وگانیسم | مواد غذایی وگان ها | مزایا و خطرات وگانیسم

وگانیسم یا گیاهخواری مطلق یک روش تغذیه و زندگی است که هدف آن حذف هر نوع محصول حیوانی چه در غذا و چه در مواد مصرفی است.

وگانیسم

وگانیسم یا گیاه‌خواری مطلق سبکی از زندگی است که در آن افراد به علل مختلف مصرف محصولات حیوانی را حذف می‌کنند، به ‌گونه‌ای زندگی می‌کنند که آسیبی به حیوانات نرسانند.

اصطلاح “وگان” در سال ۱۹۴۴ توسط گروه کوچکی از گیاهخواران ابداع شد. این گروه تازه از انجمن گیاهخواران لستر در انگلستان جدا شده بودند و انجمن وگان را تشکیل دادند. آنها تصمیم گرفتند علاوه بر پرهیز از خوردن گوشت (مانند الگوی غذایی گیاهخواران) از مصرف لبنیات، تخم مرغ یا هر نوع محصولی که منشأ حیوانی دارد؛ اجتناب کنند.

وگانیسم هم در حال حاضر به عنوان روشی برای زندگی تعریف شده است. در این روش تصمیم بر این است که با همه اشکال استثمار حیوانات و رفتارهای بیرحمانه بشر با این موجودات، چه برای تهیه غذا باشد و چه برای تهیه پوشاک و یا هر هدف دیگری، مبارزه شود.

مهم‌ترین دلایل وگان شدن افراد (کسانی که به وگانیسم اعتقاد دارند) مسائل اخلاقی یا رعایت حقوق حیوانات، حفاظت از محیط زیست و حفظ سلامتی است. گرچه برخی از افراد به دلیل تفکرات معنوی رو به گیاه‌خواری کامل می‌آورند اما پایه و هدف اصلی وگان‌ها مبارزه با مفهوم عرضه و تقاضا در محصولات صنعتی است که در روند تولید آن‌ها به حیوانات و محیط زیست و در نهایت به صورت غیر مستقیم به دیگر انسان‌ها آسیب وارد می‌کند. بسیاری از افراد وگان با پرورش صنعتی حیوانات و آزمایش روی حیوانات مخالفت می‌کنند. روش تغذیهٔ وگان زیرمجموعه‌ای از گیاه‌خواری است.

در رژیم وگان، افراد تمام انواع گوشت، لبنیات، ماهی، ماکیان و تخم مرغ را از رژیم غذایی خود حذف کرده و پروتئین مورد نیاز را از منابعی چون غلات، سویا، حبوبات و دانه ها تأمین می کنند.

آنها از سایر انواع گیاه خوارها پیشرفته تر هستند و حتی از محصولات حیوانی در پوشاک، لوازم آرایشی و بهداشتی و لوازم تزیینی استفاده نمی کنند. برای مثال این افراد از موارد زیر نیز استفاده نمی‌کند:

• خز، چرم، ابریشم و پشم

• جواهرات مروارید و صدف

• غذاهایی مثل عسل، آب پنیر، مایه پنیر، ژلاتین

• محصولات آرایشی حاوی موم، گلیسیرین و حتی محصولات آرایشی بهداشتی که روی حیوانات آزمایش شده

• صابون های درست شده با چربی حیوانات

• چوب لاک اندود

• خمیر دندان حاوی کلسیم با منشأ استخوان حیوانات

آنها از باغ وحش، سیرک، نمایش های حیوانات و هرچیزی که نماینده بهره‌برداری و از سوء استفاده انسان از حیوان باشد، انتقاد می کنند.

مواد غذایی مورد استفاده افراد وگان

اجتناب از مصرف محصولات حیوانی وگانیسم ها را به سمت مصرف سبزیجات و توفوها سوق می دهد. البته امروزه بسیاری از مواد غذایی معمولی نسخه وگان نیز دارند. بنابراین هر محصولی که بخواهید می توانید نسخه مخصوص گیاهخواران آن را پیدا کنید. حتی بستنی و آب نبات. مثلا وگانیسم ها می توانند از مواد غذایی زیر استفاده کنند:

• بوریتو لوبیا

• برگر سبزیجات

• پیتزا گوجه فرنگی

• اسموتی ها

• ناچوها با سالسا و گواکامول

• هوموس

• ساندویچ سبزیجات

• ماکارونی با سویا

به طوری کلی وگانیسم ها از مواد غذایی زیر بیشتر استفاده می کنند:

• لوبیا

• عدس

• توفو

• سیتان

• تمپه

• آجیل

• دانه

این افراد لبنیات را با مواد زیر جایگزین می کنند:

• شیر را با شیرهای گیاهی

• تخم مرغ پخته را با توفو خرد شده

• عسل را با شیرین کننده های گیاهی مانند ملاس یا شربت افرا

• تخم مرغ خام را با تخم کتان یا تخم چیا

علاوه بر این گیاهخواران تمایل دارند از انواع غلات سبوس دار و همچنین طیف وسیعی از میوه و سبزیجات بیشتر استفاده کنند. سرانجام این افراد می توانند از محصولات آماده مخصوص وگان ها، از جمله گوشت های مخصوص وگان ها، شیرهای گیاهی غنی شده، پنیرهای مخصوص وگان ها و دسرهای مخصوص وگان ها استفاده می کنند.

با این حال این محصولات بسیار فرآوری شده هستند و ممکن است حاوی مواد افزودنی، روغن و مواد مصنوعی باشند.

مزایا وگانیسم

مزایای رژیم وگان شامل فشار خون کمتر، بیماری‌های قلبی عروقی کمتر، سطح کلسترول خون پایین تر، خطر کمتر سرطان کولون و پروستات.

اکثر افراد با این رژیم وزن کم کنیند به خصوص در چند ماه اول شروع رژیم و کاهش وزن از مقدار کاهش در رژیم های گیاهخواری که محصولات لبنی مصرف می‌کنند بیشتراست.  آنها دارای شاخص توده بدنی پایین تری از گوشت خواران هستند.

در رژیم های گیاهخواری فرد قبل از شروع رژیم حتماً باید با یک متخصص تغذیه مشورت کند. علت این امر سختی این رژیم و تفاوت های فردی از نظر قد و وزن، سن، ژنتیک، گرایش های غذایی، سطح فعالیت، مکان جغرافیایی زندگی و احتمال وجود مشکلات سلامت یا بیماری ها در افراد است.

متخصص تغذیه می‌تواند در تنظیم کردن رژیم غذایی که هم فرد احساس لذت داشته باشد و هم از لحاظ تغذیه کفایت لازم را داشته باشد کمک کند به خصوص برای زنان باردار و شیرده یا خانواده‌هایی که در نظر دارند کودکان خود را وگان به بار بیاورند ضرورت دارد تا با یک رژیم شناس و یک متخصص تغذیه مشورت داشته باشند.

خطرات احتمالی وگانیسم

قدیمی‌ترین نگرانی که در خصوص رژیم وگان توسط متخصصان تغذیه ابراز شده است خطر کمبود مواد مغذی به خصوص پروتئین، آهن، کلسیم، روی، ویتامین ریبوفلاوین، ویتامین b۱۲ ویتامین ها ی د و اسیدهای چرب امگا ۳ است.

راهنمای غذایی گیاه خواران که در سال ۲۰۰۳ توسط انجمن رژیم شناسان آمریکا و رژیم شناسان کانادا منتشر شده است توصیه می‌کند که آنها در تمام گروه‌های سنی باید مکمل ب ۱۲ و د مصرف کنند یا از غذاهای غنی شده با این مواد مغذی استفاده کنند. به خصوص برای زنان باردار اهمیت دارد که دریافت کافی ب ۱۲ داشته باشند زیرا کمبود این ویتامین می‌تواند موجب عوارض عصبی برگشت ناپذیر در کودک شود.

علاوه بر این برخی مطالعات اظهار می دارند که آنها در خطر بیشتر پوکی استخوان و شکستگی های استخوان قرار دارند، زیرا میانگین دریافت کلسیم آنها از گروه های گوشتخوار و یا گیاهخواران دیگر کمتر است.

انجمن رژیم شناسان آمریکا بیان می دارد که رژیم های غذایی وگان که از مکمل استفاده نکنند به ۱۲ کافی فراهم نمی سازد. محصولات لبنی و تخم مرغ ب ۱۲ دارند ولی با این حال نیز بر مبنای انتخاب های غذایی برخی از گیاه خواران مصرف‌کننده تخم مرغ و شیر، نیز ممکن است دریافت ب ۱۲ کافی نداشته باشند.

انجمن پزشکی آمریکا توصیه می‌کند که تمام افراد بالای ۵۰ سال فارغ از نوع رژیمی که دارند ب ۱۲ را در اشکال مکمل غذایی یا غذاهای غنی شده با ب ۱۲ جهت جذب حداکثری دریافت کنند.

مکمل سازی ویتامین د نیز به خصوص برای آنهایی که در عرض‌های جغرافیایی بالاتر زندگی می‌کنند و مواجه اندکی بانور آفتاب دارند توصیه می شود.

علاوه بر نگرانی های تغذیه ای شواهدی نیز وجود دارد که رژیم وگان موجب افزایش خطرات سرطان سینه در زنان به خصوص در آنهایی که محصولات سویا زیاد مصرف می کنند می شود. دانه های سویا حاوی فیتواستروژن ها هستند که با سرطان سینه مرتبط هستند این استروژن های گیاهی شاید محصول نسبت بالاتر تولد های دختر در مادران وگان باشد و اینکه چرا این دختران دارای بلوغ زودرسی نسبت به دختران مادر های غیر وگان هستند.

وگانیسم در کشورهای مختلف

• استرالیا: استرالیایی‌ها در اواسط سال ۲۰۱۵ تا اواسط ۲۰۱۶ بیشترین درصد رو بین جستجگران کلمه «وگان» در سراسر جهان در گوگل داشتند.[۱۶] یک تحقیق بین‌المللی Euromonitor نتیجه گرفت که بازار غذاهای بسته‌بندی شده وگان در استرالیا بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۲۰ با رشد ۹٫۶٪ در سال است که استرالیا را به سومین بازار وگان با رشد سریع پس از چین و امارات متحده عربی تبدیل می‌کند.

• اتریش: در سال ۲۰۱۳، کوریر تخمین زد که ۰٫۵ درصد از اتریشی‌ها وگانیسم و در پایتخت، وین، ۰٫۷ درصد.

• بلژیک: یک مطالعه آنلاین در سال ۲۰۱۶ توسط IVOX نشان داد که از ۱۰۰۰ ساکن هلندی زبان فلاندر و بروکسل از ۱۸ سال به بالا، ۰٫۳ درصد وگان هستند.

• کانادا: در سال ۲۰۱۸، یک نظرسنجی تخمین زده‌است که ۲٫۱ درصد از افراد بالغ کانادایی خود را وگان می‌دانند.

• آلمان: از سال ۲۰۱۶، داده‌ها تخمین زده‌اند که افرادی که از رژیم غذایی وگان در آلمان پیروی می‌کنند بین ۰٫۱٪ تا ۱٪ جمعیت (بین ۸۱٬۰۰۰ تا ۸۱۰٬۰۰۰ نفر) متفاوت است.

• هند: در نظرسنجی ملی بهداشت ۲۰۰۵–۰۶، ۱٫۶٪ از جمعیت مورد بررسی گزارش کردند که هرگز محصولات حیوانی مصرف نکرده‌اند. گیاهخواری بیشتر در ایالت‌های گجرات (۴٫۹٪) و ماهاراشترا (۴٫۰٪)رایج بود.

• اسرائیل: پنج درصد (تقریباً ۳۰۰٬۰۰۰نفر) درسال ۲۰۱۴ در اسرائیل گفتند که وگان هستند، که این بالاترین میزان سرانه وگان در جهان است.[۲۳] در نظرسنجی ۲۰۱۵ توسط Globes و کانال 2 News اسرائیل به‌طور مشابه نشان داد که ۵٪ از اسرائیلی‌ها وگان هستند. همچنین گیاهخواری در میان اعراب اسرائیلی افزایش یافته‌است. ارتش اسرائیل در سال ۲۰۱۵ لوازم ویژه ای برای سربازان وگان تهیه کرد که شامل تهیه چکمه‌های غیر چرم و برت‌های بدون پشم بود. گیاهخواری همچنین پیروی ازمنع یهودیت در ترکیب گوشت و شیر در وعده‌های غذایی را ساده می‌کند.

• ایتالیا: از سال ۲۰۱۵ بین ۰٫۶ تا سه درصد از ایتالیایی‌ها گیاهخوار گزارش شده‌اند.

• هلند: در سال ۲۰۱۸، انجمن هلندی گیاهخواران (Nederlandse Vereniging voor Veganisme) بر اساس رشد عضویت بیش از ۱۰۰۰۰۰ وگان هلندی (۰٫۵۹ درصد) تخمین زده‌است.

• رومانی: پیروان کلیسای ارتدکس رومانی در طول چندین دوره در طول تقویم کلیسایی روزه خود را نگهمی دارند که بالغ بر اکثریت سال است. در سنت ارتدوکس رومانی، فدائیان از خوردن هرگونه فراورده‌های حیوانی در این دوران خودداری می‌کنند. در نتیجه، غذاهای وگان در فروشگاه‌ها و رستوران‌ها به وفور یافت می‌شود. با این حال، رومانیایی‌ها ممکن است با رژیم وگان به عنوان یک انتخاب سبک زندگی تمام وقت آشنا نباشند.

• سوئد: چهار درصد گفتند که در نظرسنجی Demoskop در سال ۲۰۱۴ وگان بوده‌اند.

• سوئیس: شرکت تحقیقات بازار DemoSCOPE در سال ۲۰۱۷ تخمین زده‌است که سه درصد از جمعیت سوئیس وگان هستند.

• انگلستان: در انگلیس، جایی که بازار توفو و گوشت ساختگی ۷۸۶٫۵ میلیون پوند ارزش داشت، دو درصد گفتند که آنها در تحقیق دولتی سال ۲۰۰۷ وگان هستند.[۳۰] یک مطالعه Ipsos MORI در سال ۲۰۱۶ به سفارش جامعه وگان با بررسی تقریباً ۱۰ هزار نفر از افراد ۱۵ سال به بالا در سراسر انگلیس، اسکاتلند و ولز، نشان داد که ۱٫۰۵ درصد گیاهخوار هستند. جامعه وگان تخمین می‌زند که ۵۴۲۰۰۰ نفر در انگلیس رژیم گیاهخواری را دنبال می‌کنند. طبق نظرسنجی سال ۲۰۱۸ توسط Comparethemarket.com، تعداد افرادی که در انگلستان گیاهخوار معرفی می‌شوند به بیش از ۳٫۵ میلیون نفر رسیده‌است که تقریباً هفت درصد جمعیت است و نگرانی‌های زیست‌محیطی عامل اصلی این امر بود. با این حال، جامعه وگان مستقر در انگلستان، که به‌طور منظم نظرسنجی خود را انجام می‌دهند، به این رقم تورم شک کرده‌اند: انجمن وگان در سال ۲۰۱۸ دریافت که ۶۰۰٬۰۰۰ گیاهخوار در انگلیس وجود دارد (۱٫۱۶٪)، که به نظر می‌رسد یک اتفاق چشمگیر است برای افزایش ارقام قبلی در سال ۲۰۲۰، دادگاهی حکم داد که وگانیسم اخلاقی طبق قانون تساوی ۲۰۱۰ یک عقیده محافظت شده‌است، به این معنی که کارفرمایان نمی‌توانند برای افراد وگان تبعیض قائل شوند.

• ایالات متحده آمریکا: برآورد گیاهخواران در ایالات متحده در گذشته از ۲٪ (گالوپ، ۲۰۱۲) تا ۰٫۵٪ متفاوت بود (سال Faunalytics، 2014).[۳۲] طبق گفته‌های اخیر، ۷۰٪ از کسانی که رژیم گیاهخواری را انتخاب کردند آن را کنار گذاشتند.[۳۳] با این حال، Top Trends in Prepared Foods 2017 تخمین زده‌است که «۶٪ از مصرف‌کنندگان گوشت در ایالات متحده اکنون ادعا می‌کنند که گیاهخوار هستند، در حالی که فقط ۱٪ در سال ۲۰۱۴ بوده‌است.»[۳۴] طبق گزارش بی‌بی‌سی، سیاه پوستان آمریکایی تقریباً سه برابر بیشتر از سایر آمریکایی‌ها وجترین و وگان هستند. آنها به مطالعه مرکز تحقیقات پیو استناد کردند که ادعا می‌کند ۸٪ سیاه پوستان آمریکایی وجترین و وگان هستند، در حالی که ۳٪ از مردم عادی هستند.