زنا در اصطلاح شرع عبارت است از داخل کردن مرد آلت تناسلی خود را در فرج زن به مقدار ختنه گاه یا بیشتر، بدون آنکه بین آن دو عقد ازدواجی واقع شده باشد یا مرد مالک زن باشد یا شبهه عقد یا ملک وجود داشته باشد.
زنا
در اسلام، به رابطه جنسی مقعدی یا مهبلی با شرایط خاص حقوقی رابطه جنسی میان زن متاهل و مرد بدون وجود رابطه ازدواج میان آنها زنا گفته می‌شود. مردی که مرتکب زنا شده‌است را «زانی»، و زن زناکار را «زانیه» می‌خوانند.
زنا در دین اسلام گناهی بزرگ است و کسی که زنا انجام دهد را محاکمه و ۱۰۰ ضربه شلاق می‌زنند.
انواع زنا
1. زنای با محارم نسبی
محارم نَسَبی کسانی هستند که انسان به علت هم خونی با آنها محرم است. برای نمونه خواهر،مادر، عمه و خاله برای مرد و برادر، پدر، دایی و عمو برای زن از محارم سببی محسوب می‌شوند. در نتیجه زنا با محارم به معنای آن است که مثلاً یک مرد با یکی از زن‌هاییی که جزو محارم نَسَبی وی هستند و ازدواج کردن با آنان ممنوع (حرام) است، مرتکب این گناه شود.
2. زنای به زور
زنای به زور یا زنای به عنف، با زور و اجبار و تجاوز همراه است. مثلاً زنی به این عمل راضی نباشد و مرد با زور و ارعاب و تهدید با او نزدیکی کند. هرگاه کسی به زنی که راضی به همبستر شدن با او نباشد در حال بیهوشی، خواب یا مستی تجاوز کند رفتار او در حکم زنای به عنف است. در زنا از طریق اغفال و فریب دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش، تهدید و یا ترساندن زن اگر چه موجب تسلیم شدن او شود نیز حکم زنای به عنف جاری است.
3. زنای محصن (محصنه)
زنای محصنه به معنای آن است که شخص زناکننده دارای همسر دائمی باشد به گونه‌ای که هرگاه بخواهد با همسر خود نزدیکی کند مانعی در کار نباشد و با این حال تن به این گناه داده باشد. به زبان ساده‌تر اگر یک زن متاهل زنا کند، به فعل رخ داده زنای محصنه گفته می‌شود و اگر زانی مرد باشد زنای محصن گفته می‌شود.
البته اموری از قبیل مسافرت، حبس، حیض، نفاس، بیماری مانع از مقاربت یا بیماریی که موجب خطر برای طرف مقابل می‌گردد مانند ایدز و سفلیس، زوجین را از احصان خارج می‌کند. به عنوان مثال اگرچنانچه زنی در هنگام غیاب شوهرش (مثلا به یک مسافرت طولانی رفته است)، با فرد دیگری زنا کند، در حکم محصنه نیست.
3. زنای غیرمحصنه
به زنایی گفته می‌شود که شخص زناکار (زن یا مرد) فاقد همسر و مجرد باشد و به اختیار خود رابطه جنسی برقرار کرده باشد و یا شرایط احصان برای زن و مرد وجود نداشته باشد. به زبان ساده‌تر به زنای شخص مجرد، زنای غیر محصنه گفته می‌شود.
راه‌های اثبات زنا
در اسلام به‌طور کلی دو راه برای اثبات زنا وجود دارد:
• اقرار شخص
• شهادت چهار نفر شاهد
اگر چنانچه زنای محصنه یک شخص به‌وسیله هر یک از راه‌های فوق ثابت شود، آنگاه مجازات سنگسار در حق شخص زنا کار، با توجه به اینکه زنای وی به‌وسیله کدامیک از راه‌های فوق ثابت شده باشد متفاوت خواهد بود.
1. اقرار شخص زناکننده که بالغ و عاقل و آزاد است در حال اختیار و بدون ارعاب و ترس چهار مرتبه و بنابر احتیاط در چهار جلسه اعتراف کند که زنا کرده‌است.
اگر زنای محصنه از راه اقرار شخص زنا کار ثابت شود و شخص زناکار هنگام سنگسار از گودال فرار کرد، دیگر او را به گودال برنمی‌گردانند، حتی بنابر احتیاط اگر یک سنگ هم به او نخورده باشد نباید او را بازگردانند.
2. شهادت چهار نفر شاهد چهار مرد عادل به دیدن عمل شهادت دهند، و اگر سه مرد و دو زن عادل یا دو مرد و چهار زن عادل هم شهادت دهند کافی است و زنا ثابت می‌شود.
اگر زنای محصنه از راه شهادت شهود ثابت شود، آنگاه اگر هنگام سنگسار از گودال فرار کرد، فرار وی فایده ندارد و او را باید به گودال برگردانند و آنقدر سنگسار شود تا بمیرد.
حدّ زنا
حدّ زنا چند گونه است: قتل، سنگسار، تازیانه، تازيانه به همراه تراشیدنِ سر و تبعید و تازيانه توأم با سنگسار.
قتل
حدّ افراد زير قتل است:
1. کسی که با محرم نسبی خود، مثل مادر و دختر زنا کند.
برخی، محرم رضاعی و سببی، مانند مادر زن را در حکم ياد شده ملحق به محرم نسبی کرده‌اند؛ ليکن مشهور، قائل به اختصاص حکم قتل به محرم نسبی‌اند.
2. ذمّی‌ای که با زنی مسلمان زنا کند. ديگر اقسام کفار در اين مسئله حکم ذمی را دارند.
3. کسی که به عنف و اجبار با زنی، زنا کند.
4. به قول مشهور، بلکه اجماع ادعا شده، مردی که با همسر پدر خود زنا کند.
5. مرد يا زن آزاد غير محصنی که بنابر قولی بيش از دو و بنا بر مشهور، بيش از سه بار، و برده‌ای که بنابر مشهور بيش از هفت و بنابر قولی بيش از هشت بار زنا کند. به شرط آنکه در هر بار حد بر آنها جاری شده باشد.
6. اگر کسی، ديگری را در حال زنا با همسرش ببيند، بدون آنکه اکراهی در ميان باشد، می‌تواند هر دو را بکشد. برخی، جواز قتل هر دو را منوط به تحقق احصان در آنان دانسته‌اند.
درموارد ثبوت حدّ قتل، تفاوتی بين برده و آزاد، پير و جوان و مسلمان و کافر نيست.
رجم
سنگسار کردن حدّ مرد يا زن بالغ عاقل محصن آزادی است که با بالغ عاقل زنا کند. در ثبوت حد سنگسار بر مرد بالغ عاقل محصن و آزادی که با دختر نابالغ يا دیوانه زنا کند و نيز زن بالغ عاقل آزاد و محصنی که پسر نابالغی با وی زنا کند، اختلاف است. بنابر قول به عدم ثبوت حدّ رجم تازيانه ثابت می‌شود؛ ليکن اگر مرد ديوانه با زن ياد شده زنا کند، زن سنگسار می‌گردد.
برخی در اين صورت نيز قائل به عدم ثبوت حد رجم بر زن شده‌اند.
در اينکه بر مرد ديوانه بالغ آزاد و محصنی که زنا کرده؛ حد، اعم از تازيانه، سنگسار و غير آن، ثابت می‌شود يا نه، اختلاف است. ديدگاه مشهور عدم ثبوت مطلق حد، حتی تازيانه است.
تازيانه
صد ضربه تازيانه حدّ مرد يا زن زناکار بالغ عاقل آزاد و غیر محصن است و نيز به قول جمعی از فقها حدّ مرد محصن آزادی است که با زن نابالغ يا ديوانه زنا کند و نيز زن آزاد بالغ عاقل و محصنی که پسری نابالغ يا- بنابر قول برخی- دیوانه با او زنا کند، چنان که گذشت.
حدّ برده زناکار پنجاه تازيانه است؛ محصن باشد يا غیر محصن، مرد باشد يا زن، پير باشد يا جوان.
مگر در موارد ثبوت حدّ قتل که- چنان که گذشت- برده و غير برده در آن يکسان است.
تازيانه توأم با تراشيدن سر و تبعيد
اين حد بر مرد آزاد بالغ عاقل غير محصنی که زنا کرده جاری می‌گردد؛ ليکن در اينکه کيفر تبعید، به مرد زناکاری که ازدواج کرده، ليکن هنوز با همسرش هم بستر نشده، اختصاص دارد يا شامل غير او نيز می‌شود، اختلاف است.
بنابر قول مشهور، زن زناکار تبعيد نمی‌شود. بر اين قول ادعای اجماع نيز شده است.
چنان که برده زناکار نيز نه تبعيد و نه سرش تراشيده می‌شود.
تازيانه توأم با سنگسار
بر پير مرد يا پير زن آزاد عاقل و محصنی که زنا کرده، ابتدا صد ضربه تازيانه می‌زنند و سپس او را سنگسار می‌کنند. در اينکه حدّ ياد شده نسبت به جوان محصن نيز جاری است يا اختصاص به پیر مرد و پیر زن دارد، اختلاف است. قول نخست به مشهور نسبت داده شده است؛ ليکن گروهی از قدما و نيز جمعی از معاصران قول دوم را برگزيده‌اند.
سقوط حد زنا
با تحقق يکی از امور زير حدّ ساقط می‌گردد.
الف. شبهه: مانند اينکه کسی با زنی به گمان اينکه همسر يا کنيز او است، آمیزش کند.
ب. ادعای زوجیّت يا ملکیت: کسی که با زنی نزديکی کرده، چنانچه مدّعی زوجيّت او باشد، يا درباره کنيز ادعا کند او را از صاحبش خريده و سپس با وی آمیزش کرده، حدّ از او ساقط می‌شود.
ج. اکراه: اگر زن به زنا مجبور شود، حدّ از او ساقط می‌گردد. در تحقق اکراه نسبت به مرد اختلاف است.
د. توبه: توبه کردن قبل از ثبوت زنا نزد حاکم، موجب سقوط حد است؛ ليکن کسی که به زنا اقرار و سپس توبه کرده، حاکم در اقامه حدّ بر او مخيّر است. امّا اگر ثبوت زنا به بینه بوده، بنابر مشهور، حدّ از او ساقط نمی‌گردد.
ه. کسی که با کنيز فرزند خود زنا کرده، بنا بر مشهور، حدّ بر او جاری نمی‌شود، به خلاف عکس آن.
احکام زنا از نظر آیت الله مکارم شیرازی
سؤال: دخترى با پسرى ازدواج کرده است و صیغه دائمى بین اینها خوانده شده، ولى هنوز عروسى نکرده اند و دختر در خانه پدر زنا کرده است، آیا این زنا محصنه است یا غیر محصنه؟
پاسخ: زناى محصنه نیست.
سؤال: آیا حاکم شرع مى تواند براى اثبات زنا یا لواط، پایه و اساس علم خود را نظریه پزشک قانونى قرار داده (متّهمین راجهت معاینه) انجام آزمایشات دقیق علمى به او معرفى کند، یا این که در این گونه موارد نفس رؤیت شهود در اثبات حد لازم است؟
پاسخ: نظریه پزشک قانونى به تنهایى کافى نیست.
سؤال: پسر و دخترى زنا کردند و پسر بعد از این عمل با دختر دیگرى ازدواج کرده است، امّا بعد از تزویج نیز همین عمل را با آن دختر تکرار کرده است، آیا این زنایى که بعد از تزویج پسر با دختر دوّم ادامه داشته، زناى محصنه محسوب مى شود؟
پاسخ: هرگاه بعد از ازدواج، عروسى کرده و این عمل را با دختر اوّل ادامه مى دهد، زناى محصنه محسوب مى شود.
سؤال: در صورتى که برگشتن دختر و پسر زناکار به محل زندگیشان باعث مفسده و اختلافاتى بین اهالى آن محل شود، آیا مى توان آنها را به محل دیگرى تبعید کرد؟
پاسخ: هرگاه ماندن آنها در محل خود موجب فساد شود، مى توان آنها را به محل دیگرى فرستاد.
سؤال: آیا حرمت زنا ذاتى است و یا عرضى؟
پاسخ: اگر منظور از ذاتى بودن این باشد که زنا حرام است خواه آثار زیانبارى داشته باشد و خواه نداشته باشد، جواب این است که آرى حرمت زنا ذاتى است.
سؤال: آیا طفل متولّد از زنا، حکم فرزند شرعى را دارد؟
پاسخ: طفل متولّد از زنا، از نظر حضانت و وجوب انفاق و مانند آنها (جز در مواردى که دلیل قائم بر استثنا آن شده است مانند مسأله ارث) حکم فرزند شرعى را دارد، بنابراین ولدالزّنا تمام احکام محرمیّت و وجوب نگهدارى و تربیت را دارد فقط ارث نمى برد.
احکام زنا از نظر آیت الله سیستانی
پرسش: آیا قرار دادن نطفه مرد اجنبی در رحم زن اجنبیه فی نفسه جایز است ؟ آیا این عمل شبیه به زنا نیست؟
پاسخ: جایز نیست ولی حکم زنا را ندارد .
پرسش: آیا در زنا به عنف زانی ضامن مهر المثل می باشد؟
پاسخ: بلی ضامن است.
پرسش: شخصی با خانمی ازدواج کرده است که قبلاً آن خانم مرتکب زنا شده مرد قبل از ازدواج از ارتکاب زنا توسط آن خانم مطلع بوده علی رغم آن با او ازدواج کرده زن بشدّت پشیمان است در این صورت تکلیف شوهر نسبت به مردی که با زنش مرتکب زنا شده است چیست؟
پاسخ: تکلیفی بر ایشان نیست.
پرسش: مردی با خانمی ازدواج کرده است که از شوهر قبلی خود دختری دارد بعد از مدتی شوهر دوم با دختر همسر خود زنا می کند آیا با این زنا به همسر خود که مادر این دختر هست حرام می شود یا خیر؟
پاسخ: حرام نمی شود.
حکم زنا از نظر امام خمینی
سوال: جوانی در حال مستی با زن شوهرداری زنا کرده، فعلاً آن زن از شوهرش جدا شده و عده اش تمام است. آیا آن جوان حالا می تواند با آن زن ازدواج کند؟ در صورتی که در حال مجامعت عالم نبوده که این عمل موجب حرمت ابدی است. لطفاً جواب مسأله را مرحمت فرمایید.
جواب: بسمه تعالی، حرمت ابدیه ثابت است.
سوال: اگر برادر مردی یا یکی دیگر از اقوام نزدیک با زن برادرش (نعوذ بالله) زنای محصنه کند آیا آن زن به برادرش حرام نمی شود؟ همچنین زنا به وسیله سایر اقوام مرد یا زن؟
جواب: بسمه تعالی، زنا باعث حرمت زن به شوهرش نمی شود.
سوال: در توضیح المسائل مسأله ۲۴۰۶ آمده است که:« اگر با مادر یا خواهر یا دختر کسی ازدواج نماید و بعد از ازدواج، با آن شخص لواط کند، آن ها بر او حرام نمی شوند». آیا اگر بعد از این ازدواج طلاقی پیش آمد، در عدّه می شود رجوع کرد؟ اگر عدّه گذشت، می شود عقد مجدد کرد؟
جواب: بسمه تعالی، در فرض مذکور، رجوع و عقد مانع ندارد.
سوال: پیرو مسأله قبل اگر ـ نعوذبالله ـ لواط با برادر زن بعد از طلاق یعنی در عدّه انجام شد باز می توان رجوع کرد؟ و اگر بعد از گذشتن عدّه، با برادر آن زن، لواط شد، می شود عقد مجدد کرد یا خیر؟
جواب:بسمه تعالی، رجوع مانع ندارد؛ ولی در صورتی که لواط بعد از عدّه بوده، حرمت ابدیه ثابت می شود.
احکام زنا از نظر آیت الله وحید خراسانی
مسأله ـ ازدواج با زنهایى که با انسان محرم هستند ـ مثل مادر و خواهر و دختر و عمّه و خاله و دختر برادر و دختر خواهر و مادر زن ـ حرام است.
محرم شدن مادر زن و مادر پدر او هرچه بالا روندمسأله ـ اگر کسى زنى را براى خود عقد نماید ، اگرچه با او نزدیکى نکند ، مادر و مادر مادر آن زن و مادر پدر او هرچه بالا روند به آن مرد محرم مى شوند.
محرم شدن دختر و نوه دخترى و پسرى زنى که عقد کردهمسأله ۲۴۵۰ ـ اگر زنى را عقد کند و با او نزدیکى نماید ، دختر و نوه دخترى و پسرى آن زن هرچه پایین روند ، چه در وقت عقد باشند یا بعد به دنیا بیایند ، به آن مرد محرم مى شوند.
ازدواج با دختر زنى که براى خود عقد کردهمسأله ۲۴۵۱ ـ اگر با زنى که براى خود عقد کرده نزدیکى نکرده باشد ، تا وقتى که آن زن در عقد او است نمى تواند با دختر او ازدواج کند.
محرم بودن عمه و خاله خود و پدر و مادر هرچه بالا روندمسأله ۲۴۵۲ ـ عمّه و خاله انسان و عمّه و خاله پدر و عمّه و خاله پدر پدر یا مادر پدر و عمّه و خاله مادر و عمّه و خاله مادر مادر یا پدر مادر هرچه بالا روند به انسان محرمند.
محرمیت پدر و جد شوهر هرچه بالا روند و پسر و نوه پسرى و دخترى شوهرمسأله ۲۴۵۳ ـ پدر و جدّ شوهر هرچه بالا روند ، و پسر و نوه پسرى و دخترى او هرچه پایین آیند ، چه در موقع عقد باشند یا بعد به دنیا بیایند ، به زن او محرم هستند.
ازدواج با خواهر زنمسأله ۲۴۵۴ ـ اگر زنى را براى خود عقد کند به عقد دائم یا موقّت ، تا وقتى که آن زن در عقد او است نمى تواند با خواهر آن زن ازدواج نماید.
ازدواج با خواهر زن در عده طلاق رجعى و بائن و عده متعه مسأله ۲۴۵۵ ـ اگر زن خودرا ـ به ترتیبى که در کتاب طلاق مى آید ـ طلاق رجعى دهد، در بین عدّه نمى تواند خواهر اورا عقد نماید ، و همچنین ـ بنابر احتیاط واجب ـ در صورتى که در عدّه متعه باشد، ولى در عدّه طلاق بائن مى تواند با خواهر او ازدواج نماید.
ازدواج با خواهر زاده و برادر زاده زن مسأله ۲۴۵۶ ـ انسان نمى تواند بدون اجازه زن خود با خواهر زاده و برادر زاده او ازدواج کند ، ولى اگر بدون اذن زنش آنان را عقد نماید و بعد زن اجازه نماید اشکال ندارد.
اگر زن بفهمد شوهرش خواهر زاده و برادر زاده او را عقد کرده مسأله ۲۴۵۷ ـ اگر زن بفهمد شوهرش برادر زاده یا خواهر زاده اورا عقد کرده و حرفى نزند ، و حرف نزدنش کاشف از رضایت او نباشد ، چنانچه بعد رضایت ندهد عقد آنان باطل است.
ازدواج با دختر خاله یا دختر عمه خود بعد از زنا با مادر آنها مسأله ۲۴۵۸ ـ اگر انسان پیش از آن که دختر خاله خودرا بگیرد با مادر او زنا کند ، دیگر نمى تواند با او ازدواج نماید ، و بنابر احتیاط واجب دختر عمّه نیز همین حکم را دارد.
آثار شوم زنا در کلام معصومین
پیامبر اکرم (ص) فرمود: زنا داراى زیانهاى دنیوى و اخروى است،امّا در دنیا: از بین رفتن نورانیّت و زیبایى انسان، مرگ زودرس و قطع روزی و امّا در آخرت: درماندگى، هنگام حساب قیامت غضب الاهى و جهنّم همیشگى.
از پیامبر (ص) نقل شده است: هر گاه زنا زیاد شود، مرگ ناگهانى هم زیاد می شود.
زنا نکنید، تا همسران شما نیز به زنا آلوده نشوند. هر که به ناموس دیگران تجاوز کند، به ناموسش تجاوز خواهد شد. همان گونه که با دیگران رفتار کنید، با شما رفتار خواهد شد.
امام على بن ابى طالب (ع) در حدیثى مىگوید: از پیامبر شنیدم چنین مى فرمود: در زنا شش اثر سوء است، سه قسمت آن در دنیا و سه قسمت آن در آخرت است.
اما آنها که در دنیا است یکى این است که صفا و نورانیت را از انسان می گیرد روزى را قطع می کند، و تسریع در نابودى انسان ها می کند و اما آن سه که در آخرت است غضب پروردگار، سختى حساب و دخول- یا خلود- در آتش دوزخ است.
على (ع) ترک زنا را مایۀ استحکام خانواده و ترک لواط را عامل حفظ نسل می داند.
در یکى از سخنان حضرت رضا (ع) برخی مفاسد زنا عنوان شده، از جمله:
1. ارتکاب قتل به وسیلۀ سقط جنین.
2. بر هم خوردن نظام خانوادگى و خویشاوندى.
3. ترک تربیت فرزندان.
4. از بین رفتن موازین ارث.
دیدگاه