برج میلاد | برج مخابراتی در تهران | معماری و جاذبه های برج میلاد

برج میلاد تهران بلندترین سازه شهر تهران، سومین برج بلند خاورمیانه و ششمین برج مرتفع مخابراتی جهان است.

برج میلاد

برج میلاد به عنوان بلندترین برج ایران، یک برج مخابراتی چند منظوره می باشد، که در شمال غربی تهران، واقع شده است. ساخت این برج در سال 74 آغاز شده و اتمام آن حدوداً 14 سال به طول انجامید. در نهایت این برج در تاریخ 16 مهرماه سال 1387 افتتاح شد و پس از پنج روز بازدید عمومی برج آغاز شد.

ارتفاع برج میلاد 435 متر می باشد که بلندترین برج ایران، ششمین برج بلند مخابراتی جهان و نوزدهمین برج بلند و نامتکی در دنیا می باشد. برج میلاد، پس از برج آزادی تهران به نمادی از تهران تبدیل شده که در بیشتر مناطق تهران قابل رویت می باشد. ارتفاع برج میلاد زاویه دید 360 درجه ای می دهد، که می توان کل تهران را از بالای این برج تماشا کرد. برج میلاد بر روی تپه ای با مساحت تقریبی 62 هکتار در جنوب محله شهرک غرب و شمال کوی نصر (گیشا) در منطقه 2 شهرداری تهران قرار گرفته است. مختصات جغرافیایی برج میلاد، در 51 درجه، 22 دقیقه و 32 ثانیه طول شرقی و 35 درجه، 44 دقیقه و 40 ثانیه عرض شمالی قرار گرفته است.

برج میلاد از پنج بخش اصلی تشکیل شده است:

• شالوده

• ساختمان پای برج (لابی)

• بدنه اصلی برج

• سازه راس

• دکل

برج میلاد از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است و در حدود ۱۵۰ هزار تن وزن دارد. در ساخت این برج مخابراتی از ۱۷ هزار متر مربع شیشه استفاده کرده‌اند. ساختمان برج میلاد شامل قسمت‌های ساختمان پایین برج، بدنه اصلی برج و قسمت مدور بالای برج می‌شود. این سه قسمت شکل برج میلاد را به‌صورت کنونی آن می‌سازند.

ساختمان پای برج شامل یک لابی و ۶ طبقه تجاری می‌شود و در دو طبقه زیرین این ساختمان، بخش‌های مختلف تاسیسات مجموعه برج میلاد قرار گرفته‌اند و در طبقه همکف نیز قسمت پذیرش بازدیدکنندگان قرار دارد. مراکز خرید، رستوران‌ها، کافه تریا و نمایشگاه بخش‌های مختلف این ساختمان هستند.

در بدنه اصلی برج آسانسورهای پر سرعت جهت استفاده بازدیدکنندگان و تیم تاسیسات قرار گرفته‌اند. ۶ آسانسور در برج میلاد تعبیه شده است و در طول ارتفاع برج میلاد دوربین‌های کنترل ترافیک و سنسورهای تشخیص میزان آلایندگی هوا را نصب کرده‌اند. آسانسورها ساختمان پایین برج میلاد را به ساختمان مدور بالای برج می‌رسانند.

ساختمان بالای برج میلاد را با نام رأس برج می‌شناسند که این ساختمان ۱۲ طبقه و ۱۲ هزار متر مربع مساحت دارد. دو طبقه اول مخصوص تاسیسات و پناهگاه برای موارد خطرات احتمالی از قبیل آتش سوزی هستند. از طبقه سوم به بعد بخش‌های مختلف تفریحی، رستوران‌ها و موزه‌های برج میلاد قرار گرفته‌اند. طبقه‌های هشتم و نهم این ساختمان نیز محل قرار گرفتن تجهیزات مخابراتی است و در طبقه یازدهم، بخش دیگری ازتاسیسات برج میلاد قرار گرفته‌اند.

بالاترین قسمت سازه برج میلاد، دکل ۱۲۰ متری مخابرات از جنس فولاد را نصب کرده‌اند. این دکل از آخرین طبقه برج میلاد شروع می‌شود و یک آسانسور دو نفره برای تردد تکنیسین‌ها در آن تعبیه شده است. انتهای دکل در ضلع قائده آن، یک ۱۶ ضلعی به قطر ۶ متر است و تا بالا به‌شکل مربعی به قطر ۶۰ سانتی‌متر در می‌آید. در ساخت این دکل از ۳۵۰ تن فولاد و ۳۰ هزار قطعه فولادی مانند پیچ و مهره، استفاده کرده‌اند.

همانطور که می دانید یکی از کارکرد های ارتفاع برج میلاد، مخابراتی، رادیویی و تلویزیونی می باشد. این برج سازه ای بتنی دارد که پایه اصلی آن بتن آرمه است. ارتفاع آن از سطح طبیعی زمین با مقطع حجره ای (سلولار) است که حدود 33000 متر مکعب بتن در آن به کار گرفته شده است. برج میلاد دارای 1693 پله می باشد. ساختمان پای برج میلاد (لابی) دارای شش طبقه می باشد که از دو طبقه در زیر همکف، یک طبقه همکف و سه طبقه فوقانی تشکیل شده که فوندانسیون آن با برج میلاد یکی می باشد.

ارایه پیشنهاد و انتخاب محل ساخت

در سال 1370 خورشیدی بود که پیشنهاد ساخت یک برج برای تهران مطرح شد. 17 محل را برای ساخت این برج پیشنهاد دادند که در نهایت محل فعلی را برای آن برگزیدند. در سال 1373 مطالعات بر روی محل ساخت برج آغاز شد. در ادامه یک گروه شامل تیم شهرسازی، تیم مطالعات تلویزیون، مخابرات، راه و ساختمان، اقتصادی، معماری، هواشناسی، تیم مطالعات ترافیک و تیم ژئوتکنیک بررسی های لازم را انجام دادند تا اینکه 4 نقطه شامل تپه های عباس آباد، لویزان، یوسف آباد و کوی نصر از 17 نقطه پیشنهادی، مناسب شناخته شدند. در نهایت کوی نصر برگزیده شد و برای انتخاب این محل چنین دلایلی را مطرح کرده اند:

• دسترسی همگانی با سطح سرویس‌دهی مطلوب

• قرارگیری در یکی از مرتفع‌ترین نقاط شهر

• اشراف بر زیباترین مناظر و نقاط شهر

• فضای لازم جهت عملکردهای پیشنهادی و توسعه آتی

• مجهز بودن به تاسیسات زیر بنایی

• فاصله مناسب با پایانه‌های مهم مانند فرودگاه و ایستگاه راه‌آهن

• ایجاد پوشش تلویزیونی

• قابلیت ارتباط و دید مستقیم با ایستگاه‌های مخابراتی

• استقرار در میان کاربری‌های هماهنگ و غیر مزاحم

• استقرار در امتداد محورهای عمده شهر

• پتانسیل برقراری ارتباط بصری با دیگر نشانه‌ها و فضاهای شهری

• قابلیت برخورداری از فضاهای سبز یا دیگر عناصر طراحی محیطی

معماری برج میلاد

شکل کلی برج از یک هشت ضلعی تشکیل شده است که تعدادی دیوار داخلی و چهار باله ذوزنقه ای شکل به آن متصل هستند. به طور کلی ساختمان برج، این بخش ها را در خود دارد:

ساختمان پای برج (لابی)، شفت، ساختمان راس و دكل آنتن برج

بیشترین قطر سازه راس، 60 متر است و در ارتفاع 280 متری قرار دارد. حجم بتن ریزی بدنه حدود 33000 متر مکعب و حجم بتن ریزی کل پروژه 63 هزار متر مکعب است. وزن کل برج به حدود 150 هزار تن می رسد و در کل برج حدود 17 هزار متر مربع شیشه به کار رفته است. وزن کل اسکلت فلزی این ساختمان به 2000 تن می رسد که با استفاده از تیرهای شعاعی و اتصالات صفحه فلزی، به بدنه بتنی متصل شده اند.

در زیر پی و بدنه برج ابزار دقیق استاتیکی و دینامیکی کار گذاشته اند تا عملکرد نیروها را بررسی کنند و نتایج آنها را برای کسب اطلاعات بیشتر، نگهداری برج و همچنین کارهای تحقیقاتی استفاده کنند. همچنین در بدنه و اطراف برج، شبکه ای به نام میکروژئودزی تعبیه شده است تا هرگونه حرکت احتمالی بدنه برج و محدوده اطراف آن ثبت شود و در صورت لزوم بتوان اطلاعات لازم را با دوربین‌های دقیق نقشه‌برداری ثبت کرد.

 مقاومت در برابر باد و زلزله و صاعقه

این ساختمان با ارتفاع 435 متر در برابر جریان های هوا با سرعت 140 کیلومتر بر ساعت و تندبادهای لحظه ای با سرعت 220 کیلومتر بر ساعت مقاوم سازی شده است. همچنین این ساختمان در برابر زلزله مقاومت دارد و در صورت وقوع زلزله، سازه پایداری خود را حفظ خواهد کرد.

برج میلاد بلندترین ساختمان تهران و ایران است و در معرض اصابت صاعقه قرار دارد. برای حفاظت از این سازه در مقابل صاعقه، سیم‌های مسی در بدنه آن کار گذاشته اند که تا کف پی امتداد می یابند.

دقت در ساخت

برای افزایش دقت کار فنی ساختمان برج، همه قطعات شناسنامه دارند و مشخصات تمام آنها در دسترس است؛ مشخصاتی همچون نوع ماده اولیه قطعه، منبع تهیه، محل تولید، مسوول کنترل و بازرسی و ... . حتا برای کارهایی مثل جوش دادن قطعات هم این شناسنامه در نظر گرفته شده است؛ یعنی کاملا مشخص است که چه کسی در چه زمانی جوشکاری را انجام داده و چه کسانی آن را کنترل و تایید کرده اند.

کاربری برج میلاد

برج میلاد با هدف ایجاد سازه ای به یاد ماندنی و به عنوان نمادی برای شهر تهران ساخته شده است. این برج نه تنها یک جاذبه گردشگری و تفریحی به شمار می رود بلکه در امور زیر از آن استفاده می شود:

تسهیل و گسترش ارتباطات بیسیم (Wireless) در سطح تهران بزرگ، بهینه سازی و گسترش پوشش رادیو و تلویزیون (VHF/UHF/FM)، ایجاد زیرساخت های تلویزیونی دیجیتال (DVB/MVDS)، هواشناسی و کنترل ترافیک

رستوران گردان، رستوران ویژه، سکوی دید باز و بسته، رواق‌های هنری، گنبد آسمان، موزه مشاهیر ایران، موزه شهرداری، فود کورت، واحدهای تجاری، فضاهای نمایشگاهی در ساختمان برج و امکاناتی چون مرکز همایش‌های بین‌المللی با ۱۵ سالن مختلف، پارک دلفین‌ها، پینت بال، سینمای شش بعدی، سینما، لیزریوم، رستوران سنتی، رستوران محیطی و ... همه و همه از بخش های متنوع این مجموعه به شمار می روند.

با این اوصاف می توان برج میلاد را مجموعه چند عملکردی دانست که در حوزه های مخابراتی، مراکز تجاری، رستوران ها، خدمات پذیرایی، مرکز همایش ها، خدمات گردشگری و تفریحی فعالیت می کند. فاز اول برج شامل برج میلاد تهران و مرکز همایش هاست و برای فاز دوم نیز مرکز خرید، برج هتل و برج اداری را در نظر گرفته اند.

بخش های تفریحی و گردشگری برج میلاد

در مجموعه برج میلاد تهران بخش های تفریحی و گردشگری متفاوتی تعبیه کرده‌اند که تعدادی از آن‌ها در قسمت ساختمان بالای برج و بخشی دیگر در محوطه اطراف برج قرار گرفته‌اند. در طبقه سوم ساختمان بالای برج «سکوی دید بسته» قرار دارد و چشم‌اندازی زیبا از مناظر مختلف شهر را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می‌دهد. وسعت این قسمت در حدود ۸۸۰ متر مربع است.

دیگر جاذبه دیدنی در طبقه سوم «موزه هدایا و دست‌نوشته‌های شهرداری تهران» است که در ارتفاع ۲۶۱ متری قرار دارد. در این موزه دست‌نوشته‌های قدیمی ایران و هدیه‌های شهرداری‌ شهرهای مختلف به شهرداری تهران در دوره‌های تاریخی متفاوت در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند. از دیگر آثار به نمایش در آمده در موزه دست‌نوشته‌ها، می‌توان کره‌های جغرافیایی قدیمی را نام برد که متعلق به قرن ۱۷ تا ۲۰ میلادی هستند و از موزه اختصاصی «ژرژ پمپیدو» خریداری شده‌اند. در این کره‌های جغرافیایی قدیمی نام خلیج فارس به چشم می‌خورد.

در طبقه چهارم ساختمان بالای برج میلاد «موزه سکه» برج میلاد قرار دارد. سکه‌های به نمایش در آمده در این موزه ۱۶۰ سکه مختلف از دور‌های تاریخی هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان هستند که توسط کلکسیونر شخصی جمع آوری و به موزه اهدا شده‌اند.

از زیباترین قسمت‌های این ساختمان «موزه مشاهیر» در ارتفاع ۲۷۱ متری در طبقه پنجم را می‌توان نام برد. موزه مشاهیر مجموعه‌ای از مجسمه‌های مشاهیر ایرانی را با سایز واقعی آن‌ها در بر می‌گیرد و استاد علیرضا خاقانی با ظرافت وصف شدنی این آثار ماندگار را طراحی و با سیلیکون ساخته‌اند. در میان مجسمه‌های موزه مشاهیر تندیس شخصیت‌های برجسته‌ تاریخی، فرهنگی، ادبی ، هنری و همین طور دانشمندان بزرگ ایرانی دیده می‌شوند که از بین آن‌ها می‌توان به تندیس‌های پروفسور مجید سمیعی، پروفسور حسابی، سیمین دانشور، جلال آل احمد، جهان پهلوان تختی، استاد شهریار و نقاش نامی ایران استاد کمال الملک، اشاره کرد. بازدید از این قسمت برج میلاد برای گردشگران جذابیت زیادی دارد.

از مهم‌ترین بخش‌های برج میلاد که بسیاری از گردشگران را به بالای این برج می‌کشاند، «سکوی دید باز برج میلاد» است. این بخش از برج میلاد درارتفاع ۲۸۰ متری در فضایی به وسعت ۳۰۰۰ متر مربع گرداگرد طبقه هفتم برج میلاد را در برگرفته است. در این قسمت دوربین‌هایی را برای تماشای نقاط مختلف شهر قرار داده‌اند که بازدیدکنندگان می‌توانند با استفاده از آن‌ها نقاط مختلف شهر را رصد کنند. برای امنیت بیشتر مراجعه کنندگان، دورتادور سکوی دید باز را با فنس‌های سراسری پوشانده‌اند.

در مرکز این طبقه نیز هنرمندان نقاش و صنایع دستی گوناگون، آثار خود را در معرض نمایش و فروش قرار داده‌اند. ماکت‌های بزرگ برج‌های مخابراتی جهان و میل‌های قدیمی ایران نیز در این بخش نمایش داده شده‌اند. یک شهر فرنگ نیز که نماد تهران قدیم است، در این طبقه دیده می‌شود. استفاده از مواد خوراکی و استعمال دخانیات در این قسمت از برج میلاد مجاز نیست.

«گنبد آسمان برج میلاد» در آخرین طبقه ساختمان رأس برج میلاد، یعنی طبقه دوازدهم و در ارتفاع ۳۰۲ متری  قرار گرفته است. این گنبد ۱۳ متر ارتفاع دارد و معماری خاص و زیبای آن با نمای بیرونی تمام شیشه، جلب توجه می‌کند. امکان بازدید از این قسمت از برج میلاد برای عموم علاقمندان وجود دارد. در ستون وسط گنبد آسمان، نقاشی‌هایی نمادین از تاریخ کهن ایران باستان تا دوران اسلامی به چشم می‌خورند. این اثر هنری کار دست هنرمند برجسته دکتر رضا یحیایی است و در طراحی آن عناصر چهارگانه آب، باد، خاک و آتش به چشم می‌خورند. همچنین در طراحی نقش‌های گنبد آسمان از مفاهیم اخلاقی با ارزشی هم‌چون صلح، عدالت، عشق و مبارزه،‌ الهام گرفته شده است. دکل مخابراتی برج میلاد از این طبقه شروع می‌شود.

در محوطه اطراف برج میلاد و سایر قسمت‌های این مجموعه نیز امکانات رفاهی و تفریحی مختلفی تعبیه کرده‌اند. مجموعه «دلفیناریوم» در محوطه برج میلاد قرار دارد که البته بعد از اعتراض‌های گسترده فعالان محیط زیست به‌دلیل از بین رفتن دلفین‌ها و شیرهای دریایی آن، در حال حاضر فعالیت نمی‌کند.

از دیگر امکانات تفریحی مجموعه برج میلاد می‌توان به لیزریوم، زمین پینت بال، پل معلق، زیپ لاین، سینما ۶ بعدی، گیم هفت بعدی، اتاق فرار انیگما و شهر مشاغل کودکان کاربازیا، اشاره کرد. در این مجموعه سالن‌های سینما با سیستم‌های پیشرفته صدا و تصویر نیز وجود دارند.

رستوران های برج میلاد

در ساختمان اصلی برج میلاد و همین طور فضای اطراف محوطه برج میلاد رستوران‌های متعددی وجود دارند؛ اما معروف‌ترین رستوران در مجموعه برج میلاد، در طبقه ششم ساخنمان رأس برج میلاد قرار داد و آن را با نام «رستوران گردان برج میلاد» می‌شناسند. این رستوران بزرگ‌ترین رستوران گردان جهان است و با ظرفیت ۴۰۰ نفر، هر یک ساعت یک بار یک دور کامل می‌چرخد. رستوران گردان برج میلاد در ارتفاع ۲۷۶ متری، چشم‌انداز کاملی از شهر تهران به مشتریان نشان می‌دهد.

تابلوی زیبای شاهنامه فردوسی اثر استاد گرمچی بر زیبایی‌های این رستوران می‌افزاید. رستوران گردان برج میلاد سالن دیگری نیز دارد که ثابت است. سرو غذا در این رستوران به‌صورت سلف سرویس است و تنوع غذا در همه وعده‌های غذایی بالا و شامل غذاهای سنتی ایرانی، غذاهای دریایی، غذاهای بین المللی و بشقاب مخصوص پرندگان است.

یکی دیگر از رستوران‌های لوکس برج میلاد در طبقه دهم ساختمان بالای برج قرار دارد. این رستوران خاص را با امکانات ویژه طراحی کرده‌اند که تنها گنجایش ۱۰۰ نفر را دارد. «رستوران ویژه برج میلاد» با معماری بسیار زیبا از جنس چوب، برای برگزاری مراسم رسمی و مهمانان ویژه است. در گرداگرد رستوران ویژه برج میلاد فضای دید باز مخصوص مهمانان این رستوران تعبیه کرده‌اند.

در طبقه چهارم ساختمان رأس برج، «کافه تریای ویونا» قرار گرفته است که می‌توان آن را بلندترین کافه تریای جهان نامید. این کافه در فضایی به وسعت ۶۸۰ متر مربع در ارتفاع ۲۶۶ متری قرار دارد. اگر بلیط بسته کامل بازدید از برج میلاد را تهیه کرده‌اید، ورود به کافه برای شما هزینه‌ای نخواهد داشت. در غیر این صورت باید هزینه ورودیه بپردازید. به خاطر داشته باشید هزینه صرف نوشیدنی و قهوه در کافه ویونا به‌صورت جدا محاسبه می‌شود.

رستوران دیگر مجموعه برج میلاد «رستوران سنتی ایوان» است که در قسمت غربی مجموعه و روی تپه‌های نصر قرار دارد. غذاهای سنتی این رستوران کیفیت بالایی دارند و چشم‌انداز رستوران ایوان از شهر تهران نیز بسیار زیبا است.

رستوران «خوراکده» در طبقه چهارم ساختمان پایین برج میلاد قرار دارد. در این رستوران انواع غذاهای اصیل ایرانی مانند آبگوشت و خورشت قرمه سبزی تا غذاهای بین المللی مانند غذاهای ایتالیایی و مکزیکی ارائه می‌شوند. رستوران خوراکده اتاق بازی مخصوص کودکان نیز دارد و برای رفتن به این رستوران نیازی به تهیه بلیط ندارید. فست فود «فرش وی» نیز در ضلع غربی ورودی برج میلاد قرار گرفته است و انواع پیتزا و سوخاری‌ها را سرو می‌کند.

سالن کنسرت برج میلاد

سالن کنسرت برج میلاد بخشی از مرکز همایش‌های بین المللی برج میلاد است و خارج از سازه برج میلاد در محوطه مجموعه قرار دارد. سالن کنسرت برج میلاد را به نام تالار حافظ نام‌گذاری کرده‌اند و امکانات این سالن برای اجرای برنامه‌های کنسرت موسیقی بسیار مدرن و امروزی است.

ظرفیت سالن کنسرت برج میلاد ۱۶۰۰ نفر و در سه بخش سالن همکف و دو بالکن طراحی شده است. سالن کنسرت برج میلاد یا همان تالار حفظ بزرگ‌ترین سالن مجموعه برج میلاد تهران است و تالار اصلی این مجموعه به حساب می‌آید. سیستم صوتی تالار حافظ بر اساس به روزترین تکنیک‌های دنیا طراحی و اجرا شده‌اند و به همین دلیل این سالن برای اجرای کنسرت‌های موسیقی مناسب است.

در بخش‌های مختلف سالن کنسرت برج میلاد ۱۱ نمایشگر نصب کرده‌اند. پرده نمایش بزرگ روی سن نیز امکان ارائه تصاویر ویدئو پروژکشن در حین اجرای برنامه را میسر می‌کند. در تالار حافظ امکانات پیشرفته‌ای نیز برای پخش برنامه‌های زنده تلویزیونی از قبیل اینترنت بی سیم در کل فضای تالار و شبکه رایانه‌ای مناسب وجود دارند. در سالن کنسرت برج میلاد امکان تصویربرداری حرفه‌ای با نورپردازی پیشرفته و جلوه‌های ویژه نیز وجود دارد.

مرکز همایش‌های برج میلاد به‌جز تالار حافظ  شامل تالار همایش‌ها، اتاق‌های تشریفات، استودیو نورپردازی و صداگذاری و سالن‌های پذیرایی می‌شود. تالارهای مخصوص همایش‌ امکانات مناسب برای برگزاری سمینارها، کنفرانس‌ها، جشنواره‌ها، کارگاه‌های آموزشی و نمایشگاه‌های مختلف را دارند. ظرفیت این سالن‌ها متفاوت است و بسته به ابعاد رویداد مورد نظر تالار با ظرفیت مناسب مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

تالار همایش رودکی، تالار کنفرانس ویژه، تالار همایش ۶۶ نفره، تالار کمال الملک، تالار همایش سعدی، تالار فردوسی و تالار سینمایی ۱۱۰ نفره، سالن‌های مختلف مرکز همایش‌های برج میلاد هستند. سایت نمایشگاهی مجموعه برج میلاد تهران نیز با مساحت ۱۰ هزار متر مربع، در سمت جنوب شرقی مجموعه برج میلاد، سه سوله متمرکز با امکانات کامل تاسیساتی و اداری و زیر ساخت‌های حرفه‌ای برای برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی را دارا است.