امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 272946
۱۴۵۳
۱
۰
نسخه چاپی
اختلال خواب (sleep disorder )

خواب و اختلالات خواب و ارتباط آن با فرهنگ

بررسی رابطه بین خواب و فرهنگ می تواند جالب توجه باشد. آیا خواب را می توان به مسائل فرهنگی ارتباط داد؟ آیا اختلالات خواب با مسائل اجتماعی- فرهنگی در ارتباط هستند؟

اختلال خواب و ارتباط آن با فرهنگ

تاثیر فرهنگ بر خواب و اختلالات خواب

خواب و اختلالات خواب

یکی از نیازهای اساسی انسان خواب می باشد به طوری که هرگونه اختلال در جریان آن علاوه بر ایجاد مشکلات روانی، توانایی فرد را نیز کاهش می دهد.

خواب یک فرایند زیستی پویا و ساختارمند است که بخش مهمی از زندگی محسوب می شود. خواب یک وضعیت برگشت پذیر است که با کاهش سطح هوشیاری، تعامل با محیط، کاهش حرکت و فعالیت عضالنی و وقفه نسبی یا کامل رفتار ارادی مشخص می شود. خواب یک تنظیم کننده (تلفیق کننده) اساسی آزادسازی هورمون، فعالیت های قلبی عروقی و تنظیم قند خون بدن است و ثابت شده است که تغییرات در طول مدت و کیفیت خواب اثری معنادار روی بیماری دارد.

 بر اساس یک تعریف عام «می توان خواب را معرف زیست‌شناختی‌ترین و روانشناختی ترین حالت کنش طبیعی انسان تلقی کرد و رؤیاها نیز به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی خواب، جنبه روانی آن را تشکیل می دهند. اهمیت خواب از زاویه زیست شناختی نیز آشکار است چرا که به منزله شرط لازم تعادل و توازن حیاتی به شمار می رود».

خواب و اختلالات آن از دیرباز در رشته های پزشکی، روان پزشکی، فیزیولوژی و پرستاری مورد توجه بوده و آن را به صورت یک نیاز اساسی مورد بحث قرار می دهند.

اختلالات خواب از اختلالات بسیار رایج در جمعیت عمومی است، چهار علامت عمده مشخص کننده اختلالات خواب عبارتند از بی خوابی، پرخوابی، نابهنجاری خواب و آشفتگی برنامه خواب و بیداری.

اختلالات خواب با علایمی نظیر حالت خلقی منفی، عملکرد اجتماعی ضعیف، افسردگی، اضطراب، اختلال هراس، آشفتگی در طول روز، خستگی، بیماری های ارگانیک، ضایعات جلدی، کاهش وزن بدن، خواب آلودگی روزانه و از این قبیل همراه می شوند.

مطالعات در مورد خواب به کارهای گالی ین در عصر باستان برمی گردد که اشاره به بینظمی های تنفسی و قلبی در خلال خواب کرد. در قرن نوزدهم، وابستگی ویژگی های خواب با جنبه های روانی و رؤیاها توسط موری بررسی شد و هروه دوسن دنیس نیز در این زمینه مشارکت داشت. این دو مؤلف، نخستین کسانی بودند که زمینه تصاویر نیمه خواب را مورد بررسی قرار دادند.

 در اوایل قرن حاضر، نخستین پژوهش های فیزیولوژیکی واقعی در مطالعه خواب توسط محققانی چون لهرمیت، پیه رون، و دیگران آغاز شد. این محققان تأثیر خواب بر ارگانیزم و سازش های نظام عصبی – نباتی و همچنین بازتاب های این نظام را در خلال خواب توصیف کردند.

درگذشته، خواب را فقط یک حالت «فعل پذیری» می دانستند که در تضاد با پرجنب و جوشی و فعالیت حالت بیداری قرار می گرفت. امروزه می دانیم خواب یک رویداد خاص فعال زندگی ارگانیک است که برای تحول و تعادل روانی آن کاملاً ضرورت دارد، فعالیت نیرویی و سوخت و ساز خاصی که در خلال خواب اتفاق می افتد نقش ترمیم کننده برای ارگانیزم دارد و منابع ضریب فعالیت و پتانسیل واکنش پذیری بخش بیداری ما، از خواب به دست می آید.

 اختلال خواب، نشانه شایعی در دامنه وسیعی از اختلالات پزشکی و روانی است که 10 تا 50 درصد نمونه های جامعه را مبتلا می کند. وقتی اختلال خواب طولانی مدت می شود هم کیفیت زندگی و هم سلامتی و مرگ و میر را به مقدار زیادی تحت تأثیر قرار می دهد. حدود 10 درصد از افرادی که دارای مشکلات خواب هستند، به بی خوابی مزمن مبتلا هستند.

مشکالت خواب با دردهای جسمی، اختلالات روانی، تصادفات، بکار نبردن مراقبت های بهداشتی، مشکلات اجتماعی جامعه و مشکلات مربوط استخدام (شغل) ارتباط دارد.

بسیاری از افراد مبتلا به مشکلات خواب تمایل زیادی به استفاده از مواد قانونی و غیرقانونی دارند تا بتوانند کارکردهای خوابشان را بهبود ببخشند. کارکردهای خواب همچنین با سوء مصرف مواد ارتباط دارد، در حدود 10 تا 15 درصد افرادی که به اختلال خواب مزمن مبتلا هستند مشکلات سوءمصرف مواد نیز دارند.

خواب و اختلال خواب و ارتباط آن با فرهنگ

 رابطه خواب و اختلالات خواب با فرهنگ

بررسی رابطه بین خواب و فرهنگ می تواند جالب توجه باشد. آیا خواب را می توان به مسائل فرهنگی ارتباط داد؟ آیا اختلالات خواب با مسائل اجتماعی- فرهنگی در ارتباط هستند؟ یکی از مسائل مهم مورد بررسی در توصیف خواب، تفاوت در زبان است که هر فرهنگ برای توصیف، زبان خاص خود را دارد و این ممکن است باعث شود که آن را مبنای تفاوت در خواب در نظر بگیریم.

 طی مطالعه ای هینتون و همکاران  (2005) با عنوان «فرهنگ و فلج خواب» به این نتیجه رسیدند که مسائل فرهنگی می تواند بر خواب افراد، رؤیا و همچنین بر فلج خواب تأثیرگذار باشد و این تأثیرات قبل از فلج خواب و حین آن می تواند به وجود بیاید.

اعتقادات فرهنگی خاص می تواند باعث بروز توهمات قبل از فلج خواب شود، اضطراب را افزایش داده و در نهایت منجر به اختلال خواب گردد.

چگونگی، زمان خواب، کیفیت خواب و مکان خوابیدن تقریباً در جوامع مختلف متفاوت است و باعث تفاوت در خواب می شود و تظاهرات اختلالات خواب را نیز متفاوت نشان میدهد. با گسترش و فراگیر شدن استفاده از فضای مجازی، خواب نیز تحت تأثیر قرار گرفته و کیفیت خواب را به طور کلی متأثر کرده است.

سیاست های کلی جامعه، آداب و رسوم و فرهنگ حاکم بر جامعه در مورد نحوه استفاده از فضای مجازی و تأثیر آن بر خواب نیز قابل بررسی است. میزان نور مصنوعی نیز مؤلفه مهمی در خوابیدن می باشد. در جوامع روستایی و عشایری که امکانات کمتری از لحاظ الکترونیکی و روشنایی دارند، معمولاً زودتر می خوابند و زودتر نیز بیدار می شوند.

 جلوه دیگر تأثیر فرهنگ بر خواب، درکنار هم و یا به صورت تنهایی خوابیدن می باشد.

برای مثال در برخی فرهنگ ها، کودک در کنار والدین می خوابد و این نحوه خوابیدن خود می تواند باعث بروز برخی مشکلات مثل سندرم مرگ ناگهانی شود. این نوع خوابیدن بیشتر در فرهنگ های شرقی دیده می شود. در برخی جوامع نیز، بخصوص در جوامع فردگرای غربی، معمولاً کودک از همان اوایل کودکی، به صورت مستقل از والدین می خوابد و این رفتار برای آن فرهنگ کاملاً نرمال و البته کاراتر است.

در یک مطالعه با عنوان پیش بینی اختلالات خلقی و اضطرابی از طریق مشکلات خواب اوایل کودکی که توسط والن و همکاران (2016 ) انجام گرفت، این نتیجه حاصل شد که امتناع کودک از تنها خوابیدن، می تواند مشکلات اضطرابی در سالهای بعدی را پیش بینی کند.

این نتیجه گیری را می توان در چارچوب فرهنگ آمریکایی و اروپایی تبیین کرد و تعمیم آن به فرهنگ های دیگر، ازجمله فرهنگ شرقی (مثل ژاپن) و یا حتی فرهنگ ایرانی، خالی از اشکال نیست، چون در فرهنگ جمع گرای شرقی، در کنار هم خوابیدن والدین و فرزندان، رفتار مناسب و کاراتری است؛ بنابراین در چنین فرهنگی، افراد راحت در کنار هم و یا در جمع می خوابند اما در فرهنگ غربی، زمانی که فرد مجبور شود برای مدتی در کنار دیگران بخوابد، احساس ناامنی می کند و با مشکلات خواب مواجه می شود و این ممکن است در نهایت باعث بروز اختلالات خواب شود.

 در مجموع و با توجه به بررسی های انجام شده به نظر می رسد که فرهنگ می تواند در خواب و کیفیت آن اثرگذار باشد، نحوه خوابیدن، زمان و مکان خوابیدن و حتی محتوای رؤیا نیز می تواند تحت تأثیر فرهنگ قرار بگیرد، اما تاکنون مطالعه گسترده و جامعی که بتواند همه متغیرهای مداخله کننده دیگر را در نظر بگیرد، انجام نشده است.

منابع:

تبیین رابطه بین فرهنگ و آسیب شناسی روانی با تاکید بر اختلالات خواب - فریبا زرانی و دیگران - رویش روانشناسی - شماره 36 - خرداد 1398

بررسی انواع اختلالات خواب و روش های مقابله با آنها در سالمندان - منیر نوبهار و دکتر عباسعلی وفایی - مجله سالمندی ایران - شماره چهارم - تابستان 1386

بررسی ارتباط میان اختلالات خواب، افسردگی، وضعیت اجتماعی - اقتصادی و سطح تحصیلات - مریم غلامی - اصلاح و تربیت - شماره 80 - آذر 1387

  • منبع
  • حقوق نیوز

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید