عمل جراحی ماستکتومی | برداشتن پستان ها با روش ماستکتومی

ماستکتومی به عمل جراحی برداشتن تمامی بافت پستان از یک پستان (یا هر دو) گفته می شود که برای درمان یا پیشگیری از سرطان پستان صورت می گیرد.

ماستکتومی

ماستکتومی، جراحی برداشتن کل بافت پستان است. ماستکتومی، به عنوان نوعی جراحی برای درمان یا جلوگیری از سرطان پستان در نظر گرفته می شود. برای مبتلایان به سرطان پستان در مراحل اولیه، ماستکتومی می تواند یکی از گزینه های درمانی باشد. جراحی محافظت از پستان (لامپکتومی) که در آن فقط تومور از پستان خارج می شود، گزینه دیگری برای درمان سرطان پستان می باشد. تصمیم گیری بین ماستکتومی و لامپکتومی می تواند مشکل باشد. هر دو روش برای جلوگیری از بازگشت سرطان پستان به یک اندازه مؤثر هستند. اما لامپکتومی برای همه مبتلایان به سرطان سینه گزینه مناسب نیست و برخی ترجیح می دهند تحت جراحی ماستکتومی قرار بگیرند.

روش های جدید ماستکتومی می توانند پوست پستان و شکل طبیعی پستان را حفظ کنند. این روش ها همچنین به عنوان ماستکتومی پرتحرک پوست شناخته شده است. در صورت ابتلا و یا در معرض خطر سرطان پستان، از ماستکتومی برای از بین بردن تمام بافت های پستان استفاده می شود. ممکن است یک ماستکتومی برای از بین بردن یک پستان (ماستکتومی یک طرفه) یا هر دو سینه (ماستکتومی دو طرفه) انجام گیرند.

جراحی بازسازی پستان برای بازگرداندن شکل ظاهری پستان همزمان با ماستکتومی و یا روز بعد از آن انجام گیرد.

انواع روش های ماستکتومی

ماستکتومی به روش ­های مختلفی انجام می­ شود از جمله: ماستکتومی ساده یا کامل، ماستکتومی رادیکال، ماستکتومی رادیکال اصلاح شده، ماستکتومی پارشیال یا قطعه­ ای و چندین روش جراحی دیگر.

ماستکتومی ساده یا کامل

پستان همراه با پوست و نوک آن برداشته می­ شود. در این روش، معمولا غدد لنفاوی زیر بغل را برنمی ­دارند.

ماستکتومی رادیکال

کل پستان، نوک پستان و هاله دور آن را همراه با غدد لنفاوی زیربغل و عضلات سینه­ای کوچک و بزرگ برمی­ دارند. این روزها، از این روش به ندرت استفاده می شود زیرا با وجود روش­ های درمانی کمکی، دیگر نیازی به انجام آن نیست.

ماستکتومی رادیکال اصلاح شده

این روش، رایج­ترین روش جراحی امروز است. کل پستان، نوک پستان و هاله دور آن همراه با غدد لنفاوی زیر بغل برداشته می ­شود اما جراح کاری به عضلات سینه­ ای ندارد و در حد امکان سعی می­ کند تا غدد لنفاوی را تنها در حد کفایت، بیرون بیاورد زیرا برداشت کامل غدد لنفاوی زیربغل، موجب ورم بازو خواهد شد.

ماستکتومی پارشیال یا قطعه­ ای

در این روش، قسمتی از بافت پستان که دچار ضایعه است به همراه مقدار کمی بافت سالم اطراف آن، برداشته می­ شود و تلاش می ­شود که شکل کلی اندام حفظ شود. هم­چنین از برداشتن تمام غدد لنفاوی زیر بغل خودداری می شود و معمولا تنها ۳-۱ غده لنفاوی را که به محل توده نزدیک­تر هستند، برمی­ دارند.

یکی از روش­هایی که اخیرا به منظور جلوگیری از برداشتن بیش از حد نیاز غدد لنفاوی زیر بغل انجام می ­شود، روش SLN است. در این روش، یک ماده رادیواکتیو یا رنگی را به محل توده تزریق می ­کنند. جراح با استفاده از خاصیت جذب ماده رنگی یا رادیواکتیو، ۳-۱ غده لنفاوی زیربغل را که به محل توده نزدیک­تر هستند، برمی ­دارد و مورد آزمایش قرار می­ دهد. اگر غده­ های برداشته شده، تمیز و بدون سلول­ های سرطانی باشند، دیگر نیازی به برداشن غدد لنفاوی بیشتر نیست. مزیت این روش این است که، با خودداری از برداشت اضافه غدد لنفاوی، احتمال ورم بازو که یکی از عوارض شایع جراحی است، کم­تر می­ شود. انجام این روش، نیازمند مهارت و تجربه کافی جراح است.

عوامل موثر در انتخاب نوع جراحی

برای درمان برخی از انواع سرطان پستان، جراحی‌های گوناگونی توصیه می‌شوند. عوامل زیر در انتخاب نوع عمل جراحی سرطان پستان موثرند:

• اندازه توده سرطانی

• محل قرارگیری توده سرطانی در پستان

• اندازه پستان بیمار

• احساسات و سلیقه شخصی بیمار؛ برخی بیماران شاید بر پایه احساسات از تصویر بدن یا ترجیح خودشان در زندگی در این تصمیم‌سازی نقش داشته باشند.

عوارض و خطرات ماستکتومی

خطرات ماستکتومی عبارتند از:

• خونریزی

• عفونت

• درد

• تورم (لنف اِدم) در بازو در صورت برداشتن غده لنفاوی زیر بغل (ماگزیلاری)

• ایجاد بافت اسکار سخت در محل جراحی

• درد و سفتی شانه

• بی حسی به خصوص در زیر بغل در صورت برداشتن غده های لنفاوی

• تجمع خون در محل جراحی (هماتوم)

آمادگی لازم برای جراحی ماستکتومی

بیمار قبل از جراحی باید دستورالعمل های مربوط به عمل را رعایت کند، از جمله:

• 8 تا 12 ساعت قبل از عمل چیزی نخورد و برای جراحی ناشتا بماند.

• برای بستری شدن در بیمارستان آماده شود. از پزشک خود بپرسد که چه مدت ممکن است در بیمارستان بستری شود.

• نام هرگونه دارو، ویتامین یا مکمل هایی که مصرف می کند را به پزشک خود بگویید. برخی از دارو ها و مکمل ها می توانند در عمل جراحی اختلال ایجاد کنند.

• با مشورت پزشک مصرف آسپرین یا سایر داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کوادمین، جانتوفن) و سایر داروهای تسکین دهنده درد را متوقف کند. بیمار یک هفته یا بیشتر، قبل از عمل با مشورت پزشک خود شاید مجبور شود مصرف آن ها را متوقف کند. زیرا این داروها می توانند خطر خون ریزی بیش از حد را افزایش دهند.

قبل از عمل جراحی ماستکتومی

ماستکتومی بدون بازسازی معمولاً یک تا سه ساعت طول می کشد. این عمل جراحی اغلب به صورت سرپایی انجام می شود و بیشتر افراد در همان روز عمل از بیمارستان مرخص می شوند. اگر جراحی شامل برداشتن هر دو سینه (یک ماستکتومی دوطرفه) باشد، احتمال دارد بیمار زمان بیشتری را بعد از جراحی در بیمارستان بستری شود. اگر به دنبال ماستکتومی، جراحی بازسازی پستان انجام گیرد، این روش نیز طولانی تر خواهد بود و شاید بیمار مجبور باشد چند روز بیشتر در بیمارستان بماند. اگر بیوپسی گره سنینل انجام گیرد، قبل از عمل جراحی ردیاب رادیواکتیو و رنگ آبی به ناحیه اطراف تومور یا پوست بالای تومور تزریق می شود. ردیاب و رنگ به گره یا گره های ساندینل می رود و به پزشک اجازه می دهد محل آن ها را تشخیص دهد تا همزمان با جراحی برداشتن پستان، گره ها هم برداشته شوند.

در حین عمل جراحی ماستکتومی

ماستکتومی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. جراح ابتدا برشی دور سینه ایجاد می کند. تمامی بافت پستان تخلیه شده و بخش های دیگر (بسته به نوع ماستکتومی) باقی می ماند.

هر نوع ماستکتومی که داشته باشید بافت پستان و غدد لنفاوی که برداشته می شوند باید به آزمایشگاه ارسال شوند.

اگر قرار باشد همزمان با ماستکتومی، بازسازی نیز انجام شود جراح پلاستیک نیز بر سر بالین شما حضور پیدا می کند. در یک روش اکسپندر بافت موقتا در سینه جایگذاری می شود تا پوست پستان را در جای خود نگه دارد. این کار باعث می شود بتواند بازسازی پستان را بعد از پرتو درمانی انجام داد.

اگر قرار است پس از عمل جراحی پرتو درمانی انجام دهید، پیش از جراحی باید آنکولوژیست پرتو درمانی را ببینید و با او در مورد برنامه درمانی و بازسازی پستان صحبت کنید.

پس از پایان جراحی برش ایجاد شده با بخیه بسته می شود. بخیه ها ممکن است جذبی باشند یا لازم باشد بعدا کشیده شوند. همچنین ممکن است یک یا دو لوله پلاستیکی کوچک در سینه جایگذاری شود تا ترشحات داخل کیسه های متصل به لوله، تخلیه شوند که در این صورت بعد از مدتی باید کشیده شوند. لوله ها با بخیه در جای خود ثابت می شوند.

بعد از عمل جراحی ماستکتومی

بعد از عمل جراحی بیمار به یک اتاق ریکاوری منتقل می شود تا فشار خون، نبض و تنفس او تحت کنترل قرار گیرد. یک پانسمان (بانداژ) تا زمان بهبودی روی محل زخم قرار می گیرد. بیمار احتمال دارد. در ناحیه زیر بغل خود احساس درد، بی حسی و سوزش کند. پزشک احتمالا داروهای ضد درد و آنتی بیوتیک تجویز می کند.

بازسازی پستان ها پس از ماستکتومی

پس از جراحی ماستکتومی یا برداشتن پستان امکان بازسازی پستان وجود دارد. این عمل جراحی از حدود دو سال پس از عمل ماستکتومی و زمانی که درمان های دیگر مثل شیمی درمانی و رادیوتراپی تمام شد و بیمار در شرایط عاری از بیماری قرار گرفت، قابل انجام است.

عمل بازسازی پستان عمل پیچیده ای است که اکثرا در بیش از یک مرحله انجام می شود. یکی از مراحل اصلی این جراحی که بسیار زمان بر خواهد بود و پس از این مرحله درمانی فرد بایستی به مدت دو روز بستری و تحت مراقبت باشد ولی دومین مرحله جراحی در زمان کوتاه تری قابل انجام بوده و نیازی به بستری نخواهد داشت.

بازسازی به روش های مختلفی از بافت بدن شخص همانند چربی اضافه قسمت پایینی شکم، پروتز و در مواردی از هر دو روش استفاده می شود.

انتخاب روش جراحی با توجه به ظاهر بدن فرد، سن، درخواست بارداری مجدد، فرم سینه، سوابق رادیوتراپی و بیماری های همزمان تعیین می گردد. توجه داشته باشید هر کدام از روش های درمانی برای هر بیمار قابل انجام نیست.

بیش از یک جلسه مشاوره با پزشک خود داشته باشید حرف های او را ضبط کنید و به دقت گوش دهید با آگاهی و یا اعتماد به پزشک خود تصمیم بگیرید. زنانی که مدتی است پستان خود را از دست داده اند به قدری از نداشتن پستان دچار عذاب و زجر روحی می شوند که با نتایج متوسط بازسازی پستان بسیار خوشحال و راضی خواهند بود.

اما برخی دیگر از افرادی که همزمان جراحی بازسازی پستان را انجام می دهند شوک از دست دادن پستان و فرم سینه جدید در صورت عدم نارضایتی فرد صدمات روحی حاد را برای آن ها به همراه خواهد داشت. بایستی توجه داشته باشید که پستان بازسازی شده هرگز همانند پستان طبیعی نخواهد بود.

بازسازی پستان با پروتز

استفاده از پروتز، یکی از گزینه های بازسازی فرم سینه ها بعد از درمان سرطان می باشد. امکان انجام این جراحی همزمان با ماستکتومی و یا بعد از آن وجود دارد. از جمله مزایای بازسازی بلافاصله بعد از جراحی می توان به حفظ بافت سینه و نتایج مطلوب تر اشاره کرد.

در بازسازی تاخیری، از بسط دهنده بافت در طول ماستکتومی استفاده می شود تا بافت سینه برای جراحی آماده شود. بسط دهنده، کیسه بالون مانندی است که در ابتدا مسطح است و به مرور بسط پیدا می کند تا جایی که به اندازه دلخواه برسد. بعد از کش آمدن پوست بر روی سینه، جراحی ثانویه ای انجام می شود تا بسط دهنده برداشته شود و پروتز به صورت دائمی کار گذاشته شود.

پروتز سینه روشی است که افتادگی سینه طبیعی را نخواهد داشت و با خوابیدن سینه به سمت خارج نمی افتد و در صورتی که پوست کافی وجودداشته باشد می توان از این روش استفاده نمود. در موارد بازسازی تاخیری باید با expander یا تزریق چربی و یا تلفیق پیوند با پروتز کمبود پوست را جبران کرد.

بازسازی پستان با بافت خود بیمار

بازسازی بافت اتولوگ یا فلپ بافتی، روشی است که با هدف فرم دهی مجدد سینه بعد از جراحی انجام می شود. در این روش، از بافت سایر قسمت های بدن مانند شکم، پشت و یا ران ها استفاده می شود. فلپ بافتی، ظاهر طبیعی تری را نسبت به پروتز به همراه خواهد داشت.

درر این روش، از بافت ها و عضلات شکم استفاده می شود. گاهی ممکن است جهت فرم دهی بهتر، نیاز به استفاده از پروتز باشد. پوست، چربی و رگ های خونی از ناحیه شکم به عضلات شکمی منتقل خواهند شد.

بازسازی نوک سینه و هاله قهوه ای رنگ

در جراحی ماستکتومی، نوک سینه نیز برداشته می شود و توسط فلپ پوستی به همراه تاتو انجام می گردد. بازسازی نوک سینه و هاله قهوه ای رنگ آن، آخرین مرحله می باشد.

خطرات ترمیم و بازسازی پستان

مثل تمام انواع عمل های جراحی، جراحی ترمیم نیز ممکن است ریسک هایی داشته باشد. بسیاری از این ریسک ها با خطرات ماستکتومی مشابه هستند. اما ریسک هایی هم وجود دارد که تنها منحصر به ترمیم ایمپلت هستند.

• اسکار: مهم نیست که کدام یک از انواع ترمیم را انجام دهید، شما در ناحیه ی پستان اسکار خواهید داشت. در بیشتر افراد پس از مدتی اسکارها بهبود پیدا می کنند و نشان کمتری از قبل بر جا می گذارند اما کامل از بین نمی روند. البته بیشتر اسکارها در فعالیت های روزانه در معرض دید قرار نمی گیرند.

• انقباض های کپسولی: گاهی ممکن است در ترمیم های ایمپلنت دیده شوند. ممکن است دردناک باشند و باعث تغییر شکل اولیه ی ایمپلنت شوند. برای حل این مشکل در صورتی که جراح شما صلاح بداند می تواند پستان را از ناحیه اسکار باز کند و ایمپلنت را جایگزین کند. تمرین هایی هستند که می توانند از ایجاد انقباض های کپسولی پیشگیری کنند.

• رادیوتراپی: در صورتی که بعد از ترمیم ایمپلنت پزشک شما تشخیص دهد که شما به رادیوتراپی نیاز دارید، باید قبل از انجام رادیوتراپی تکنسین را از وجود ایمپلنت در ناحیه ی سینه آگاه کنید تا بتوانید خطرات ممکن را به حداقل برسانید.

• خرابی بافت: گاهی ممکن است بافت ناحیه ی پستان به دلایلی مثل فشار ناشی از ایمپلنت، به صورت کامل و درست بهبود نیابد. شبکه ی رگ هایی که مسئول غذا و اکسیژن رسانی به این ناحیه هستند ممکن است در جراحی، رادیوتراپی و به دلایلی مثل مصرف سیگار و دیابت آسیب ببینند و در نتیجه سرعت بهبودی کاهش قابل ملاحظه ای خواهد داشت. این خرابی های بافتی در پزشکی با اصطلاح نکروز شناخته می شوند. نکرورز می تواند با درد و خونریزی، تب و احساس مریضی همراه باشد. ممکن است پوست ناحیه ی نکروز شده سیاه شود و از این قسمت بوی بدی به مشام برسد. در صورت وقوع نکروز بافت مرده باید توسط جراح خارج شود.

• درد در اطراف ایمپلنت: گاهی ممکن است افراد در ناحیه ی اسکار و یا ایمپلنت احساس درد و ناراحتی داشته باشند. ممکن است درد از فشار ایمپلنت بر روی اعصابم محیطی این ناحیه ناشی شود. این درد ممکن است با تمرین های کششی و ماساژ که توسط پزشک شما تجویز می شود، از بین برود.

• جابجایی ایملنت: در صورتی که میزان این جابجایی کم باشد ممکن است بتوان با ماساژ آن را به جای اصلی خود برگرداند و در صورتی که جابجایی بیش از حد باشد باید با پژشک خود درباره ی آن مشورت کنید.

• پارگی ایمپلنت