برنج سیاه چیست؟
برنج سیاه که به برنج بنفش یا ممنوعه هم معروف است، یکی از ۲۰ نوع برنج گونه اوریزا ساتیوا ال (Oryza sativa L) است. این برنج سرشار از رنگدانه آنتوسیانین است. آنتوسیانین همان رنگدانه آنتی‌اکسیدانی است که موجب رنگ تیره بادمجان و تمشک می‌شود.
برنج سیاه تقریبا همیشه به‌صورت غلات کامل فروخته می‌شود و بیرونی‌ترین لایه سبوس آن دست‌نخورده باقی می‌ماند. از این نظر برنج سیاه را می‌توان نوعی برنج قهوهای یا تصفیه‌نشده دانست.
برنج سیاه وقتی خام است، کاملا سیاه دیده می‌شود اما وقتی در آب خیسانده یا پخته شود، به رنگ بنفش درمی‌آید که نتیجه مخلوط‌شدن سبوس سیاه با اندوسپرم (درون‌دانه) است. در ضمن نباید برنج سیاه را با برنج وحشی که نوعی غلات از جنس زیزانیا (Zizania) است اشتباه بگیرید.
چرا برنج سیاه برنج ممنوعه هم نامیده می‌شود؟
این برنج به برنج ممنوعه هم معروف است، زیرا برنج سیاه در چین باستان نادر و مخصوص اشراف بود. البته هنوز هم به‌دلیل کشت کم این نوع برنج (۱۰درصد برنج‌های دیگر)، برنج سیاه کمیاب‌تر از سایر برنج‌هاست. این واقعیت که صدها سال است از این نوع برنج در طب سنتی چین استفاده می‌شود، این برنج را خاص می‌کند، حتی اگر دیگر مخصوص اشراف نباشد.
3 نوع رایج برنج سیاه
• برنج سیاه چسبناک: برنج چسبناک دانه بلند که در دسرهای تایلندی استفاده می شود و اغلب با برنج چسبنده سفید مخلوط می شود و با بخارپز پخته می شود.
• برنج سیاه ژاپونیکا: مخلوطی از 25 درصد برنج سیاه دانه کوتاه ژاپونیکا و 75 درصد برنج قرمز دانه متوسط که در کالیفرنیا تولید شده است که برای سالاد برنج خوب است.
• برنج سیاه چینی: با نام مستعار برنج ممنوعه، که در ژژیانگ در شمال چین رشد می‌کند و به‌عنوان جوک (کنگ یا فرنی) مصرف می‌شود، سفت است، چسبناک نیست و سریع‌تر از برنج قهوهای پخته می‌شود.
برنج سیاه چه طعمی دارد؟
طعم برنج سیاه بسته به نوع آن متفاوت است، اما معمولا برنج سیاه همیشه مانند برنج قهوهای، طعم آجیلی دارد. برنج سیاه چینی کمی شیرین، میوه ای و گلی است.
فواید برنج سیاه برای سلامتی
برنج سیاه سرشار از آنتی اکسیدان ها از جمله آنتوسیانین است که ممکن است برای سلامت قلب و مغز مفید باشد و همچنین ویتامین E که به سلامت چشم و پوست و سیستم ایمنی کمک می کند. برنج سیاه نسبت به برنج قهوه ای معمولی و به خصوص برنج سفید حاوی فیبر، آهن و پروتئین بیشتری است.
مانند سایر انواع برنج سبوس دار، برنج سیاه دارای شاخص گلیسمی پایینی است، به این معنی که قند کندتر جذب می شود، منبع انرژی پایدارتری را فراهم می کند و از افزایش قند خون مرتبط با سایر غذاهای غنی از کربوهیدرات جلوگیری می کند. خوردن برنج سیاه می تواند سلامت قلب و تناسب اندام کلی شما را تقویت کند.
بهبود سلامت چشم
برنج سیاه علاوه‌بر آنتوسیانین، حاوی مقادیر زیادی کارتنوئید‌های لوتئین و زآگزانتین است که برای تقویت چشم‌ها مفیدند. این آنتی‌اکسیدان‌ها از سلول‌های چشم‌ها محافظت می‌کنند و از اثرات مخرب اشعه فرابنفش می‌کاهند.
مدیریت دیابت
فلاونوئیدهایی چون آنتوسیانین قند خون و درنتیجه دیابت را مهار می‌کنند. گیامغذی‌ها حساسیت بدن به انسولین را بهبود می‌بخشند و بدن بهتر می‌تواند از گلوکزِ در دسترس استفاده کند. همچنین این گیامغذی‌ها با کاهش هضم قند در روده کوچک، از مقدار قند خون می‌کاهند.
برنج سیاه مانند برنج‌های سبوس‌دار دیگر شاخص گلیسمی پایینی دارد. در ضمن این نوع برنج در مقایسه با کربوهیدرات‌های دیگر منبع انرژی پایدارتری است.
سرشار از مواد مغذی
برنج سیاه مملو از اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب، آنتی‌اکسیدان، فلاونوئید، آنتوسیانین و دیگر ترکیبات فنولیک است. برنج سیاه ۱۸ نوع اسیدآمینه دارد که برای عملکردهای بدن از جمله ترمیم بافت پوست و دیگر بافت‌های بدن مفیدند. در ضمن این برنج انرژی بدن را افزایش می‌دهد و در عین حال موجب بهبودی هضم می‌شود.
برخی از مواد مغذی موجود در برنج سیاه عبارت‌اند از:
• ویتامین E
• ریبوفلاوین (B2)
• نیاسین (B3)
• بتاکاروتن
• لوتئین
• زآگزانتین
• کلسیم
• کروم
• فسفر
• اهن
• منگنز
• پتاسیم
• فلز روی
• فلز مس
• منیزیم
3 روش برای پخت برنج سیاه
بهترین روش پخت برنج سیاه به تنوع آن بستگی دارد - برای مثال، برنج سیاه چسبناک باید بخارپز شود. مثلا برنج سیاه چسبنده را باید بخارپز کرد. اما انواع دیگر این برنج را می‌توان ابتدا در آب خیس کرد و آنها را مانند برنج قهوهای آبکش کرد و پخت. در ادامه، ۳ روش پخت را معرفی کرده‌ایم.
• پلوپز برقی: برای پخت برنج سیاه در پلوپز برقی باید تنظیمات مربوط به پخت برنج قهوهای دستگاه را انتخاب کنید.
• روش کته: در این روش باید برنج را در قابلمه‌ای بریزید و به‌ازای هر فنجان برنج، ۲ فنجان آب به آن بیفزایید و قابلمه را روی اجاق با حرارت متوسط بگذارید و صبر کنید تا آب قابلمه کشیده شود. سپس دمی قابلمه را گذاشته و برنج را به‌مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه دم کنید.
• روش آبکش: برنج را درون قابلمه‌ای پر از آب و نمک (۶ فنجان آب به‌ازای هر فنجان برنج) بریزید و روی حرارت بگذارید تا آب به جوش آید. وقتی مغز برنج کمی نرم شد، برنج را آبکشی کنید و دوباره آن را داخل قابلمه بریزید و دمی بگذارید و به‌مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه برنج را دم کنید.
10 ایده برای دستور پخت برنج سیاه
• برنج سیاه همراه با غلات بدون گلوتن، سیب‌زمینی شیرین و گشنیز تازه.
• فرنی برنج سیاه در کنار پوره انواع توت‌ها (برای صبحانه).
• فرنی برنج سیاه همراه با شیر نارگیل و انبه تازه.
• برنج سیاه با کدوحلوایی و سالاد پیازچه.
• مخلوطی از برنج سیاه و سفید سرخ‌شده.
• برنج سیاه بدون گلوتن همراه با بستنی نارگیلی. (مخصوص افرادی که عاشق ماجراجویی غذایی هستند!)
• کیک برنجی چینی با برنج سیاه.
• سوپ مرغ همراه با برنج سیاه.
دیدگاه