امروزه با توجه افزایش نقش بانوان در اجتماع، امنیت آن ها هم باید تضمین شود. در محاکم پرونده های زیادی در خصوص مزاحمت و آزار و اذیت بانوان تشکیل شده است. در این مقاله قصد داریم به موضوع جرم انگار مزاحمت علیه بانوان بپردازیم.
جرم مزاحمت بانوان در قانون
همیشه رفتار های نابهنجار اجتماعی یکی از مشکلاتی است که در بسیاری از موارد، منجر به از بین رفتن امنیت و آسایش مردم جامعه می شود. به همین منظور، برای پیشگیری و جلوگیری از تکرار رفتار های نا بهنجار در قوانین برای برخی از آن ها مجازات تعیین شده است.
از رفتارهایی که می تواند نظم و امنیت هر جامعه ای را به خطر بیندازد مزاحمت برای بانوان است. همچنین با توجه به جنس لطیف زنان و آسیب پذیری بیشتر آن ها که امکان بزه دیدگی آنان را چند برابر می کند. قانون گذار باید سیاست های افتراقی در خصوص مزاحمت و ایجاد ناامنی برای آن ها در نظر بگیرد.
حال برای اینکه بدانیم این سیاست های افتراقی و حمایت های کیفری چگونه صورت می گیرد، ناگزیریم به سراغ قانون مجازات اسلامی برویم. با رجوع به قانون مذکور درمی یابیم که قانون گذار در مواردی که بزه دیده بانوان هستند، مجازات مرتکب را تشدید کرده است. در ادامه به موارد مزاحمت بانوان و جرم انگاری های صورت گرفته می پردازیم.
به موجب ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی « هرکس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین کند، به حبس از دو تا شش ماه و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد»
مصادیق مزاحمت بانوان
به موجب ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی از مصادیق مزاحمت برای بانوان می توان به تعرض، مزاحمت و توهین با الفاظ و حرکات خلاف شان اشاره داشت. مجازات شخصی که مرتکب چنین افعالی بشود، دو تا شش ماه حبس و ٧۴ ضربه شلاق تعزیزی است. با توجه به مفهوم این ماده متوجه می شویم که توهین به آقایان از این ماده خارج است.
برای درک بهتر موضوع تشدید مجازات در صورتی که بزه دیده بانوان هستند به بررسی ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی می پردازیم. به موجب این ماده « توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.» بعد از تصوب قانون کاهش مجازات های تعزیری مجازات توهین از حبس به جزای نقدی تقلیل پیدا کرد.
با مقایسه بین این دو ماده متوجه می شویم که حمایت قانون گذار از زنان بیشتر بوده است. هم به لحاظ شناسایی مصادیق مزاحمت و هم به لحاظ میزان مجازات.
شرایط وقوع جرم مزاحمت بانوان
ممکن أست سوالی مطرح شود که مزاحمت برای بانوان با چه شرایطی جرم است؟ برای پاسخ به این سوال به ماده ۶١٩ قانون مجازات اسلامی رجوع می کنیم. در این ماده شرط تحقق جرم مزاحمت بری بانوان را تحقق آن در امان عمومی با معابر دانسته است.
منظور از اماکن عمومی، اماکنی هستند که برای انجام خدمتی برای عموم مردم دایر هستند؛ مانند ادارات دولتی، بازار، هتل، رستوران و …ممکن أست تصور کنید برخی اماکن که برای ورود به آن ها نیازمند خرید بلیط هستید همانند موزه، سینما و.مکان عمومی محسوب نمی شود، اما این تصور اشتباه است و آن ها هم جز اماکن عمومی محسوب می شود.
معابر هم به معنای مکانی است که محل رفت و آمد است و رفت و آمد برای عموم مردم آزاد است؛ مانند کوچه، خیابان و بزرگراه ها و…. مزاحمت برای بانوان باید در امکان عمومی یا معابر صورت بگیرد و این به معنای حضور جمعیت و دیدن صحنه جرم از طرف افراد نیست. اگر فردی در یک کوچه ای که هیچکس در آن نیست مرتکب جرم مزاحمت علیه بانوان شود، جرم محقق شده است.
مزاحمت لفظی و فیزیکی بانوان
همانطور که پیش تر بیان شد برای ایجاد مزاحمت برای بانوان و سلب امنیت و آرامش آن ها افعال متعددی وجود دارد. این رفتار ها می تواند به صورت فیزیکی یا لفظی باشد. مزاحمت لفظی می تواند در قالب توهین، تهدید و… باشد و مزاحمت فیزیکی هم مصادیق زیادی دارد از جمله آن ها می توان به تعقیب کردن بانوان، چاقو کشیدن برای آنان، مانع راه آن ها شدن و …. اشاره کرد. جالب است بدانید که مزاحمت فیزیکی اشارات و نگاه کردن های نامعقول را هم شامل می شود. به موجب نظریه شماره ۴۸۹۵/۷ -۱۰/۸/۱۳۷۳ اداره حقوقی قوه قضاییه؛ چنانچه مسلم شود مردی به قصد مزاحمت زنی را تعقیب نموده است، با عدم به کار بردن لفظ یا الفاظ هم قابل مجازات است. به موجب این نظریه ایجاد مزاحمت برای بانوان با رفتار های فیزیکی مستلزم به کار بردن الفاظ خاصی نیست و به صرف تحقق رفتار فیزیکی جرم محقق شده است.
نحوه رسیدگی به جرم توهین به بانوان
اگر به عنوان یک بانو بزه دیده جرم مزاحمت واقع شده اید و قصد شکایت از مرتکب را دارید در این بخش قصد داریم مراحل شکایت و رسیدگی به جرم مزاحمت را مطرح کنیم.
اولین مرحله برای رسیدگی به جرم مزاحمت بانوان، شکایت شاکی است. همچنین اگر جرم در اماکن عمومی یا معابری رخ داده است و ضابطان دادگستری شاهد آن بوده اند، می توانند همان جا گزارش وقوع جرم را بنویسند.
بسیاری از جرایم مزاحمت و تعرض نسبت به بانوان هیچ گاه کشف نمی شود و در اصطلاح جرم شناسی به جرایم سیاه معروف اند. علت آن هم خود بره دیده است که به دلیل ترس از آبرو و حیثیت هیچ گاه اقدام به شکایت نمی کنند. این موضوع می تواند باعث جری تر شدن مرتکب و از بین رفتن عدالت شود. به نظر می رسد در این زمینه باید فرهنگ سازی بیشتری صورت بگیرد.
بعد از مرحله ثبت شکایت، مرحله تحقیق از سامی و متهم آغاز می شود. بعد از مرحله تحقیق، تعقیب متهم آغاز می شود. بعد از این مرحله پرونده از دادسرا به مرجع قضایی صالح ارجاع می شود تا آن جا حکم نهایی علیه او را صادر کنند.
یکی از حمایت های قانون گذار از بانوان که در روند رسیدگی به پرونده می توان به آن اشاره کرد، مجوز قرار بازداشت موقت مرتکب است. به موجب بند ت ماده ٢٣٧ قانون آیین دادرسی کیفری اگر ایجاد مزاحمت و آزار و اذیت بانوان و اطفال و تظاهر، قدرت نمایی و ایجاد مزاحمت برای اشخاص به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه انجام شود، می توان قرار بازداشت موقت صادر کرد.
مدارک و مستندات اثبات جرم مزاحمت علیه بانوان
ممکن است با خود بپرسید که چگونه یک خانم می تواند مزاحمتی که برایش رخ داده است را اثبات کند؟ در این خصوص می توان گفت مدارکی همچون شاهد در صحنه جرم، دوربین مداربسته، صدری ضبط شده و پیام های ارسالی می توانند از مدارک قابل استناد در مراجع رسیدگی باشد.
دادگاه صالح به رسیدگی به جرم مزاحمت علیه بانوان
قاعده کلی صلاحیت محاکم برای رسیدگی به جرایم، محل وقوع جرم است. به این معنا که دادگاه محل وقوع جرم صالح بر رسیدگی به جرم مزاحمت علیه بانوان است. البته ناگفته نماند که این قاعده چند استثنا دارد که محل بحث نیست. در خصوص صلاحیت ذاتی دادگاه صالح هم می توان گفت که ابتدا باید مصادیق جرم مزاحمت علیه بانوان بررسی شود و با توجه به نوع جرم ارتکابی بتوان تصمیم گرفت که چه دادگاهی صالح بر رسیدگی است.
دیدگاه