جاذبه های گردشگری استان آذربایجان شرقی (قسمت دوم)

پایگاه خبری حقوق نیوز

تبریز

موقعیت: شهر تبریز در ۶۰۰ کیلومتری شمال غربی تهران، ۱۳۰ کیلومتری مراغه، ۱۷۰ کیلومتری میانه، ۱۳۰ کیلومتری سراب، ۷۰ کیلومتری مرند، ۵۰ کیلومتری غربی دریاچه ی ارومیه، ۱۳۵ کیلومتری جنوب جلفا و ۱۵۰ کیلومتری مرز ایران و جمهوری آذربایجان قرار دارد.

تاریخچه: به نقل از حمد الله مستوفی و یاقوت حموی بنای تبریز به زبیده زن هارون الرشید باز می گردد. وی به بیماری تب نوبه مبتلا بوده، روزی چند در آن حوالی اقامت کرده، در اثر هوای لطیف و دل انگیز آنجا بیماری زبیده زایل شد لذا آنجا را تب ریز نامیدند. این در حالی است که مورخین ارمنی نام تبریز را تورژو به معنای انتقامگاه دانسته اند و نوشته اند: بانی تبریز خسرو ارشاكل (۲۳۳-۲۱۷م) حکمران ارمنستان است که آن شهر را به یاد گرفتن انتقام اردوان آخرین پادشاه پارتی از اردشیر بابکان بنیاد نهاد و نام آن را دایوریز گذاشته است.

شهر تبریز در قرن چهارم هجری پایتخت خاندان روادیان گردید. پس از مغول نیز پاتخت ایلخانان شد.

این شهر در سال های ۲۲۴ قمری و ۴۳۴ به واسطه زلزله ویران گردید. قاضی رکن الدین جوینی در کتاب مجمع ارباب ممالک آورده که ابو طاهر شیرازی منجم در تبریز بود، دستور داد که در آن شب تبریز با زلزله ویران می شود؟ حکام مردم را به بیابان بردند تا زیر زلزله نمانند. اما نزدیک به ۴۰۰۰ نفر در شهر ماندند و در آن زلزله هلاک شدند. یکی از امرای قائم بالله عباسی حاکم تبریز بود، دستور داد شهر دوباره ساخته شود. قطران شاعر تبریزی پس از زلزله تبریز چنین سروده است:

دی بر سر مرده ای دو صد شیون بود

امروز یکی نیست که بر صد بگرید

در زمان عباس میرزا پایتخت دوم کشور شد و رونق گرفت. گفته شده انقلاب مشروطیت در تبریز متولد گردید. ستارخان و باقرخان صدای مشروطه خواهی خود را از شهر بلند کردند. در ضمن، بازار تبریز یکی از بازارهای بزرگ و قابل توجه ایران است.

مسجد جامع تبریز (جمعه مسجد)

موقعیت: آخر بازار تبریز و ضلع جنوبی صحن و مدرسه طالبيه و بين مسجد حجت الاسلام و مسجد میرزا اسماعيل واقع شده است.

قدمت اولیه بنا: دوره سلجوقی البته در دوره ی صفوی سپس قاجاریه مرمت شده است. بنای اولیه مسجد در زلزله ۱۱۹۳ آسیب زیادی دید سپس توسط حسینقلی خان دنبلی بازسازی شد.

سایر توضیحات: در جانب غربی بنا، مسجد مجتهد منسوب به حاج میرزا باقر مجتهد متوفای ۱۲۸۵ق نیز قرار دارد.

مسجد اسماعیل خان (خاله) اوغلی

موقعیت: کنار دالان مدرسه طالبیه و متصل به دیوار شرقی مسجد جامع بزرگ تبریز

قدمت بنا: گفته شده که بنای مسجد عثمانیان نهاده اند.

سایر توضیحات: در گذشته به مسجد ملا محمد حسن پیشنماز معروف بوده است. این مسجد ده ستون سنگی و ۱۸ گنبد ضربی آجری دارد.

مسجد حجت الاسلام (شیخیه)

موقعیت: جنوب صحن مدرسه طالبیه و جانب غربی مسجد جامع تبریز.

قدمت بنا: طی سال های ۱۲۳۵ و ۱۲۴۰ ق توسط ملا محمد ممقانی ساخته شده است. وی رئیس شیخیه بود و حجت الاسلام نامیده می شد. نام مسجد نیز نام اوست.

سایر توضیحات: مسجد میرزا صادق آقا نیز در سمت راست دالان مدرسه طالبیه قرار دارد.

مسجد جامع علیشاه (ارگ)

موقعیت: مرکز شهر تبریز، ضلع جنوبی خیابان امام خمینی

قدمت بنا: در اوائل قرن هشتم هجری توسط تاج الدین علیشاه گیلانی وزیر الجایتو و ابو سعید بهادر ایلخانی ساخته شده است.

سایر توضیحات: ابن بطوطه در سفرنامه خود از این مسجد نام برده است. امروزه تنها بخشی از دیواره های عظیم و محراب بسیار بلند مسجد بر جای مانده است که خود مؤید شکوه روزگار آبادانی آن است. گفته شده سقف آن بر اثر زلزله فروریخته است. مسجد با گچ و آجر ساخته شده و دارای دیوارهای بلند و قطوری است. در زمان رضاشاه قسمتی از اطراف باقی مانده آثار مسجد به باغ ملی مبدل شده است. گفته شده در انقلاب مشروطیت و درگیری های تبریز به عنوان انبار مهمات استفاده می شده است.

مسجد خزینه

موقعیت: تبریز، سر بازار، انتهای خیابان فردوسی

قدمت بنا: قرن سیزدهم قمری، به همت حاج میرزا یوسف طباطبایی ساخته شده است. وی در سال ۱۳۱۰ق در گذشت و در رواق حرم مطهر رضوی در مشهد معروف به دار السعاده مدفون گردید. سایر توضیحات: مسجد دارای دوازده ستون سنگی و بیست گنبد آجری یکسان می باشد.

مسجد دال و ذال (مسجد الدار)

موقعیت: محله مهاد مهین، نزدیک خیابان فردوسی تبریز

سایر توضیحات: وجه تسمیه مسجد به دو امامزاده مربوط می شود که در جوار آن مدفون شده اند. صاحب کتاب اولاد الاطهار می نویسد: این دو بزرگوار مخفیانه به تبریز آمدند تا این که توسط پیروان بنی امیه به دار کشیده شدند. دال اشاره به اسم عبد الله بن جعفر و ذال اشاره به اسم عبد الله رأس المذری پسر جعفر ثانی دارد. در زیارتنامه ای نام صاحبان قبر را عبد الله و حذیفه نوشته اند. مسجد دارای چهار ستون سنگی و ۹ گنبد ضربی آجری است.

مسجد صاحب آباد (صاحب الامر)

موقعیت: در کنار خیابان مدرس در تبریز واقع شده است.

قدمت بنا: دوره صفویه

سایر توضیحات: یک گنبد و دو مناره بلند دارد. این مسجد در سال ۱۰۴۵ ق به وسیله سپاه سلطان مراد چهارم عثمانی تخریب شد، چرا که مسجد به امر شاه طهماسب صفوی ساخته شده بود و به عنوان مسجد سلطنتی مورد استفاده قرار می گرفت. اما پس از عقب نشینی عثمانیان مجددا نوسازی گردید. در زلزله شدید سال ۱۱۹۳ قمری باز فرو ریخت. و در سال ۱۲۰۸ به وسیله جعفر قلی خان دنبلی ملقب به باتمانقلیج پسر احمد خان تجدید بنا یافت. در سال ۱۳۸۰ شمسی موزه قرآن و کتابت در این بقعه تأسیس گردید.

مسجد صادقیه

موقعیت: بازار صادقیه، جنوب صحن بزرگ مدرسه صادقیه تبریز

قدمت بنا: در سال ۱۰۶۸ ق به همت میرزا محمدصادق پسر صدر الدین محمد مستوفی ساخته شده است.

سایر توضیحات: مسجد دارای بیست ستون سنگی و سی گنبد ضربی آجری می باشد.

مسجد کبود (فیروزه اسلام یا جهانشاه)

موقعیت: مرکز شهر تبریز، خیابان امام خمینی، روبروی کوچه صدر، نزدیک ساختمان شهرداری

قدمت بنا: مسجد جهانشاه یا کبود از آثار ابو المظفر جهانشاه فرزند قرایوسف از سلسله ترکمانان قراقویونلو می باشد که به همت و نظارت جان بیگم خاتون همسر جهانشاه بن قرا یوسف در قرن نهم قمری پایان یافته است

سایر توضیحات: گفته شده که درگاه مسجد بلندتر از طاق کسری واقع در نزدیکی بغداد است. بنایی عالی با کاشی‌های معرق فیروزه ای و لاجوردی آراسته شده است. دبستان جهانشاه و موزه آذربایجان ضمیمه مسجد می باشد.

مسجد استاد و شاگرد (علائيه)

موقعیت: تبریز، خیابان فردوسی، محله قدیمی مهاد مهین

قدمت بنا: این مسجد در سال ۷۴۳ ق توسط امیر شیخ حسن چوپانی ملقب به علاء الدین ساخته شده است.

سایر توضیحات: نام مسجد استاد و شاگرد به خاطر نگارش کتیبه های آن توسط عبد الله صیرفی خطاط معروف دوره ایلخانی و شاگردش می باشد. بنای فعلی به دوره قاجار مربوط می شود. مسجد دارای شبستان گنبد دار است.

مسجد مقبره

موقعیت: اول بازار کفاشان تبریز

سایر توضیحات: قبر حاج میرزا مهدی قاضی طباطبایی در سردابی در شمال مسجد قرار دارد. وی پس از زلزله ۱۱۹۳ق و ویرانی سقف مسجد، آن را مجددا بازسازی نموده است. گفته شده وی در هنگام زلزله در مسجد بود و زیر آوار ماند. پیش خود نذر کرد اگر زنده از زیر خاک در آید به بازسازی مسجد می پردازد. سرنوشت بر وی چنین مقدر بود تا زنده از آوار بیرون آورده شود، لذا نذر خود را به جا آورد تا این که در سال ۱۲۴۱ در گذشت و کنار مسجد دفن گردید. در کنار او نیز چند شخصیت دیگر مدفون اند مانند: حاج میرزا عبد الجبار قاضی از علما و فقهاء بود(متوفی ۱۲۵۷ق)، فرزندش حاج میرزا محسن قاضی (متوفی ۱۳۰۶ق) و میرزا صادق فرزند میرزا عبد الجبار قاضی...

مسجد حاج صفر على

موقعیت: ضلع شمالی حیاط مدرسه حاج صفر علی، یمنی دوز بازار تبریز

بانی مسجد: بازرگان معروف حاج صفر على خوئی معاصر نایب السلطنه

سایر توضیحات: مسجد دارای گنبدی بلند ومناره ای منقش به کاشی های آبی رنگ می باشد.

امامزاده حمزه

موقعیت: تبریز، محله سرخاب، کنار خیابان ثقه الاسلام و مقبره الشعراء

شجره نامه: حمزه بن حسن بن محمد که به شانزده واسطه نسبش به امام موسی بن جعفر (ع) می رسد. شرح حال: وی در دربار سلطان محمود غازان و سلطان محمد خدابنده اولجایتو تقرب و احترام خاصی داشت. در سال ۷۱۴ قمری در کوی سرخاب تیری به وی اصابت کرد و در گذشت. قبر وی در سرداب پائین بقعه قرار دارد.

قدمت بنا: اوائل قرن هشتم هجری قمری سایر توضیحات: مسجد ظهیریه در جانب غربی صحن بقعه سید حمزه قرار دارد. قبر میرزا محمد ابراهیم در جوار قبر امامزاده و قبر ملا محمد باقر تبریزی متولی بقعه و متوفای ۱۱۸۸ق در در جانب شمالی در ورودی بزرگ مسجد نیز قرار دارد.

مقبره الشعراء

موقعیت: محله سرخاب تبریز، جانب شرقی بقعه سید حمزه و مقبره قائم مقام فراهانی

سایر توضیحات: در گذشته در این محل سه گورستان مشهور به نام های مزار باباحسن، بابامزید و مقبره الشعراء بوده است. در این مقبره بسیاری از عرفا، فقها و اولیا (بیش از ۴۰۰ تن) دفن شده اند، مانند:

- خواجه همام: شاعر تبریزی بزرگ قرن هفتم هجری

- مولانا محمد شیرین مغربی: از عرفای قرن هشتم هجری و صاحب دیوانی مرکب از اشعار عربی و فارسی است. وی در سال ۸۰۸ ق در تبریز در گذشته است.

- سلمان ساوجی: جمال الدین متولد ساوه از شعرای معروف صاحب مثنوی جمشید و خورشید و دیگری به نام فراق نامه. وی در سال ۷۷۸ در تبریز وفات یافت. بر لوح مزار وی این قطعه نوشته شده:

بود در بند تعلق سلمان

به کمند تودر افتاد و برست

ذره ای بود به خورشید رسید

قطره ای بود به دریا پیوست

- حکیم قطران تبریزی: از مشاهیر شعرای آذربایجان (متوفای ۴۶۵ق)

- خواجه عبدالحی: وی فرزند مولانا شمس الدین اسدی طوسی است و شاعر نامداری بود.

- عصار تبریزی: ملقب به شمس الدین از شعرای قرن هشتم صاحب مثنوی مهر و مشتری.

- مولانا محمد معروف به بابا مزید: از مریدان سهروردی، در علوم باطنی و ظاهری دست داشت. در سال ۶۲۰ ق درگذشته است. داستان - خاقانی: افضل الدين بدیل بن ابراهيم بن على متخلص به خاقانی از سخنوران و مشاهیر و دانشمندان ایران که در ۵۸۱ در گذشته است.

- بیضاوی: أبو الخير عبدالله بن عمر بن محمد فارسی بیضاوی شافعی صاحب تفسیر بیضاوی است. وی در سال ۶۸۵ در گذشته است.

- كمال خجندی: از عرفا قرن هشتم هجری که در سال ۸۰۳ در گذشته است.

- قطب الدین شیرازی: محمود بن مسعود شیرازی حکیم و طبیب وریاضی دان و مفسر قرآن بود. وی در سال ۷۱۰ ق در گذشته است.

- مولانا لسانی شیرازی: از شعرای نامدار. از سروده های او:

اگر بند لسانی گسلد از بندش

ورخاک شود وجود حاجت مندش

باید که ز مشرق دلش سر نزند

جز مهر علی و یازده فرزندش.

- استاد شهریار: محمد حسین شهریار در سال ۱۲۸۵ در تبریز متولد شده است. از کودکی سرودن شعر را آغاز کرد.

منظومه حیدر بابا سلام و شعر علی ای همای رحمت از سروده های معروف اوست. وی در سال ۱۳۶۷ در گذشت.

مقبره ثقه الاسلام

موقعیت: داخل شهر، قبرستان باستانی سرخاب

شرح حال: میرزا علی ثقه الاسلام روحاني مجاهد و نویسنده شهید دوره مشروطیت که در روز عاشورای محرم ۱۳۳۰ ق توسط ارتش روسیه در میدان سربازخانه به دار آویخته شد.

مقبره قائم مقام فراهانی

موقعیت: داخل شهر و در محاذات جنوبی بقعه ثقه الاسلام اور شرح حال: عیسی میرزا بزرگ قائم مقام پدر میرزا ابوالقاسم. همسر او و یکی از سرداران قائم مقام به نام آقا حسین نیز در آنجا دفن شده اند.

قدمت بنا: قرن سیزدهم

مسجد ملا باشی (آرامگاه ملا باشی)

موقعیت: خیابان ثقه الاسلام، آخر کوچه دکتر مسیحا.

شرح حال: میرزا عبد الکریم فرزند ابو القاسم مجتهد ایروانی ملقب به ملا باشی متوفای ۱۲۹۴ق است.

قدمت بنا: در سال ۱۲۸۰ق ساخته شده است.

سایر توضیحات: این مسجد دارای ۴ ستون سنگی و ۹ گنبد ضربی آجری بلند می باشد. گفته شده در مقبره وی که خود بانی آن بوده و قبل و سپس بعد از وی چند تن از اهل ولایت و سیاست در آن نیز دفن هستند. مانند: حاج محمد جعفر همدانی معروف به مجذوب علیشاه (متوفی ۱۲۳۸ ق)، میرزا مسلم ارومیه ای از عرفای بزرگ (متوفای ۱۲۵۱ ق)، علی اکبر خراسانی از شاگردان مجذوب علیشاه (متوفی ۱۲۴۹ ق)، آقا محمد رحیم نایب الصدر بن حاج صفر على افشار ارموی (متوفی ۱۲۷۸ ق) و...

امامزاده ابراهیم

موقعیت: تبریز، خیابان شمس تبریزی، جنب پاسگاه شماره 3، محله دوه چی

شجره نامه: از اعقاب امام سجاد(ع) سایر توضیحات: سنگی بر دیوار غربی بقعه وجود دارد که تصویر کف دستی بر آن نقر شده است. گفته شده جای دست یکی از معصومین است! در ضمن، میرزا سنگلاخ متوفای ۱۲۹۴ ق در بقعه دفن شده است. شاهکار او نیز در بالای مزارش به دیوار نصب گردیده است. گفته شده که او هشت سال بر روی این سنگ در قاهره کار کرد و تلاش کرد تا آن را بر مرقد رسول خدا(ص) نصب نماید اما توفیق پیدا نکرد.

آرامگاه شیخ محمد سیاهپوش

موقعیت: تبریز، خیابان منجم، ایستگاه قره داش، کوچه على سياهپوش سایر توضیحات: بقعه در زمان حیات شیخ به عنوان خانقاه و زاویه بوده که بعد از دفن او در سال ۹۵۹ ق به عنوان مقبره مورد استفاده قرار گرفت.

ساختمان شهرداری

موقعیت: تبریز، خیابان امام خمینی

قدمت بنا: در سال ۱۳۱۴ شمسی با نظارت مهندسان آلمانی بنا گردیده است.

سایر توضیحات: ساختمان دارای یک برج ساعت چهار صفحه ای به ارتفاع ۳۰/ ۴ متر می باشد.

ایل گلی (استخر شاه)

موقعیت: ۷ کیلومتری جنوب شرقی تبریز

سایر توضیحات: استخری بزرگی که در وسط آن عمارت دو طبقه مربوط به دوران شاهان آق قویونلوست که در زمان صفویه توسعه داده شده است.

برج آتش نشانی

موقعیت: داخل شهر تبریز

سایر توضیحات: گویند اولین برج آتش نشانی ایران که یک صد سال پیش ساخته شده و دارای ۱۰ متر ارتفاع می باشد.

ارگ تبریز

قدمت بنا: باقی مانده مسجدی است که در قرن هشتم هجری به وسیله تاج الدین علیشاه جيلانی تبریزی وزیر سلطان محمد خدابنده و ابو سعید بهادر خان ساخته شده است.

کلیسای مریم مقدس

موقعیت: داخل شهر، انتهای خیابان شریعتی جنوبی

قدمت بنا: در سال ۱۷۸۲ میلادی ساخته شده و از قدیمی ترین کلیساهای تبریز می باشد.

سایر توضیحات: در تبریز چند کلیسای تاریخی دیگر وجود دارد، مانند: کلیسای سرکیس مقدس واقع در محله بارون آوک(۱۸۲۱ میلادی)، کلیسای شوقات مقدس واقع در محله مارلان و در کنار قبرستان ارامنه، کلیسای پروتستانها واقع در کوچه و المان خیابان شریعتی (۱۹۵۷ میلادی).

امامزادگان عونعلی و زینعلی

موقعیت: بر فراز کوه سرخاب (عینالی) تبریز قرار دارد.

شرح حال: نام اصلی دو امامزاده عون بن علی و زین بن على است که در تداول عام تحریف شده است. و گویند هر دو فرزندان بلاواسطه حضرت علی(ع) هستند در حالی که در بین فرزندان امام علی اسامی عون و زید وجود ندارد!

قدمت اولیه بنا: دوره ایلخانی در ضمن این بقعه در زمان عثمانیان ویران گردید و در عهد شاه عباس صفوی بازسازی شد.

سایر توضیحات: بقعه شامل سه اتاق، یک مقبره، یک ایوان و پنج ستون سنگی بزرگ می باشد.

بقعه سید عبد الله (امامزاده سیلاب)

موقعیت: بر روی تپه ای واقع در بین سیلاب ملازینال و سیلاب قوشخانه قرار دارد.

سایر توضیحات: مزار دارای سه قبر میباشد

بقعه ابوعلی حمزه بن عبدالعزیز

موقعیت: روستای خسروشاه (خسروشهر) شرح حال: ملقب به سالار دیلمی از اهل ديلم جبلان و رشت و از شاگردان سید مرتضی و شیخ مفید و صاحب کتاب مراسم و مقتع. وی در سال ۴۴۸ هجری در گذشته است.

بقعه سید فضل الله

موقعیت: روستای خسرو شاه (خسرو شهر)

شرح حال: سید فضل الله بن علي بن عبدالله حسنی راوندی کاشانی صاحب کتاب نوادر و ضوء الشهاب. وی از نسل جعفر بن حسن مثنی و معاصر قطب راوندی بود.

بقعه محمود بن مسعود شیرازی

موقعیت: چرنداب تبریز

شرح حال: ملقب به علامه شیرازی شافعی و صاحب شرح قانون در طب و شرح حکمت الاشراق. و از شاگردان خواجه نصیر الدین طوسی بود. وی در شیراز متولد شد و در سال ۷۱۰ هجری در تبریز در گذشته است.

امامزاده خانم

موقعیت: محله چرنداب تبریز، بالاتر از مسجد خونی.

سایر توضیحات: اصل بنا، مسجدی با سقف و ستون چوبی دارای دو اتاقی تو در توست. در یکی از این اتاقها سه قبر وجود دارد. برخی معتقدند یکی از آن قبور متعلق به حلیمه خاتون خواهر امام رضاست و دو قبر دیگر به کنیزان او تعلق دارد ولی این گفته سندیت ندارد. چرا که طبق حدس محققین این بقعه از آن امام ابو منصور محمد بن اسعد بن محمد بن حسین عطار طوسی معروف به امام حفده باشد که فقیهی فاضل بوده و در سال ۵۷۱ یا ۵۷۳ ق در تبریز وفات یافته است.

آرامگاه شاه حسین ولی

موقعیت: داخل مدرسه پسرانه شاه حسین ولی، محله باغمیشه، کنار پل سنگی واقع در ساحل جنوبی رودخانه.

شرح حال: وی از فرزندان شهاب الدین عمر سهروردی است. عارف و شاعر بوده که در سال ۸۶۱ در گذشته است.

امامزاده جمال (مسجد حاجت)

موقعیت: راسته کوچه، تبریز

شجره نامه: ابوالحسن موسی جمال بن ابی قاسم جعفر جمال بن ابو جعفر محمد بن ابراهیم یمامی (یا یمانی) بن عبيد الله بن امام موسی بن جعفر (ع) بالله

شرح حال: در کتاب روضات الجنان آمده که وی در زمان القائم بامر الله خلیفه عباسی در سال ۴۳۲ ق از ظلم او به آذربایجان گریخت و در آنجا در گذشت.

سایر توضیحات: در کنار قبر، منبر سه پله ای، دو کتیبه مرمرین قبر یکی متعلق به آخوند ملا احمد مدرس (۱۲۹۶) و دیگری متعلق به شیخ عبد الغفار (۱۲۹۲) می باشد.

خانه‌ی مشروطیت

موقعیت: کنار بازار بزرگ تبریز و خیابان استاد مطهری.

قدمت بنا: در سال ۱۲۴۷ شمسی توسط حاج ولی معمار تبریزی در دو طبقه ساخته شده و دارای اتاق ها و سالن های متعددی است.

سایر توضیحات: در زمان مشروطیت و پس از آن، محل تجمع سران و بازماندگان صدر مشروطیت از جمله ستار خان بود.

برج خلعت پوشان

موقعیت: روستای کرگج واقع در ۱۰ کیلومتری شرق تبریز، جنوب جاده تبریز و تهران

قدمت بنا: دوره صفویه سایر توضیحات: در زمان قاجاریه در این بنا، خلعت اعطایی پادشاهان بر دوش حاکمان آذربایجانی انداخته می شد و به همین جهت به برج خلعت پوشان معروف است.

ربع رشیدی

موقعیت: محله وليانكوی باغمیشه تبریز

سایر توضیحات: این بنا توسط خواجه رشید الدین فضل الله (متولد ۶۴۵ ق) وزیر سلطان محمود غازان ساخته شده است.

آرامگاه دو کمال

موقعیت: تبریز، محله بیلانکوه

سایر توضیحات: محل دفن كمال الدین مسعود خجندی شاعر معروف قرن نهم قمری، ونیز کمال الدین بهزاد نقاش و مینیاتوریست قرن دهم قمری است.

مقبره وهسودان و مملان

موقعیت: تبریز، محله چهارمنار، نزدیکی مدرسه کاظميه

سایر توضیحات: بقعه دارای مسجد، گنبدی بزرگ و چهار مناره است. برخی معتقدند محل دفن امامزاده على بن مجاهد بن زید است. برخی نیز می گویند محل دفن امیر مولا مملان پسر امیر وهسودان بن محمد روادی که در زمان حکومت القائم بأمر الله عباسی به عمارت تبریز پرداخت. و نیز گفته شده هر دو شخصیت مذکور در این بقعه مدفون هستند.

قبرستان پنبه شلوار

موقعیت: روستای پنبه شلوار واقع در ۶ کیلومتری جنوب شرقی تبریز

سایر توضیحات: این قبرستان تاریخی شامل سنگ قبرهای بزرگ و میل های عظیم سنگی است. از نوشته کتیبه سنگها معلوم می شود که عده ای از مشایخ و عرفا و امرای قرن های هشتم تا نهم هجری قمری در این گورستان به خاک سپرده شده اند. قبر سلطان اویس دومین پادشاه سلسله ایلخانی یا آل جلایر که ۷۳ سال بر عراق و آذربایجان حکمرانی کرد در این گورستان قرار دارد. سنگ قبر سلطان اویس از قطعه سنگ خارا یکپارچه خوش طرحی ساخته شده است. در مدخل مقبره سلطان مجسمه سنگی شیری نهاده شده بود که یکی از شاهکارهای هنر مجسمه سازی محسوب می شد.