طرح صنعتی چیست؟
طرح صنعتی فقط به طرح کلی و ظاهر اشیا مربوط میشود. بنابر قانون ثبت اختراعات،طرح های صنعتی و علائم تجاری:« هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط،رنگ ها و یا بدون آن،به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است.در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی باشد».
بنابراین اگر در یک ماشین ویژگی فنی تغییر کند ولی همچنان ظاهر آن به همان شکل باشد، این تغییر فنی مورد حمایت قانون فوق‌الذکر نمی‌باشد. مدت اعتبار طرح صنعتی پنج سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن خواهد بود و پس از آن هم میتوان با پرداخت هزینه این دوره را تمدید کرد و چنانچه طرح صنعتی به ثبت نرسد نمی‌توان به‌طور کامل از آن حمایت کرد.
طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و یا اصیل باشد. جدید بودن به این معنی که از طریق انتشار به طور محسوس و یا از طریق استفاده یا به هر نحو دیگر قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه برای ثبت در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشاء نشده باشد.
در صورتی اصیل محسوب می شود که به طور مستقل توسط طراح پدید آمده و کپی طرح های موجود نباشد.همچنین طرح صنعتی نباید با موازین شرعی و نظم عمومی و اخلاق حسنه مخالف باشد. در چنین شرایطی میتوان طرح صنعتی را ثبت کرد و از حمایت‌های کامل قانونی بهره‌مند شد.
می‌توانید درخواست ثبت طرح صنعتی‌تان را ثبت کنید تا تمامی شرایط و ماهیت آن متناسب با این امر رعایت شود و در آینده از دردسر‌های دعوای ابطال ثبت طرح صنعتی در امان باشید.
موارد ابطال طرح صنعتی ثبت شده
در چه مواردی می توان دعوای حقوقی ابطال طرح صنعتی ثبت شده توسط دیگری را اقامه نماییم؟
مطابق ماده ۲۹ قانون ثبت اختراعات طرح های صنعتی و علائم تجاری چنانچه هر یک از موارد مندرج در مواد ۲۰ و ۲۱ این قانون رعایت نشود و یا کسی که طرح صنعتی بنام وی ثبت شده پدیدآورنده آن طرح یا قائم مقام قانونی او نباشد، ذینفع میتواند ابطال طرح صنعتی را خواستار شود.
در ماده ۲۹ قانون ثبت اختراعات طرح های صنعتی و علائم تجاری آمده است: هر ذی نفع می تواند از دادگاه ابطال ثبت طرح صنعتی را درخواست نماید. در این صورت باید ثابت کند که یکی از شرایط مندرج در مواد (۲۰) و (۲۱) رعایت نشده است و یا کسی که طرح صنعتی به نام وی ثبت شده پدیدآورنده آن طرح یا قایم مقام قانونی او نیست. مفاد قسمت اخیر ماده(۱۸) دراین خصوص نیز اعمال میشود.
ماده ۲۱ قانون ثبت اختراعات طرح های صنعتی و علائم تجاری : طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و اصیل باشد. طرح صنعتی زمانی جدید است که از طریق انتشار بطور محسوس و یا از طریق استفاده به هر نحو دیگر قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا برحسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشا نشده باشد. مفاد قسمت اخیر بند (ه) و بند (و) ماده ۴ این قانون درخصوص طرحهای صنعتی نیز قابل اعمال است.
ماده ۲۲ قانون ثبت اختراعات طرح های صنعتی و علائم تجاری: اظهارنامه ثبت طرح صنعتی که به اداره مالکیت صنعتی تسلیم میشود، همراه نقشه، عکس وسایرمشخصات گرافیکی کالا که تشکیل دهنده طرح صنعتی هستند و ذکر نوع فرآورده هایی که طرح صنعتی برای آنها استفاده میشود، خواهد بود. اگر طرح صنعتی سه بعدی باشد، اداره مالکیت صنعتی می تواند نمونه واقعی یا ماکتی از آن را نیز به همراه اظهارنامه درخواست نماید. اظهارنامه مشمول هزینه مقرر برای تسلیم آن خواهد بود. اظهارنامه باید در بردارنده مشخصات طرح باشد و درمواردی که متقاضی همان طراح نیست، اظهارنامه باید به همراه مدرکی باشد که ذی حق بودن متقاضی را برای ثبت طرح صنعتی ثابت نماید.
ابطال طرح صنعتی به استناد عدم اصالت و جدید بودن
اگر طرح صنعتی ثبت شده جدید نباشد چه؟
سابقه افشا به چه معناست؟
اگر طرح صنعتی ثبت شده اصالت نداشته باشد چه؟
اصالت داشتن طرح صنعتی به چه معناست؟
خوب است بدانید یکی از موارد ابطال طرح صنعتی به استناد فقدان اصالت و جدید نبودن آن طرح است.
نکته: خوب است بدانید برای باطل کردن طرح صنعتی اولین قدم تنظیم دادخواست ابطال طرح صنعتی میباشد.
جدید بودن طرح صنعتی
جدید بودن طرح صنعتی به معنای آن است که طرح صنعتی مورد تقاضا برای ثبت، به نحوی از انحا بطور محسوس در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشا نشده و در دسترس عموم قرار نگرفته باشد. بهترین کار برای جلوگیری از باطل شدن طرح صنعتی ثبت شده در آتی، بررسی و تحقیق و تفحص پیش از ثبت آن و ارسال اظهارنامه مربوطه میباشد. حال اگر کسی به ثبت طرح صنعتی مبادرت ورزد که پیشتر سابقه افشا داشته باشد یعنی جدید نباشد، میتوان نسبت به طرح پرونده ابطال طرح صنعتی و باطل کردن طرح صنعتی به استناد سابقه افشا اقدام نماید.
اصیل بودن طرح صنعتی
بهترین توضیح برای اصالت یک طرح آن است که گفته شود طرح، کپی و شبیه سازی شده طرح دیگری نباشد. بلکه خود معرف نوع، سبک، کارایی و رسالت تولید و خلق خویش باشد. لذا چنانچه طرح صنعتی که فاقد اصالت باشد به هر طریقی ثبت گردد، ذینفع میتواند نسبت به طرح دعوای حقوقی ابطال طرح صنعتی به استناد عدم اصالت آن اقدام نماید و مورد از موارد باطل کردن طرح صنعتی میباشد.
دلایل ابطال گواهینامه ثبت طرح صنعتی
وکیل طرح صنعتی بصورت فهرست وار مواردی را که خواهان می تواند در پرونده ابطال طرح صنعتی بعنوان دلیل و مستند قانونی خویش ذکر کند و خواستار باطل کردن طرح صنعتی بشود را به شرح ذیل بیان می نماید:
- عدم مالکیت و یا ذی سمت بودن مانند قائم مقام قانونی مالک در ثبت و گواهینامه ماخوذه
- داشتن سابقه افشا
- عدم رعایت شرایط شکلی
- جدید نبودن طرح صنعتی
- عدم اصالت داشتن طرح صنعتی
- خلاف نظم عمومی بودن طرح
- خلاف اخلاق حسنه بودن طرح
- مخالف موازین شرعی بودن طرح
هریک از موارد فوق یا اجتماعی از آنها را می توانید در دعوای ابطال طرح صنعتی بعنوان دلیل و ادله طرح دعوای خود ذکر وبه آنها استناد نمایید.
ذی نفع بودن خواهان به چه معناست؟
در مواد مختلفی از قانون ثبت اختراعات طرح های صنعتی و علائم تجاری عبارت “خواهان باید ذی نفع باشد” به چشم میخورد. لذا سوال میشود که ذی نفع بودن دادخواست دهنده یا همان شخص خواهان در دادخواست ابطال طرح صنعتی به چه معناست؟ چه کسی میتواند برای باطل کردن طرح صنعتی اقدام به طرح دعوای حقوقی و تشکیل پرونده نماید؟ متاسفانه قانون در این خصوص ساکت است.
درمورد اینکه مقصود و مراد قانون از ذی نفع بودن قانون دقیقا چه میباشد، پوشیده است و تعریف دقیقی ارائه نگردیده است. لذا بنظر میرسد ذی نفع بودن دادخواست دهنده حداقل باید دربردارنده این امر باشد که طرح صنعتی ثبت شده چه حق و حقوقی را از وی زائل و یا از بوجود آمدن چه حق و حقوقی جلوگیری نموده که باعث شده اکنون آن شخص خواهان ابطال طرح صنعتی ثبت شده بشود.
ابطال طرح صنعتی به استناد فقدان سمت ثبت کننده
- اگر طرح صنعتی متعلق به شخصی غیر از ثبت کننده طرح باشد چه؟
- اگر کسی که ثبت طرح صنعتی را انجام داده نماینده یا قائم مقام قانونی مالک یا پدیدآورنده طرح نباشد چه؟
در اینصورت شخص ذی نفع میتواند ابطال طرح صنعتی ثبت شده به استناد عدم ثبت توسط مالک، پدیدآورنده یا قائم مقام قانونی او را طرح کند. این مورد نیز از موجبات باطل کردن طرح صنعتی میباشد.
ماده ۲۹ قانون ثبت اختراعات طرح های صنعتی و علائم تجاری: هر ذی نفع میتواند از دادگاه ابطال ثبت طرح صنعتی را درخواست نماید. در اینصورت باید ثابت کند که یکی از شرایط مندرج در مواد ۲۱ و ۲۰ رعایت نشده است و یا کسی که طرح صنعتی به نام وی ثبت شده، پدیدآورنده آن طرح یا قائم مقام قانونی او نیست. مفاد قسمت اخیر ماده ۱۸ در اینخصوص نیز اعمال میشود.
رویه عملی دعوای حقوقی ابطال طرح صنعتی
پس از اینکه خواهان به طرفیت خوانده دعوای ابطال طرح صنعتی را طرح و پیروز گردید یعنی موجب باطل کردن طرخ صنعتی ثبت شده گردید، پیروز دعوا یا همان محکوم له از دادگاه خطاب به اداره مالکیت صنعتی نامه دریافت میدارد. مطابق آن نامه، اداره مالکیت صنعتی در روزنامه مربوطه ابطال گواهینامه ثبت طرح صنعتی را اعلام و آن را باطل معرفی مینماید.
نتیجه ابطال طرح صنعتی ثبت شده
ابطال طرح صنعتی ثبت شده چه فایده ای دارد؟
برای چه هدف و به چه دلیلی ابطال طرح صنعتی طرح و حکم آن را میگیریم؟
فایده، نتیجه و دلیل اخذ این حکم و باطل کردن طرح صنعتی، اسقاط حقوق بوجود آمده برای کسی است که طرح صنعتی را ثبت نموده است. از بین رفتن حق انحصار استفاده از آن طرح برای ثبت کننده آن از بین میرود. وی دیگر نمیتواند از کسی تحت عنوان نقض حقوق طرح صنعتی شکایت کند.
تا پیش از ابطال گواهینامه او، یعنی تا قبل از اخذ حکم ابطال طرح صنعتی ثبت شده توسط ایشان، وی بعنوان مالک طرح صنعتی میتوانست از شخص یا اشخاصی که سواستفاده از طرح صنعتی یا کپی برداری از طرح صنعتی وی مینمایند شکایت کند. ولی پس از ابطال طرح صنعتی، استفاده از آن طرح صنعتی برای عموم ازاد و بدون ایراد و اشکال میشود. زیرا امتیازات و حقوق انحصاری مالک از میان رفته است.
دادخواست دعوای ابطال طرح صنعتی ثبت شده بایستی دارای چه ضمائمی باشد؟
- اصل یا رونوشت مصدق کلیه اسناد و مدارک ثبت ادعای ابطال
- رسیدگی مربوط به پرداخت هزینه دادخواست ابطال به دادگاه
- وکالتنامه در صورتی که دادخواست توسط وکیل داده شود.
پس از بررسی دادگاه در صورتی که با ادعای خواهان ثابت گردد رای بر ابطال طرح صنعتی صادر میشود.
آیا رای دادگاه بر ابطال طرح صنعتی قطعی است؟
رای دادگاه ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل اعتراض و تجدید نظرخواهی میباشد. همچنین ذینفع میتواند دعوای ابطال طرح صنعتی را نسبت به کل طرح یا قسمتی از آن مطرح نماید، پس از قطعی شدن رای صادره مراتب به مرجع ثبت ابلاغ و مرجع ثبت به هزینه محکوم له از روزنامه رسمی منتشر می نماید.
دیدگاه