تادیب به معنای ادب کردن است که فرد با مجازات مورد نظر به اصطلاح عرفی سر راه بیاید. در حال حاضر این عنوان از قانون نسخ شده و از بین رفته زیرا حبس تادیبی مربوط به قانون مجازات سال ۱۳۰۴ بود و در حال حاضر وجود ندارد. و تقسیم بندی جرایم در قوانین جدیدترین تغییر کرده اند.
حبس تادیبی حبسی است که در جرم جنبه ای وجود داشت. در ادامه این امر را بیشتر بررسی می کنیم.
حبس تادیبی به زبان ساده
در قانون مجازات قدیم مجازات ها به واسطه این که خفیف باشند یا شدید این گونه تقسیم میشدند:
- جنایت: جرم سنگینی بود که مجازات آن اعدام یا حبس ابد بود.
- جنحه: اگر عمل خلاف قانون متوسط بود به آن جنحه میگفتند و اگر سبک بود به آن خلاف میگفتند.
- خلاف: حال در این جرایم جنحه ای که جرائم متوسط بودند برای مجازات فرد حبس در نظر میگرفتند به نام حبس تادیبی محکوم می شد که ممکن بود از ۸ روز تا ۲ سال باشد.
مصادیق حبس تادیبی در قانون قدیم
1- قتل دختر یا خواهر در حال زنا حبس تادیبی یک ماه تا ۶ ماه.
2- سقط حمل زن با ادویه یک تا ۳ سال.
3- توقیف غیر قانونی. تمرد نسبت به مامور دولت، سرقت طفل یا متعلق به دیگری معرفی کردن و… جرایم بسیاری دیگری در قانون سال ۱۳۰۴.
مجازات ها در قانون جدید
طبق مقررات جدید مجازات ها عبارت اند از:
حدود
قصاص
دیات
تعزیرات
به زبان ساده بعد از انقلاب قانونگذار جدید بر خلاف قبلی از غرب فاصله میگیرد و احکام اسلام را پیاده سازی میکند. مجازات ها را یا خداوند در شرع مشخص کرده است مثل قصاص برای قتل عمد مثل زنا و لواط و… که به آن حدود میگویند.
یا اینکه در شرع مجازات برخی موارد را نگفته که دولت لازم است برای حفظ نظم یک سری مجازات ها را تعیین کند که به آن تعزیرات میگویند مثل حبس تعزیری یا شلاق تعزیری.
حبس تعزیری چیست؟
گفتیم که برخی مجازات ها را شرع مشخص کرده است و برخی را که شده ساکت است دولت و حکومت مشخص می کند یکی از این موارد حبس تعزیری است برای مثال کلاهبرداری در شرع حرام است اما مجازات آن را نگفته و دولت می آید مجازات آن را حبس تعیین میکند که به آن حبس تعزیری میگویند.
در واقع حبسی را که در شرع و قرآن نام برده حبس ابد است (مثل حبس ابد در سومین سرقت حدی) در برخی جرایم که در مقابل آن حبس تعزیری را داریم.
تفاوت حبس تادیبی و تعزیری چیست؟
گفتیم که اگر از نظر اصطلاح حبس تادیبی بگوییم این امر در قانون قدیم بوده و در حال حاضر وجود ندارد اما از نظر لغوی میتوان گفت حبس در کل جنبه تادیبی دارد.
اما حبس تعزیری را توضیح دادیم حبسی است که در شرع تعیین نشده و دولت و قانون گذار میزان آن را تعیین میکند مثلا حبس کلاهبرداری، جعل و… تمام حبس های قانون مجازات تعزیری هستند الا موارد اندک که حدی هستند.
خرید حبس چگونه است؟
طبق قانون حاکم و صحیح در حال حاضر در مواردی دادگاه میتوان به جای حکم به جایگزین های حبس بدهد که یکی از این جایگزین های حبس جزای نقدی است .
در جایی که مجازات فرد تا ۳ ماه و یا تا ۶ ماه حبس است تحت شرایطی، دادگاه الزاما باید آن را تبدیل به جزای نقدی کند. پس در مواردی که مجازات فرد سبک باشد ممکن است جایگزین آن پول شود اما به طور کلی حبس قابل خرید نیست.
دیدگاه