هر کدام از ما برای نوشیدن چای عادت خاص خودمان را داریم. اما شاید بتوان گفت که عادت مشترک بین غالب افراد، همراه کردن یک خوراکی شیرین با چای است. این خوراکی شیرین، اما طیف گسترده‌ای دارد، از حبه قند گرفته تا نقل، خرما، کشمش و توت خشک.
چای یا قهوه با خرما و توت خشک
خرما
خرما میزان اندکی از انواع ویتامین‌ها و پتاسیم، فسفر و منیزیم را داراست.
یک خرما در هر وعده، بیش از سه خرما در یک روز توصیه نمی‌شود. خرما انواع گوناگونی دارد و این که تصور کنیم همه آنها از نظر اطلاعات تغذیه‌ای مشابه هم هستند، اشتباه است. به عنوان مثال برخی خرما‌های‌تر می‌توانند حدود ۲۰ درصد کمتر از خرما‌های خشک کالری داشته باشند (اطلاعات جدول برای خرما‌های خشک و نیمه خشک است).
البته میزان کالری تنها حوزه‌ای نیست که تفاوت بین انواع خرما‌ها در آن دیده می‌شود بلکه مطالعات نشان‌دهنده تفاوت‌هایی در میزان قند و مواد معدنی بین انواع خرما نیز هست، اما در واقعیت، اگر بیماری زمینه‌ای مانند دیابت ندارید، لازم نیست وسواس چندانی در انتخاب خرما داشته باشید؛ چرا که ما هر روز میزان کمی خرما مصرف می‌کنیم که این تفاوت‌های جزئی نمود چندانی در این میزان مصرف ندارد.
توصیه برای افراد مبتلا به دیابت در مورد مصرف خرما
بارگلیسمی خرما هر چه خشک‌تر و شیرین‌تر باشد، بالاتر می‌رود. بر این مبنا بهتر است، در خصوص نوع خرمایی که می‌خواهید مصرف کنید، به صورت موردی با پزشک خود مشورت کنید و البته یادتان باشد حتی در مصرف خرما‌هایی با بار گلیسمی پایین نیز نباید زیاده‌روی کرد.
توت خشک
ویتامینی ندارد، اما مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر، آهن و پتاسیم به میزان اندکی دارد.
وعده توصیه شده: حداکثر ۱۰ توت خشک در هر وعده
مصرف بیشتر از ۲۰ گرم توت خشک در روز توصیه نمی‌شود. در بین میوه‌های خشکی که به صورت معمول همراه با چای مصرف می‌شوند، توت خشک بالاترین میزان کالری را دارد. اما شاید برگ برنده توت را بتوانیم فیبر آن در نظر بگیریم. میزان فیبر در توت بالاست و از این نظر گزینه بهتری در مقایسه با کشمش است. این فیبر بالا علاوه بر فوایدی که برای سیستم گوارش ما دارد، باعث شده بار گلیسمی توت خشک نیز کاهش یابد.
توصیه برای افراد مبتلا به دیابت: میزان بار گلیسمی توت خشک به نسبت سایر گزینه‌های معرفی شده پایین‌تر و از این جهت گزینه مناسب‌تری است. البته یادتان باشد بهتر بودن این گزینه به معنای آن نیست که می‌توانید هر قدر خواستید از آن مصرف کنید. مصرف کنترل شده مواد شیرین، در هر حالی باید توسط شما رعایت شود.
کالری توت خشک و خرما
برخی از افراد خرما و توت را جایگزین قند و شکر می کنند. خرما و توت و انجیر دارای میزان زیادی قند از نوع فروکتوز هستند که مصرف آنها برای افراد دیابتی نیز ضرری ندارد.
یعنی به راحتی جذب بدن می شود اما کالری این مواد مانند قند است یعنی به ازای مصرف هر یک گرم از آنها، 4 کیلوکالری انرژی به بدن می رسد بنابراین مصرف بیش از اندازه آنها ، مانند قند و شکر برای بدن عوارضی در پی دارد.
هر حبه قند تقریبا 3 گرم وزن دارد . اگر فرض کنیم که هر یک گرم قند 4 کیلو کالری انرژی فراهم می کند انرژی دریافتی بدن با خوردن 3 حبه قند برابر 12 کیلوکالری است. در حالی که برخی افراد ترجیح می دهند چای خود را با خرما، توت خشم و انجیر و ... میل کنند میزان کالری دریافتی آنها برابر با 50 الی 60 کیلو کالری است.
چای با خرما و توت خشک
برخی کارشناسان عقیده دارند که نباید خرما و توت را به همراه چای مصرف نمایند زیرا قند خرما، توت و به طور کلی هر مواد قندی هنگامی که با آب جوش یا چای داغ تماس پیدا می کند بدن تمام شیرینی های این مواد را جذب کرده و انرژی موجود در آنها جذب بدن نمی شود.
البته این نظریه به کارشناسی زیادی نیاز دارد و از نظر علمی ثابت نشده است زیرا قند خرما و توت و انجیر بیشتر از نوع فروکتوز است که قندی طبیعی می باشد و در صورت جذب بدن خطری برای آن ندارد . البته در مصرف این مواد خوراکی باید اعتدال را رعایت نمود زیرا کالری بالای آنها موجب افزایش وزن و چاقی می شود.
از طرفی اگر قند موجود در خرما در تماس با آب جوش و چای جذب بدن شود باید این سوال را پرسید که چگونه بخش عمده کالری که از مواد قندی است و مبنای انرژی آن است جذب بدن می شود اما انرژی آن جذب نمی شود؟
این فرضیه را می توان به سادگی انکار نمود. برای تهیه شیره خرما ، شیره انجیر ، شیره توت و شیره انگور که دارای تمام ویتامین ها و مواد معدنی خود میوه ها هستند از روش جوشاندن و تصفیه میوه ها استفاده می شود . جوشاندن باعث خروج مواد مغذی خرما و دیگر مواد به داخل آب می شود که با تغلیظ این آب تبدیل به شیره مقوی می شود.
البته کارشناسان اعتقاد دارند بهترین نوع شیره آن است که در دمای 60 تا 70 درجه تهیه شود و به نقطه جوش نرسد چرا که مواد مغذی آن از بین می رود .به همین دلیل شیره خرمای صنعتی را توصیه می کنند که در دمای 65 درجه تهیه می شود.
سوال دیگری که وجود دارد این است که افرادی که چای خود را با خرما میل می کنند چای آنها خنک است و یا چای بسیار داغ را ترجیح می دهند ؟
به طور طبیعی افراد بزرگسال در داغ ترین حالت چای را با دمای 60 تا 70 درجه می نوشند که این دما نمی تواند مواد مغذی مهم خرما را از بین برد .البته این موضوع به تحقیق و مطالعه بیشتری نیاز دارد.
در حالت عادی و طبیعی افراد بالغ در داغ ترین حالت چایی را با دمای حدود 60 درجه تا نهایتا همان 70 درجه نوش جان می کنند که این دما نمی تواند در زمان مصرف خرما با چایی باعث از بین رفتن مواد مغذی خرما شود.
به توصیه پزشکان بهترین گزینه به جای قند، خرما و توت و... استفاده از میوه های خشک است که انرژی لازم را برای بدن فراهم کرده و آسیبی به سلامت بدن وارد نمی کند.
دیدگاه