تست پاپ اسمیر | روش انجام پاپ اسمیر | تفسیر نتایج آزمایش پاپ اسمیر

تست پاپ اسمیر، تست غربالگری سریع و ساده در تشخیص سرطان دهانه رحم و رحم می باشد.

تست پاپ اسمیر

آزمایش پاپ اسمیر جزء آزمایش‌های غربال‌گری است که برای تشخیص سرطان یا عواملی که منجر به سرطان گردن رحم خواهند شد، با نمونه برداری و آزمایش سلول‌شناسی گردن رحم دستگاه تولید مثلی زنان انجام می‌گیرد. توصیه می‌شود این آزمایش به صورت مرتب (اغلب سالانه) برای زنان انجام شود.

در تست پاپ اسمیر (Pap smear) ، سلول هایی از دهانه رحم جمع آوری شده و به آزمایشگاه فرستاده می شود. شناسایی زود هنگام سرطان دهانه رحم که با آزمایش پاپ اسمیر ممکن می شود، احتمال موفقیت درمان را بسیار بیشتر می کند. همچنین در پاپ اسمیر می توان تغییراتی در سلول های دهانه رحم را که نشان می دهند در آینده سرطان ایجاد می شود (پیش سرطانی) شناسایی کرد. شناسایی این سلول های غیر طبیعی اگر زود انجام شود از بروز سرطان دهانه رحم جلوگیری می کند.

معمولا توصیه می شود زنان بین 21 تا 65 سال، هر سه سال یک بار این تست را انجام بدهند. زنان بالای 30 سال در صورتی که تست اچ پی وی را نیز انجام می دهند می توانند هر 5 سال یک بار برای پاپ اسمیر مراجعه کنند یا به جای پاپ اسمیر، تست اچ پی وی را انجام بدهند.

اگر یک یا چند مورد از عوامل زمینه ساز سرطان دهانه رحم را دارید ممکن است دفعات آن برای شما بیشتر باشد.

این عوامل زمینه ساز عبارتند از:

• تشخیص سرطان دهانه رحم یا سلولهای پیش سرطانی در پاپ اسمیر

• قرار گیری در معرض دی اتیل استیل بسترول پیش از تولد

• عفونت اچ آی وی (بیماری ایدز)

• ضعف سیستم ایمنی به علت پیوند عضو، شیمی درمانی یا مصرف طولانی مدت کورتون (کورتیکواستروئید)

• سابقه استعمال سیگار

پرسشی متداول در زمینه آزمایش پاپ‌اسمیر این است: فردی که بالای ۲۱ سال است، در صورت نداشتن روابط جنسی نیاز به این آزمایش دارد یا خیر؟ در بیشتر موارد، علت سرطان دهانه‌ی رحم عفونت ناشی از ویروس HPV است. این ویروس نیز از راه رابطه جنسی منتقل می‌شود. البته تمام سرطان‌های دهانه‌ی رحم نیز نتیجه این عفونت نیستند. در کل، به تمام زنانی که از ۲۱ سال گذر می‌کنند توصیه می‌شود تا هر ۳ سال یک بار، غربالگری پاپ اسمیر را انجام دهند.

بسامد انجام این آزمایش به عوامل متعددی بستگی دارد. مثلا خطرات محتمل و سن افراد در این زمینه بسیار مهم هستند.

روش انجام تست پاپ اسمیر

پاپ‌ اسمیر شاید کمی آزاردهنده باشد، اما به‌سرعت انجام می‌شود. در طول آزمایش باید به پشت بخوابید و پاها را باز کنید و کف پاها را روی رکابی مخصوص قرار بدهید. پزشک وسیله‌ای به نام اسپکولوم یا آینه‌ی طبی را درون واژن قرار می‌دهد. این وسیله، واژن را باز نگه می‌دارد و دسترسی به دهانه‌ی رحم را ممکن می‌سازد. سپس پزشک نمونه‌ای از سلول‌های دهانه‌ی رحم را برمی‌دارد. چند روش برای برداشتن این نمونه موجود است. برخی از پزشکان از کاردکی مخصوص استفاده می‌کنند و برخی دیگر از کاردک و قلم‌موی مخصوص.

تعدادی از پزشکان نیز از ابزاری به نام «سیتوبراش» استفاده می‌کنند که ترکیبی است از کاردک و قلم‌مو. بیشتر زنان هنگام نمونه‌برداری کمی آزرده می‌شوند. نمونه دریافت‌شده نیز به آزمایشگاه منتقل می‌شود تا سلول‌ها از نظر رشد غیرعادی بررسی شوند. احتمال دارد که بعد از نمونه‌برداری کمی آزردگی با انقباض شکمی احساس بشود. ضمنا در بعضی موارد محدود، اندکی خون‌ریزی واژینال نیز پس از نمونه‌برداری ایجاد می‌شود. اگر خون‌ریزی در روز بعد هم ادامه داشته باشد، باید موضوع را با پزشک در میان گذاشت.

خطرات و عوارض تست پاپ اسمیر

پاپ اسمیر یک روش غربالگری بی خطر و مطمئن برای سرطان دهانه رحم است اما عاری از خطا نیست. این امکان وجود دارد که تست نتیجه منفی کاذب بدهد یعنی نشان بدهد هیچ ناهنجاری وجود ندارد در حالی که سلول های غیر طبیعی وجود دارند. نتیجه منفی کاذب به این معنی نیست که اشتباهی رخ داده است.

عواملی که می توانند به نتیجه منفی کاذب منجر شوند عبارتند از:

• کافی یا مناسب نبودن برداشت سلول ها

• کم بودن تعداد سلول های غیر طبیعی

• خون یا سلول های التهابی مانع مشاهده سلول های غیر طبیعی شده اند

اگر چه این امکان وجود دارد که سلول های غیر طبیعی شناسایی نشوند اما خوشبختانه چند سال طول می کشد تا سرطان دهانه رحم ایجاد شود بنابراین اگر یک تست نتواند وجود سلول های غیر طبیعی را شناسایی کند تست بعدی احتمالا می تواند.

آمادگی لازم برای آزمایش پاپ اسمیر

برای مطمئن شدن از میزان کارایی و اثرگذاری آزمایش، قبل از انجام آن مراحل زیر را باید انجام دهید:

• 2 روز قبل از انجام آزمایش از برقراری رابطه جنسی، دوش گرفتن یا استفاده از دارو های واژنی یا فوم های اسپرم کش و کرم و ژل خودداری کنید چون این مواد می توانند سبب دور شدن سلول های غیر عادی شده یا آن ها را بپوشانند.

• در دوران قاعدگی این تست نباید انجام گیرد، درصورت امکان اجازه دهید این دوران سپری شود زیرا در این دوران احتمال دارد که نتیجه آزمایش کاملا صحیح نباشد.

• بعد از زایمان باید 12 هفته صبر کنید و بعد آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهید.

• آرامش خود را حفظ کنید و نفس عمیق بکشید.

• از بابت هزینه این آزمایش نگران نباشید چون اکثر بیمه ها هزینه انجام این آزمایش را تامین می کنند. (به طور کلی در آزمایشگاه مندل هزینه انجام آزمایش پاپ اسمیر با قیمت بسیار مناسب و در سریع ترین زمان انجام می شود.)

اقدامات لازم پس از انجام تست پاپ اسمیر

زمانی که نتایج پاپ اسمیر واضح نبوده یا نامشخص باشند، ممکن است پزشک بخواهد در آینده نزدیک آزمایش را تکرار کنید. اگر همراه با این آزمایش، تست HPV نداده باشید، ممکن است آزمایش HPV نیز از شما درخواست شود. این تست نیز مشابه تست پاپ اسمیر انجام می شود.

توجه داشته باشید که هیچ درمان خاصی برای HPV بدون علامت وجود ندارد. سرطان دهانه رحم نیز از طریق آزمایش پاپ اسمیر قابل تشخیص نیست. برای تأیید سرطان آزمایش‌های دیگری لازم است.

اگر نتایج پاپ اسمیر نامشخص یا غیرقطعی باشد، اقدام بعدی احتمالاً کولپوسکوپی است. کولپوسکوپی روشی است که در آن پزشک با استفاده از میکروسکوپ دهانه رحم شما را بررسی می کند. در طول کولپوسکوپی، پزشک از یک محلول ویژه ای برای کمک به تمایز مناطق طبیعی از مناطق غیر طبیعی استفاده می کند.

ممکن است طی کولپوسکوپی قطعه کوچکی از بافت غیرطبیعی برای آنالیز برداشته شود. به این عمل نیز بیوپسی کان گفته می شود. سلول های غیرطبیعی را می توان با یخ زدگی، که به عنوان سرما درمانی (cryosurgery) شناخته می شود، تخریب کرد. یا با استفاده از برش به وسیله حلقه الکتروسرجیکال (LEEP) از بین برد.

از بین بردن سلول های غیر طبیعی می تواند از پیشرفت سرطان دهانه رحم جلوگیری کند. اگر نمونه برداری نیز وجود سرطان را تأیید کند، درمان به عوامل دیگری مانند مرحله و درجه تومور بستگی دارد.

تفسیر نتایج آزمایش پاپ اسمیر

نتیجه آزمایش پاپ اسمیر معمولا طی یک یا دو هفته آماده می‌شود. در بیشتر موارد، نتیجه آزمایش پاپ اسمیر “طبیعی” است. این بدان معناست که هیچ مدرکی دال بر غیرطبیعی بودن سلول های گردن رحم وجود ندارد و لازم نیست تا آزمایش بعدی خود مجدداً به آن فکر کنید.

عدم دریافت نتیجه نرمال نیز به معنای وجود سرطان نیست؛ حتی لزوماً به معنای وجود مشکل هم نیست. ممکن است این نتایج، نتیجه قطعی نداشته باشند. این نتیجه گاهی اوقات ASC-US نامیده می شود، که به معنی سلول های سنگ فرشی غیرطبیعی نامشخص است.

هر چند این سلول ها کاملاً مشابه سلول های طبیعی نیستند، اما اساساً نمی توان آنها را در قالب غیر طبیعی طبقه بندی کرد. در برخی موارد نمونه گیری ضعیف می تواند منجر به نتایج غیر قطعی شود. این امر ممکن است در زمانی که اخیراً مقاربت صورت گرفته است یا از محصولات قاعدگی استفاده شده است، روی دهد.

غیر طبیعی بودن نتایج به معنی تغییرات سلول های دهانه رحم است. اما به معنی این نیست که سرطان دارید. در واقع عمده زنانی که نتیجه غیرطبیعی دارند، به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی‌شوند.

شماری از دلایل دیگر غیر عادی بودن نتایج عبارتند از:

• التهاب

• عفونت

• تب خال

• تریکومونیازیس

• HPV

سلول های غیرطبیعی یا درجه پایین و یا درجه بالا هستند. سلول های درجه پایین تنها اندکی غیرطبیعی هستند. سلول های درجه بالا شباهت اندکی به سلول های طبیعی دارند و ممکن است به سرطان تبدیل شوند.

وجود سلول های غیرطبیعی تحت عنوان دیسپلازی دهانه رحم شناخته می شود. گاهی اوقات سلول های غیرطبیعی، سرطان درجا یا پیش سرطان نامیده می شوند. پزشک می تواند از روی ویژگی های نتیجه تست پاپ اسمیر شما، احتمال مثبت کاذب یا منفی کاذب و اقدامات بعدی را توضیح دهد.

راه‌های پیشگیری از سرطان دهانه رحم و HPV

دلیل اصلی تست پاپ اسمیر یافتن سلول های غیر طبیعی قبل از سرطانی شدن آنها است. برای کاهش احتمال ابتلا به HPV و سرطان دهانه رحم، این نکات پیشگیری را دنبال کنید:

• واکسن بزنید

از آنجا که سرطان دهانه رحم تقریباً همیشه ناشی از HPV است، بیشتر زنان زیر ۴۵ سال باید نسبت به دریافت واکسن HPV اقدام کنند.

• رابطه جنسی ایمن برقرار کنید

برای جلوگیری از HPV و سایر عفونت های مقاربتی (STIs) از کاندوم استفاده کنید.

• برای چکاپ سالانه برنامه ریزی کنید

در صورت مشاهده علائم زنانه در حد فاصل مراجعات، به پزشک خود اطلاع دهید. طبق توصیه پیگیری کنید.

• آزمایش دهید

طبق توصیه پزشک، برای آزمایش پاپ اسمیر برنامه ریزی کنید. آزمایش همزمان Pap-HPV را در نظر داشته باشید. اگر خانواده شما سابقه سرطان، به ویژه سرطان دهانه رحم دارند، به پزشک خود اطلاع دهید.