کد خبر: 273672

نفقه

نفقه زوجه و نفقه اقارب چه تفاوتی با هم دارند؟

نفقه در فرهنگ لغت به‌ معنای خرجی و هزینه‌های ضروری برای تأمین مایحتاج زندگی است و در اصطلاح حقوقی نیز مفهومی مشابه به معنای لغوی خود دارد. به این صورت که در ادبیات حقوقی نیز نفقه به‌ معنای هزینه‌های ضروری و در واقع چیزی است که برای گذراندن زندگی لازم و موردنیاز است و به‌ موجب قانون تأمین آن برعهده‌ی برخی از اشخاص قرار می‌گیرد

انواع نفقه

در حقوق اسلامی بر اساس ماهیت و احکام متفاوت، دو نوع نفقه داریم:

1- نفقه همسر: انفاقی که شوهر باید به همسر خود بپردازد.

2- نفقه اقارب: انفاقی که باید در حال نیازمندی والدین و فرزندان، هزینه شود.

نفقه زوجه

قانونگذار در ماده 1105 قانون مدنی ریاست خانواده را از خصایص شوهر دانسته است.

ماده 1105- در روابط زوجين رياست خانواده از خصائص شوهر است.

در تداوم ماده مذکور به موجب ماده 1106 شوهر را موظف به پرداخت نفقه به زوجه در عقد دائم دانسته است.

در ماده 1106 قانون مدنی در عقد دائم، نفقه زن بعهده شوهر است .

در همین راستا و در ماده 1107 قانون مدنی نفقه تعریف شده است.

بر اساس ماده 1107 نفقه عبارت است از مسكن و البسه و غذا و اثاث البيت كه بطور متعارف با وضعيت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن بداشتن خادم يا احتياج او بواسطه مرض يا نقصان اعضاء.

اما در ماده 1 قانون اصلاح موادی از قانون مدنی ماده 1107 بدین گونه اصلاح شده است:

ماده 1 - ماده (1107) قانون مدنی مصوب 1314.1.17 به شرح زیر اصلاح‌می‌شود :

‌ماده 1107 - نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن‌از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت‌عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.

بر اساس مواد قانونی ذکر شده نفقه به زنی تعلق می گیرد در عقد دائم قرار دارد.

ویژگی های نفقه زوجه

نفقه زن در مقایسه با نفقه خویشاوندان نسبی (اقارب) دارای ویژگی‌ها و مزایایی به شرح زیر است:

1- تقدم نفقه زن بر نفقه دیگر اقارب

طبق ماده 1203 قانون مدنی، نفقه زن بر نفقه اقارب مقدم است. مطابق این ماده اگر کسی توانایی مالی نداشته باشد که هم به زن و هم به خویشاوندان نسبی خود نفقه بدهد، زن بر دیگران مقدم خواهد بود.

ماده 1203-در صورت بودن زوجه و يك يا چند نفر واجب النفقه ديگر زوجه مقدم ب سايرين خواهد بود.

2- یک جانبه بودن نفقه زن

در حقوق اسلام و ایران نفقه همسر، تکلیفی یک‌جانبه است و زن هیچگاه مکلف به دادن نفقه به شوهر نیست؛ اما نفقه اقارب از تکالیف متقابل است؛ یعنی همانگونه که پدر غنی باید نفقه پسر فقیر را بپردازد، بالعکس اگر پدر فقیر باشد به پسر غنی لازم است نفقه پدر را بدهد.

3- دین بودن نفقه زن

مطابق ماده 1206 قانون مدنی در صورت عدم پرداخت نفقه از سوی شوهر، بر ذمه وی باقی می‌ماند.

ماده 1206- زوجه در هر حال ميتواند براي نفقه زمان گذشته خود اقامه دعوی نمايد و طلب او از بابت نفقه مزبور طلب ممتاز بوده و در صورت افلاس يا ورشكستگی شوهر زن مقدم بر غرما خواهد بود ولی اقارب فقط نسبت به آتيه ميتوانند مطالبه نفقه نمايند.

نفقه گذشته زن که پرداخت نشده، به‌صورت دین بر ذمه شوهر باقی می‌ماند و همسر حق مطالبه آن را دارد؛ برخلاف نفقه اقارب که نفقه گذشته قابل مطالبه نیست و علت دین بودن آن، معاوضی بودن نفقه همسر است، در حالی‌که نفقه اقارب همیشه ناظر به آینده است.

4- طلب ممتاز بودن نفقه

بر اساس ماده 1206 قانون مدنی در صورت افلاس و ورشکستی شوهر، زن بر دیگر طلبکاران مقدم می‌َشود. لیکن نفقه اقارب، دارای این خصوصیت نیست، به استثنای نفقه اولاد، که طبق تبصره 2 ماده 12 قانون حمایت خانواده بر سایر دیون مقدم شده است.

ماده 12 قانون حمایت از خانواده - در کلیه مواردی که گواهی عدم امکان سازش صادر می‌شود دادگاه ترتیب نگاهداری اطفال و میزان نفقه ایام عده را با توجه به وضع‌اخلاقی و مالی طرفین و مصلحت اطفال و معین می‌کند و اگر قرار شود فرزندان نزد مادر یا شخص دیگری بمانند ترتیب نگاهداری و میزان هزینه آنان را‌مشخص می‌نماید و نفقه زوجه از عواید و دارایی مرد و نفقه اولاد و مبلغ ماهانه مقرر در ماده 11 از نفقه زوجه از عواید و دارایی مرد یا زن یا هر دو و‌حتی از حقوق بازنشستگی استیفا خواهد گردید. دادگاه مبلغی را که باید از عواید یا دارایی مرد یا زن یا هر دو برای هر فرزند استیفا گردد تعیین و طریقه‌اطمینان بخشی برای پرداخت آن مقرر می‌کند دادگاه

همچنین ترتیب ملاقات اطفال را برای طرفین معین می‌کند حق ملاقات با طفل در صورت غیبت یا‌فوت پدر یا مادر به تشخیص دادگاه با سایر اقربا خواهد بود.

‌تبصره 1 - اطفالی که والدین آنان قبل از تصویب این قانون از یکدیگر جدا شده‌اند در صورتی که به طریق اطمینان بخشی ترتیب هزینه و نگاهداری‌ و حضانت آنان داده نشده باشد مشمول مقررات این قانون خواهند بود.

‌تبصره 2 - پرداخت نفقه قانونی زوجه و اولاد بر سایر دیون مقدم است.

5- عدم تأثیر فقر و تمکن در نفقه

زن اگرچه ثروتمند باشد، می‌تواند از شوهر نفقه بخواهد. در حالی‌که برای نفقه اقارب، وجوب نفقه از یک طرف، مشروط به فقر نفقه‌گیرنده است و از طرف دیگر مشروط به تمکن منفق است (مواد 1197 و 1198 قانون مدنی)

ماده1197- كسي مستحق نفقه است كه ندار بوده و نتواند بوسيله اشتغال به شغلي وسائل معيشت خود را فراهم سازد.

ماده1198- كسی ملزم به انفاق است كه متمكن از دادن نفقه باشد يعني بتواند نفقه بدهد بدون اينكه از اين حيث در وضع معيشت خود دچار مضيقه گردد. برای تشخيص تمكن بايد كليه تعهدات و وضع زندگانی شخصی او در جامعه در نظر گرفته شود.

به علاوه در مقدار نفقه زن، وضع اقتصادی شوهر در نظر گرفته نمی‌شود، در حالیکه نفقه اقارب، با توجه به وضع اقتصادی منفق تعیین می‌گردد و تکلیف تاحدی است که نفقه دهنده در وضع معیشت دچار مضیقه نشود. (ماده 1198 قانون مدنی)

6- تناسب با وضع اجتماعی زن

مطابق ماده 1107 قانون مدنی نفقه همسر باید متناسب با وضع اجتماعی زن باشد. در حالی‌ک مطابق ماده 1204 قانون مدنی نفقه اقارب فقط به اندازه رفع حاجت آنان با توجه به توان انفاق‌کننده می‌ّباشد.

ماده 1204- نفقه اقارب عبارت است از مسكن و البسه و غذا و اثاث البيت بقدر رفع حاجب با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق .

7- تقدم نفقه زن بر مطالبات مربوط به حقوق عمومی

طبق ماده 160 قانون مالیات‌های مستقیم و ماده 49 قانون تأمین اجتماعی، طلب دولت بابت مالیات و مطالبات سازمان تأمین اجتماعی، که ناشی از اجرای قانون تأمین اجتماعی است، در شمار مطالبات ممتاز است. اما طبق قانون حمایت خانواده و نیز عموم تبصره 2 ماده 12 این قانون اقتضا می‌کند که نفقه زن حتی بر طلب دولت بابت مالیات و طلب سازمان تأمین اجتاعی مقدم شود.

8- جز نفقه قرار گرفتن خادم

در نفقه همسر، خادم ممکن است جزء نفقه قرار گیرد به خلاف نفقه اقارب که مواد 1107 و 1204 قانون مدنی به آن اشاره کرده است.

ماده 1107 - نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن‌ از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت‌عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.

9- مشروط بودن نفقه زن

نفقه همسر، از جهت لزوم تمکین همسر، مشروط است که این در ماده 1108 قانون مدنی آمده است.

ماده 1108- هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظايف زوجيت امتناع كند مستحق نفقه نخواهد بود.

10- عدم رتبه‌بندی در نفقه زن

همسران دائمی، تقدمی در وجوب نفقه نسبت به همدیگر ندارند. ولی اقارب در خط عمودی نزولی بر خط عمودی صعودی در موارد تعارض مقدم هستند (ماده 1202 قانون مدنی)

ماده 1202- اگر اقارب واجب النفقه متعدد باشند و منفق نتواند نفقه همه آنها را بدهد اقارب در خط عمودی نزولی مقدم بر اقارب در خط عمودی صعودی خواهند بود.

11- جنبه کیفری و مدنی داشتن نفقه زن

عدم پرداخت نفقه بر همسر و عدم امکان الزام شوهر به پرداخت آن، علاوه بر تعزیر، موجب اعمال ماده 1129 قانون مدنی می‌شود، ولی در نفقه اقارب صرفاً تعزیر وجود دارد.

ماده 1129- در صورت استنكاف شوهر از دادن نفقه و عدم امكان اجراء حكم محكمه و الزام او بدادن نفقه زن ميتواند براي طلاق بحاكم رجوع كند و حاكم شوهر او را اجبار بطلاق مينمايد. همچنين است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه.

نفقه زوجه و نفقه اقارب چه تفاوتی با هم دارند؟

نفقه اقارب

اقارب به‌ لحاظ لغوی جمع اقرب است و به کسانی گفته می‌شود که طولاً و عرضاً به شخصی دیگر منسوب باشند. گاه بنا به ضروریات و مقتضیات و همچنین ایجاد شرایطی خاص، برخی از اقوام یا در اصطلاح حقوقی «اقارب» ملزم می‌شوند تا به یکدیگر نفقه بپردازند. پس به‌طور کلی و به‌ عنوان یک اصل، اقارب یا اقوام الزامی به پرداخت نفقه به یکدیگر ندارند، مگر اینکه شرایطی که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم، در کنار یکدیگر قرار بگیرند.

در قانون مدنی ایران، برای نفقه‌ اقارب تعریف خاصی ارائه نشده است و صرفا در ماده‌ی 1204 قانون مدنی آمده است که «نفقه‌ اقارب عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث‌البیت به‌قدر رفع حاجت و با در نظر گرفتن درجه‌ی استطاعت منفق.»

مطابق با ماده‌ی 1196 قانون مدنی «در روابط بین اقارب، فقط اقارب نسبی در خط عمودی اعم از صعودی یا نزولی ملزم به انفاق به یکدیگرند.» منظور این ماده از عبارت «اقارب نسبی در خط عمودی اعم از صعودی یا نزولی» این است که فقط خویشاوندان نسبی که بعضی از آنها از بعضی دیگر به دنیا آمده باشند، ملزم هستند تا تحت شرایطی ازجمله نیاز طرف مقابل، به او نفقه بپردازند.

شرایط پرداخت نفقه اقارب

1- باید بین اقارب (بستگان) رابطه نسبی باشد لذا شامل خویشاوندان رضاعی و نسبی نمی شود.

2- بستگان نسبی باید در خط عمودی باشند مثل پدر، مادر، فرزند و نوه بنابراین بستگان نسبی در خط افقی مثل خواهر، برادر، عمو، عمه، مشمول الزام به پرداخت نفقه آنها نمی شود.

ماده 1196 قانون مدنی : در روابط بين اقارب فقط اقارب نسبي در خط عمودي اعم از صعودي و يا نزولی ملزم به انفاق يکديگرند.

3- کسی که ملزم به پرداخت نفقه می شود بایستی استطاعت مالی داشته باشد.

ماده 1198 قانون مدنی : کسي ملزم به انفاق است که متمکن از دادن نفقه باشد يعني بتواند نفقه بدهد، بدون اينکه از اين حيث در وضع معيشت خود دچار مضيقه گردد. براي تشخيص تمکن بايد کليه تعهدات و وضع زندگاني شخصي او در جامعه در نظر گرفته شود.

4- کسی از اقارب که مستحق نفقه است که نیازمند مالی باشد و به تعبیر قانون ندار نباشد.

ماده 1197 قانون مدنی : کسي مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسيله اشتغال به شغلي، وسائل معيشت خود را فراهم سازد.

نکته: اگر افراد واجب النفقه زیاد باشد و انفاق کننده استطاعت مالی داشته باشد می بایستی نفقه همه آنها را بر طبق شرایط مذکور پرداخت کند در غیر این صورت اولویت با پرداخت نفقه زوجه است

ماده 1203 قانون مدنی : در صورت بودن زوجه و يک يا چند نفر واجب النفقه ديگر، زوجه مقدم بر سايرين خواهد بود.

نکته: بستگان خط عمودی نزولی مثل فرزند و نوه بر بستگان خط عمودی صعودی مثل پدر و مادر اولویت دارند.

شرایط نفقه‌ی اقارب

نسبی و عمودی بودن قرابت

این نسبت می‌تواند صعودی (مثل پدر و جد و جدِ جد) یا نزولی (مثل فرزند، نوه، نتیجه) باشد؛ در این خصوص تفاوتی میان اقارب نسبی صعودی یا نزولی وجود ندارد. همچنین فرقی نمی‌کند که در این قرابت واسطه‌ای وجود داشته باشد یا نه (مثل الزام به پرداخت نفقه بین جد و نوه)؛ با استناد به قانون مدنی این نکته را نیز خواهیم فهمید که خویشاوندانی که از هم متولد نشده‌اند (خواهر و برادر یا خاله و خواهرزاده یا عمو و برادرزاده) قانونا ملزم به انفاق به یکدیگر نیستند.

پس در وهله‌ی اول نفقه‌ اقارب (با جمع شرایطی) اساسا شامل آن دسته از خویشاوندانی است که باواسطه یا بی‌واسطه از یکدیگر متولد شده باشند و از نظر قانونی، خواهر و برادر و عمو و برادرزاده و دیگر اقوام الزامی به پرداخت نفقه به یکدیگر ندارند. گرچه از نظر اخلاقی گفته می‌شود که شخص ثروتمند باید به خواهر یا برادر فقیر خود کمک کند، اما درواقع این الزام صرفا الزام اخلاقی یا عرفی است و از لحاظ قانونی شخص چنین وظیفه‌ای ندارد.

فقر و ناتوانی مالی دریافت‌کننده

به‌موجب ماده‌ی 1197 قانون مدنی کسی مستحق نفقه است که ندار باشد و نتواند به‌وسیله‌ی اشتغال به شغلی وسایل معیشت خود را فراهم کند.

پس برای اینکه شخصی مستحق دریافت نفقه‌ اقارب شود باید نیاز مالی داشته باشد و نتواند این نیاز مالی خود را از طریق اشتغال به شغلی که مناسب اوست رفع کند. این جمله به این معناست که اگر کسی ندار باشد ولی قدرت و توانایی کار کردن (کاری که مناسب شأن و جایگاه او باشد) داشته باشد مستحق نفقه نخواهد بود، زیرا خودش به‌وسیله‌ی کسب قادر به اعاشه و تأمین هزینه‌های ضروری زندگی خود است. همچنین پرواضح است فردی که از نظر وضعیت جسمانی توانایی کار کردن ندارد ولی ثروتمند و غنی است، مستحق دریافت نفقه‌ اقارب نخواهد بود، زیرا چنین شخصی احتیاجی به دریافت نفقه ندارد.

پس درخصوص شرط دوم وجوب نفقه‌ اقارب، باید هر دو شرط ناتوانی مالی و ناتوانی از اشتغال به کسب‌وکار مناسب برقرار باشد، در صورت وارد شدن خدشه‌ به هر یک از این دو جنبه، وجوب نفقه منتفی خواهد شد.

تمکن و استطاعت مالی پرداخت‌کننده‌ی نفقه

در همین خصوص ماده‌ی 1198 قانون مدنی مقرر می‌دارد: کسی ملزم به انفاق است که متمکن از دادن نفقه باشد، یعنی بتواند بدون اینکه از حیث پرداخت نفقه در وضع معیشت خود دچار مضیقه گردد، نفقه بدهد. برای تشخیص تمکن باید تعهدات و وضع زندگی شخصی او در جامعه در نظر گرفته شود.

این ماده از قانون مدنی شرط دیگری را برای وجوب نفقه‌ اقارب بر دایره‌ی شروط قبلی می‌افزاید، به این صورت که قانونا کسی ملزم به پرداخت نفقه به خویشاوندان نسبی می‌شود که خود توانایی و تمکن مالی داشته باشد و بتواند از پس مخارج شخصی خود بربیاید. این ماده پیش از هر چیز تمکن منفق را شرط قرار داده است و سپس در توضیح تمکن می‌گوید باید از این حیث در وضع معیشت خود دچار تنگدستی نگردد. بنابراین ممکن است کسی با داشتن ثروت زیاد مجبور به پرداخت نفقه نباشد، چرا که ممکن است وضعیت او در جامعه طوری باشد که مخارجش فوق‌العاده زیاد باشد یا در مقابل ثروت خود، بدهی زیادی هم داشته باشد. در این صورت نمی‌توان شرط تمکن را محقق دانست.

بنابراین اگر ثروت فردی تنها کفاف مخارج خودش را بدهد، ملزم به انفاق به اقاربش نخواهد بود؛ همچنین اگر شخص ثروتی مازاد بر مخارجش داشته باشد، لکن دیونی هم داشته باشد که موظف به پرداخت آنان باشد، الزام به انفاق به اقارب منتفی خواهد شد، چرا که او ابتدا باید مخارج خود را تأمین کند و سپس به پرداخت دیون بپردازد و اگر مازاد بر این مالی داشت، پرداخت نفقه به اقارب نیازمندش بر او واجب می‌شود و جنبه‌ی الزام قانونی به خود می‌گیرد.

تفاوت های نفقه زوجه و نفقه اقارب

1- نفقه زوجه در هر صورت بر عهده مرد است صرف نظر از تمکن یا عدم تمکن مالی مرد. اما نفقه اقارب در صورتی بر عهده فرد می‌آید که ان شخص متمکن از انفاق باشد. (مواد 1106 و 1198 ق.. م.)

ماده 1106- در عقد دائم نفقه زن بعهده شوهر است.

ماده 1198- كسي ملزم به انفاق است كه متمكن از دادن نفقه باشد يعني بتواند نفقه بدهد بدون اينكه از اين حيث در وضع معيشت خود دچار مضيقه گردد. براي تشخيص تمكن بايد كليه تعهدات و وضع زندگاني شخصي او در جامعه در نظر گرفته شود.

2- نفقه زوجه در هر صورت بر عهده مرد است؛ صرف نظر از نیاز مالی زوجه یا عدم آن، اما نفقه اقارب در صورتی بر عهده فرد می‌آید که شخص مستحق انفاق محتاج باشد و توان کار نیز نداشته باشد. (مواد 1106 و 1197 ق.. م.).

ماده 1106- در عقد دائم نفقه زن بعهده شوهر است.

ماده 1197- كسي مستحق نفقه است كه ندار بوده و نتواند بوسيله اشتغال به شغلي وسائل معيشت خود را فراهم سازد.

3- میزان نفقه زوجه با توجه به وضعیت زن تعیین می‌شود، اما میزان نفقه اقارب به میزانی است که نیاز‌ها و حوایج مستحق نفقه براورده شود؛ البته تا جایی که شخص ملزم به انفاق توانایی و تمکن پرداخت ان را داشته باشد. (مواد 1107 و 1204 ق.. م.)

ماده 1107- نفقه عبارت است از مسكن و البسه و غذا و اثاث البيت كه بطور متعارف با وضعيت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن بداشتن خادم يا احتياج او بواسطه مرض يا نقصان اعضاء.

4- نفقه زوجه بر نفقه اقارب مقدم است. ( 1203 ق.. م.)

ماده 1203- در صورت بودن زوجه و يك يا چند نفر واجب النفقه ديگر زوجه مقدم بر سايرين خواهد بود.

5- زوجه می‌تواند نفقه زمان‌های گذشته را نیز مطالبه کند یعنی برای مطالبه نفقه معوقه طرح دعوی کند، اما نفقه اقارب فقط نسبت به زمان حاضر و آتی قابل مطالباست و اقارب نمی‌توانند نفقه معوقه خود را مطالبه نمایند. به عبارت دیگر نفقه اقارب فقط از زمان تاریخ طرح دعوی به بعد محاسبه می‌شود. (ماده 1206 ق.. م.)

ماده 1206- زوجه در هر حال ميتواند برای نفقه زمان گذشته خود اقامه دعوي نمايد و طلب او از بابت نفقه مزبور طلب ممتاز بوده و در صورت افلاس يا ورشكستگی شوهر زن مقدم بر غرما خواهد بود ولی اقارب فقط نسبت به آتيه ميتوانند مطالبه نفقه نمايند.

6- یکی از امتیازات نفقه زن بر نفقه اقارب، این است که نفقه زن مقدم بر نفقه اقارب است. ماده 1203 ق. م. در این خصوص بیان داشت: در صورت بودن زوجه و یک یا چند نفر واجب¬النفقه دیگر، زوجه مقدم بر سایرین خواهد بود.

7- نفقه زن مقید به تمکن زوج یا نیاز زوجه نیست، در حالی که نفقه اقارب چنین است. در ماده 1197 ق. م. آمده است: کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند بوسیله اشتغال به شغلی وسایل معیشت خود را فراهم سازد. در ماده 1198 ق. م. نیز می‌خوانیم: کسی ملزم به انفاق است که متمکن از دادن نفقه باشد، یعنی بتواند نفقه بدهد بدون اینکه از این حیث در وضع معیشت خود دچار مضیقه گردد.

8- نفقه اقارب تکلیفی متقابل است، به این صورت که در رابطه بین خویشان در خط عمودی، هر کس که نیازمند است، در دارایی خویشاوند متمکن حق پیدا کند؛ در حالی که در مورد نفقه زوجه چنین نیست. نفقه زن بر عهده شوهر است و زن در هیچ فرضی در تامین نیازهای شوهرش مسئول نمی‌باشد.

9- نفقه زن مانند سایر دیون بر عهده شوهر است و زوجه حق دارد هر وقت آن را مطالبه نماید، در حالی که انفاق بین خویشان تن‌ها برای تامین معیشت آن‌ها است و آنان تنها می‌توانند نفقه آینده را مطالبه نمایند. در ماده 1206 آمده است: زوجه در هر حال می‌تواند برای نفقه زمان گذشته خود اقامه دعوی نماید...، ولی اقارب فقط نسبت به آتیه می‌توانند مطالبه نفقه نمایند.

10- طلب زن از بابت نفقه ممتاز محسوب می‌شود و در صورتی که دارایی زوج کفاف همه دیون او را ننماید، حق زن بر سایر طلبکاران مقدم است. در قسمتی از ماده 1206 ق. م. آمده است: طلب او از بابت نفقه مزبور طلب ممتاز بوده و در صورت افلاس یا ورشکستگی شوهر، زن مقدم بر غرما خواهد بود...». در حالی که نفقه اقارب از چنین خصوصیتی برخوردار نمی‌باشد.

11- نفقه زوجه از حیث قلمرو وسیع‌تر از نفقه اقارب بوده و مصادیق آن از مصادیق نفقه اقارب بیشتر است. ننفقه زن بر اساس ‌ماده 1107 - نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن‌از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت‌عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض. در تعریف نفقه اقارب در ماده 1204 بیان نموده است: نفقه اقارب عبارت است از مسكن و البسه و غذا و اثاث البيت بقدر رفع حاجب با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق .

12- در نفقه زوجه، معیار حال زوجه و نیازهای اوست و اعسار یا تمکن زوج در مورد آن هیچ تاثیری ندارد، در حالی که در مورد نفقه اقارب، نیازهای مستحق و توانایی منفق ملاک است.