برونکوسکوپی روشی است که به پزشک متخصص ریه اجازه می‌دهد تا ریه و مجرای هوای بیمار را بررسی کند.
برونکوسکوپی
برونکوسکوپی روشی است که به پزشک اجازه می دهد داخل ریه ها، از جمله برونش ها، که مسیر اصلی ورود به ریه ها هستند را بررسی کند. برونکوسکوپی معمولاً با استفاده از یک برونکوسکوپ انعطاف پذیر انجام می شود. با این حال، در شرایط خاص، مانند شرایطی که خونریزی زیادی در ریه های شما ایجاد شده باشد و یا جسم خارجی در مجرای ریه رفته باشد ممکن است نیاز به برونسوپکوپ سفت و سخت باشد. دلایل شایع در مورد نیاز به برونکوسکوپی سرفه مداوم، عفونت یا چیز غیر معمول است که در رادیوگرافی قفسه سینه یا آزمایش دیگر مشاهده می شود. در طی بعضی از مراحل، دستگاه های مخصوصی مانند ابزاری برای بدست آوردن بیوپسی (نمونه برداری) یا لیزر برای کاهش اندازه تومور مجاری هوایی ممکن است از طریق برونکوسکوپ عبور داده شوند.
برای اطمینان از نمونه برداری از ناحیه مورد نظر در ریه، از تکنیک های ویژه ای برای هدایت مجموعه بیوپسی های انجام شده استفاده می شود. در افراد مبتلا به سرطان ریه، ممکن است یک برونکوسکوپ با یک سونوگرافی برای بررسی غدد لنفاوی در قفسه سینه استفاده شود. به این سونوگرافی endobronchial (EBUS) گفته می شود و به پزشکان در تعیین راه های درمانی مناسب کمک می کند. در طی برونکوسکوپی، پزشک یک لوله نازک حاوی یک منبع نور و دوربین را از طریق بینی یا دهان وارد ریه ها می کند. این یک روش نسبتاً سریع و بدون درد است، به آمادگی کمی نیاز دارد. پزشکان برای تشخیص علت مشکلات تنفسی و مشکلات ریه مانند تومور، عفونت و خونریزی از برونکوسکوپی استفاده می کنند.
انواع برونکوسکوپی ریه
به طور کلی دو نوع برونکوسکوپ وجود دارد؛ برونکوسکوپ فیبر نوری انعطاف‌پذیر و برونکوسکوپ سخت.
تفاوت برونکوسکوپ انعطاف‌پذیر و سخت
برونکوسکوپ فیبر نوری انعطاف‌پذیر به دلیل سهولت در استفاده کاربرد بیشتری دارد. در این نوع برونکوسکوپی نیازی به بیهوشی عمومی نیست و بی‌حسی موضعی کافی است؛ اما در برونکوسکوپی سخت نیاز است بیمار کاملاً بی‌هوش شود.
پزشک متخصص با بررسی وضعیت بیمار یک نوع برونکوسکوپ را انتخاب می‌کند؛ برای مثال اگر بیمار سرفه‌های خونی شدید داشته باشد، کانال مکش بزرگی که در برونکوسکوپ سخت تعبیه شده، برای کنترل خونریزی مؤثرتر است. این عملیات در اکثر موارد برای راحتی بیشتر بیمار و عدم نیاز به بیهوشی با فیبر نوری انعطاف‌پذیر انجام می‌شود.
دلایل انجام برونکوسکوپی
برونکوسکوپی معمولاً برای یافتن ریشه‌ی مشکلات ریوی انجام می‌شود. به عنوان مثال پزشک با مشاهده‌ی سرفه مداوم، عفونت یا هر چیز غیرمعمولی که در رادیوگرافی قفسه سینه یا آزمایش‌های دیگر مشاهده گردد، برونکوسکوپی ریه را برای بیمار تجویز می‌کند. مهم‌ترین دلایل انجام برونکوسکوپی عبارت‌اند از:
• تشخیص مشکلات ریوی
• شناسایی عفونت ریه
• برداشتن نمونه از بافت ریه (بیوپسی ریه)
• برداشتن مخاط، عوامل خارجی یا هر نوع انسداد دیگر در مجاری هوایی یا ریه‌ها مانند تومور
• قرار دادن یک لوله کوچک برای باز نگه داشتن راه هوا (استنت)
• درمان اختلالات ریه (برونکوسکوپی مداخله‌ای) مانند خونریزی ریه، تنگ شدن غیرطبیعی راه هوا یا فروپاشی ریه (پنوموتوراکس)
روش انجام برونکوسکوپی
بیشتر افراد هنگام انجام برونکوسکوپی هوشیار هستند. قبل از عمل، پزشک بی حسی موضعی را در بینی و گلو اسپری می کند تا ناحیه محل برونسکوپی بی حس شود. پزشکان فقط در موارد نادر، هنگامی که انجام برونکوسکوپ سفت و سخت انجام می شود، بیهوشی عمومی را توصیه می کنند. پس از عملی شدن بی حسی، پزشک معمولاً لوله برونکوسکوپی انعطاف پذیر را از طریق بینی و گلو به برونش ها وارد می کند. با حرکت لوله به سمت ریه ها، فرد ممکن است احساس فشار یا لرزش کند. بعضی از افراد در ابتدا سرفه می کنند، اما معمولا به سرعت از بین می رود. پزشک ممکن است در طول عمل استفاده از اکسیژن را برای کمک به تنفس تجویز کند.
نور و دوربین برونکوسکوپ به پزشک کمک می کند تا راه هوایی را به وضوح ببیند.
پس از اتمام بررسی مجاری راه های هوایی، پزشک برونکوسکوپ را برداشته می کند. این روش معمولاً 20 تا 30 دقیقه طول می کشد، اگرچه بسته به تعداد تست ها و علت اساسی این مدت زمان ممکن است متفاوت باشد.
بیشتر افراد می توانند در روز عمل به خانه برگردند.
خطرات آزمایش برونکوسکوپی
برونکوسکوپی برای بیشتر افراد بی خطر است اما با این حال همانند سایر روش های پزشکی، در این روش درمانی نیز خطرات زیادی وجود خواهد داشت که این خطرات شامل موارد زیر است:
• خونریزی، به خصوص اگر بیوپسی انجام شود.
• عفونت
• افت اکسیژن خون در طول آزمایش
در صورت بروز علائم زیر، بعد از انجام آزمایش برونکوسکوپی، به پزشک مراجعه کنید:
• تب
• سرفه همراه با خون
• مشکلات تنفسی
• ذات الریه
این علائم ممکن است نشان دهنده عارضه ای مانند عفونت باشد که نیازمند مراقبت های پزشکی است.
خطرات بسیار نادر اما تهدید کننده زندگی آزمایش برونکوسکوپی شامل حمله قلبی و فروریختگی ریه خواهد بود. فروریختگی ریه در اثر پنوموتوراکس یا افزایش فشار بر روی لایه های ریه به دلیل کمبود هوا بروز پیدا خواهد کرد که این اتفاق در نتیجه سوراخ شدن ریه در طی عمل برونکوسکوپی و یا استفاده از یک برونکوسکوپ سفت و سخت نسبت به دامنه فیبر نوری اتفاق خواهد افتاد. در صورت تجمع هوا در اطراف ریه در طول آزمایش برونکوسکوپی، پزشک می تواند از لوله برونکوسکوپ برای از بین بردن هوای جمع شده استفاده کند. بعد از اتمام ازمایش برونکوسکوپی، پزشک با استفاده از اشعه ایکس قفسه سینه و ریه های بیمار را معاینه خواهد کرد تا از عدم وجود علائم فروریختگی ریه ها اطمینان حاصل کند.
نحوه آمادگی برای انجام برونکوسکوپی
پیش از انجام این عملیات معمولاً برخی محدودیت‌های غذایی، دارویی و همچنین برخی اقدامات احتیاطی توصیه می‌شود.
1. مواد غذایی و دارو‌های مصرفی قبل از برونکوسکوپی ریه
ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که تا چندین روز قبل از برونکوسکوپی، از مصرف دارو‌های رقیق‌کننده خون مانند آسپرین، کلوپیدوگرل و وارفارین پرهیز کرده و ۴ تا ۸ ساعت پیش از عمل، از خوردن آشامیدن مواد غذایی خودداری کنید.
2. لباس و لوازم شخصی مورد نیاز برنکوسکوپی ریه
پزشک از بیمار می‌خواهد که در روز عمل لباس راحتی به تن کند و دندان مصنوعی و پروتز‌های جداشدنی را در خانه بگذارد. همچنین بهتر است سایر لوازم شخصی مانند سمعک، عینک یا لنز چشم را با خود نبرید.
3. سایر اقدامات احتیاطی برای برونکوسکوپی ریه
اگر قصد دارید پس از عمل به خانه بازگردید، به یک همراه نیاز دارید تا شما را به خانه ببرد. اثرات ناشی از دارو‌های مصرفی به بیمار اجازه رانندگی نمی‌دهد.
نتایج برونکوسکوپی
نتایج عادی برونکوسکوپی بدین معنی است که پزشک هیچ ماده خارجی، انسداد یا سلول های غیرمعمول یا مایعات موجود در برونش ها را ندیده است.
اگر نتایج غیر طبیعی باشد، پزشک بسته به نتیجه، آزمایشات یا درمان های بعدی را توصیه می کند.
نتایج غیر طبیعی برونکوسکوپی
این نتایج می تواند یک یا چند مورد زیر را شامل شود:
• عفونت باکتریایی
• عفونت ویروسی
• قارچ یا انگل در سیستم تنفسی
• التهاب بافت ریه
• آسیب ریه
• سرطان در سیستم تنفسی
• تنگ شدن نای یا برونش
• رد یک ریه پیوندی
دیدگاه