خیانت | علل بروز انواع خیانت | انواع خیانت | مواجهه با خیانت همسر

خیانت همسران بر اساس فرهنگ و نوع نگرش افراد، از کلامی خارج از عرف تا زندگی پنهانی با فردی دیگر را شامل می شود و بسته به تعریف بسیار گسترده آن، آمار وقوع خیانت از 75 درصد تا 25 درصد در زندگی های زناشویی متغیر است. خیانت یا بی وفایی یکی از نابودکننده ترین و البته عمومی ترین تجربیات زندگی زناشویی است.

خیانت چیست؟

واژه خیانت دارای معانی و ابعاد گسترده‌ایست. بی وفایی می‌تواند عاطفی، کلامی، مجازی، جنسی و... باشد. خیانت به هر گونه‌ای که باشد آسیب‌های بسیاری را برای هر دوی زن و شوهر و حتی فرزندان آن‌ها به بار می‌آورد.

سوزان جانسون یکی از زوج درمانگران متبحر عصر حاضر، که بیش از دو دهه روی خیانت های زناشویی کار کرده است، به سوال، تعریف خیانت چیست؟ این گونه پاسخ می دهد، به هر رفتاری که خدشه ای به حس اعتماد همسر وارد کرده و باعث تضعیف پیوند زناشویی شود، خیانت می گویند.در واقع خیانت شامل سه بخش اصلی، رابطه پنهانی، که بنای اولیه خیانت با آن شکل می گیرد؛ دوم رابطه عاطفی و سوم رابطه جنسی که رابطه را خاص و ماندگار می کند، می باشد.

نکته قابل تامل، در مورد خیانت این است که، در هیچ زمانی به اندازه ی، دهه های اخیر خیانت کردن سهل و آسان نبوده است؛ در عین حال در هیچ زمانی نیز به این اندازه مخرب نبوده است! چرا که امروزه بیشتر ازدواج ها بر پایه عشق و دوست داشتن است و مانند گذشته، صرفاْ یک معامله نیست، بنابراین خیانت یک تهدید برای امنیت عاطفی و از بین برنده پایه های اعتماد و دوست داشتن است.

علل بروز انواع خیانت

مشکلات در روابط عاطفی و یا روابط زوجین ممکن است از علل خیانت و روابط فرا زناشویی باشد. ازدواج نامناسب و عدم توجه به دوست داشتن در انتخاب از دلایل خیانت است؛ اگر فرآیند یک ازدواج به صورت صحیح و مطلوب شکل بگیرد و به علاقه دو طرف و داشتن حس، به عنوان پیش شرط ازدواج توجه شود، زوجین با این دلیل که به طرف مقابلم حسی ندارم به خیانت روی نمی‌آورند.

در بسیاری موارد خیانت تنها از سبک شخصیتی تنوع طلب در یکی از زوجین نشأت می‌گیرد و هیچ توجیهی ندارد.

مشکلات دوران کودکی و تربیتی و داشتن والدین خیانت‌کار نیز از علل دیگر بروز خیانت است.

خلاء عاطفی و اقتدار، فضای مجازی، فیلم‌ها و برنامه‌های ماهواره ای، مشکلات اقتصادی خانواده ها، تفریح، نداشتن رابطه جنسی مناسب، حس انتقام جویی، نداشتن مهارت خودآگاهی و قدرت نه گفتن، غرور و تکبر (به این معنا که من دچار نمی‌شوم)، اعتماد نابه جا و... از دیگر دلایل بروز خیانت در بین همسران است.

انواع خیانت

خیانت بسته به شکل و نحوه تعامل و ارتباط افراد انواع مختلفی دارد.

خیانت عاطفی

همسرانی که عشق و عواطف را در جایی خارج از خانه دنبال می کنند، احساس می کنند در دو راهی سختی قرار دارند، که نه می خواهند زندگی مشترک خود را تمام کنند و نه حاضرند با کمبودها و نواقص آن کنار بیایند. بنابراین راه سوم که خیانت عاطفی است، را انتخاب می کنند.  بیشتر این افراد انسان های کمالگرایی هستند که نمی توانند با نقص و کاستی های زندگی مشترکشان کنار بیایند و بعد منطقی و خشک شخصیت خود را در ارتباط با همسر خود نشان می دهند و با شخص سوم، ارتباط عاطفی و احساسی می گیرند. در بیشتر موارد به دلیل بعد منطقی و خشکی که دارند ارتباط با همسرشان، به سردی می رود و معمولا زنان به دلیل تلاش های نافرجامی که برای گرم کردن زندگی شان انجام داده اند، تصور مرد منطقی ای را از همسر خود در ذهن می سازند. به همین دلیل زمانی که از موضوع خیانت همسرشان مطلع می شوند، به شدت شوکه می شوند.

انواع خیانت عاطفی

احساسات و عواطف سرمایه‌های روانی فرد هستند. معمولا احساس و عاطفه در رابطه سرمایه گذاری می‌شوند. گاهی سرمایه گذاری عاطفی و احساسی فرد در رابطه دیگری به جز رابطه اصلی انجام می‌شود. ازدواج ناخواسته، سردی عاطفی، عدم توجه به نیاز‌های عاطفی، گلایه، انتقاد و . . . از دلایل بی وفایی عاطفی هستند. انواع بی وفایی عاطفی عبارتند از:

1. بی وفایی کلامی

گاهی بی وفایی فقط در کلام اتفاق می‌افتد. درد و دل و مطرح کردن مسائل با فردی غیر از شریک عاطفی می‌تواند منجر به رابطه عاطفی و سپس رابطه جنسی شود. اینطور تصور می‌شود که صحبت کردن بی وفایی نیست اما وقتی که صحبت کردن باعث شود فرد مسائل را به جای همسر، به کسان دیگر مطرح کند سبب بی توجهی در رابطه اصلی می‌شود.

وقتی ارتباط در حد کلام است، عده ای تصور می کنند، هر زمان که بخواهند، می توانند آن را تمام کنند؛ در حالی که وابستگی لزوما نیاز به رابطه فیزیکی یا جنسی ندارد، جمله معروفی در بین مردان وجود دارد که "من چه نیازی به خیانت دارم وقتی همسرم همه جوره با من همراهی می کند" و با آسوده کردن وجدان خود و این که رابطه با این خانم، فقط یک دوستی اجتماعی است در این نوع ارتباطات پیش می روند. در حالی که، اگر با مطرح کردن مسائلشان با فرد سوم  دیگر نیازی به گفتن آن به همسر خود نداشته باشند؛ این ارتباط کم کم خارج از چهارچوب یک ارتباط اجتماعی شده و باعث سرد شدن رابطه فرد با همسرش و آغازگر، پنهانکاری و دورغ در زندگیش می شود.

2. خیانت افلاطونی

عشق افلاطونی یعنی عشق بدون هزینه. رابطه بدون تعهد و توقع. جملاتی مانند ما دوستیم ما همکاریم ما همسایه‌ایم ما هم کلاسی هستیم، که فرد در برقراری روابط افلاطونی به کار می‌برد. دراین روابط گاه وابستگی ایجاد می‌شود. این روابط معمولا دوره‌ای هستند و ادامه پیدا نمی‌کنند. کوتاه بودن و خالی از توقع و تعهد بودن این روابط باعث می‌شود افراد احساس نکنند که این روابط خیانت محسوب می‌شوند اما روابط افلاطونی تاثیر خود را روی کیفیت رابطه اصلی فرد می‌گذارند.

خیانت جنسی

برقراری رابطه جنسی با فردی غیر از شریک عاطفی خیانت جنسی محسوب می‌شود. اولین مسئله ای که روابط فرازناشویی به ذهن می‌آورد رابطه جنسی است. نارضایتی از رابطه جنسی، تنوع طلبی جنسی، مشکلات عاطفی و... افراد را به برقراری روابط جنسی و خیانت می‌کشاند.

همسرانی که وارد خیانت جنسی می شوند، به ظاهر بر سر مسائل جنسی با همسر خود به توافق نرسیده اند، اما در واقع این افراد بیشتر به دلیل مشکلات شخصیتی، سرگرمی و یا ضعف در تصویر خود، خیانت جنسی را انجام می دهند.

از جمله باورهای رایج این افراد این است که "من نیاز جنسی متفاوتی از همسرم دارم و او نمی تواند نیازهای من را برآورده کند؛ اما اگر از او جدا شوم نمی تواند بدون من زندگی کند" بنابراین خیانت جنسی را یک رفتار کمک کننده به زندگی خود می بینند و یا باور دارند، این یک رفتار مردانه است که اکثر مردان آن را انجام می دهند و خیانت جنسی را یک رفتار عادی در بین دوستان خود، جلوه می دهند تا هم دیگران را ترغیب کنند که اگر شما این کار را نمی کنید، خودتان را از این حق طبیعی مردانه محروم کرده اید و هم احساس گناه خود را کم کنند. خیانت توافقی یکی از انواع خیانت های جنسی است.

انواع خیانت جنسی

رفتاری: بی وفایی جنسی رفتاری یعنی افراد اقدام به برقراری رابطه جنسی می‌کنند.

ذهنی: بی وفایی جنسی ذهنی یعنی افراد در ذهن خودشان رابطه با افراد دیگر را تصویرسازی می‌کنند و به آن فکر می‌کنند.

کلامی: در این نوع از بی وفایی جنسی، رفتار جنسی اتفاق نمی‌افتد اما صحبت‌هایی با منظور جنسی رد و بدل می‌شود. معمولا بی وفایی کلامی به همراه خیانت ذهنی رخ می‌دهد.

خیانت عاطفی جنسی

اکثرا خیانت‌ها از این نوع هستند یا وارد این مرحله می‌شوند. یعنی خیانت در سطح عاطفی یا جنسی تنها باقی نمی‌ماند. بلکه فردی که خیانت جنسی انجام می‌دهد پس از مدتی درگیری احساسی هم پیدا می‌کند یا فردی که در حال خیانت عاطفی است رابطه جنسی نیز برقرار می‌کند. قطع رابطه عاطفی می‌تواند از پیشروی خیانت جلوگیری کند.

خیانت توافقی

نوعی دیگری از خیانت که اخیرا به چشم می‌خورد خیانت توافقی است.

در این نوع خیانت هر دو طرف و یا فقط یک طرف روابط فرازناشویی را می‌پذیرند. گفتنی است حتی در این روابط نیز شاهد آسیب‌های خیانت مانند بی‌اعتمادی به مردم، افسردگی، اختلالات اضطرابی، کاهش اعتماد به نفس و... هستیم.

زمانی که نفر سومی وارد حریم دو نفری زن و شوهر شود، احتمال سرد شدن ارتباط و جدایی زن و شوهر وجود دارد، در خیانت توافقی هر دو نفر توافق می کنند، که نفر سوم وارد رابطه آنها شود و یا توافق می کنند هر دو نفر با افرادی خارج از روابط خود، ارتباط بگیرند، که این نوع از توافق ها در خانواده هایی که زن و شوهر اختلال شخصیت دارند و یا در کودکی آسیب های شدیدی دیده اند به حدی که مفهوم خانواده برایشان معنا ندارد، اتفاق می افتد.

صدمات بی وفایی و انواع خیانت

به افرادی که خیانت می‌بینند آسیب‌های شدیدی از نظر روحی و عاطفی وارد می‌شود. آن‌ها دیگر اعتماد نمی‌کنند، سرد می‌شوند، دچار افسردگی شده و انگیزه‌های خود را از دست می‌دهند. بسیاری از افرادی که بی وفایی می بینند دست به خودکشی می‌زنند یا متقابلا بی وفایی می کنند. در نهایت بی وفایی باعث فروپاشی رابطه می‌شود.

از دیگر صدماتی که خیانت بر زندگی مشترک وارد می‌کند، طلاق عاطفی است. ممکن است همسر خیانت دیده به خاطر فرزندان خود و یا مسائل دیگر مجبور به ادامه‌ی زندگی با همسر خیانت‌کار باشد؛ اما هیچ گاه نمی‌تواند نسبت به او اعتماد کند و یا دوباره دوستش داشته‌باشد. به این صورت زن و شوهر از یکدیگر دور شده، روابطشان سرد می‌شود و طلاق عاطفی اتفاق می‌افتد.

خیانت مجازی

یکی از عوارض ارتباطات بدون مرز در شبکه های اجتماعی، به وجود آمدن روابط خارج از زندگی زناشویی است. تعداد زیادی از مردان متاهلی که از این طریق به همسر خود خیانت می کنند، افراد پایبندی هستند که، فقط در شبکه های اجتماعی به قصد کنجکاوی و یا شوخی، سر صحبت را با خانمی باز کرده و اصلا تصور نمی کردند، که با وجود داشتن خط قرمزها و یا ارتباط خوبی که با همسر خود دارند، بتوانند به فرد دیگری علاقه مند شوند و زمانی به خود می آیند که به رابطه وابسته شده اند و نمی توانند به راحتی رابطه را تمام کنند. خیانت های مجازی یا خیانت های آنلاین چون رو در رو نیست به معنی کم خطر بودن، نیست و خیلی از این روابط به رابطه کامل عاطفی_ جنسی ختم می شوند.

مواجهه با خیانت همسر

آمارهای جهانی نشان می دهد، اکثر زندگی های زناشویی که دچار خیانت شده، ادامه پیدا می کنند و این در حالی است که ما در زمانه ای زندگی می کنیم، که آدم ها نه برای خوشبخت نبودن، بلکه برای بیشتر خوشبخت بودن به زندگی های مشترک خود پایان می دهند؛ به نظر شما چرا آمارها چیز دیگری را نشان می دهد؟ چرا با وجودی که مردها می توانند جدا شوند اما با تشکیل یک رابطه پنهانی، زندگی مشترک خود را نگه می دارند و چرا با وجود داشتن امکان جدایی، برخی از خانم ها، ادامه دادن به زندگی مشترک را انتخاب می کنند؟

هدف از مطرح کردن این سوالات نشان دادن پیچیدگی مسئله خیانت است که حضور یک متخصص را برای حل کردن پیامدهای خیانت بسیار ضروری می کند.

زنان با مخفی کردن موضوع مورد خیانت واقع شدن سعی می کنند بتوانند احساسات شرم، حقارت و خشم خود را تحمل کنند. از طرفی دیگر ممکن است هنوز همسر یا زندگیشان را دوست داشته باشند و این احساسات متضاد، آنها را سردرگم می کند؛ این در شرایطی است که پیشنهادهای اطرافیان اکثرا خیلی تند و تیز و جانبدارانه است برای مثل یکی از مراجعین آسیب دیده از خیانت در جلسات مشاوره اش می گفت: من وقتی با دوستانم صحبت می کردم آنها مدام به من می گفتند: "این آدم خیانتکار را از زندگیت بیرون بینداز" یا "این آدم بی لیاقت نمی تواند قدر تو را بداند" و یا این که "اگر اعتماد به نفس داشته باشی می توانی حقت را از او بگیری" و من سرخورده و نا امید با خودم می گفتم یعنی هیچ راه نجاتی برای زندگیم وجود ندارد؛ در واقع اکثر زنان آسیب دیده از خیانت دچار سردرگمی و بلاتکلیفی عجیبی می شوند.

همچنین مردان نیز شرایط سختی را تجربه می کنند، از طرفی تصور می کنند، بعد از سالها همسر رویاهای خود را پیدا کرده اند؛ از طرفی دیگر همسر خود را دوست دارند و یا به شدت احساس گناه و پشیمانی از رفتارهای خیانت آمیز خود دارند، خیلی از این مردان احساس می کنند که دیگر خود را نمی شناسند و نسبت به تصمیمات و احساسات خود دچار شک و تردید هستند.

حضور یک مشاور برای تحلیل زندگی مشترکی که دچار خیانت شده، بسیار نیاز است؛ متخصصین تلاش می کنند تا بدون قضاوت و یا جانبداری از زن یا مرد به آنها کمک کنند تا اول مشکلات زندگی مشترکشان را بهتر ببینند و در مرحله بعد اگر رابطه آنها قابل ترمیم است به خودشان، فرصت بازسازی رابطه را بدهند و اگر امکان ادامه زندگی مشترک ممکن نبود به آنها کمک کنند تا با کمترین آسیب، زندگی مشترک شان را تمام کنند.