قرارداد محرمانگی اطلاعات | مفاد قرارداد محرمانگی اطلاعات | قرارداد محرمانگی اطلاعات یک جانبه و دو جانبه

قرارداد محرمانگی اطلاعات یا قرارداد عدم افشای اطلاعات از جمله مواردی است که شما ممکن است به دلایل زیادی مایل باشید تا درباره‌ آن بیشتر بدانید. مثلا ممکن است؛

– ایده‌ای در سر داشته باشید و بخواهید آن را  شخصا یا در قالب استارتاپ، به اشتراک بگذارید اما در افشا و سواستفاده از آن ایده تردید داشته باشید.

– یا که بخواهید شخص جدیدی را بدون شناخت قبلی در شرکت خود استخدام کنید.

– و یا اینکه شریکتان از شما بخواهد تا قرارداد محرمانگی اطلاعات را با او امضا کنید.

از آنجایی که دانش و اطلاعات با سرعتی باورنکردنی در حال انتقال است خوشبختانه یا متاسفانه این اطلاعات به ‌راحتی و بدون کمترین هزینه و تلاشی قابل انتشار و توزیع میان عده‌ زیادی از افراد است. یکی از نگرانی‌های استارتاپ‌ها و اشخاصی که در حوزه‌ مربوط به تجارت الکترونیک فعالیت می‌کنند، مساله‌ حفظ اسرار تجاری و داده‌های مهم است. تنها پیشنهاد اصولی و حرفه‌ای، انعقاد قرارداد محرمانگی یا قرارداد عدم افشای اسرار تجاری است.

تعریف قرارداد محرمانگی اطلاعات

قرارداد عدم افشا اطلاعات یا قرارداد منع افشای اطلاعات یا پیمان نامه عدم افشا به انگلیسی Non-Disclosure Agreement به اختصار NDA (با تلفظ فارسی ان دی ای) یا قرارداد محرمانگی و منع افشای اسرار تجاری نوعی از قرارداد بین دو شخص حقیقی یا حقوقی به منظور توافق در حفظ محرمانگی داده‌ها، اطلاعات و دانش مرتبط با حوزه کاری است که حین انجام کار یکی از طرفین یا هردو مایل، ملزم و یا ناچار به اشتراک گذاری آن در جهت پیشبرد اهداف کاری هستند.

توافق نامه عدم افشای (NDA) یک قرارداد قابل اجراء قانونی است که محرمانه بودن بین دو طرف برقرار می شود – صاحب اطلاعات محافظت شده و گیرنده آن اطلاعات. با امضای NDA ، شرکت کنندگان موافقت می کنند از اطلاعات محرمانه ای که طرف مقابل با آنها به اشتراک گذاشت ، محافظت کنند. علاوه بر عدم تقسیم یا انتشار اطلاعات بدون رضایت ، گیرنده همچنین موافقت می کند که از اطلاعات به هر روشی که توسط مالک مجاز نیست کپی ، اصلاح یا استفاده کند.

در تعریف دیگر قرارداد محرمانگی اطلاعات ( Non-disclosure agreement) قراردادی است که افراد و شرکت‌ها برای حفاظت از اطلاعات ارزشمند خود در روند همکاری با دیگران به‌ کار می‌گیرند. این قرارداد، قراردادی حقوقی میان حداقل دو طرف است که در آن دو طرف موافقت می‌کنند اطلاعات محرمانه، دانش و هر نوع اطلاعات محرمانه، انحصاری یا اسرار تجاری مورد نظر خود را برای اهداف به‌خصوصی با یکدیگر به اشتراک بگذارند، اما آن اطلاعات را از دسترس دیگران دور نگه دارند. این قرارداد، قراردادی است که طی آن طرفین موافقت می‌کنند که اطلاعاتی که در قرارداد بر روی آن توافق کرده‌اند را فاش نکنند. قرارداد محرمانگی اطلاعات یا قرارداد عدم افشای اطلاعات محرمانه، در بسیاری موارد نه به‌عنوان یک قرارداد مستقل بلکه به‌عنوان یک شرط یا بند ضمن قرارداد اصلی درج می‌شود.

به چه اطلاعاتی اطلاعات محرمانه گفته می‌شود؟

اطلاعات محرمانه به اطلاعاتی گفته می‌شود که فقط تعداد مشخصی از افراد می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. در طول مدت زمان کاری‌تان، ممکن است با موارد زیادی از این نوع اطلاعات برخورد کنید. ممکن است اطلاعات حساسی در مورد شرکت‌تان داشته باشید، اطلاعاتی مانند برنامه‌های آینده، درآمد یا اسرار تجاری‌‌ ای که به مزیت رقابتی سازمان در بازار کار مرتبط هستند. به‌علاوه ممکن است اطلاعات محرمانه و شخصی مشتریان‌تان مانند شماره‌ کارت اعتباری، جزئیات حساب بانکی یا اطلاعات پزشکی آنها را نیز در اختیار دارید. همچنین اطلاعات مربوط به کارمندان‌تان مانند جزئیات حقوق، گزارش عملکردها، اطلاعات پزشکی و موارد دیگری که در بالا ذکر شد نیز شامل اطلاعات محرمانه می‌شود.

اهمیت اطلاعات محرمانه از این جهت است که اگر این اطلاعات در دست رقبا قرار بگیرد به راحتی می‌توانند از آن استفاده کرده‌، راهکار مقابله با آن را بیابند و در نتیجه، بازار هدف را از آن خود نمایند.

چه مفادی در قرارداد محرمانگی اطلاعات باید رعایت شود؟

۱- باید تمام اطلاعات، اسناد و مدارکی که به هر طریق به طرف مقابل منتقل می‌شود را در دایره‌ی اطلاعات محرمانه آورده و طرف مقابل را به حفظ آن‌ها ملتزم کرد. جهت پایین آوردن ریسک، به جای ذکر خاص این موارد( هرکدام از اسناد و مدارک)، با ذکر عبارت‌هایی مانند “از قبیل” “مانند” چند مصداق از این اطلاعات را ذکر نمایید. در این حالت، موضوع تعهد به آن چه ذکر شده محدود نمی‌گردد و می‌توان اطلاعاتی را که پس از انعقاد قرارداد اضافه می‌گردند را نیز از پیش بیمه کرد.

۲- در صورتی‌که متعهد(طرف قرارداد) به هر نحوی از افشای اطلاعات آگاه شود باید طرف مقابل را از این مساله آگاه سازد.

۳- متعهد باید به محض اتمام یا انحلال قرارداد (به هر دلیلی)، اطلاعات و اسنادی را که در اختیار وی گذاشته شده، به طرف قرارداد مسترد کرده و چنانچه از آن‌ها رونوشت یا کپی تهیه نموده آن‌ها را از بین ببرد.

۴- برخی تعهدات لازم است که حتی با قطع رابطه اصلی (مانند کارگر و کارفرمایی) به قوت خود باقی بمانند. در چنین مواردی باید بیان شود که این تعهدات صرف نظر از اصل قرارداد که باقی باشد و یا فسخ شود، پایان نخواهند پذیرفت. بنابراین ممکن است یک قرارداد خاتمه یابد اما برخی تعهدات آن مانند الزام و تعهد به حفظ محرمانگی پابرجا بماند.

۵- دقیقا باید مشخص باشد که طرفین قرارداد چه کسانی هستند؟ اگر شرکت طرف قرارداد است، آیا کارمندان نیز به این اطلاعات دسترسی دارند یا خیر؟ آیا مشاوران و وکلای شرکت نیز مشمول این قرارداد هستند؟

از مهم‌ترین و حرفه‌ای‌ترین اقداماتی که باید قبل از راه‌اندازی کسب‌وکارتان انجام دهید این است که نمونه قرارداد محرمانگی اطلاعات را حتما تهیه کنید.

۶- باید در این قرارداد مشخص شود که دقیقا چه اطلاعاتی محرمانه محسوب می­شود؟ آیا همه آن اطلاعات و داده­‌هایی که میان طرفین رد و بدل می­‌گردد، محرمانه است؟ برای جلوگیری از بروز اختلافات بعدی این اطلاعات باید به نوعی تعریف شوند. همچنین مواردی که از قید محرمانگی مستثنی هستند نیز باید قید شوند. مواردی مثل آن­ اطلاعاتی که همه افراد به صورت عمومی به آن دسترسی دارند.

۷- مدت قرارداد محرمانگی دقیقا باید مشخص شده باشد.از چه زمانی می­‌توان به صورت عمومی اطلاعات را منتشر کرد؟

۸- آدرس و سایر اطلاعات متعهد مشخص و قید گردد. (ماده ۱۲ قانون تجارت الکترونیک)

۹- هرگونه مکاتبه از جمله ایمیل‌ها باید جزو مفاد قرارداد باشد.

۱۰- حدود و گستره‌ دستیابی کارمندان به اطلاعات، اسناد و مدارک در قرارداد نوشته شود.

۱۱- تبدیل خسارت ناشی از نقض قرارداد محرمانگی سخت است، بنابراین، پیشنهاد می‌شود یک مبلغ از باب وجه التزام در قرارداد از ابتدا تعیین شود.

قرارداد محرمانگی یک جانبه چیست؟

انعقاد قرارداد محرمانگی یک جانبه ، به منظور حفاظت و مصون داشتن از بازنشر اطلاعات محرمانه میان اشخاص صورت می‌گیرد که بر اساس آن طرفین توافق می‌کنند که اطلاعات محرمانه (که شرح آن اطلاعات همواره در قرارداد تعریف خواهد شد) صرفاْ به منظور خاصی مورد استفاده قرار گیرد.

قرارداد محرمانگی یکجانبه یکی از سه قرارداد مهم حفاظت از کسب‌وکارها می‌باشد.

قرارداد محرمانگی یک جانبه چه کاربردی دارد؟

این نوع قرارداد برای حفاظت از اطلاعات محرمانه تجاری استفاده می‌شود. مهم‌ترین کاربرد این قرارداد این است که یک طرف، در خواست محرمانه ماندن اطلاعات را داشته باشند. این توافق نامه تضمین می‌کند که فرد، شرکت یا سازمان نمی‌تواند بدون اجازه، مفاد قرارداد تجاری را برای شخص سومی افشا کند.

در قرارداد محرمانگی یک جانبه، یکی از طرفین اطلاعات تجاری را در اختیار طرف دیگر قرار می‌دهد و طرف مقابل، قبول می‌کند که اطلاعات را افشا نکند.

قرارداد محرمانگی دو جانبه چیست؟

در برخی موارد، تجار و بازرگانان از این موضوع نگران هستند که شریک و طرف معامله آنها به اطلاعات مشتریان دسترسی پیدا کرده و آنان را از زنجیره خرید و فروش حذف کنند و خود مستقیما با مشتریان بالقوه وارد مذاکره و انعقاد قرارداد گردند. به منظور جلوگیری از این موضوع و حفظ منافع طرفین، بندی مبنی بر عدم رقابت در قرارداد گنجانده می‌‌شود. این قرارداد علاوه بر تعهد محرمانگی، دارای بندی جداگانه مبنی بر تعهد عدم رقابت میان طرفین نیز می‌باشد.

تفاوت قراردادهای محرمانگی یک جانبه و دوجانبه چیست؟

تفاوت قراردادهای محرمانگی یک‌جانبه و دو جانبه را می‌توان اینگونه عنوان کرد:

در توافق یک جانبه، یک طرف اطلاعات تجاری را به طرف دیگر افشا می‌کند و طرف مقابل، قبول می‌کند که این اطلاعات را افشا نکند. در توافق دو جانبه، طرفین قبول می‌کنند که اطلاعات دیگران را به اشتراک نگذارند. به طور کلی زمانی از این نوع توافق استفاده می‌شود که دو طرف تجاری اطلاعات محرمانه را به اشتراک گذاشته باشند. به عبارتی دیگر در قرارداد مجرمانگی یک جانبه در واقع دو طرف این توافق را امضا می‌کنند که اطلاعاتی که یک طرف عرضه می‌کند محفوظ بماند. در مقابل قرارداد محرمانگی دو جانبه میان حداقل دو طرف است که در آن طرفین موافقت می‌کنند اطلاعات محرمانه، دانش تجاری و دیگر معلومات مورد نظر خود را برای اهداف به‌خصوصی با یکدیگر به اشتراک بگذارند، اما آن اطلاعات را از دسترس طرف سومی ( شخص ثالث) دور نگه دارند.

چگونه با استناد به نقض قرارداد محرمانگی اطلاعات اقامه دعوا کنیم؟

اقامه‌ دعوا بر اساس قرارداد محرمانگی اطلاعات یا NDA ، موضوع تازه و مهمی است که در حقوق قراردادها به تازگی وارد شده است.

معمولاً، هرقراردادی که منعقد می‌شود طرفین قرارداد برای انجام موضوع قرارداد و در واقع رسیدن به هدف نهایی، وظایف و تکالیفی را عهده‌دار می‌شوند که در زبان حقوقی به وظایف و تکالیف مذکورتعهدات قراردگفته می‌شود. عدم انجام تعهدات مذکور آثار و تبعات حقوقی مختلفی دارد که موجب می‌شود هر یک از

طرفین قرارداد برای احقاق حق خود مبادرت به تقدیم دادخواست حقوقی نماید که تقدیم دادخواست در مراجع قضایی نیز شروع دعوی حقوقی خواهد بود.

هنگامی که یکی از طرفین قرارداد، به تعهدی که طبق قرارداد برای او به وجود آمده است عمل نمی‌کند، طرف مقابل می‌تواند یکی از دو اقدام زیر را انجام دهد:

الف. دعوای الزام به اجرای اصل تعهد را اقامه نماید؛ یعنی در همین فرض (قرارداد محرمانگی اطلاعات) آقای ب دعوایی را مطرح نماید تا دادگاه آقای الف را به مفاد قرارداد محرمانگی اطلاعات ملزم کند.

ب. دعوای الزام به پرداخت خسارت ناشی از نقض تعهد را اقامه نماید؛ یعنی آقای ب از اجرای اصل تعهد یعنی رعایت مفاد قرارداد محرمانگی اطلاعات بگذرد و به جای آن خسارتی را که در اثر نقض این تعهد به او وارد شده است، مطالبه کند.

قرارداد محرمانگی اطلاعات یا قرارداد عدم افشای اطلاعات محرمانه، در بسیاری موارد نه به‌عنوان یک قرارداد مستقل بلکه به‌عنوان یک شرط یا بند ضمن قرارداد اصلی درج می‌شود که در هر دو حالت اگر نقض شود قابل پیگیری و اقامه‌ دعواست. ساده‌ترین راه‌حل جهت دریافت خسارت ناشی از نقض قرارداد محرمانگی، دریافت وجه التزام از متعهد است. اما اگر در قرارداد محرمانگی وجه التزامی درج و تعیین نشده باشد، زیان‌دیده می‌تواند مانند حالت بالا ” دعوای الزام به پرداخت خسارت ناشی از نقض تعهد” را اقامه نماید. اما همانطور که بیان شد تخمین میزان خسارت ناشی از عدم رعایت قرارداد محرمانگی مشکل است و بهترین راه‌حل، تعیین وجه التزام است.

تنظیم قرارداد محرمانگی یا NDA

برای تنظیم قرارداد NDA نیازی به مراجعه به دفاتر اسناد رسمی نیست. کافیست یک قرارداد عدم افشا اطلاعات با کارمند یا با هر شخص دیگری که به دنبال امضای توافق نامه عدم افشا اطلاعات با او هستید در قالب یک قرارداد عادی بین طرفین تنظیم و به صورت همزمان به امضا برسد.

دقت کنید که نسخ قرارداد را به صورت همزمان به امضا برسانید و از یکسان بودن هر دو نسخه آگاهی کامل داشته باشید. به این منظور بهترین راه پرینت گرفتن نسخه های قرارداد به صورت همزمان در حضور طرفین است. نسخی که از پیش آماده شده را امضا نکنید یا در صورت الزام حتما به صورت کلمه به کلمه جهت یکسان بودن تطبیق دهید.

در تنظیم قرارداد منع افشا یا عدم افشا اطلاعات باید مواد کلیدی را در نظر بگیرید. گنجاندن مواد زیر در یک قرارداد عدم افشا اطلاعات توصیه می‌شود:

- مشخصات طرفین
- موضوع قرارداد
- زمان شروع و خاتمه
- شرایط و تعهدات طرفین
- دارای طبقه بندی بودن
- حدود مالکیت اطلاعات
- اعتبار حقوق و محدودیت ها
= جبران خسارت

نکات کلیدی که باید در قرارداد محرمانگی NDA درج کنید

نکته ۱ – تعریف اطلاعات محرمانه

بی شک بحرانی ترین و حیاتی ترین جزء در یک قرارداد حفظ محرمانگی اطلاعات قسمت تعریف اطلاعات محرمانه است. این بند از قرارداد مشخص کننده اطلاعاتی است که نباید افشا شود. این کل موضوع امضای چنین قراردادی است و اگر تعریف صحیح و کامل و جامعی از اطلاعات محرمانه ارائه و مستند نشود بقیه بندهای قرارداد به درستی عمل نخواهند کرد.

نکته ۲ – مشخص کردن طرفین قرارداد

علاوه بر ارائه تعریف دقیق از اطلاعات محرمانه باید طرفین این قرارداد و کلیه اشخاص و ذینفعان تعریف و مشخص شوند. ممکن است یکی یا هر دو طرف قرارداد شخص حقیقی یا حقوقی باشند. اگر طرف شما یک شخص حقوقی است آیا مسولیت عدم افشای اطلاعات محرمانه فقط متوجه کل آن شرکت یا سازمان است؟ یا تک تک اعضای آن شرکت یا سازمان هم مسولیت جداگانه ای دارند؟ سعی کنید تا حد ممکن سخت گیرانه عمل کنید و مسولیت رو متوجه همه افراد و اشخاص درگیر کنید.