هر ساله درست روز ۳ دسامبر میلادی مصادف با ۱۲ آذر، روز جهانی معلولین نام گذاری شده است. روز معلولین با شعار یک روز برای همه در جهت و همچنین درکی بیشتر از شرایط معلولین ایجاد شده است. پذیرش این موضوع که همه انسانها ممکن است در برههای از زندگی خود نقص یا مشکلاتی را تجربه کنند و این موضوع امری طبیعی و خارج از اراده انسان است، از مهمترین پیامهای روز معلولین است. طبق آماری که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است، بیشتر از ۱ میلیارد نفر از جمعیت جهان به نوعی معلولیت و ناتوانی را تجربه میکنند و هر ساله عده زیادی از افراد نیز با افزایش سن و ابتلا به برخی از بیماریهای خاص، به جمع افراد ناتوان میپیوندند.
تاریخچه روز جهانی معلولین
تاریخچه روز جهانی معلولین به سال ۱۹۹۲ و زمانی که این روز در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید، برمیگردد. هدف از ثبت چنین روزی ارتقای حقوق و رفاه افراد دارای معلولیت در تمام سطوح جامعه و همچنین افزایش آگاهی از وضعیت افراد معلول در جنبههای مختلف زندگی بود. از طرف دیگر این روز با هدف ارج نهادن به تواناییهای افراد معلول و جشن گرفتن برای این موضوع ایجاد شده است.
سازمان ملل متحد با هدف الگو برداری از استانداردها و عملکردهای سازمان، قصد دارد تا پایه و اساس پیشرفت و تحول برای رفاه معلولین دنیا را از طریق تمام ارکانها فراهم کند. بیان این موضوع که همه معلولین بخشی از این بشریت هستند و حق و حقوقی کامل و غیر قابل انکار دارند و از آزادیهای اساسی برخوردار هستند، از مهمترین استراتژیهای این سازمان در روز جهانی معلولین محسوب میشود. کلیه معلولین حق بهرهمندی از آموزش، بهداشت، مسکن، اشتغال و تفریح را دارند و باید در تمام دنیا بستری برای آنها فراهم شود که بتوانند همانند سایر انسانها زندگی کنند.
معلولیت به چه معنا است؟
کلیه افرادی که در اثر نقص در جسم و ذهن به راحتی قادر به انجام امور و کارهای معمول خود نباشند، معلول نامیده میشوند. معلولیت به شکلهای متفاوتی در افراد وجود دارد و شامل معلولیت در ناشنوایی، نابینایی، معلولیت جسمی، معلولیت حرکتی و ذهنی است. به طور کلی ۱۰ درصد از جمعیت دنیا معلول هستند و جالب است بدانید که ۸۰ درصد این افراد در کشورهای جهان سوم جای دارند. طبق آمار به دست آمده هر ساله بیشتر از ۶۹ میلیون نفر در دنیا به آسیبهای مغزی دچار میشوند و از هر ۱۶۰ کودکی که متولد میشود، یک نفر دارای اوتیسم است و همه این افراد نیز دسته معلولین جای میگیرند.
میلیونها انسان در دنیا با معلولیتهایی روبرو هستند که در بسیاری از مواقع ظاهراً قابل مشاهده و تشخیص نیست. از طرف دیگر بروز اختلالات عصبی و روانی در دنیا به سرعت در حال افزایش است و این موضوع میتواند هر لحظه آمار معلولین دنیا را تحت تأثیر قرار دهد.
انواع معلولیت
معلولیتها بر حسب امکانات بازتوانی و ترمیمی و نتایج اجتماعی در چهار گروه عمده طبقهبندی می شوند و هر کدام از این گروه ها شامل معلولیتهای متعدد و متنوع می باشند:
• معلولیتهای حواسی که شامل معلولیت های بینایی و شنوایی هستند.
• معلولیتهای احشایی که شامل معلولیت های قلبی عروقی تنفسی کلیوی و... می باشند.
• معلولیتهای حرکتی که شامل انواع معلولیت های دستگاه حرکتی و اعصاب است.
• معلولیتهای روانی
روز جهانی معلولین و احترام به حقوق معلولین
درست است که معلولیت با آسیب همراه است اما این موضوع به معنای کنار گذاشته شدن و محرومیت در جامعه نیست. خیلی از افراد تنها به دلیل مشکلات و ناتواناییهای جسمی در این گروه جای میگیرند و توانایی زیادی برای انجام امور فکری و ذهنی دارند. معلولین زیادی هستند که به دلیل جبران نقص خود با اراده و پشتکاری که دارند، در عرصههای مختلف اجتماعی و علمی، بهتر و مؤثرتر از افراد عادی عمل میکنند. قبول این پذیرش که معلولیت به معنای حذف شدن در جامعه نیست و این افراد میتوانند مانند سایر افراد جامعه در مجامع و مکانهای عمومی حاضر شوند و از حق و حقوق خود استفاده کنند، اولین و مهمترین موضوعی است که در باید در میان همه انسانها فرهنگ سازی شود و در روز جهانی معلولین اهمیت دارد.
یکی از معروفترین و شناخته شدهترین افراد که با وجود معلولیت توانست به موفقیتهای بزرگی دست پیدا کند، پروفسور استیون هاوکینگ است که با استفاده از مغز خارقالعاده خود پژوهشهای زیادی را برای حل معماهای ناشناخته دنیا انجام داد و به نتایج درخشانی دست پیدا کرد.
مشکلات معلولین در ایران
معلولین در ایران دارای مشکلات متعددی هستند ازجمله:
مشکلات درون و برون شهری
یکی از عمدهترین مشکلات معلولین مشکل حملونقل و جابهجایی درون و برونشهری است. بهطور مثال نبود امکانات مناسب بهداشتی بین جادهای برای آنها، نبود امکانات در مراکز خرید و … . اما مهمترین موضوع این بخش که میتوان به آن پرداخت، نبود امکانات حملونقل درونشهری برای آنها است. نبود صندلیهای مناسب در مترو و بی آر تی، وجود پیادهروهایی با عرض کم و استفاده از مصالح نامناسب برای ساخت آنها و … .
مشکلات کار
در ایران قانونی مبتنی بر قانون ۳ درصد وجود دارد که بیان میکند در دستگاههای دولتی ۳ درصد افراد استخدامی باید از معلولین باشند اما این قانون اجرایی نمیشود
برخورد افراد جامعه: به دلیل عدم فرهنگسازی برخی از معلولین سعی میکنند کمتر در جامعه حضور پیدا کنند.
زندگی شخصی
معلولین در زندگی شخصی خود را افرادی سرشکسته و ناتوان میدانند که توان مقابله با دیگر افراد جامعه را ندارند، اما این نگرش در آنها باید دچار تغییراتی شود که این تغییرات با کمک افراد خانواده و دوستان و اطرافیان آنها صورت خواهد گرفت. به استعدادهایی که معلولین دارند باید توجه شود و با استفاده از آنها بتوانند زندگی را از نو آغاز کرده و احساس کمبود یا مزاحمت برای دیگر افراد نداشته باشند.
مشکلات مالی
مشکلات اقتصادی معلولین ناشی از نبود شغل مناسب و گاه هزینههای سنگین بازتوانی است
مشکلات تحصیل
مشکلات تحصیلی معلولین شامل عدم امکانات در مدارس و دانشگاهها و نگاه مردم جامعه و عدم فرهنگسازی است
مشکلات ورزشی و رفاهی
همان مشکل نبود امکانات مناسب برای حملونقل و هزینههای بالای ورزش برای معلولین مانع انجام ورزش برای اکثر معلولین شده است.
مشکلات ازدواج
کمتر کسی حاضر میشود با فرد معلول ازدواج کند و ازدواج دو فرد معلول نیز باهم دارای زیانهایی است که گاه با توجه به معلولیت افراد از مزایای آن پیشی میگیرد.
چگونه به معلولین کمک کنیم؟
به فرد و نیازهایش توجه کنید
باید به آنها توجه داشته باشید تا متوجه شوید که آیا از نظر جسمی و یا احساسی احتیاج به کمک دارند؟ با توجه به سن، نوع معلولیت و میزان دریافت مراقبت از طرف دیگران، میزان کمک شما نیز متفاوت خواهد بود.
ارائه کمکهایی مبتنی بر نیاز شخص
ارائه کمک بستگی به نوع معلولیت شخص دارد. کمک شما می تواند بصورت فیزیکی و یا احساسی باشد، نباید در کمک کردن اصرار کنید و اگر می گویند کاری را خودشان میتوانند انجام دهند بگذارید انجام دهند.
پاسخ به درخواست کمک فرد و پشتیبانی مناسب
اگر فرد از شما کمکی خواست مودب و مهربان باشید وهنگام کمک کردن و صحبت با وی باید خوشحال و مشتاق به نظر برسید. در جواب درخواست آنها هچیزی نگویید که باعث شود آنها احساس بدی نسبت به معلولیتشان داشته باشند.
هر گونه تجهیزات خاصی را که ممکن است احتیاج داشته باشند فراهم کنید
برای فراهم کردن تجهیزات خاصی که آنها نیاز دارند تلاش کنید. برای کمک های مالی می توانید از بیمه خدمات درمانی و یا انجمن های خیریه استفاده کنید.
اثبات (نشان دادن) عشق و علاقه
یکی از کارهایی که هنگام کمک به فرد معلول باید انجام دهید اثبات علاقهتان به وی است. معلولیت او را بپذیرید و به او به عنوان شخصی با نیازها و چالشهای خاص بنگرید.
دورهمیهای خانوادگیتان را متفکرانه برنامه ریزی کنید
هر برنامهای داشتید باید معلولیت شخص را در نظر بگیرید.، مثلا اگر شخص کمتوان جسمی است فعالیتی را انتخاب کنید که حرکت زیادی لازم نداشته باشد.
صبر و شکیبایی خود را افزایش دهید
صبر برای کسانی که با افراد معلول سروکار دارند یک ضرورت مهم است. چون بعضی از افراد معلول (مثل همهی افراد دیگر) ممکن است معنای پشتیبانی شما را درک نکنند.
از فرد معلول راجع به نیازهایش سوال کنید
از فرد بپرسید به چه چیزی احتیاج دارد. گاهی ممکن است فرد برای درخواست کمک خجالت بکشد و یا اصلا نداند درخواستش را چگونه بیان کند. به فرد اطمینان دهید و بگویید: هر وقت به کمک احتیاج داشتید روی من حساب کنید.
دیدگاه