بازاریابی ویروسی یا وایرال مارکتینگ چیست؟ | یک ویروس چه ارتباطی با بازاریابی می‌تواند داشته باشد!

بازاریابی ویروسی وایرال مارکتینگ چیست؟

شاید بگویید ویروس چه ربطی به بازاریابی دارد؟ بازاریابی ویروسی یا همان وایرال مارکتینگ (Viral Marketing) یک راهکار است که قرار است با نشر و تکثیر به رشد برسد. در این روش از بازاریابی تک تک افراد اقدام به انتقال پیام تبلیغاتی شرکت به دیگران خواهند کرد. در این روش قرار است که آگاهی از برند بیشتر شود و به طبع تاثیرگذاری بیشتر تبلیغات صورت بگیرد. این روش مانند ویروس از شیوه تکثیر سریع استفاده می‌کند به طوری که پیام مورد نظر به هزاران نفر برسد.

همانطور که متوجه شدید، رمز موفقیت یک کمپین بازاریابی ویروسی، در انتشار محتواهایی است که همانند ویروس‌ها، هزاران و بلکه میلیون‌ها بار تکثیر می‌شوند.

شاید بتوان گفت که پایه و اساس بازاریابی ویروسی، انتشار اطلاعات به صورت دهان به دهان است، اما فناوری‌های مدرن و جدید مبتنی بر اینترنت، بسترهای بسیار مناسبی را جهت توزیع دیجیتال محتوای ویروسی فراهم آورده‌اند و امروزه، بهترین روش برای بازاریابی ویروسی، استفاده از اینترنت محسوب می‌شود.

اما باید بگوییم که بارازیابی در فضای اینترنت هم، اصول خودش را دارد. اگر بخواهیم پیام برندمان، دهان به دهان بچرخد؛ باید پایگاه ایجاد کنیم و حضوری موثر داشته باشیم.

مراحل راه اندازی کمپین بازاریابی ویروسی

بازاریابی ویروسی بیشتر برای برندهای نوپا و تازه کار مناسب است یا کسب و کارهایی که می خواهند دوراه خود را بر سر زبان ها بیندارند. البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که بازاریابی ویروسی در کنار دیگر شیوه های بازاریابی موفق خواهد بود.

موفقیت در بازاریابی ویروسی بر یک اصل استوار است و این اصل سادگی پیام در بازاریابی ویروسی است. سادگی در عین خلاقیت سبب می شود که مشتریان محصول یا خدمت یک برند یا کسب و کار، برای پیشنهاد دادن برند مورد نظر به دوستان و همکارانشان ترغیب شوند.

یک کمپین بازاریابی ویروسی موفق می تواند پیام ارزشی برند شما را به سرعت به مشتریان بالقوه کسب و کار شما برساند. اما چگونه می توان یک کمپین موفق در بازاریابی ویروسی داشت؟

در ادامه به مراحل راه اندازی کمپین بازاریابی ویروسی می پردازیم:

1- مخاطب خود را بشناسید

اولین قدم در بازاریابی ویروسی، شناخت جامعه هدف است. اینکه قرار است چه افرادی با چه سن و جنسیتی، پیام ارزشی برند یا کسب و کار شما را بازنشر دهند، بسیار مهم است. شما با شناخت مخاطبان این شیوه از بازاریابی دیجیتال، می توانید هزینه و وقت و انرژی خود را بهتر سازماندهی کنید.

2- محتوای خلاق

بازاریابی ویروسی نیز همانند بازاریابی چریکی به هزینه چندانی نیاز ندارد و تنها جوهره خلاقیت است که می تواند ضامن موفقیت برند شما در این نوع از بازاریابی دیجیتال باشد. از این روست که استارت آپ ها و کسب و کارهای نوپا و کوچک می توانند با استفاده از خلاقیت خود به موفقیت های بی شماری در بازاریابی ویروسی دست یابند.

یکی از شیوه های متداول در بازاریابی ویروسی استفاده از عنصر طنز و شوخ طبعی است. طنز می تواند بسیار برانگزاننده تر از روش های جدی باشد. طنز و شوخ طبعی برای هر انسانی  جذاب است و یکی از راه های تعاملات انسانی است از این رو مردم میل بیشتری به انتشار یک پیام طنز دارند.

3- انتشار کمپین

همانطور که شرایط محیط برای ادامه زندگی یک ویروس مهم است، محیط انتشار یک کمپین بازاریابی ویروسی نیز بسیار مورد توجه است. این بستر برای انتشار یک پیام ارزشی توسط مردم باید بسیار متناسب باشد.

ایمیل، پیامک (SMS) ، فروم ها و تالارهای گفتگوی آنلاین در کنار شبکه های اجتماعی نظیر فیس بوک، اینستاگرام، توییتر و... که بستر اصلی بازاریابی ویروسی است، بسیار می توانند برای انتشار پیام ارزشی برند شما مناسب باشند.

نوع محتوا در بازاریابی ویروسی

نوع محتوا در بازاریابی ویروسی چندان مساله مهمی نیست. محتوای ویروسی شما می‌تواند یک مقاله جذاب باشد، یا یک توئیت متفاوت، یا شاید یک آهنگ کوتاه یا یک بازی کم حجم. اما نکته بسیار مهمی که همواره بایستی در نظر داشت این است که محتوای ویروسی هر چیزی که باشد، باید افراد را تشویق کند تا آن را با سایرین به اشتراک بگذارند. هر میزان تعداد افرادی که پیام ویروسی شما را دریافت می‌کنند بیش‌تر باشد، محتوای شما ویروسی‌تر و اثربخشی آن بیشتر خواهد بود.

روش های انتشار محتوا در بازاریابی ویروسی

سه عنصر اصلی که هر محتوای ویروسی برای انتشار نیاز دارد عبارتند از:

1- پیام‌رسان: جهت اطمینان از ویروسی شدن یک پیام، به 3 نوع پیام‌رسان نیاز داریم: متخصصین بازار، افراد تاثیرگذار و فروشندگان. متخصصین بازار افرادی هستند که همیشه در نبض همه چیز قرار دارند؛ احتمالا تا به حال با این افراد برخورد داشته‌اید، هر اتفاقی که بیافتد، آن‌ها زودتر از همه خبردار می‌شوند. هر وقت خبر جدیدی به آن‌ها می‌دهیم، با نگاه سرد و بی روحی مواجه می‌شویم، سپس جمله خودم می‌دانم را می‌شنویم و احتمالا بعد از آن قرار است شنیدن اطلاعات جدیدتری را تحمل کنیم! البته، بعضی از  این افراد اولین کسانی هستند که پیام را دریافت و آن را به سرعت در شبکه اجتماعی خود منتشر می‌کنند.

افراد تاثیرگذار مخاطبانی هستند که ارتباطات اجتماعی بسیار زیادی دارند، این افراد با همه خوبند، با همه هستند و همه جا حضور دارند! شاید بتوان گفت که یکی از مهم‌ترین عوامل شکل گیری تمدن‌های اولیۀ بشری همین‌ها هستند. این افراد معمولا صدها فرد مختلف را می‌شناسند و پل ارتباطی میان آن‌ها محسوب می‌شوند.

فروشندگان نیز افرادی هستند که در صورت نیاز، پیام را از خبره‌های بازار دریافت و آن را مرتبط، قابل قبول و جذاب می‌کنند و سپس محتوا را در اختیار افراد تاثیرگذار جهت توزیع قرار می‌دهند. در واقع این افراد کلاغ را رنگ کرده و به جای قناری می‌فروشند!

2- پیام: تنها پیام‌هایی که به یادماندنی و به اندازه کافی جالب هستند، پتانسیل آن را دارند که به یک پدیدۀ وایرال مارکتینگ تبدیل بشوند. معمولا با اعمال تغییرات اندکی می‌توان پیامی ساده را به پیامی به یاد ماندنی‌تر، جالب‌تر و صد البته، مسری تبدیل نمود. پیام بایستی منحصر به فرد بوده و همواره ایده اصلی را با خود به همراه داشته باشد و گیرنده را متقاعد سازد تا آن را با دیگران به اشتراک بگذارد.

3- محیط: نقش محیط در پیشبرد موفقیت بازاریابی ویروسی بسیار اساسی است – مردم حساسیت زیادی نسبت به محیط دارند و تغییرات اندک آن منجر به بروز نتایج بزرگی می‌شود. بنابراین بایستی همواره محتوایی متناسب با محیط و ارزش‌ها و نگرش‌های رایج آن انتخاب کرد و علاوه بر آن لازم است زمان بندی درستی نیز جهت انتشار پیام در نظر داشت.

کانال‌ها و شیوه‌های متفاوتی برای انتشار پیام ویروسی وجود دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

- دهان به دهان
- ایمیل
- شبکه‌های اجتماعی (فیس بوک، توییتر، لینکدین و غیره)
- سایت‌های به اشتراک گذاری ویدئو (همچون یوتیوب و Vimeo)
- انجمن‌های موجود در اینترنت

البته در اینجا تبلیغات دهان به دهان بصورت سنتی اتفاق نمی‌افتد، چرا که ماهیت پیام شما دیجیتالی است و برای انتشار به بستر اینترنت نیاز دارد. برتری تبلیغات دهان به دهان دیجیتالی نسبت به نوع سنتی آن در سرعت انتشار پیام است. در روش سنتی، دسترسی به هزار نفر ممکن است ماه‌ها یا هفته‌ها طول بکشد، در صورتی که از طریق بازاریابی ویروسی می‌توان ظرف چند روز یا حتی چند ساعت به صدها یا میلیون‌ها نفر دسترسی پیدا کرد.

هر چقدر پیام بازاریابی با سرعت بیشتری انتشار پیدا کند، شدت ویروسی بودن آن بیشتر است.

عناصر مهم بازاریابی ویروسی

ارائه محصولات و خدمات ارزشمند: کلمه “رایگان” کلمه‌ای ارزشمند و قدرتمند است. این کلمه در دامنه لغات بازاریابان یک عبارت شگفت انگیز محسوب می‌شود. بیشتر برنامه‌هایی که برای بازاریابی ویروسی در نظر گرفته می‌شود می‌بایست برای جلب توجه مخاطبان صورت بگیرد و یک سری خدمات ارزشمند به صورت رایگان در اختیار مشتریان قرار بگیرد. مثلاً ارائه نرم افزارهای رایگان، سرویس ایمیل رایگان و همینطور اطلاعات مفید رایگانی که از نظر مشتری بسیار ارزشمند باشد. مشتریان علاقه زیادی به محصولات و خدمات ارزان قیمت دارند و تلاش زیادی برای به دست آوردن آن می‌کنند. در بازاریابی ویروسی مزد تلاش‌های شما با تاخیر دریافت می‌شود اما نتیجه کار در نهایت باب میل خودتان است. نتیجه تبلیغاتی که برای بازاریابی ویروسی دیده می‌شود بسیار مهم است. محصول و خدمات رایگانی که کیفیت مطلوب را در بر بگیرد اولین و مهمترین گام بازاریابی ویروسی محسوب می‌شود.

انتقال راحت پیام و تکثیر تبلیغات: ویروس‌ها زمانی راحت تکثیر می‌شوند که امکان انتقال آن به سادگی فراهم شود. به هر صورت راه ارتباطی و رسانه‌ای برای انتقال پیام تبلیغاتی نیز به همین شکل است. می‌بایست راه انتقال باز باشد و مسیر نیز هموارسازی شده باشد. امکان تکثیر و انتقال به درستی فراهم شود. در این روش مثلاً استفاده از نسخه رایگان از نرم افزار یا وب سایت‌ها موارد مهمی محسوب می‌شوند.

ایجاد شرایط برای رشد : در بازاریابی ویروسی می‌بایست شرایط برای گسترش فراهم باشد. شیوه‌های انتقال ویروس می‌بایست با سرعت مقیاس پذیری صورت بگیرد و شرایط قابل اندازه گیری فراهم شود. قبل از شروع بازاریابی ویروسی نیاز است که جزئیات به طور دقیق بررسی شود و همینطور آمادگی لازم برای تطابق سریع سیستم با درخواست‌ها وجود داشته باشد.

استفاده از شبکه‌های ارتباطی موجود: اغلب افراد موقعیت اجتماعی خوبی دارند. اینطور که روانشناسان صحبت می‌کنند، هر شخص در اطراف خود شبکه‌ای متشکل از ۸ الی ۱۲ نفر دارد. در بازاریابی ویروسی که می‌توان به آن شبکه‌ای نیز گفت از قدرت شبکه ارتباطی انسانی استفاده می‌شود به طوری که گروه‌های قوی و به هم پیوسته با گروه‌های ضعیف‌تر وارد ارتباط شوند.

تکنیک‌های بازاریابی ویروسی

بازاریابی ویروسی روش‌های مختلفی دارد. ویروس‌ها خود دسته بندی‌های مختلفی دارند و هر یک وظایف مخصوص به خود را شامل می‌شوند. به هر صورت در بازاریابی ویروسی موقعیت دقیق پروژه بسیار مهم است. در این بخش قرار است انواع روش‌های بازاریابی ویروسی را بررسی کنیم و ویروس‌ها را شناسایی کنیم.

بازاریابی ویروسی ارزشی

برخی از ویروس‌ها در سبک ارزشی شناسایی می‌شوند. در این شرایط شرکت محصولی را ارائه می‌دهد که کیفیت خوبی دارد و مشتری ترغیب می‌شود که این محصول را به دیگران معرفی نماید. بازاریابی دهان به دهان بر این اصل استوار است. در این روش کیفیت محصول حرف اول را می‌زند و باید آنقدر با کیفیت باشد که در مشتری انگیزه ایجاد شود تا تبلیغ محصول به طور دقیق صورت بگیرد و شرایط دقیق‌تری ایجاد شود.

بازاریابی ویروسی حیله‌ای

این روش به صورتی است که فرد محصولی را به فرد دیگر معرفی می‌کند و در ازای این کار پاداش دریافت می‌کند. در واقع آنچه این روش را قابل قبول نشان می‌دهد، کیفیت محصول و روش معرفی است. این روش ریسکی است و اغلب سرمایه مشخصی در میان است. این روش بازاریابی به طور کلی سبب می‌شود موقعیت ریسک نیز مشخص باشد.

بازاریابی ویروسی مارپیچی

در بازاریابی ویروسی فرد بر اساس تجربیاتی که از محصول و خدمات دارد می‌تواند به باز نشر آن بپردازد. مشخص است که این روش می‌تواند سیاست‌های مخصوص را در بر بگیرد.

بازاریابی ویروسی ناخوشایند

در این روش فرد تجربیات خود را به فرد دیگر به اشتراک می‌گذارد، به طوری که جنبه هشدار دارد و به فرد این امکان را می‌دهد که از انتخاب‌های اشتباه دوری کند.