روستای پالنگان یکی از دیدنی‌ترین روستاها و جاذبه های گردشگری استان کردستان است که مردمان محلی به آن پلنگان نیز می‌گویند.
پالنگان با معماری شگفت‌انگیز پلکانی و طبیعتی زیبا و بکر در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است و لقب‌های «بهشت گمشده» و «ماسوله کردستان» دارد. روستای پالنگان از توابع کامیاران در استان کردستان نمونه ارزشمندی از روستاهای پلکانی ایران است.
در سفر به این روستا هم از اقامت در خانه‌های روستایی در کنار مردم خونگرم کردستان بهره‌مند می‌شوید و هم طعم و مزه غذاهای محلی بی‌نظیرشان را می‌چشید. طبیعت‌گردی و سر زدن به چندتا بنای تاریخی هم که جای خود دارند. باهم برویم ببنیم این روستای شاداب چه برایمان دارد؟
پالنگان کجاست؟
پالنگان یکی از روستاهای دهستان ژاورود و از توابع شهرستان کامیاران در استان کردستان است. روستای پالنگان کردستان در مرز استان‌های کردستان و کرمانشاه و در ابتدای منطقه اورامان قرار دارد. فاصله کامیاران تا سنندج ۷۰ کیلومتر است و فاصله پالنگان تا کامیاران ۵۷ کیلومتر.
پالنگان در منطقه کوهستانی و دامنه ارتفاعات شاهو قرار دارد. کوه‌های کل و سرلو در جنوب غربی این روستا و گردنه زمان گریوه در جنوب شرقی پالنگان قرار دارد.
البته زیباترین جاهای دیدنی کردستان که مجذوب آن ها خواهید شد کم نیستند.
تاریخچه روستای پالنگان
گفته می‌شود قدمت روستای تاریخی پالنگان به قبل از اسلام می‌رسد. قلعه‌های تاریخی و پل‌های قدیمی هم گواه تاریخ دور و دراز این روستا هستند. آتشکده‌ها و پل‌های باستانی نشان می‌دهند ممکن است تاریخ این روستا به دوره‌ی مادها و پادشاهی هوخشتره بازگردد. همچنین گفته می‌شود محبوبیت روستا به دوره سامانیان برمی‌گردد.
از طرقی قلعه پالنگان که در بالای کوه قرار دارد، نشانگر اهمیت این منطقه در دوره سلجوقی و بعد از آن بوده است. همچنین در گورستای قدیمی روستا، سنگ قبرهایی قدیمی با خط کوفی وجود دارد که مربوط به قرن‌های ششم و هفتم هجری است.
امرای کلهر و بنی اردلان نیز حاکمان محلی کردستان بوده‌اند که بر این روستا حکومت می‌کردند.
دلیل نام‌گذاری روستا و معنی پالنگان کامیاران
احتمالا خیلی‌ها با شنیدن نام پالنگان یاد پلنگ می‌افتند و به نظرشان می‌رسد ارتباطی میان پلنگ و نام این روستا وجود دارد. این فرضیه در واقع یکی از فرضیه‌های نام‌گذاری روستا است.
گفته می‌شود در کوه‌های این منطقه پلنگ زندگی می‌کرده و به همین دلیل این نام برای روستا انتخاب شده است.
فرضیه دیگر به معنای پال برمی‌گردد. گفته می‌شود پال به معنای تکیه‌گاه است و به همین دلیل این نام روی روستا گذاشته شده است.
از طرفی برخی متقدند پالو در واژه‌نامه‌های هورامی به معنای شهر، پایتخت، قلعه، دژ یا مکانی است که چشمه‌های جوشان دارد. با توجه به قرار گرفتن روستای پالنگان در کنار رود، این فرضیه هم بی‌راه نیست.
معماری روستای پالنگان
روستای پالنگان، مانند روستای ماسوله در استان گیلان است. تفاوت این روستا با ماسوله در مردمان آن و آب و هوای روستا است.
از آنجایی که قدمت این روستا به دوران قبل از اسلام در ایران و دوران ساسانیان می‌رسد، معماری خانه‌های آن نیز بسیار قدیمی و متناسب با آن زمان است.
قدیمی بودن روستا به معنی متزلزل بودن آن نیست؛ بلکه تمام خانه‌ها محکم و استوار هستند. در این روستا خانه‌ها بالای یکیدیگر ساخته شده‌اند. نحوه معماری خانه‌ها باعث شده است که پشت بام یک خانه، حیاط خانه بالایی باشد.
تمام این خانه‌ها در واقع در بخش شرقی و غربی دره ساخته شده‌اند. همین موضوع چشم انداز زیبایی به پالنگان بخشیده است. به این نوع معماری و این نوع روستاها، روستاهای پلکانی گفته می‌شود.
این معماری که ریشه در فرهنگ قدیمی و سنت‌های ما دارد، نشان‌دهنده صمیمیت و نزدیکی اهالی روستا است.
آب و هوای پالنگان
روستای پالنگان سنندج در دامنه ارتفاعات شاهو و در واقع در میان دره‌ای واقع شده است. آب و هوای این روستا و مناطق اطراف در فصول سرد سال، بسیار سرد و خشک می‌شود. در عوض اگر در فصولی مانند بهار و تابستان سری به این روستا بزنید، می‌بینید که آب و هوای آن معتدل و بهاری است.
چطور به پالنگان برویم؟
روستای پالنگان کردستان از شهرهای مختلفی مثل کامیاران، پاوه و سنندج قابل دسترسی است. هم از مسیر کرمانشاه و هم از مسیر سنندج میتوان به روستای پالنگان رفت:
مسیر سنندج: اگر مسیر سنندج را انتخاب می‌کنید باید بدانید از سنندج تا پالنگان حدود دو ساعت راه است. ابتدا باید به سمت کامیاران حرکت کنید، بعد از خیابان بهشتی کامیاران خارج شوید. پس از گذر از دهستان ژاورود به دره تنگیور می‌رسید. رود تنگیور از وسط این دره عبور می‌کند که دو طرف این رود، روی کوهپایه‌های شاهو، روستای پالنگان ساخته شده است.
مسیر کرمانشاه: در صورت حرکت از سمت کرمانشاه هم از همان جاده کرمانشاه-سنندج عبور می‌کنید و باید به سمت کامیاران بروید. پس از ۴۸ کیلومتر از جاده روستای توبره‌ریز به تابلوی سبز رنگ پالنگان می‌رسیم. اگر فرصت دارید بد نیست در مسیر از روستاهای ماویان، گشکی، گازرخانی، بزوش، کاشتر و یوزیدر هم دیدن کنید.
با وسایل نقلیه عمومی: اگر با ماشین شخصی نیامده‌اید هم رفتن به روستای پالنگان سخت نیست، از کرمانشاه یا سنندج برای رفتن به کامیاران مینی‌بوس و تاکسی وجود دارد. از کامیاران تا پالنگان را هم می‌توانید با اتوبوس و هم با تاکسی طی کنید. مینی‌بوس‌ها در ساعت‌های مشخصی حرکت می‌کنند اما تاکسی همیشه برای رفتن به پالنگان آماده است.
فاصله کرمانشاه تا پالنگان چقدر است؟
حالا که فهمیدید پالنگان کجاست و چطور باید به آن رفت، شاید برایتان مهم شود که فاصله این روستا تا کرمانشاه چقدر است. همانطور که گفته شد، برای رفتن به پالنگان از مسیر کرمانشاه، باید به سمت کامیاران بروید. فاصله پالنگان تا کرمانشاه نیز فاصله زیادی نیست. وقتی به کرمانشاه برسید، تا پالنگان فقط ۱۱۰ کیلومتر فاصله دارید که آن را هم در طول مدت ۱ الی ۲ ساعت می‌توانید طی کنید.
اگر می‌خواهید یک سفر متفاوت را تجربه کنید، پیشنهاد ما قطعا سفر به غرب ایران است که در همین مجله راهنمای کامل آن را گذاشته‌ایم.
طبیعت پالنگان و نکاتی برای حفظ آن
مانند هر جای دیدنی و طبیعی دیگر کشورمان، این بهشت گمشده نیز نیاز به مراقبت و حفاظت دارد. طبیعت این روستا می‌تواند پتانسیل بسیار خوبی برای آلوده شدن و یا حتی آتش سوزی داشته باشد.
همه ما به عنوان کسانی که قصد داریم از این طبیعت مهربان لذت ببریم، وظیفه داریم که خودمان نیز مهربانانه رفتار کنیم. کارهای پر خطری مانند روشن کردن آتش در جنگل و یا ریختن زباله در مسیر رودخانه‌ها، تنها به خودمان آسیب می‌زند.
آب‌ها آلوده شده و جنگل‌ها از بین می روند. در نهایت ما می‌مانیم که نه جایی برای گردش داریم و نه آبی پاکیزه برای نوشیدن.
بهترین زمان و فصل سفر به پالنگان سنندج
آب و هوای روستای پالنگان به صورت کلی سرد و خشک است. همین ویژگی باعث شده است که این روستا در فصول گرم سال که همه از گرما و آفتاب سوزان شهرهای خود خسته شده‌ایم، بهترین مقصد برای مسافرت باشد. با توجه به تمام این مسائل و البته در نظر گرفتن مراسم‌های مردم روستا برای عید نوروز، فصل بهار و تابستان بهترین زمان سفر به پالنگان هستند.
اگر می‌خواهید آدام و رسوم محلی را تماشا کنید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که در فصل بهار به این روستا سفر کنید.
جاهای دیدنی روستای پالنگان کردستان
پالنگان حالا یکی از روستاهای دیدنی ایران است که جذابیت‌های فراوانی برای تماشا دارد. همانطور که گفتیم این روستا در دل یک دره سرسبز قرار گرفته است. اگرچه این دره در زمستان و پاییز، سرد و بی‌رحم می‌شود؛ اما در فصل بهار و تابستان با رودخانه‌ها و آبشارهای شاداب از مسافران پذیرایی می‌کند. حالا که می‌خواهید به این روستا بروید، باید از قبل با تمامی جاهای دیدنی پالنگان آشنایی پیدا کنید تا مبادا یکی را فراموش کنید.
چشمه های پالنگان
از طبیعت بی‌نظیر روستای پالنگان گفتیم. حالا به چشمه‌های زیبا و در عین حال درمانی روستا شروع می‌کنیم. جالب است بدایند که در این روستا کوچک، حدود ۲۰ چشمه طبیعی وجود دارد. چمشه‌هایی که برخی از آن‌ها دائمی و برخی دیگر فصلی هستند.
مقصد نهایی این چمشه‌ها، رودخانه‌های سیروان و تنگی ور هستند. در اطراف روستای پالنگان نیز چندین چشمه معدنی وجود دارد.
رنگ آب این چمشه‌ها سفیده بوده که نشان دهنده وجود گوگرد و املاح معدنی در آن‌ها است. آب این چشمه‌ها برای درمان بیماری‌های پوستی و رماتیسم مفید است.
برای تماشای چشمه‌ها، می‌توانید به باغ شیخ عمر بروید. در این باغ، چشمه‌های سید علاءالدین، خاتون و شیته جاری هستند.
زیباترین روستاهای ایران کجا قرار دارند؟ اگر به زندگی در روستا یا حداقل گذراندن چند روزی در یک روستای بکر علاقه‌مندید، پیشنهاد می‌کنیم در مجله جاباما با بهترین و زیباترین روستاهای ایران برای سفر و زندگی آشنا شوید.
آبشارهای پالنگان
وجود این تعداد چشمه در روستای پلکانی پالنگان باعث به وجود آمدن آبشارهایی مرتفع و زیبا شده است. آب این آبشارها، سفید و درخشان از بالای سنگ‌ها و صخره‌ها پایین می‌ریزد و منظره‌ای دیدنی خلق می‌کند.
انگار در هرجای این روستا که راه بروید، صدای آب نیز همراه شماست. از طرفی دیگر مسیر رسیدن به این آبشارها نیز جذاب است. برای رسیدن به آبشارها باید مسیر رودخانه را به سمت بالا طی کنید تا به سرچشمه رودخانه برسید.
این مسیر را از داخل جنگل و درمیان درختان همراه با نوای آب طی می‌کنید. مسیری که تنها نیم ساعت طول می‌کشد و در نهایت شما را به آبشاری زیبا می‌رساند.
اگر از تماشای آبشارهای خروشان لذت می‌برید و ساکن تهران هستید، ناامید نشوید! در اطراف تهران هم می‌توانید زیباترین آبشارها را پیدا کنید، که در این مطلب به شما معرفیشان کرده‌ایم.
رودخانه‌های پالنگان
چشمه‌ها در نهایت به رودخانه‌ها می‌ریزند. همانطور که گفتیم، مقصد نهایی چشمه‌ها، رودخانه‌های سیروان و تنگی ور هستند. سیروان مهم‌ترین رودخانه کردستان است که خود از به هم پیوستن چندین رودخانه به وجود آمده است.
وقتی در کنار این رودخانه‌ها و مسیر جریان آب راه می‌روید، علاوه بر صدای دلنشین آب، پرندگان مهاجر پر سر وصدا نیز همراه شما هستند. این رودخانه‌ها بهترین انتخاب شما برای داشتن یک بعدازظهر دلچسب و به یاد ماندنی هستند.
قلعه پالنگان
قدمت طولانی روستا چند یادگاری تاریخی نیز درآن به جا گذاشته است. قلعه پالنگان یکی از همان دیدنی‌های تاریخی است. وقتی که داشتید مسیر آب را دنیال می‌کردید تا به چشمه‌ها برسید، احتمالاً در مسیر خود عمارتی قدیمی و عجیب خواهید دید.
این عمارت همان قلعه پالنگان است که حتی نمی‌دانیم چند سال عمر دارد. روزگاری این قلعه شکوه و جلالی داشته و محل حکومت امرای مختلف بوده است.
این قلعه در ۸۰۰متری جنوب شرق روستا و در نزدیکی چشمه‌های علاءالدین قرار دارد.
قبرستان پالنگان
تصور کنید در یک روستای کوچک با خانه‌های گلی و سنگی و صدای آب که مانند موسیقی دلنواز پخش می‌شود، ناگهان با قبرستانی قدیمی، خلوت و بی‌روح روبه‌رو می‌شوید.
قبرستانی که در آن قبرهایی بسیار قدیمی وجود دارند. قبرهایی که روی آن‌ها با خط کوفی نوشته شده است. حتی قبرهای ایستاده که متعلق به سال‌ها بسیار دور هستند، نیز در این قبرستان وجود دارند.
قبرستان‌ها معمولا جاهای مخوف و ترسناکی هستند و اگر از آن دسته افرادی باشید که از هیجان این جور مکان‌ها لذت می‌برند، احتمالا مطلب معرفی ترسناک ترین جاهای دیدنی ایران هم برایتان جذاب است.
رودخانه تنگی ور و پل‌های تاریخی آن
رودخانه تنگی ور را که یادتان هست؟ همان رودخانه‌ای که گفتیم مقصد تمام چشمه‌های روستا است. آثاری و شواهدی که بر روی این رودخانه باقی مانده است، نشان می‌دهد که این رودخانه در گذشته نیز اهمیت فراوانی داشته است.
حتماً می‌پرسید چه نشانه‌هایی؟ باید بگوییم که چندین پل سنگی و چوبی قدیمی روی این رودخانه ساخته شده است. حقیقتاً که این روستا تمام قاب‌های نوستالژیک و سنتی کتاب‌ها و فیلم‌ها را یکجا کنار خود جمع کرده است. حتی تصور راه رفتن روی پل‌هایی قدیمی که احتمالاً صدا هم می‌دهند، در حالی که رودخانه‌ای جوشان زیر پای شما در جریان است، بسیار هیجان‌انگیز و وسوسه کننده است.
آداب و رسوم دیدنی منطقه پالنگان
روستای پالنگان خانه‌ی مردم مهربان و صمیمی کرد است. زبان مردم پالنگان کردی است که با لهجه اورامی صحبت می‌کنند.
خانه‌ها در روستای پالنگان ز سنگ، چوب و گِل ساخته شده که میان آن‌ها ملات استفاده نشده. همچنین نمای خانه‌ها هم گِل‌اندود شده است. بیشتر خانه‌های روستا از مصالح قدیمی ساخته شده و حال‌وهوای سنتی‌اش را حفظ کرده اما امروزه خانه‌های جدید هم دیده می‌شود.
کوچه‌های این روستا باریک هستند و سقف هر خانه حیاط خانه‌ی دیگر است که باعث شده اهالی روستا ارتباطی تنگاتنگ باهم داشته باشند و همسایه‌ها به‌خوبی از حال هم باخبر باشند.
مردم پالنگان مثل هر نقطه‌ی دیگری از سرزمین‌مان آداب‌ورسوم خاص خود را دارند که بسیار زیبا است و تماشای آن‌ها لذت‌بخش است. مشهورترین این مراسم، جشن سنتی نوروز است.
علاوه بر جشن سنتی نوروز کوچ بهاروی کوچروان با برگزاری موسیقی‌های زیبای گریان، چپله و سیاچمانه همراه است که شنیدن‌شان می‌تواند از بهترین خاطرات هر شخص باشد.
مردم پالنگان بازی‌های بومی خاص خود را دارند که از آن‌ها میتوان به اسب‌سواری، گرزبازی، غل غلان، بار باران، کوشه کوشه و چاک چاک اشاره کرد که در پاییز و زمستان که روزهای غیرکاری است، در کوچه‌ها و گوشه و کنار روستا برگزار می‌شود و موجبات شادی و نشاط ساکنان را فراهم می‌آورد.
رقص هل پرکی هم جزو رسوم دیدنی پالنگان است که هر حرکت آن نمادی از رزم گذشته است. رقص هل پرکی را در جشن نوروز، عروسی‌ها و مراسم‌های دیگر میتوان دید.
بهترین غذاهای پالنگان
برای کسانی که اهل شکم‌گردی و امتحان کردن خوراکی‌ها و غذاهای محلی هستند، پالنگان یکی از بهترین جاها است به‌ویژه به خاطر ماهی کبابی‌های لذیذ و خوشمزه‌اش. در ابتدای روستا و قبل از رسیدن به داخل پالنگان و همچنین در راستای رودخانه، غرفه‌های می‌بینید که در بالای آن‌ها حوضچه‌های پرورش ماهی قزل آلا وجود دارد.
در اینجا شما می‌توانید این ماهی کبابی عالی را سفارش دهید. ماهی کباب‌ها را به این‌گونه‌ای می‌پزند که بعد از آن‌ها را از آب گرفتند از وسط باز می‌کنند و بعد در کباب‌پزهایی توری و به شکل ماهی روی منقلی بزرگ قرار می‌کنند و آبلیموی رقیقی که با زردچوبه مخلوط شده است روی آن می‌ریزند که هم سبب شود ماهی نسوزد و هم طعمی بسیار خوب به آن می‌دهد، آماده شدن این غذا نیم ساعت زمان می‌برد. ماهی را بین نان‌های نازک محلی قرار می‌دهند.
سوغات پالنگان
ساکنان پالنگان به کشاوزی، دامداری، صنايع‌دستی و شيلات مشغول هستند. در غرب این روستا می‌توانید باغ‌های میوه را ببیند که خود از دیدنی‌های پالنگان است. گندم، جو، میوه‌هایی چون انار، هلو، زردآلو، انجیر و انواع لبنيات مثل دوغ و کشک مهمترين محصولات این روستا است و البته ماهی تازه و عسل طبیعی و خوشمزه‌ای که در سفر به پالنگان می‌توانید از اهالی آن را خریداری کنید.
صنایع‌دستی این روستا را نیز فراموش نکنید که حاصل هنرنمایی زنان خوش ذوق پالنگان است. گيوهبافی، جاجيم بافی و موج‌بافی از صنایع‌دستی پالنگانی‌ها است. اما موج و موج‌بافی چست؟ موج يا رختخواب پيچ، بيشتر در مناطق روستايی و در ماههای سرد سال به‌عنوان روانداز کاربرد دارد. ماده اوليه آن پشم است و با نقوش و طرحهای متنوع بافته می‌شود.
آش دوغ دوينه، شلمين، پرپوله، ولوشه، غازينه و انواع غذاهای گياهی نیز از متداولترين غذاهای محلی در روستای پالنگان هستند.
دیدگاه