دستور موقت و تامین خواسته؛ شباهت ها و تفاوت ها

تفاوت ها و شباهت های تأمین خواسته و دستور موقت

تامین خواسته به چه معناست؟

تامین در لغت به معنای ایمن داشتن و خواسته در لغت به معنای موضوع دعواست. پس منظور از تامین خواسته حفظ کردن خواسته دعواست. چنانچه طلبکار به دادگاه درخواست داده و دلایلی اقامه نماید که مدیون برای فرار از دین قصد فروش اموال خود را دارد، دادگاه می تواند قرار توقیف اموال وی را به میزان بدهی او صادر نماید که در این صورت بدون اجازه دادگاه حق فروش اموال را نخواهد داشت
اجرای قرار تأمین خواسته در اصطلاح حقوقی بدین معناست که خواهان می‌تواند از همان ابتدا با بازداشت خواسته دعوا، از نقل و انتقال یا جابجا کردن یا مخفی کردن خواسته خود جلوگیری کند تا در صورت صدور حکم علیه خوانده، بتواند خواسته خود را به راحتی به دست بیاورد..

دستور موقت به چه معناست؟

دستور موقت یا همان دادرسی فوری دستوری است که دادگاه مبنی بر توقیف مال یا انجام عمل یا منع از امری صادر می‌کند در اموری صادر می شود که تعیین تکلیف آنها فوریت دارد، یعنی کارهایی است که باید بدون مهلت، تکلیف آنها مشخص شود. فوریت، امری موضوعی است که تشخیص آن به صلاحدید دادگاهی که به درخواست رسیدگی می‌کند، واگذار شده است. بنابراین، نمی‌توان برای فوریت موضوع، معیار دقیقی بیان نمود و در خصوص هر پرونده، شرایط ممکن است کاملا متفاوت باشد.باید به این نکته توجه داشته باشید که دستور موقت هیچ تاثیری در اصل دعوا ندارد؛ بنابراین نباید تصور کنید که اگر دادگاه به نفع شما دستور موقت صادر کرد حتما در دعوای اصلی هم پیروز خواهید شد یا برعکس اگر دستور موقت صادر نکرد به این معناست که در دعوای اصلی حقی نخواهید داشت بلکه شاید قاضی موضوع را فوری تشخیص نداده است تا دستور موقت صادر کند..

تفاوت های تأمین خواسته و دستور موقت

به موجب بند ب و ج ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی، صدور دستور موقت منوط به احراز فوریت است اما تأمین خواسته مستلزم احراز فوریت نیست.

بر طبق ماده 108 و تبصره 1 ماده 325 قانون آیین دادرسی مدنی، صدور دستور موقت منوط به تایید رییس حوزه قضایی است در صورتی که در تامین خواسته تایید رییس حوزه قضایی لازم نیست.

از طرفی دیگر مطابق مواد 119 و 325 قانون آیین دادرسی مدنی، قرار دستور موقت به همراه اصل دعوی قابل تجدید نظر می‌باشد در صورتی که تأمین خواسته قابل تجدید نظر نیست.

بر اساس مواد 112 و 318 قانون آیین دادرسی مدنی، اگر تقاضای دستور موقت قبل از اقامه دعوی باشد متقاضی باید ظرف 20 روز از تاریخ صدور دستور موقت دادخواست خود را تقدیم کند. اما در تأمین خواسته قبل از تقدیم دادخواست و اقامه دعوی فرصت فوق 10 روز از تاریخ صدور می باشد.

حسب مواد 120 و 324 قانون آیین دادرسی مدنی، در دستور موقت چناچه خواهان محکوم به بی حقی شود خوانده باید ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای نهایی مطالبه خسارت را از تامین سپرده شده بنماید در حالیکه این مدت در تأمین خواسته 20 روز است.

مفاد مواد 121 و 316 قانون آیین دادرسی مدنی مقرر می‎دارد در تأمین خواسته الزاماً مال توقیف می‌شود اما موضوع دستور موقت ضرورتاً توقیف مال نیست بلکه عمل یا منع از انجام عملی است.

بر طبق مواد 110 و 314 قانون آیین دادرسی مدنی، صدور قرار تأمین خواسته بدون خسارت احتمالی در حالات پیش بینی شده در قانون یعنی مستند به سند رسمی باشد، اسناد تجاری واخواست شده باشد، در معرض تعدی و تفریط باشد، ممکن است. اما در دستور موقت بدون اخذ و تودیع خسارات احتمالی قرار صادر نمی‌شود.

النهایه اینکه، مطابق مواد 115 و 319 قانون آیین دادرسی مدنی، در تأمین خواسته دادگاه باید بدون دعوت از خوانده به درخواست رسیدگی کند و پس از تأیید بعد از ابلاغ فوراً اجرا می‌شود. ولی در دستور موقت اصل بر این است که برای احراز و تشخیص مورد دستور موقت خوانده دعوت می‌شود و اجرای آن نیز پس از ابلاغ امکان پذیر است.

شباهت های تأمین خواسته و دستور موقت

1- درخواست تامین خواسته و دستور موقت قابلیت طرح در مراحل بدوی و تجدید نظر را دارند.

2- صدور قرار تامین خواسته و دستور موقت  نیاز به سپردن خسارات احتمالی دارد مگر در موارد استثنائی.

3- در تامین خواسته و دستور موقت وجود تمامی شرایط اقامه دعوا از جمله اهلیت، ذی سمتی، منجز بودن و… لازم و ضروری است.

4-  قرار قبول یا رد تامین خواسته و دستور موقت قابل واخواهی، فرجام خواهی و اعاده دادرسی نیستند ولی قابل اعتراض ثالث میتوانند باشند.

5- صدور تامین خواسته و دستور موقت مستلزم درخواست ذینفع است که می تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی طرح گردد.