یکی از مهم‌ترین وظایف مستمر رهبران و مدیر منابع انسانی هر کسب و کاری یافتن استعدادهای انسانی مناسب با سازمان و استخدام آن‌ها است.
در واقع یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های هر کسب و کاری پیدا کردن انسان‌های مستعد و حفظ آن‌ها در کار است تا هسته تیمی کسب و کار به بهترین شکل ممکن بسته شود. این امر ممکن است یک پروسه زمان‌بر باشد، اما اگر این زمان و انرژی در ابتدای کار صرف شود، بهتر از آن است که در میان مسیر متوجه شویم که انتخاب یک فرد برای یک موقعیت شغلی در کسب و کار مناسب نبوده است و در نتیجه این انتخاب اشتباه تبعات مالی و اعتباری زیادی به کسب و کار تعلق بگیرد.
ذکر این نکته ضروری است که منظور از منابع انسانی (Human Resource) افرادی هستند که کار می کنند و باعث تحرک و فعالیت سازمان می‌شوند.
به طور کلی وظایف مدیر منابع انسانی در 4 دسته قرار می‌گیرد:
- جذب و استخدام
- آموزش
- انتصاب
- حفظ منابع انسانی در راستای اهداف سازمانی
از آن‌جایی که کارکنان مهم‌ترین دارایی یک سازمان هستند، در این میان در نظر گرفتن برخی نکات لازم و ضروری به نظر می‌رسد تا این فرآیند به نحو مطلوب و با بالاترین کارایی سپری شود. ما برآنیم که در متن ذیل به چند نکته ضروری در این باب بپردازیم.
1- در نظر گرفتن استخدام استراتژیک
مهارت یک فرد بعد از سنجش اگر در جای مناسی قرار بگیرد، موقعیت را بارور می‌کند. فرد مناسب در جای مناسب کارایی سازمان را بالا می‌برد. شناخت دقیق توانایی‌ها و مهارت‌های یک فرد در بدو ورود باعث تشخیص و انتخاب بهترین فرد و قرار دادن در بهترین موقعیت می‌شود.
2- توجه به آموزش کارکنان
آموزش کارکنان سازمان باعث عدم رکود عملکرد سازمان و حرکت رو به جلو آن و در نتیجه انجام موثرتر وظایف می‌شود. به طور کلی آموزش عبارت از افزایش توانایی‌ها و قابلیت‌های یک فرد در یک مهارت خاص است. این امر از طرق مختلفی صورت می‌گیرد: دوره‌های آموزشی، کارآموزی و به طور کلی شیوه‌های نوینی که براساس نیاز سازمان و بهره‌گیری از تکنولوژی روز دانش کارکنان را بالا می‌برد.
3_ توجه به سازگاری منابع انسانی با فرهنگ سازمانی کسب و کار
در صورتی که میان فرهنگ و اهداف سازمان با روحیات و عقاید فرد استخدام شده هماهنگی وجود داشته باشد، انگیزه منابع انسانی بیشتر شده و در نتیجه آن عملکرد سازمان بیشتر می‌شود. این امر در نهایت باعث ایجاد رضایت دو طرف قرارداد می‌گردد.
4- امنیت شغلی
مدیر منابع انسانی با در نظر گرفتن سازوکارها و گزارش‌های کاری باعث ثبات وضعیت کارمندان و در نتیجه ایجاد رضایت شغلی می‌شود. عدم وجود مشغله‌های ذهنی در مورد ثبات یا عدم ثبات شغلی باعث کارایی بهتر کار می‌شود.
5- قانون حاکم در قراردادهای کار
باید توجه داشت که در نظر گرفتن این نکته که چه موارد حقوقی در کسب و کار سازمانی شما اهمیت دارد، بسیار مهم است. مواردی چون مشخصات دقیق طرفین، نوع شغل، چگونگی پرداخت حق بیمه کارکنان، ساعت کار، تعطیلات، مرخصی‌ها، دستمزد، اخراج قانونی یک کارمند، تاریخ انعقاد و نحوه فسخ قرارداد کار از نکات حقوقی حاکم بر قرارداد است. مضافا این که باید نوع قرارداد حاکم بر استخدام نیز از ابتدای کار روشن گردد. برای این امر لازم است ذکر شود که قانون کار از رایج ترین قوانین حاکم بر قرارداد می‌باشد.
6- توانایی حفظ کارکنان
منابع انسانی در سازمان‌هایی که به دوراندیشی شهره‌اند بسیار حائز اهمیت است. راهبرد توسعه منابع انسانی عبارت است از تصمیماتی که در راستای جذب کارکنان، ارتقای جایگاه هر یک از آن‌ها، کیفیت و میزان دستمزد هر یک آن‌ها و امور بازنشستگی اتخاذ می‌شود. سازمانی که به امر توسعه منابع انسانی خود ارج می‌نهد نه تنها در امر جذب مستعدها موفق است بلکه قادر به حفظ آن‌ها نیز هست.
7- نحوه شمول قانون حاکم
عوامل اصلی برای شمول قانون کار وجود کارگر، کارفرما و کارگاه می‌باشد که هر یک به تفصیل در قانون کار تعریف شده‌اند. وجود این سه عامل و در صورتی‌که این رابطه مشمول قانون خاص دیگری (غیر از قانون کار) نباشد، رابطه کارگر و کارفرمایی مصداق پیدا می‌کند.
8- انواع قرارداد کار در باب استخدام
قراردادها از دو جهت تقسیم‌بندی می‌شوند:
1- از جهت مدت زمان که پرکاربردترین آن‌ها عبارت‌اند از:
الف: قرارداد با مدت نامحدود
ب: قرارداد با مدت محدود (موقت)
ج: قرارداد کار معین
2- از جهت زمان کار که خود به دو دسته تقسیم می‌شود:
الف: قرارداد تمام وقت
ب: قرارداد پاره وقت
لازم به ذکر است که قراردادهای پاره وقت نیز تحت شمول قانون کار هستند.
9- نحوه حلوفصل اختلافات کارکنان با کارفرمایان مطابق قانون
اگر میان کارگر و کارفرما اختلافی بروز پیدا کند که ناشی از اجرای قانون و قرارداد فی مابین آن‌ها یاقرارداد کارآموزی و غیره باشد، در مرحله اول می‌بایست از طریق سازش میان کارفرما و کارگر یا نمایندگان آن‌ها در شوراها و انجمن صنفی کار حلوفصل می‌شود. در صورتی‌که این روش موثر واقع نشود، در این صورت اختلافات از طریق مراجعه به هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف رسیدگی خواهد شد.
10- واگذاری اختیارات و وظایف
امروزه در علوم سیاسی و اداری مفاهیم تمرکز و عدم تمرکز به صورت مبهم ولی در عین حال در جایگاه بسیار مهم مطرح می‌شوند. این امر درون سازمان‌ها با واژه تفویض اختیار همراه است. در این راستا وظایف خرد شده و هر وظیفه براساس سطح توانایی و مهارت مورد نیاز به کارکنان آن سازمان واگذار می‌شود تا آن‌ها نیز در امور اجرایی نقش ایفا کنند. این امر علاوه بر این‌که باعث عدم تراکم وظایف بر روی یک شخص که اغلب نیز مدیر سازمان است، می‌شود بلکه موجب ایجاد احساس مفید بودن در فرد پایین‌تر شده و او نیز خود را در روند اداره موثر می‌داند. این امر کارایی سازمان را بالا می‌برد.
نکاتی که ذکر شد همگی از اصول و مهمات بحث استخدام و منابع انسانی می‌باشند. لازم به ذکر است که این نکات صرفا به این موارد ختم نشده و در ادامه نیز با ذکر موارد مهمی از این مبحث سعی در تبیین جایگاه منابع انسانی خواهیم داشت.
دیدگاه