ختنه کردن، شایعترین و در عین حال قدیمیترین عمل جراحی ست که روی نوزادان و کودکان پسر انجام میشود. به بریدن همه یا بخشی از پیش پوست از آلت مردانه ختنه میگویند.
ختنه
ختنه، عمل جراحی کوچکی است که سابقه ۵ هزار ساله دارد. تاریخچه ختنه به مدتها پیش و به مصر باستان برمیگردد.
در گذشته انجام ختنه فقط جنبه بهداشتی داشت اما امروزه مسلمانان، یهودیان و برخی از مناطق دنیا از جمله بخشی از مسیحیان پسران خود را ختنه میکنند. مسلمانان به دلایل اسلامی و مذهبی فرزند خود را ختنه میکنند اما بعضی از مذاهب و ادیان برای پیشگیری از برخی مشکلات پزشکی کودکان خود را ختنه میکنند.
بهترین زمان برای ختنه
اگر ختنه بعد از تولد یا در ماههای اول تولد انجام گیرد، اولاً احتیاج به بیهوشی عمومی کودک نیست و با بیحسی موضعی انجام میگیرد. ثانیاً هزینه زیادی برای خانواده نخواهد داشت. مخصوصاً اگر بهداشت و نظافت بعد از عمل رعایت شود، محل ختنه زودتر التیام مییابد. هر چند که توصیه میشود حداقل تا سن دو هفتگی برای اطمینان از پایدار بودن شرایط نوزاد صبر کرد. اگر ختنه در ماههای اول تولد انجام نشود، در این صورت علاوه بر اینکه کودک را باید بیهوش کرد و ختنه نمود، هزینهای بر خانواده تحمیل میگردد و اثر بد روانی آن نیز بر کودک بیشتر مشاهده میشود. چون او در سنین کودکی (بویژه ۲ تا ۳ سالگی) نسبت به حفظ آلت تناسلی خود حساسیت دارد و چه بسا ختنه را تنبیه پدر و مادر در حق خود میپندارد و این تصور کودک را آزرده میکند.
فواید ختنه کردن پسران
• افرادی که عمل ختنه انجام میدهند بهداشت و سلامت بیشتری دارند.
• این عمل از عفونت ادراری و کلیوی پیشگیری میکند و عفونت و تورم دستگاه تناسلی را کاهش میدهد. گفته میشود، کودکانی که ختنه میشوند ۱۵ برابر کمتر از کودکانی که ختنه نمیشوند به عفونت دچار میشوند.
• از مهمترین اثرات مثبت ختنه کردن، جلوگیری از انتقال سریع ویروس HIV و کم کردن انتقال عفونتهای دیگری است که ممکن است از طریق رابطه جنسی به وجود آید.
• مردان ختنه شده کمتر در معرض ابتلا به سرطان آلت تناسلی هستند و در سنین بالاتر ابتلا به این نوع سرطان در مردان ختنه شده کمتر است.
• ختنه شدن تنها برای مردان مفید نیست بلکه زنانی که همسرانشان ختنه شدهاند، کمتر دچار ابتلا به سرطان دهانه رحم میشوند.
• در مواردی هم گفته شده است که ختنه کردن باعث افزایش لذت بردن از رابطه جنسی میشود که البته ثابت شده نیست و نمیتوان درباره آن نظر قطعی داد.
میتوان نتیجه گرفت که ختنه کردن پسران از ابتلا به خیلی از بیماریهای عفونی که ممکن است آقایان به آن مبتلا شوند و بیماریهایی که ممکن است از روش جنسی منتقل شود، جلوگیری میکند. باکتریها و ویروسها به علت وجود محیط مناسب در زیر پوست ختنهگاه میتوانند به خوبی رشد کنند و در واقع اصلیترین علت ختنه پسران حذف محیط مناسب رشد باکتریهاست.
عوارض ختنه کردن پسران
عوارض عمل ختنهای که با رعایت ضوابط پزشکی انجام شود، خیلی نادر است و تنها خونریزی و التهاب از جمله عوارض آن به شمار میآید. خون ریزی از شایعترین عوارض ختنه کردن است که با اقدامات ساده قابل کنترل است و به ندرت نیاز به انتقال خون وجود خواهد داشت. عفونت موضعی دومین عارضهای است که ممکن است به صورت خفیف و به شکل قرمزی و ترشحی که چرک باز است نمود پیدا کند.
از دیگر عوارض نادری که ممکن است رخ دهد عوارض ایزوله است که شامل فیموزیس راجعه، باز شدن زخم، پنیس مخفی، اشکالات زیبایی به علت پوست اضافه و ... میشود.
عوارض جانبی شدید بعد از عمل ختنه بسیار نادر است.
اگر ختنه کردن پسران در زمان نوزادی انجام پذیرد، بسیار آسانتر و کم خطرتر است و کودک نیازی به بیهوشی عمومی نداشته و تنها با بیهوشی موضعی انجام میشود. اگر ختنه کردن در زمان نوزادی صورت نگیرد باید کودک به طور کامل بیهوش شود. علاوه بر آن اثر بدی بر روحیه و روان کودک گذاشته و تصویر بدی در ذهن کودک باقی میماند زیرا در این سنین (به ویژه سنین ۲ تا ۳ سالگی) کودک نسبت به حفظ آلت تناسلی خود حساسیت دارد.
روش های مختلف ختنه نوزاد
گذاشتن حلقه پلاستیکی ( Ring or Plastibell)
این روش، روش متداول ختنه نوزاد است. حلقه پلاستیکی را روی نوک آلت قرار میدهند و بر روی حلقه با نخ گره میزنند و ۵ تا ۱۰ روز آن را به همین حال نگاه میدارند. در نتیجه پوست بالای نخ سیاه میشود و با حلقه پلاستیکی میافتد. این روش را معمولاً قبل از چهار ماهگی بکار میبرند.
ختنه کردن با روش بریدن و دوختن پیش پوست
اگر ختنه در ماه های اول انجام نشود، پزشک بعد از شش ماهگی با روش بریدن و دوختن، ختنه را انجام میدهد. اگر از محل ختنه چند قطره خون خارج شود، مهم نیست ولی اگر خونریزی زیاد باشد باید هر چه زودتر به پزشک اطلاع داده شود تا از خونریزی جلوگیری نماید.در صورت مشاهده ترشحات سفید رنگ در محل ختنه نوزاد ، مادر باید محل را با آب و صابون بشوید و در معرض هوا قرار دهد.
روش سنتی شامل بریدن پوست و بانداژ محکم محل زخم است که گاهی در آن از بخیه نیز استفاده میشود. روشهای جدیدتر با وسایلی مانند حلقه (پلاستیبل Plastibell) و با شیوع کمتر Mogen و Gomco انجام میشوند.
دلایل پزشکی برای انجام ختنه
توصیه های بسیار نادر و کمی برای ختنه کردن پسران شده است، این به این دلیل است که درمان های کمتر تهاجمی و کم خطرتر معمولا در دسترس هستند ،شرایط زیر آلت تناسلی را تحت تاثیر قرار می دهد و در مواردی نادر ممکن است نیاز به ختنه باشد:
غلفه تنگ (فیموز)
جایی که پوست غلفه بیش از حد تنگ است تا بتواند دور سر آلت تناسلی باشد; این اتفاق می تواند گاهی در زمان نغوظ، باعث درد آلت تناسلی شود، و یا در موارد نادر، ادرار دشوار باشد.
به دلیل عفونت مجدد (بالنیت)
جایی که پوست غلفه و سر آلت تناسلی دچار التهاب و آلودگی شدند ،جایی که پوست غفله نمی تواند به موقعیت اصلی خود بازگردد و باعث شود که سر آلت تناسلی متورم و دردناک شود؛ درمان سریع برای جلوگیری از این عوارض جانبی ها باید انجام شود، مانند خونی شدن آلت تناسلی.
بالانیت زروتیکای دردناک
یک بیماری که باعث فمیوسیس (تنگی پوست غلفه) و در برخی موارد نیز بر سر آلت تناسلی، که می تواند منجر به قرمزی و التهاب عفونت های مجاری ادرار (utis) شود . در موارد بسیار نادر، ختنه به عنوان آخرین درمان برای پسر توصیه می شود ؛ این شرایط، اغلب می تواند با درمان های غیر جراحی درمان شود، که قبل از ختنه شدن در نظر گرفته می شوند.
موارد خفیف فمیوسیس، میتواند با استروئید موضعی درمان شود، پوست را نرم و لطیف می کند و برای واکنش پوست غفله راحت تر می شود با این حال، ختنه ممکن است لازم باشد ،اگر پوست غفله آسیب دیده باشد و دوباره به سر آلت تناسلی برنگردد.
در موارد شدید پارافیموسیس، ژل بی حسی موضعی مورد استفاده قرار می گیرد و سپی یک شکاف کوچک در پوست غفله ایجاد می شود، تا به کم کردن درد کمک کند. بالانیتیس و بالانیتیس زروتیکا ، گاهی اوقات می تواند با استفاده از پماد کورتیکواستروئید، ژل یا کرم، کرم آنتی بیوتیک یا کرم ضد قارچی ،درمان شوند.
اکثر UTIs ها ،خفیف هستند و می توانند با آنتی بیوتیک ها درمان شوند ، با این حال، UTIs های مکرر می تواند گاهی اوقات باعث آسیب کلیه ها شوند. برای مثال، اگر یک پسر دارای نوعی نقص جنینی باشد که ادرار به کلیه باز می گردد، باکتری ها می توانند از پوست غفله خارج شده و از طریق ادرار کلیه را آلوده کنند.
افرادی که نباید ختنه انجام دهند:
• افراد با بیماری هیپوسپادیاس که در آنها سوراخ پیشابراه به جای نوک آلت در تنه آلت و یا زیر کلاهک قرار دارد.
• افراد با آلت کوچک (کمتر از ۲٫۵ سانتی متر)
• افراد با آلت پره دار(Webbed Penis)
• افرادی که بیماری های خونی با اختلالات انعقادی مثل هموفیلی دارند.
مراقبت های لازم پس از انجام ختنه
پس از ختنه از گاز نرم روی زخم ایجاد شده استفاده میکنند. استفاده از این باندها جهت جلوگیری از برخورد آلت نوزاد با لباس استفاده میشود. پس از انجام عمل نیز باید مراقبتهایی تا زمان بهبودی انجام شود.
• پس از هربار تعویض پوشک از گاز جدیدی استفاده کنید.
• استفاده از پمادهایی که پزشک پس از عمل تجویز میکند پس از هر بار شستشو الزامی است.
• پوشک فرزند خود را محکم نبندید؛ چراکه نباید به آلت کودک فشاری وارد شود.
• لباسهای راحتی به فرزند خود بپوشانید.
حمام کردن کودک پس از انجام ختنه
برخی از والدین تصور میکنند حمام کردن نوزاد پس از انجام ختنه مشکلی را ایجاد نمیکند. اکثر متخصصان اطفال توصیه میکنند که باید در هفتههای ابتدایی با استفاده یک اسفنج فرزند خود را تمیز کنید. در واقع زمانی میتوانید فرزند خود را حمام ببرید که روند بهبودی را مشاهده کنید.
مشاهده روند بهبودی به این معنی نیست که با استفاده از صابون ناحیه جراحی شده را ماساژ دهید. تنها باید با استفاده از آب گرم شستشو ملایمی انجام گیرد. پس از بهبودی کامل میتوانید شستشو با آب و صابون را انجام دهید.
روند بهبودی پس از انجام ختنه در نوزادان
انجام این عمل علائمی به همراه خواهد داشت که ممکن است برای والدین صحنهای دلخراش و نگران کننده باشد. نوزادان پس از انجام این عمل دچار عارضههای خفیف مانند قرمزی، تورم و خونریزی جزئی خواهند شد. تمامی این علائم پس از عمل کاملاً طبیعی است و مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
در اغلب نوزادان روند بهبودی طی ۷ الی ۱۰ روز انجام میشود. در صورتی که ظرف دو هفته بهبودی را در نوزاد خود مشاهده نکردید، میبایست به پزشک متخصص مراجعه کنید تا معاینات لازم را انجام دهد.
نکاتی که باید در روند بهبودی به آنها دقت داشته باشید:
ما در این مقاله در خصوص روند و علائم طبیعی پس از انجام ختنه صحبت کردهایم. خوب است که حین مراقبت از نوزاد خود، مراقب علائم غیرطبیعی نیز باشید. برخی از علائم غیرطبیعی مانند عفونت همراه با قرمزی آلت ممکن است خطراتی برای نوزاد شما به همراه داشته باشد.
چنانچه عفونت ایجاد شده همراه تب باشد، میبایست فوراً به پزشک مراجعه کنید. این نکته را به یاد داشته باشید که مشاهده کوچکترین عفونت در نوزاد مهم است و باید سریعا پیگیریهای لازم انجام گیرد؛ چراکه درمان آنها باید با دقت و حساسیت بیشتری انجام شود.
همچنین در برخی از مواقع نوزاد در هنگام خم شدن گریه میکند، در این مواقع نیز باید کلیه حالات فرزند خود را با پزشک در میان بگذارید.
مواقعی که باید به پزشک مراجعه کنید
در بیشتر مواقع بدون هیچ مشکلی عمل انجام میشود و هیچ عارضهای را پس از عمل برای فرزند خود مشاهده نخواهید کرد. اما باید بدانید در چه مواقعی باید به پزشک مراجعه کنید تا از خطرات احتمالی جلوگیری کند:
• اگر فرزند شما بهمدت ۱۲ ساعت ادرار نکرده باشد.
• اگر پوشک او را خون فرا گرفته باشد.
• اگر قرمزی و تورم روزبهروز بدتر شده و بهبودی حاصل نشود.
• چنانچه علائم عفونت مانند چرک در ناحیه برش داده شده، مشاهده شود.
• اگر بوی ناخوشایندی در نوک آلت احساس شود.
• حلقه پلاستیکی پس از دو هفته از آلت جدا نشود.
دیدگاه