روزه یا ناشتا بودن خودداری عمدی از غذا خوردن است.
روزه
روزه در شرع مقدس اسلام آن است که انسان در تمام روز (از طلوع فجر تا مغرب) با قصد اطاعت از فرمان خداوند از خوردن و آشامیدن و چیزهای دیگری که به تفصیل گفته خواهد شد خودداری کند.
روزه از نظر فقهی، بر چهار قسم واجب، مستحب، مکروه و حرام است. روزه ماه رمضان از روزه‌های واجب به شمار می‌رود. وجوب روزه دارای شرایطی همچون عقل، بلوغ، بیهوش نبودن، بیمار و مسافر نبودن است.
خوردن و آشامیدن، آمیزش جنسی، دروغ بستن بر خدا، پیامبر(ص) و امامان(ع)، رساندن غبار غلیظ به حلق، باقی ماندن بر جنابت، حیض و نفاس، استمناء، فرو بردن تمام سر در آب و استفراغ کردن، مبطلات روزه هستند. کسی که شرایط وجوب روزه را دارد، اگر روزه ماه رمضان را نگیرد یا یکی از مبطلات آن را انجام دهد، باید قضای آن را به جا بیاورد و اگر روزه نگرفتن یا باطل کردن روزه به جز در مسافرت بدون عذر شرعی و از روی عمد باشد، کفاره هم برعهده‌اش است.
گفته شده روزه‌داری، آثار جسمی و روانی همچون کاهش اضطراب و افسردگی، افزایش عزت نفس و پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی دارد.
شرایط روزه
شرایط روزه به دو قسم تقسیم می‌شود: شرایط صحت روزه و شرایط وجوب روزه.
شرایط صحت روزه
• اسلام و ایمان: از این‌رو روزهٔ غیرمسلمان و غیرمؤمن صحیح نیست.
• عقل: روزهٔ دیوانه صحیح نیست.
• باقی نماندن بر جنابت، حیض و نفاس تا صبح
• پاکی از حیض و نفاس در طول روز
• مسافر نبودن
• بیمار نبودن (بیماری‌ای که روزه برای آن ضرر داشته باشد).
شرایط وجوب روزه
• بلوغ، روزه بر نابالغ واجب نیست.
• عقل، روزه بر دیوانه واجب نیست.
• بیهوش نبودن
• بیمار نبودن (بیماری‌ای که روزه برای آن ضرر داشته باشد.)
• پاکی از حیض و نفاس، روزه بر حائض و زن نفاس‌دیده واجب نیست.
• در وطن بودن (مسافر نبودن).
انواع روزه
روزه از جهت حکم تکلیفی به واجب، مستحب، حرام و مکروه تقسیم شده است.
روزه واجب
روزه های واجب عبارتند از: روزه ماه رمضان؛ روزه قضای ماه رمضان؛ روزه کفّاره؛ روزه سومین روز اعتکاف؛ روزه نذر، عهد و یمین؛ روزه ای که به سبب شرط ضمن عقد لازم یا اجاره یا مانند آن بر انسان واجب شده است و روزه پسر بزرگتر برای پدر و مادر.
روزه مستحب
روزه مستحب سه نوع است؛
• استحباب به جهت عنوان اولی
بدین معنا که روزه به خودی خود امری راجح و محبوب خدای متعال است، مانند روزه تمامی ایّام سال، جز روزهایی که روزه در آنها حرام است.
• اسحباب جهت سببی خاص
مانند روزه برای طلب باران
• استحباب به جهت زمانی خاص
مانند روزه سه روز در هر ماه- که بنابر قول مشهور، پنج شنبه اوّل و آخر و چهارشنبه اوّل دهه دوم ماه است؛ روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم هر ماه (ایّام البیض) بنابر قول مشهور؛ روز میلاد رسول اکرم صلّی اللَّه علیه و آله (هفده یا دوازدهم ربیع الاوّل)؛ روز عید غدیر (هیجدهم ذیحجه)؛ روز مبعث (۲۷ رجب)؛ روز دحو الارض (۲۵ ذیقعده)؛ روز عرفه برای کسی که روزه گرفتن موجب ضعف وی در دعا نمی شود؛ هر پنج شنبه و جمعه یا جمعه تنها؛ اوّل ذیحجه، بلکه اوّل تا نهم آن؛ روز نوروز؛ روزه همه ماه رجب و شعبان؛ روزه‌های اوّل، سوم و هفتم محرّم، بیست و نهم ذیقعده؛ چهارم تا نهم شوّال و نیمه جمادی الاولی.
روزه حرام
روزه های حرام عبارتند از: روزه عید فطر و قربان؛ روزه ایّام تشریق برای کسی که در منی حضور دارد؛ روزه یوم الشک (روز مردد بین آخر شعبان و اوّل رمضان) به نیّت ماه رمضان؛ روزه سکوت؛ روزه وصال؛ روزه وفا به نذر معصیت جهت شکر؛ روزه مستحب زوجه در صورت منافات داشتن با حق زوج یا عدم اذن زوج و یا نهی او، بنابر اختلاف اقوال؛ روزه مستحب فرزند، در صورتی که موجب آزار پدر و مادر گردد؛ روزه بیمار و هر کسی که روزه برایش زیان دارد؛ روزه واجب در حال سفر؛ روزه مستحب برده در صورت تنافی با حق مولا و روزه دهر.
روزه مکروه
مراد از کراهت در عمل عبادی کم بودن ثواب آن یا مزاحم بودن با عملی افضل و ارجح از آن می باشد، مانند روزه روز عاشورا؛ روز عرفه برای کسی که بیم ضعف از دعا دارد؛ روزه مستحب مهمان بدون اذن میزبان، بنابر قول برخی. بعضی آن را بدون اذن یا با نهی میزبان، صحیح ندانسته اند؛ روزه فرزند بدون اذن پدر به قول برخی. بعضی در صورت عدم اذن یا نهی، آن را صحیح ندانسته اند؛ روزه مستحب برای کسی که به طعامی دعوت شده و روزه استحبابی در سفر به قول جمعی، جز روزه سه روز در مدینه جهت برآمدن حاجت.
مُبطِلات روزه
اعمالی که انجام عمدی آنها باعث باطل شدن روزه می‌شود نُه چیز است:
• خوردن و آشامیدن
• آمیزش جنسی
• دروغ بستن بر خدا، رسول خدا و امامان معصوم
• رساندن غبار غلیظ به حلق
• باقی ماندن بر جنابت، حیض و نفاس تا اذان صبح
• استمناء (خودارضایی)
• اماله (تزریق مایعات از پایین بدن) با مایعات روان
• فرو بردن تمام سر در آب
• استفراغ کردن
دیدگاه