سندروم کتف بالدار
در این مطلب از مجموعه مجله سلامت حقوق نیوز به بررسی سندروم کتف بالدار پرداخته می شود.
سندروم کتف بالدار (winging scapula syndrome) عارضه ایست که در آن نواحی مختلفی از استخوان کتف دچار بیرون زدگی میشوند. این بیماری اولین بار در سال ۱۸۲۵ توسط ولپو گزارش شد.
در این عارضه استخوان کتف دچار بیرون زدگی شده و ظاهری بال مانند به خود میگیرد ازین جهت آن را کتف بالدار مینامند.
کتف بالدار بیشتر در بین کودکان و زنان شایع است. این سندروم باعث محدودیت عملکرد اندام فوقانی و دیگر علائم می شود.
انواع کتف بالدار
تقسیم بندی های متفاوتی برای کتف بالدار وجود دارد. در یک دسته بندی، انواع کتف بالدار شامل 4 نوع عصبی-عضلانی، استخوانی، مفصلی و ارادی است. در یک تقسیم بندی دیگر انواع کتف بالدار شامل 3 نوع استاتیک، دینامیک و ارادی است.
علائم و نشانه های کتف بالدار
علائم ابتلا به سندوم کتف بالدار به علت و میزان آسیب وابسته است. بارزترین مشخصه این سندروم بیرون زدگی کتف به سمت بیرون است که شبیه بال پرنده به نظر می رسد. این افراد در قسمت کمربند شانه ای خود از درد شکایت دارند. این درد در زمان تکیه دادن بیشتر بوده و فرد نمی تواند به راحتی به صندلی و یا هر تکیه گاهی تکیه دهد. همچنین فاصله بین گردن با سرشانه نیز متقارن نیست.
سایر علائم کتف بادار عبارتند از:
- افتادگی یک یا هردو شانه
- درد در ناحیه شانه و گردن
- خستگی
علت ابتلا به کتف بالدار
سندروم کتف بالدار می تواند ناشی از عوامل و آسیب های محیطی و یا عصبی باشد.
از شایعترین علل کتف بالدار آسیب به یکی از سه عصب شانه است:
- آسیب به عصب کتفی خلفی که عضله رومبوئید را کنترل می کند.
- آسیب به عصب جانبی نخاعی که ماهیچه لوزی را کنترل می کند.
- آسیب به عصب سینه ای که عضله قدامی سراتوس را کنترل می کند.
صدماتی که به این اعصاب و یا عضلات وارد می شود می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- استفاده بیش از حد از شانه، پشت و یا گردن
- واکنش های آلرژیک
- بیماری هایی مانند آنفولانزا
- استفاده از داروهای مرتبط با دیستروفی
- انجام جراحی هایی در ناحیه کتف و بازو مانند ماسکتومی و یا برداشتن دنده
- ضربه به اعصاب شانه و گردن
سبک زندگی نادرست و انجام فعالیت ها به روش اشتباه می تواند باعث ایجاد کتف بالدار شود. نشتن های طوانی مدت به شکل نامناسب، انجام مشاغل مرتبط با برداشتن اجسام سنگین، استفاده از کوله پشتی های سنگین و حمل آن با یک شانه، نشستن و ایستادن به شکل غیر استاندارد از شایع ترین علل ابتلا به کتف بالدار است.
عوارض کتف بالدار
بخاطر اینکه استخوان کتف در جای خود قرار ندارد به تاندون ها و لیگمان های شانه فشار وارد شده و باعث التهاب تاندون یا تاندونیت مفصل شانه می شود. سایر عوارض کتف بالدار عبارت است از:
- درد کتف بالدار
- بیمار نمی تواند دست خود را تا بالای سر باز کند.
- ناتوانی در هل دادن اشیا
- گرفتگی عضلات گردن به صورت مزمن
- ناتوانی در بالا بردن اشیا
- نامتعادل شدن عضلات شانه
بروز مشکلاتی در عملکرد ریه ها و قلب و نیز کاهش دامنه حرکتی مفصل شانه، ناهنجاری ستون فقرات و گردن درد از دیگر عوارض شانه نابرابر هستند. همچنین کتف بالدار باعث می شود قدتان کمتر از چیزی که هست نشان داده شود.
تشخیص کتف بالدار
متخصص شانه با طرح سوالات اولیه تشخیص را آغاز می کند. سپس با معاینه فیزیکی شانه را از نظر علائم بالینی بررسی می کند در معاینه فیزیکی از فرد می خواهند تا برخی از فعالیت ها را برای تعیین دامنه حرکت انجام دهند. به عنوان مثال فرد با دو دست خود دیوار را هل دهد، در این صورت اگر کتف بادار باشد مشخص می شود.
اگر ارتوپد و متخصص شانه به آسیب عصبی مشکوک باشند از روشی به نام الکترومیوگرافی برای ثبت فعالیت عصبی توسط عضلات اسکلتی استفاده می کنند. اکترومیوگرافی به انها کمک می کند تا عملکرد اعصاب شانه را ارزیابی کنند.
درمان کتف بالدار
با توجه به این که کتف بالدار علل مختلفی دارد، روش های درمانی مختلفی نیز نیاز دارد که به روش های جراحی و غیر جراحی توسط متخصص پیشنهاد می شود. مناسب بودن روش های درمانی به میزان آسیب های وارد شده به اعصاب بستگی دارد.
درمورد آسیب به عصب کتفی خلفی متخصصین، فیزوتراپی را پیشنهاد می کنند. همچنین داروهای شل کننده عضلانی و ضدالتهاب و تسکین دهنده درد را تجویز می کنند.
درمورد آسیب های ناشی از حادثه و آسیب به اعصاب جانبی ستون مهره ها احتمال نیاز به عمل جراحی وجود خواهد داشت. همچنین نیاز به پیوند عصب و عضله نیز وجود خواهد داشت. در این صورت پزشک متخصص یک عصب سالم را از بخشی از بدن به شانه پیوند میزند.
در یک روش جراحی پپچییده تر تیغه کتف به ستون مهره ها متصل می شود که نسبت به سایر روش های درمانی کتف بالدار از سختی بیشتری برخوردار است.
دیدگاه