به ویژه درد و بثورات در بین افراد مسن در مقایسه با افراد جوان بسیار بدتر هستند. اگر این بیماری در مراحل اولیه درمان نشود درد می‌تواند برای افراد مسن مزمن شود. یکی از دلایل این است که افراد مسن نسبت به افراد جوان سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند و مبارزه با هر نوع عفونتی را دشوارتر می‌کند.
زونا چه عوارضی دارد؟
از دست دادن بینایی
اگر زونا در نزدیکی چشم ایجاد شود درمان زود هنگام حیاتی است. زونا در چشم هرپس زوستر چشمی نامیده می‌شود و می‌تواند باعث ایجاد اسکار و کاهش بینایی شود. حدود 10 تا 20 درصد افراد که در سن بالا زونا گرفته‌اند بیناییشان را از دست داده‌اند.
زوال عقل
همان نوع آسیب عروقی که می‌تواند جریان خون به مغز را مختل کند و باعث سکته مغزی شود نیز می‌تواند عملکرد مغز را به روشی متفاوت تحت تاثیر قرار دهد. زونا احتمال التهاب شریان‌های خون‌رسانی به مغز را افزایش می‌دهد که به نوبه خود احتمال زوال عقل را افزایش می‌دهد.
مرگ
در حالی که زونا به خودی خود یک بیماری کشنده نیست اما می‌تواند منجر به بیماری‌هایی مانند ذات‌الریه و آنسفالیت شود که می‌تواند کشنده باشد. این امر به ویژه برای افراد مسن که سیستم ایمنی آن‌ها توسط درمان بیماری‌هایی مانند ایدز و سرطان به خطر افتاده صادق است.
زونا چگونه درمان می‌شود؟
داروی ضد ویروسی
درمان اصلی برای مبارزه با شیوع زونا یک داروی ضد ویروسی است. سه نوع دارو آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر برای بزرگسالان مسن و افراد جوان تجویز می‌شود. داروی والاسیکلوویر (Valtrex) ضد ویروسی است که برای بیماران مسن زونا استفاده می‌شود. بیمار مبتلا به زونا به سه دوز دارو در روز نیاز دارد و عوارض جانبی کمی دارد.
داروی ضد درد
درد خفیف ممکن است با استامینوفن (تیلنول) یا یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن (ادویل) یا ناپروکسن (Aleve) تسکین یابد. درد‌های جدی‌تر ممکن است به مسکن‌های اپیوئیدی یا کورتیکواستروئید‌ها نیاز داشته باشد اما استفاده از این دارو‌ها و عوارض جانبی احتمالی آن‌ها باید در افراد مسن‌تر به ویژه آن‌هایی که چندین داروی دیگر مصرف می‌کنند که ممکن است با دارو‌های مسکن تداخل داشته باشند به دقت سنجید.
چه مدت طول می‌کشد تا زونا بهبود یابد؟
زونا معمولاً حدود 2 تا 6 هفته طول می‌کشد. تاول‌ها معمولاً بعد از یک هفته یا بیشتر شروع به پوسته شدن می‌کنند اما خارش و درد می‌تواند برای چند هفته دیگر ادامه یابد. هر چه زودتر درمان را با دارو‌های ضد ویروسی شروع کنید بثورات و سایر علائم سریعتر از بین می‌روند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
به یاد داشته باشید که تاول در یک طرف صورت یا نیم تنه یا روی یک پا یا بازو نشان دهنده زونا است. حتی اگر مطمئن نیستید که زونا است یا خیر برخی شرایط دیگر که باعث ایجاد جوش می‌شود را بررسی کنید. یک متخصص پزشکی می‌تواند تشخیص اولیه را فقط با بازرسی چشمی پوست شما انجام دهد.
دیدگاه