تعاریف گرانفروشی
طبق ماده 2 قانون تعزیرات حکومتی: گرانفروشی: عبارت است از عرضه کالا یا خدمات به بهای بیش از نرخهای تعیین شده توسط مراجع رسمی به طور علی الحساب یا قطعی و عدم اجرای مقررات و ضوابط قیمتگذاری و انجام هر نوع اقدامات دیگر که منجر به افزایش بهای کالا یا خدمات برای خریدار گردد.
ماده 57 قانون نظام صنفی کشور: گرانفروشی: عبارت است از عرضه یا فروش کالا یا ارائه خدمت بهبهائی بیش از نرخهای تعیین شده به وسیله مراجع قانونی ذیربط، عدم اجرای مقررات وضوابط قیمتگذاری و انجام دادن هر نوع عملی که منجر به افزایش بهای کالا یا خدمت بهزیان خریدار گردد.
همچنین بند ب ماده 1 قانون تشدید مجازات محتکران و گرانفروشان آورده است: گرانفروشی - عبارت است از عرضه کالا به بیش از نرخ متعارف، و در مورد کالاهایی که به دست دولت توزیع میشود به بیش از نرخ تعیینشده توسط دولت.
جرم گرانفروشی
در حال حاضر در قوانین و مقررات داخلی چند عنوان عمده در حوزه گرانفروشی جرمانگاری شده است که البته در این حوزه دو قانون عمده شامل قانون نظام صنفی مصوب ۱۳۸۳ مجلس شورای اسلامی و قانون تعزیرات حکومتی مصوب ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام وجود دارد و البته با اصلاح قانون نظام صنفی در سالهای اخیر مرجع رسیدگی به تخلفات مربوط به بازار در سازمان تعزیرات متمرکز شده است. در همین قانون یکسری از تخلفهای صنفی که فروشندهها مرتکب آن میشوند لیست شده است که عبارتند از:
- گرانفروشی
- کمفروشی
- تقلب
- احتکار
- عرضه خارج از شبکه
- عدم اجرای ضوابط قیمتگذاری و توزیع
- فروش اجباری
- عدم درج قیمت
- و عدم صدور صورتحساب.
حالا شما میدانید که یک کاسب یا همان فروشنده هر یک از این کارها را انجام دهد متخلف است.
مراحل رسیدگی به شکایت گرانفروشی
دو هیات بدوی و تجدیدنظر در سازمان تعزیرات حکومتی به تخلفات رسیدگی میکنند.
طبق قانون، سازمان تعزیرات حکومتی به امور مربوط به تخلفات ناظر بر کالا و خدمات رسیدگی میکند اعم از اینکه عنوان آن گرانفروشی، احتکار، کمفروشی، عدم صدور فاکتور و عدم درج قیمت باشد. در حقیقت همه تخلفاتی که در کار تولید، توزیع و فروش کالا و خدمات مطرح است، در صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی خواهد بود. سازمان تعزیرات حکومتی مرجع رسیدگی به تخلفات ناظر بر کالا و خدمات است.
در ساختار سازمان تعزیرات حکومتی، شعب بدوی و تجدیدنظر وجود دارد که در هر شعبه بدوی یک رییس حضور دارد. در حالی که شعب تجدیدنظر از یک رییس و دو نفر عضو تشکیل میشود. با این توضیح که شعب تجدیدنظر با دو نفر رسمیت پیدا میکند و در حقیقت، برای رسیدگی و صدور حکم، ملاک، رای و نظر دو نفر موافق است.
رسیدگی بدوی به جرم گرانفروشی
باید یکی از این موارد به وجود بیاید تا شعب بدوی تعزیرات حکومتی وارد میدان شوند:
- گزارش سازمانهای بازرگانی،
- گزارش اتحادیه و واحدهای بازرسی و نظارت مجامع امور صنفی،
- گزارش انجمنهای حمایت از حقوق مصرفکنندگان،
- گزارش سازمان بازرسی کل کشور و سایر مراجع قضایی و دولتی و انتظامی
- و شکایت اشخاص حقیقی یا حقوقی.
وقتی گزارشی از سوی یکی از این گزینهها به سازمان تعزیرات برسد حداکثر ظرف ۱۵ روز سازمان، نظر کارشناسی خود را به شعبه مربوط منتقل میکنند.
در این باره بد نیست بدانید که صلاحیت داشتن یا نداشتن هر شعبه برای رسیدگی به یک پرونده در همان شعبه بررسی میشود. جالبتر اینکه اگر یک نفر تخلفات متعددی را مرتکب شده باشد، همه در همان شعبه و بهصورت توامان و یکجا مورد رسیدگی قرار میگیرد. البته اگر جرایم یک فرد مختلف باشد، به جرم وی در شعبهای رسیدگی میشود که تخلف شدیدتری در حوزه کاری آن صورت گرفته است.
میپرسید چه جرائمی را شامل میشود؟ باید بدانید که محدوده عمل شعب بدوی و تجدیدنظر سازمان تعزیرات، بر اساس آییننامه این سازمان، شامل مواردی از قبیل گرانفروشی، کمفروشی و تقلب، احتکار، عرضه خارج از شبکه، عدم درج قیمت، اخفا و امتناع از عرضه کالا، عدم صدور فاکتور، عدم اجرای ضوابط قیمتگذاری و توزیع، عدم اجرای تعهدات واردکنندگان در قبال دریافت ارز و خدمات دولتی، نداشتن پروانه کسب واحدهای صنفی، نداشتن پروانه بهرهبرداری واحدهای تولیدی، فروش ارزی، فروش اجباری و عدم اعلام موجودی کالا میشود.
شعب تعزیرات باید متهم را برای حضور در جلسه رسیدگی و ارائه دفاع احضار کنند؛ اما درصورتیکه متهم با وجود ابلاغ احضاریه، در وقت مقرر در شعبه حاضر نشود، شعبه رای غیابی صادر میکند و منتظر نمیماند. البته بنا به شرایط حتی شعبه میتواند یکی از قرارهای کیفری را برای متهم صادر کند فقط این قرار نباید منجر به بازداشت متهم شود.
این را نیز به خاطر داشته باشید در تمامی مراحل رسیدگی، طرفین پرونده حق استفاده از وکیل را دارند که حقوق و تکالیف وکلا مطابق مقررات مربوط به وکالتت است. این را هم بدانید که آرای این محاکم در یک صورت قطعی خواهد بود و آن زمانی است که مجازات پیشبینی شده در قانون برای هر بار تا ۵۰۰۰ هزار ریال جریمه تعیین شده باشد.
نحوه تجدیدنظر در آرای بدوی گرانفروشی
افراد که در دادگاه بدوی جریمه و محکوم شوند میتوانند تقاضای تجدیدنظرخواهی بدهند. این افراد شامل موارد زیر میشوند:
- رؤسای سازمانهای حمایت و تعزیرات حکومتی.
- اعضای کمیسیون هماهنگی امور تعزیرات در استان و شهرستان مربوط.
- شاکی (حقیقی – حقوقی) یا وکیل قانونی وی در صورت برائت یا منع پیگرد یا در مواردی که جبران خسارت واردشده در حکم لحاظ نشده باشد.
- محکومعلیه (حقیقی – حقوقی) یا وکیل قانونی وی.
- رئیس انجمنهای حمایت از حقوق مصرفکنندگان مربوط درصورتیکه مرجع شکایت انجمن باشد.
- رئیس شورای اصناف و رئیس مجمع امور صنفی درصورتیکه مرجع شکایت اتحادیه یا مدیر بازرسی و نظارت اصناف باشد.
البته این افراد خیلی هم وقت تجدیدنظرخواهی ندارند بلکه باید ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ تقاضای خود را مطرح کنند. البته در این میان اگر روسای سازمانهای حمایت و تعزیرات حکومتی در مواردی که آرای قطعی را خلاف قانون بدانند، میتوانند از وزیر دادگستری تقاضا کنند تا موضوع دوباره در شعب عالی تجدیدنظر مطرح شود. این را نیز بدانید که اگر میزان جریمه صادرشده بالاتر از ۲۰۰ میلیون ریال باشد هم محکوم میتواند درخواست کند که موضوع در شعب عالی تجدیدنظر مطرح شود.
مجازات گرانفروشی
بر اساس ماده 2 قانون تعزیرات حکومتی تعزیرات گرانفروشی بر اساس میزان و مراتب تخلف واحدها به شرح زیر می باشد:
الف - گرانفروشی تا مبلغ بیست هزار ریال:
مرتبه اول - تشکیل پرونده.
مرتبه دوم - ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف اول).
مرتبه سوم - جریمه از پنج هزار ریال تا پنج برابر میزان گرانفروشی و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف دوم).
مرتبه چهارم - جریمه از ده هزار ریال تا ده برابر میزان گرانفروشی، قطع تمام یا برخی خدمـــات دولتی از یــک تا شش مـــاه و ممــهور نـــمودن پروانه واحـد بــه مهــر (تخلف سوم).
مرتبه پنجم - علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه چهارم ، تعطیل موقت از یک تا شش ماه و نصب پارچه به عنوان گرانفروش.
مرتبه ششم - تعطیل و لغو پروانه واحد.
ب - گرانفروشی از مبلغ بیش از بیست هزار ریال تا مبلغ دویست هزار ریال:
مرتبه اول - جریمه معادل مبلغ گرانفروشی
مرتبه دوم - جریمه از یک تا دو برابر میزان گرانفروشی وممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف اول).
مرتبه سوم - جریمه از یک تا پنج برابر میزان گرانفروشی ، قطع خدمات دولتی و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف دوم).
مرتبه چهارم - علاو ه بر اخذ جریمه طبق مرتبه سوم، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف سوم).
مرتبه پنجم - علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه سوم، تعطیل موقت واحد از یک تا شش ماه و نصب پارچه بعنوان گرانفروش.
مرتبه ششم - تعطیل و لغو پروانه واحد.
ج -گرانفروشی از مبلغ بیش ازدویست هزار ریال تا یک میلیون ریال:
مرتبه اول - جریمــــــه از یک تا دو برابر میزان گرانفروشی ، ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف اول).
مرتبه دوم - جریمه از دو تا پنج برابر میزان گرانفروشی، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف دوم).
مرتبه سوم - علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم تعطیل موقت واحد از یک تا شش ماه، نصب پارچه بعنوان گرانفروش و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف سوم).
مرتبه چهارم - علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل و لغو پروانه واحد و لغو کارت بازرگانی.
د-گرانفروشی بیش از مبلغ یک میلیون ریال:
مرتبه اول - جریمه از دو تا پنج برابر میزان گرانفروشی، ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف اول).
مرتبه دوم - جریمه از پنج تا هشت برابر میزان گرانفروشی، قطع تمام یا برخی خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر( تخلف دوم ).
مرتبه سوم - علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم، تعطیل موقت واحد از یک تــا شــش مــاه ، نصب پارچه به عنوان گرانفروش و ممهور نمودن پروانه واحد به مهر (تخلف سوم ).
مرتبه چهارم - علاوه بر اخذ جریمه طبق مرتبه دوم ، تعطیل و لغـــــو پــروانه واحــد و لغو کارت بازرگانی تبصره -در صورت تکرار تخلف، اعمـال تعزیرات ،متناسب با مبلغ و مراتب تخلف خواهد بود
ماده 57 قانون نظام صنفی بدون در نظر گرفتن میزان گرانفروشی آن را در پنج مرتبه تقسیمبندی کرده و گرانفروش را در هر مرتبه علاوه بر الزام به پرداخت خسارت وارد شده به خریدار یا مصرفکننده به مجازاتهای زیر محکوم کرده است:
مرتبه اول: جریمه به دو برابر مبلغ گرانفروشی
مرتبه دوم: جریمه به ۴ برابر مبلغ کرانفروشی
مرتبه سوم: به ۶ برابر مبلغ گرانفروشی جریمه میشود و علاوه بر پرداخت جریمه پارچه یا تابلو به سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت دو هفته نصب میشود.
مرتبه چهارم: به هشت برابر مبلغ گرانفروشی جریمه میشود و پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت یک ماه نصب میشود.
مرتبه پنجم و مراتب بعدی: به ۱۰ برابر مبلغ گرانفروشی جریمه میشود و پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت دو ماه نصب میشود. همچنین به مدت ۶ ماه، پروانه کسب وی تعلیق و محل کسب تعطیل میشود.
دیدگاه