جرایم نظامی با سایر جرایم متفاوت است و نحوه رسیدگی به آنها نیز مختص به خود می‌باشد.
تعریف جرایم خاص نظامی
یکی از انواع جرایم نظامی، جرایم خاص نظامی است. این دست از جرایم که مختص به نظامیان است با سرعت عمل و شدت بیشتری مورد رسیدگی قرار می‌گیرند. فرار از خدمت سربازی در این دسته از جرایم جای می‌گیرد. این گونه از جرایم در دادگاه‌های نظامی مورد بررسی و رسیدگی قرار می‌گیرند.
بر اساس تبصره 2 ماده 597 آیین دادرسی کیفری که در سال 1393 شمسی به تصویب رسید، هر گونه کوتاهی و یا تخلف در انجام وظایف و مسئولیت‌های نظامی و انتظامی از سوی اعضای نیروهای مسلح جرم به حساب آمده و با متخلفان بر طبق قانون و مقررات برخورد خواهد شد.
جرایم خاص نظامی از زمان پیش از انقلاب و پس از آن از اهمیت بالایی برای مقنن برخوردار بوده است.
به طور کلی برای تشخیص جرایم خاص نظامی دو صفت به صورت همزمان باید وجود داشته باشد. اول اینکه ارتکاب کننده جرم حتما عضوی از نیروهای مسلح باشد و دوم اینکه تخلف ماهیتی نظامی داشته باشد(مثل فرار از جنگ).
در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح فهرست جرایم خاص نظامی و مجازات های آن احصاء شده است. این جرایم در دادسراها و دادگاه های نظامی رسیدگی می شوند.
مجازات جرایم خاص نظامی
- مجازات تمرّد با اسلحه، تمرّد بدون اسلحه و فرار در زمان صلح به ترتیب دو تا پنج سال حبس، شش ماه تا سه سال حبس و شش ماه تا دو سال حبس یا شش ماه تا دو سال محرومیت از ترفیع را به همراه دارد.
- مجازات فرار در زمان جنگ، یك سال تا پنج سال حبس است؛ فرار از جبهه، سه سال تا 15 سال حبس دارد؛ فرار در زمان جنگ و معرفی خویش موجب یك سال تا سه سال حبس خواهد بود و فرار از جبهه و معرفی خویش نیز دو سال تا پنج سال حبس دارد.
- در صورتی كه یك نظامی به سوی دشمن فرار كند یا موجب شكست جبهه اسلام شود به مجازات محارب یا در غیر محاربه بودن به سه سال تا 15 سال حبس محكوم می شود و مجازات فرار به همراه مهمات یا سلاح یا وسایل جنگی، محاربه خواهد بود و در غیر محارب بودن به سه سال تا 15 سال حبس محكوم خواهد شد. اجبار یا تحریك به فرار نیز مجازات محاربه دارد و در غیر محارب بودن نیز به سه سال تا 15 سال حبس منجر می شود
- مجازات خودزنی در مقابل دشمن منتهی به اخلال در نظام یا شكست جبهه اسلام، محارب و در غیر محاربه بودن دو سال تا 10 سال حبس خواهد بود. خودزنی در زمان جنگ نیز یك سال تا پنج سال حبس دارد و خود زنی در دیگر موارد، سه ماه تا یك سال حبس خواهد داشت.
- مجازات تسلیم عبارت است از محاربه و در غیر محارب بودن به سه سال تا 15 سال حبس منجر خواهد شد. تسلیم وسایل و آلات جنگی نیز مجازات محاربه را خواهد داشت.
سایر جرایم و مجازات های نظامیان به این شرح است:
- آزار روحی یا صدمه بدنی رساندن به مجروح یا بیمار؛ شش ماه تا سه سال حبس
- تصاحب اموال مجروح، بیمار و مرده؛ شش ماه تا سه سال حبس
- خودداری از كمك به افراد در معرض خطر جانی؛ شش ماه تا سه سال حبس
- سرقت اسلحه، مهمات و مواد منفجره؛ دو سال تا 10 سال حبس
- سرقت وسایل و لوازم نظامی، وجوه و اجناس؛ یك سال تا پنج سال حبس
- انجام سرقت های فوق هنگام جنگ، آماده باش رزمی یا در منطقه جنگی یا به همراه سلاح یا شكستن حرز؛ سه تا 15 سال حبس
- سرقت نوشته، سند، ورق یا مطالب مندرج در دفتر ثبت و ضبط نیروهای مسلح یا محفوظ؛ دو سال تا 10 سال حبس
- ارتكاب رفتارهای بالا از سوی فرد امین؛ سه سال تا 15 سال حبس
- سرقت منجر به اخلال یا شكست جبهه اسلام؛ مجازات محاربه
- آتش زدن و تخریب و اتلاف مشدد؛ سه تا 15 سال حبس
- آتش زدن و تخریب و اتلاف ساده؛ دو تا پنچ سال حبس
- جعل یا استفاده از سند مجعول، حكم یا امضاء یا مهر هم تراز و بالاتر به اعتبار مقام؛ یك سال تا 10 سال حبس
- انجام عمل فوق نسبت به سایر فرماندهان و مسئولان؛ یك سال تا پنج سال حبس
- جعل مهر یكی از نیروهای مسلح یا استفاده از مجعول آن؛ یك سال تا 10 سال حبس
- جعل منگنه یا علامت یكی از نیروهای مسلح یا استفاده از مجهول آن؛ یك سال تا پنج سال حبس
- استفاده غیر مجاز از مهر، تمبر یا علامت یكی از نیروهای مسلح؛ شش ماه تا سه سال حبس
- ارتكاب این جرم از سوی امین؛ شش ماه تا سه سال حبس
- جعل حكم، نوشته، تمبر یا علامت یكی از نیروهای مسلح؛ دو تا پنج سال حبس
- جعل اسناد و نوشته های غیر رسمی؛ شش ماه تا دو سال حبس
- استفاده از اسناد و نوشته های غیر رسمی مجعول؛ سه ماه تا یك سال حبس
- استفاده غیر قانونی البسه نظامی، علائم ونشانه ها؛ شش ما تا دو سال حبس
- رشاء و ارتشاء؛ حسب مورد از یك سال تا پنج سال حبس تا سه سال تا پنج سال حبس بسته به میزان رشوه و تنزیل درجه
- تمرّد نظامی همراه با اسلحه؛ دو تا پنج سال حبس
- تمرّد نظامی بدون اسلحه؛ شش ماه تا سه سال حبس
- سر پیچی منتهی به تسلط دشمن بر اراضی یا افراد؛ مجازات محاربه
- شورش؛ مجازات محاربه یا سه سال تا 15 سال حبس
- توهین به مافوق؛ دو ماه تا یك سال حبس
- توهین به زیردست؛ دو ماه تا یك سال حبس
- توهین به مراقب یا نگهبان؛ دو ماه تا یك سال حبس
- اقدام خلاف شئون نظامی؛ دو ماه تا یك سال حبس
- فروش، رهن، معامله یا مخفی كردن وسایل نظامی و اسلحه و مهمات از سوی امین؛ دو سال تا 10 سال حبس
- فروش، رهن، معامله یا مخفی كردن وسایل نقلیه نظامی؛ شش ماه تا سه سال حبس
- فروش یا معامله البسه نظامی؛ دو ماه تا شش ماه حبس
- استفاده غیر مجاز یا تضییع اسلحه و مهمات و وسایل نظامی از سوی امین؛ شش ماه تا سه سال حبس
- اهمال منجر به تضییع اموال نظامی به میزان بیش از 10 میلیون ریال؛ سه ماه تا دو سال
- عدم حضور برای انجام ماموریت در منطقه جنگی یا مقابله با اشرار؛ مجازات محاربه یا دو تا 10 سال حبس
- عدم حضور برای انجام ماموریت در حالت جنگ یا آماده باش رزمی؛ دو سال تا پنج سال حبس
- ترك محل نگهبانی در مقابل دشمن؛ سه سال تا 15 سال حبس
- ترك محل نگهبانی در زمان جنگ یا حالت آماده باش؛ دو سال تا 10 سال حبس
- جاسوسی؛ مجازات محاربه، سه تا 15 سال حبس، دو تا 10 سال حبس حسب مورد
- طراحی برنامه براندازی؛ مجازات محاربه
- قرار دادن اسناد طبقه بندی شده در اختیار فرد فاقد صلاحیت؛ با توجه به طبقه سند به سه تا 15 سال حبس، دو تا 10 سال حبس، سه ماه تا یك سال حبس
- افشاء اسناد طبقه بندی شده ناشی از بی مبالاتی؛ با توجه به طبقه سند به شش ماه تا دو سال حبس، سه ماه تا یك سال حبس، دو ماه تا شش ماه حبس
دیدگاه