امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 267629
۷۶۷۹
۱
۰
نسخه چاپی
تالس (‏Thales‏)

تالس یا طالس اولین فیلسوف تاریخ

تقریباً تمامی مورخان تاریخ فلسفه، تالس ملطی (‏Thales‏) را به عنوان نخستین فیلسوف معرفی نموده و از این رو مباحث تاریخ فلسفه را با شرح زندگانی و آثار تالس آغاز می نمایند

تالس یا طالس اولین فیلسوف تاریخ

تالس یا طالس فیلسوف و هندسه دان و منجم پیشگام یونان به شمار می رود. وی از فیلسوفان مکتب ملطی بود. فیلسوفانِ این مکتب از اهالیِ شهر مَلَط (ملیطه) بودند. افکارِ این فیلسوفان بیشتر طبیعی بود تا مابعدالطبیعی.

تالس یا طالس کیست؟

نخستین فیلسوف یونانی که سعی در توصیف نظام طبیعت کرد طالس( Thales ) بود. از طالس دست نوشته ای بجا نمانده است واطلاعات ما در باره او بیشتر از گفته های هرودت و به خصوص ارسطو است.

از او به عنوان آغازگر فلسفه و نخستین چهره علم یاد می‌شود.

تقریباً تمامی مورخان تاریخ فلسفه، تالس ملطی (‏Thales‏) را به عنوان نخستین فیلسوف معرفی نموده و از این رو مباحث تاریخ فلسفه را با شرح زندگانی و آثار تالس آغاز می نمایند. در این بین اغلب مورخان به این گفته ارسطو که تالس بنیانگذار فلسفه بوده است، جهت اثبات ادعای خود استناد می جویند. ‏

طالس تقریبا در سال ۶۴۰ قبل از میلاد در میلتوس به دنیا آمد. زندگی وی مصادف با بعضی از حملات ایران به یونان بود وی سفرهایی به خارج از یونان داشته که از آن جمله می توان سفر به مصر و فینیقیه( فلسطین امروزی ) یاد کرد.

نقل می کنند که یکی از سفرهای او به مصر برای یادگیری هندسه بوده است که مشهور است وی در این سفر ارتفاع یکی از اهرام مصر را بوسیله اندازه گیری سایه آن محاسبه می کند، بدین شکل که در موقعی از روز که طول سایه خود با قدش یکسان است طول سایه هرم را اندازه گیری می کند. وی دستی نیز در نجوم داشته به طوری که وی وقوع خورشید گرفتگی سال ۵۸۵ قبل از میلاد را پیش بینی کرده بود.

وی نخستین فیلسوفی بود که به اصل وحدت ماده اعتقاد پیدا نمود وی بر این باور بود که تمامی موجودات عالم از جوهر واحدی تشکیل گشته‌اند که در نهایت نیز به آن خواهند پیوست. ‏وی موجودات عالم ماده و مادیات را صور متغیر این جوهر ذاتی و ذات مطلق تلقی می نماید. چنین دریافتی منبعث از اندیشه وحدت اساسی یا اصل اولی و اساسی است که این عنصر را به عنوان ماده المواد و خمیر مایه تمامی اشیا قلمداد می نمایند. ‏

یونانیان باستان، طبیعت را در چهار عنصر خاک، آب، هوا و آتش خلاصه کرده بودند. تالس این فرضیه را مطرح کرد که همه این اشکال را می‌توان در یک عنصر نخستین، وحدت بخشید. او این عنصر نخستین جهان یا آرخه (به انگلیسی (arxe) را آب دانست.

طالس گمان می کرد که کل طبیعت باید از یک ماده اولیه تشکیل شده باشد که وی با مشاهده و بررسی طبیعت به این نتیجه رسید که آب ماده اولیه طبیعت است. دلیل این نتیجه گیری چندان مشخص نسیت ولی احتمال دارد که او با مشاهده اینکه همه موجودات زنده برای زندگی به آب نیاز دارند و آب تقریبا در همه جای زمین یافت می شود و با توجه به این موضوع این ماده اولیه باید به وفور یافت شود اینگونه نتیجه گیری کرده باشد. بدین گونه است که طالس اولین فیلسوف طبیعی می باشد.

او مى گفت که زندگى در آب پدید آمده است و آب عنصر اساسى است که عناصر دیگر از آن تکوین یافته اند. دلیل او این بود که آب قابل تغییر است و به هر شکلى درمى آید. ارسطو گفته است که تالس این عقیده را از تأثیر باران در نمو گیاهان، از رطوبت ماده تناسلى در حیوان، و رطوبت جثه هاى جانوران به هنگام تلاشى و انحلال دریافته بود.

تالس بر این پندار بود که همه چیز از آب ساخته شده است. از این رو وی تمامی مادیات را صورتی از اشکال آب می دانست. این رهیافت تالس مبین دو نکته است:

نخست آنکه تمامی اشیا و موجودات از یک منشأ واحد و جوهر واحدی شکل گرفته اند. در واقع وی با این رهیافت برای نخستین بار اصل وحدت وجود را در عالم فلسفه تبیین و تحلیل نموده و توجه فیلسوفان و اندیشمندان را به زوایای این اصل معطوف ساخت. ‏

دوم آنکه جوهر و اصل واحدی که تمامی عناصر از آن پدید آمده اند، آب می باشد وی بر این انگاره بود که زمین بر روی آب شناور است وی در تلاش بود تا کثرتی را که مورد تجربه اش بود را تبیین و تحلیل نماید. از این رو وی قائل به ثبات و وحدت طبیعت اشیا در ورای کیفیات متغیر و متکثر آنها بوده است.

‏اعتبار و اهمیت تالس در تاریخ فلسفه از آن روی نبود که وی آب را مبدأ و منشا اشیا تلقی می نمود بلکه اهمیت و اعتبار وی به این سبب بود که وی نخستین بار به وجود امر واقعی و مشهود که بتوان آن را مبدأیی ثابت و واحد برای احوال و کیفیات متغیر صور مادی دانست، پی برد وی این مبدأ ثابت و واحد را طبیعت نامید و بدین طریق تحقیق علمی را امکان پذیر نمود. ‏

به عبارتی تالس نخستین فردی بود که با یک تبیین علمی به بررسی و ادراک حقایق جهان مبادرت ورزید و آغازگر یک رویه عقلایی و علمی گشته که موجب شکوفایی هرچه تمام تر فلسفه در جهان گردید.

نظر تالس مبنی بر اینکه خاستگاه همه چیز آب است، بیش از حدس و گمان نبود، نه او و نه بسیاری که پس از او آمدند، راهی برای آزمودن نظریاتشان نداشتند؛ با این وجود وی از نخستین کسانی است که کوشیدند تا به جای تفسیر اسطوره شناختی، جهان را به روشی عقلانی توصیف کنند. هم‌چنین او از نخستین کسانی است که مفهوم «وحدت در اختلاف» را درک کرده‌است.

مهم‌ترین موضوعاتی که تالس را از نظر فلسفی در تاریخ اندیشه ممتاز می‌کنند، کوشش وی برای شناختن جهان از راه مشاهده و تفکر و واقع بینی، دور انداختن افسانه‌های دینی و تفسیرهای اساطیری، و تلاش جهت فهم جهان بی‌توسل به خدایان و افسانه ها و نیروهای نامحدود آنان است.

  • منبع
  • ویستا
  • رادیو فرهنگ
  • آفتاب

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید