پولیپ بینی | پولیپ بینی و مشکلات تنفسی آن

پولیپ بینی چیست؟

پولیپ بینی به توده خاکستری و گاها بی رنگی که داخل بینی است گفته می شود که معمولا از مخاط سینوس ها یا از خود بینی منشأ می گیرد.

پولیپ های بینی، توده های نرم، بدون درد و غیر سرطانی هستند که در مجاری بینی و سینوس ها رشد می کنند. این توده ها به دنبال التهاب های مزمن مانند آسم، عفونت های مکرر، آلرژی، حساسیت دارویی و یا اختلالات سیستم ایمنی ایجاد می شوند. در صورتی که اندازه پولیپ کوچک باشد، معمولا شاهد بروز علائمی نخواهیم بود. اما پولیپ های بزرگ می توانند منجر به بروز مشکلات تنفسی، کاهش حس بویایی و یا عفونت شوند و نیاز به جراحی پولیپ بینی می باشد.

در اصل پولیپ بینی رشد خوش خیم بافت داخل بینی یا مخاط آن می باشد.

علت پولیپ بینی

علت اصلی ایجاد پولیپ بینی به طور قطعی مشخص نیست. اما التهاب غشای مخاطی بینی و سینوس ها، می تواند منجر به تشکیل پولیپ بینی شود. احتمال تشکیل پولیپ در تمامی سنین وجود دارد، اما در افراد جوان و میانسال بیشتر شایع می باشد.

شرایطی که غالباً با پولیپ بینی همراه است شامل موارد زیر است:

- آسم، بیماری است که باعث تورم راههای هوائی (تورم) و باریک شدن آنها می شود

- حساسیت به آسپرین

- سینوزیت قارچی آلرژیک ، آلرژی به قارچ های موجود در هوا

- فیبروز کیستیک ،نوعی اختلال ژنتیکی است که منجر به مایعات غلیظ غیر طبیعی و چسبنده در بدن از جمله ترشحات غلیظ بینی و سینوس می شود.

- سندرم چرچ-اشتراوس (گرانولوماتوز ائوزینوفیلیک با پلی آنژییت) ، بیماری نادری است که باعث التهاب رگ های خونی می شود.

- کمبود ویتامین D ، هنگامی رخ می دهد که بدن شما به اندازه کافی ویتامین D نداشته باشد.

- سابقه خانوادگی شما نیز ممکن است نقشی داشته باشد. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد برخی تغییرات ژنتیکی مرتبط با عملکرد سیستم ایمنی بدن ، احتمال ابتلا به پولیپ بینی را بیشتر می کند.

علائم پولیپ بینی

علائم این عارضه شامل موارد زیر است:

- احساس گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- خروج بیش از حد خلط از پشت
- مسدود شدن بینی
- کاهش حس بویایی و تشخیص بوها
- نفس کشیدن از طریق دهان
- احساس فشار در پیشانی و صورت
- وقفه تنفسی در خواب
- خروپف

در صورت ابتلای فرد به پولیپ همراه با عفونت سینوسی، شخص ممکن است احساس درد یا سردرد نیز داشته باشد.

تشخیص پولیپ بینی

جهت تشخیص پولیپ بینی، ابتدا پزشک به بررسی فیزیکی و بالینی و علائم می پردازد. برخی دیگر روش های تشخیصی عبارتند از:

- اندوسکوپی بینی. در این روش، پزشک با استفاده از اندوسکوپ (لوله ای ظریف و باریک) و تصاویر گرفته شده از داخل بینی، به بررسی جزئیات دقیق از قسمت های داخلی بینی می پردازد.

- تست های عکس برداری مانند سی تی اسکن، به تعیین اندازه و محل دقیق قرارگیری پولیپ ها کمک می کنند. با انجام این تست، سایر اختلالات از جمله گرفتگی بینی، و یا مشکلات ساختاری بینی نیز مشخص خواهد شد.

- تست های آلرژی. تست پوستی آلرژی به منظور تعیین و شناسایی التهاب مزمن انجام می شود. نحوه انجام این تست به این صورت می باشد که مقداری از ماده آلرژن بر روی پوست زده می شود و بعد از پانزده دقیقه، میزان حساسیت بررسی خواهد شد.

عوارض پولیپ بینی

در صورتی که درمان پولیپ با استفاده از جراحی انجام شده باشد، احتمالاً شخص دچار عوارضی مثل خونریزی بینی خواهد شد. گاهی اوقات نیز بعد از عمل جراحی احتمال ابتلا فرد به عفونت های سینوسی و سایر عفونت ها وجود دارد. در نتیجه ادامه درمان با اسپری های بینی استروئیدی یا کورتیکواستروئید های دهانی می تواند به کاهش احتمال ابتلا فرد به عفونت های سینوسی کمک کند.

درمان پولیپ بینی

درمان دارویی

پولیپ ها معمولا با مصرف دارو درمان می شوند. برخی داروهای موثر عبارتند از:

- اسپری های کورتونی، که در کاهش التهاب بینی موثرند. این درمان به کوچک کردن اندازه پولیپ ها و یا حذف دائمی آن ها کمک می کند.

- کورتون های تزریقی و یا خوراکی. در صورتی که استفاده از اسپری های کورتونی موثر نباشد، کورتون های تزریقی و یا دارویی توصیه می شود. از آن جایی که مصرف این داروها عوارض و اثرات جانبی را به همراه دارد، مصرف طولانی مدت این داروها پیشنهاد نمی شود.

- سایر داروها. آنتی هیستامین ها در درمان آلرژی ها، و یا آنتی بیوتیک در درمان عفونت های مزمن و عود کننده.

عمل جراحی

در صورتی که بعد از درمان و مصرف داروها هیچ بهبودی حاصل نشود، می توان با استفاده از عمل جراحی پولیپ را به کلی از داخل بینی خارج کرد. نوع عمل جراحی بستگی به اندازه پولیپ بینی خواهد داشت. جراحی پولیپ کتومی یکی از انواع جراحی هایی است که می توان تنها با یک دستگاه ساکشن کوچک یا میکرو دبرایدر بافت نرم را بریده و خارج کرد.

برای پولیپ های بزرگتر، پزشکتان احتمالاً عمل جراحی سینوس آندوسکوپیک را تجویز خواهد کرد. برای انجام این عمل جراحی پزشکتان ابتدا با یک دوربین لوله ای کوچک به دنبال محل اصلی پولیپ و محل گرفتگی خواهد گشت تا آن را از داخل بینی خارج کند. گاهی اوقات پزشکتان مجبور است برای خارج کردن پولیپ محفظه های سینوسی فرد را بازتر کند. این عمل جراحی معمولاً با بیهوشی کامل انجام می شود.

بعد از عمل جراحی به منظور جلوگیری از بازگشت پولیپ از اسپری های بینی و آب نمک استفاده می شود. به طور کلی به خاطر داشته باشید که با استفاده از اسپری های بینی، داروهای ضد حساسیت و آب نمک می تواند تا حد زیادی به جلوگیری از بروز پولیپ بینی کمک کند.

اقدامات قبل از جراحی پولیپ بینی

- قبل از جراحی، تست هایی مانند تست نوار قلب، اشعه ایکس و یا آزمایش خون انجام می شود.

- مصرف برخی داروها نیز بایستی قطع شود.

- در صورتی که جراحی با بی هوشی انجام شود، فرد باید قبل از جراحی، چیزی نخورد و نیاشامد.

- سیگار و دخانیات نیز باید قبل از جراحی، کنار گذاشته شود. نیکوتین موجود در سیگار باعث به تاخیر افتادن دوره نقاهت و بهبودی می شود.

کل دوره نقاهت این جراحی در حدود دو هفته می باشد. در صورتی که نکات و اقدامات گفته شده از سوی بیمار رعایت شود، دوره نقاهت نیز سریع تر طی خواهد شد، و فرد سریع تر به زندگی عادی و فعالیت های خود بر می گردد.

بسیاری از بیماران بعد از جراحی، متوجه بهبود وضعیت تنفس خود و بهبود علائم ناشی از سینوزیت و یا گرفتگی بینی خواهند شد.

پیشگیری پولیپ بینی

با انجام اقدامات زیر می توانید تا حد زیادی از بروز پولیپ بینی یا بازگشت پولیپ بعد از درمان جلوگیری کنید:

مدیریت آلرژی و آسم

- توصیه ها و نسخه های درمانی پزشکتان را دنبال کنید.

- در صورتی که علائم کنترل نشد، بهتر است در مورد روند درمانی و علائمتان با پزشکتان صحبت کنید.

- دوری از تحریک کننده های تنفسی

- تا جای ممکن از تنفس در هوای آلوده و در معرض تحریک کننده هایی که باعث تورم و التهاب سینوس و بینی می شود، بپرهیزید. به عنوان مثال از محرک هایی مثل سیگار، مواد شیمیایی، گرد و خاک و ریز گرد ها دوری کنید.

تمرین بهداشت

- سعی کنید به طور منظم در طول روز دست هایتان را بشویید. این عمل از بهترین راه ها برای پیشگیری از ورود عفونت های باکتریایی و ویروسی به داخل سینوس ها و مجاری بینی است.

مرطوب کردن فضای خانه

- استفاده از دستگاه های بخور و تصفیه رطوبت ساز با بهبود کیفیت تنفس از التهاب و بسته شدن مسیر تنفسی جلوگیری کرده و انتقال خلط را از سینوس ها را راحت تر خواهد نمود.

- قرقره کردن بینی

- از اسپری آب نمک یا شوینده های بینی برای شست و شوی مجاری تنفسی خودتان استفاده کنید. با این تکنیک جریان خلط در بینی بهبود یافته و آلرژن ها و مواد محرک خارجی به مجاری تنفسی شما وارد نخواهد شد.

استفاده از اسپری های تنفسی

می توانید اسپری های تنفسی بدون نسخه را از داروخانه ها گرفته یا محلول آن را در داخل منزل تهیه کنید.

- برای تهیه اسپری بینی از آب مقطر استریل شده و یا آبی که به مدت یک دقیقه جوشانده شده استفاده کنید.

- اجازه دهید تا آب سرد شده و آن را از داخل صافی بسیار ریز عبور دهید.

- محلول آب و نمک برای خود تهیه کرده و آن را داخل ظرف اسپری بینی یا قوطی قطره خالی بریزید.