آزمایش اعتیاد چیست؟
آزمایش اعتیاد با هدف پیدا کردن یک یا چند داروی غیرمجاز یا تجویز‌شده انجام می‌شود. مواد مخدر آزمایش‌شده در این آزمایش اغلب عبارت‌اند از:
- ماری جوانا
- اپیوئیدها
- آمفتامین‌ها (از جمله مت آمفتامین)
- کوکائین
- استروئیدها
- باربیتورات‌ها مانند فنوباربیتال و سکوباربیتال
- فن سیکلیدین (PCP).
انواع آزمایش اعتیاد
آزمایش اعتیاد بسته به نوع ماده یا مخدر مورد غربالگری و نوع نمونه‌ی مورد نیاز برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی، انواع مختلفی دارد. رایج ترین انواع آزمایش‌های مخدر عبارت‌اند از:
۱- آزمایش خون برای تشخیص اعتیاد
نمونه خون توسط پرسنل درمان با استفاده از یک سوزن کوچک جمع آوری می‌شود. خون از یک رگ (معمولاً در بازوی بیمار) گرفته می‌شود.
در حالی که آزمایش خون نسبت به آزمایش تنفس و آزمایش ادرار تهاجمی‌تر است، اما در تشخیص میزان غلظت الکل روش مؤثرتری است. برخی آزمایش‌های خون، سطح دقیق الکل را تا ۲۴ ساعت پس از مصرف نشان می‌دهند.
نتایج آزمایشگاهی حاصل از آزمایش خون دقیق‌تر از آزمایش ادرار است و نتایج گسترده‌تری از وجود مخدر را فراهم می‌کنند. محققان کشف کرده اند که PEth (فسفاتیدیل اتانول آمین یا نشانگر بیولوژیکی مستقیم الکل)، حتی در نمونه‌های کوچک خون هم قابل تشخیص است. آزمایش‌های خون می‌توانند متابولیت‌های مخدر در خون و میزان یا سطح واقعی مخدرها در خون را نشان دهند.
در آزمایش خون اعتیاد، خطر دستکاری یا جایگزینی نمونه توسط بیماران به مقدار زیادی کاهش می‌یابد، چیزی که ممکن است در آزمایش ادرار رخ دهد.
۲- آزمایش تنفس
افسران نیروی انتظامی اغلب از تکنیک آزمایش تنفس برای غربالگری مصرف الکل در رانندگان استفاده می‌کنند. افسران کنترل ترافیک از دم سنج استفاده می‌کنند، که بازدم و بخار آب را برای بررسی غلظت الکل در پلاسمای خون آزمایش می‌کند. این یک روش رایج است؛ زیرا جمع آوری نمونه در آزمایش تنفس الکل غیر تهاجمی است و برای آزمایش در کنار جاده مناسب است.
۳- آزمایش مو
نمونه مو شامل مقدار کمی مو است که از نزدیک پوست سر فرد با قیچی بریده شده است. اگر بیماران موی کافی روی سر خود نداشته باشند، می‌توان مو را از قسمت دیگری از بدن جمع آوری کرد.
متابولیت‌های مخدر وارد رگ‌های خونی در پوست سر می‌شوند. مو، مخدرها را فیلتر می‌کند و یک گزارش دائمی از مصرف مواد مخدر را حفظ می‌کند. این به این معناست که نتیجه‌ی آزمایش مو برای کسانی که چندین ماه قبل کوکائین، ماری جوانا یا سایر مواد مخدر را مصرف کرده‌اند، مثبت خواهد بود زیرا باقیمانده‌ی مواد مخدر در موی آنها باقی می‌ماند.
۴- آزمایش بزاق
نمونه بزاق با جمع آوری بزاق بیمار یا قرار دادن سواب بین لثه و گونه بیمار به مدت چندین دقیقه، به دست می‌آید.
آزمایش بزاق یکی دیگر از روش‌های کم تهاجمی آزمایش اعتیاد است. با این حال، بزاق تنها در تعیین مصرف مواد مخدر در مدت اخیر مفید است. به عنوان مثال، آزمایش بزاق برای ماری جوانا، تنها در صورتی می‌تواند نتایج دقیقی را ارائه دهد که فرد در ۴-۱۰ ساعت اخیر آن را مصرف کرده باشد.
۵- آزمایش عرق
نمونه عرق با قرار دادن یک پچ به مدت ۵ الی ۷ روز روی پوست جمع آوری می‌شود.
۶- آزمایش ادرار
آزمایش ادرار رایج‌ترین روش برای تشخیص مخدرهای غیرمجاز است. این تست غیرتهاجمی است. نمونه ادرار می‌تواند حاوی غلظت بالایی از مخدر مورد آزمایش و محصولات جانبی مخدر باشد. با این حال، نمونه ادرار نسبت به برخی روش‌های دیگر به میزان کمتری در تشخیص مواد مخدر و الکل مؤثر است. زیرا این مواد به مدت کوتاه‌تری در ادرار باقی می‌مانند.
به عبارت دیگر، کمتر احتمال دارد که آزمایش ادرار مصرف منظم مخدر را پس از یک دوره‌ی ۴۸ ساعته تشخیص دهد. یکی دیگر از اشکالات آزمایش ادرار، سهولت و امکان دستکاری نمونه هاست.
این آزمایش عوارضی برای فرد ندارد. اگر چه بیمارانی که از روش آزمایش خون استفاده کرده‌اند، ممکن است در محل سوزن احساس درد کنند و دچار کبودی موقت شوند. نمونه‌های مورد استفاده برای آزمایش اعتیاد در کمتر از ۵ دقیقه قابل جمع‌آوری هستند.
انواع آزمایش های ادرار برای تشخیص اعتیاد
دو نوع غربالگری ادرار برای تشخیص اعتیاد وجود دارد. اولین مورد ارزیابی ایمنی نامیده می‌شود که روشی مقرون به صرفه است و نتایج را نسبتاً سریع فراهم می‌کند. با این حال، این روش اشکالاتی دارد. به عنوان مثال، روی تمام اپیوئیدها قابل اجرا نیست. همچنین، گاهی اوقات نتایج مثبت کاذب ایجاد می‌کند.
جواب آزمایش اعتیاد در چه صورت کاذب است؟ نتیجه‌ی مثبت کاذب زمانی رخ می‌دهد که نتایج آزمایش اعتیاد مثبت می‌شود، در حالی که هیچ گونه استفاده ای از مخدر وجود نداشته است.
اگر نتیجه‌ی اولین آزمایش شما مثبت شد، آزمایشی به نام کروماتوگرافی گازی/طیف سنجی جرمی (GC/MS)، برای تأیید نتایج انجام می‌شود. این آزمایش از روش مشابهی با تست ارزیابی ایمنی، برای گرفتن نمونه ادرار استفاده می‌کند. GC/MS گران‌تر است و زمان بیشتری طول می‌کشد تا نتایج آن آماده شوند، اما به ندرت نتیجه‌ی مثبت کاذب ایجاد می‌کند.
هر دو نوع آزمایش می‌توانند نتیجه‌ی منفی کاذب ایجاد کنند. این حالت زمانی رخ می‌دهد که آزمایش، نتیجه‌ی منفی را گزارش می‌دهد، در صورتی که فرد از مواد مخدر استفاده کرده است. همچنین هر دو آزمایش نمی‌توانند مصرف مخدر در همان روز را مشخص کنند.
هدف از آزمایش اعتیاد
آزمایش اعتیاد برای تشخیص مصرف یا سوء مصرف اپیوئیدها انجام می‌شود. منظور از مصرف اپیوئیدها، استفاده از اپیوئیدهای غیرقانونی (مانند هروئین و فنتانیل تولید شده به روش غیرقانونی) است.
منظور از سوء مصرف اپیوئیدها، استفاده از اپیوئیدهای تجویز شده به شیوه ای متفاوت از توصیه‌ی پزشک است. آزمایش اعتیاد ممکن است برای اهداف مختلفی انجام شود که در ادامه آنها را با هم بررسی می‌کنیم:
۱. غربالگری پزشکی
آزمایش اعتیاد معمولاً در مراقبت‌های روان‌پزشکی، برنامه‌های درمانی مصرف مواد و به عنوان راهی برای نظارت بر مصرف اپیوئیدهای تجویزی استفاده می‌شود. غربالگری بیماران بستری شده برای بررسی مصرف اپیوئیدها (حتی در مواردی که فرد مشکوک به مصرف بیش از حد است) رایج نیست.
در صورت مشاهده علائم سوء مصرف مخدر، ممکن است پزشک تان آزمایش اعتیاد را تجویز کند. این علائم عبارت‌اند از:
- کند شدن سرعت گفتار یا لکنت زبان
- اتساع (گشاد شدن) یا کوچک شدن مردمک چشم
- دلهره داشتن
- وحشت
- پارانویا
- هذیان
- مشکل در تنفس
- حالت تهوع
- تغییر در فشارخون یا ریتم قلب.
۲. آزمایش اعتیاد برای استخدام
یک کارفرما ممکن است (قبل از استخدام، در حین اشتغال، یا بعد از آن)، انجام آزمایش اعتیاد را برای متقاضیان اشتغال ضروری بداند.
طبق قوانین، آزمایش اعتیاد برای محل کار، در مشاغل حساسی که با ایمنی سر و کار دارند (همچون صنعت حمل و نقل) ضروری است. آیا می‌دانید آزمایش عدم اعتیاد برای استخدام شامل چیست؟ در این آزمایش، اعتیاد به مواد مخدر و الکل تشخیص داده می‌شود.
۳. آزمایش نظامی
وزارت دفاع، انجام آزمایش اعتیاد را برای اعضای ارتش ضروری می‌داند. در این شرایط برای تشخیص اعتیاد، به صورت رندوم آزمایش ادرار انجام می‌شود. و در مواقع دیگر زمانی از این آزمایش استفاده می‌شود که مقام ارشد معتقد است یکی از اعضای ارتش از مواد مخدر استفاده می‌کند.
۴. آزمایش های ورزشی
ورزشکاران حرفه ای اغلب مجبورند آزمایش اعتیاد بدهند. برای مثال سازمان مبارزه با دوپینگ ایالات متحده، استفاده از بسیاری از اپیوئیدها را برای ورزشکاران شرکت کننده در مسابقات ممنوع کرده است.
۵. آزمایش های قانونی و جرم شناسی
ممکن است در طول تحقیقات یا یک پرونده قضایی، نیاز به انجام آزمایش اعتیاد باشد. به عنوان مثال، آزمایش اعتیاد ممکن است پس از تصادف وسیله‌ی نقلیه یا در مواردی که کودک‌آزاری وجود دارد، برای ارائه شواهد انجام می‌شود.
آزمایش اعتیاد به پزشکان این امکان را می‌دهد تا بر سوء مصرف اپیوئیدها در بیمارانی که برای تسکین دردشان اپیوئید تجویز شده، نظارت کنند. سوء مصرف اپیوئیدها شامل این موارد است:
- مصرف اپیوئیدهای تجویز شده برای شخص دیگر
- مصرف دوز بیشتر از مقدار تجویز شده
- استفاده از اپیوئید به نحوی متفاوت از آنچه پزشک توصیه می‌کند (همچون استنشاق یا تزریق دارو).
نظارت بر بیماران می‌تواند به پزشکان در پیشگیری یا درمان سوء مصرف اپیوئیدها (قبل از این که سوء مصرف به اعتیاد تبدیل شود) کمک کند.
۶. آزمایش عدم اعتیاد برای ازدواج
یکی از آزمایشات لازم قبل از ازدواج، آزمایش اعتیاد است. اگر بخواهید بدانید آزمایش اعتیاد ازدواج شامل چیست، باید بگویم که آزمایش عدم اعتیاد قبل از ازدواج، شامل تریاک و متادون می‌باشد. در این آزمایش وجود حشیش و ماری جوانا چک نمی‌شود.
متامفتامین در آزمایش اعتیاد قبل از ازدواج هم مورد بررسی قرار می‌گیرد. با کمک این کیت تست اعتیاد، آزمایش عدم اعتیاد شیشه و ۱۰ ماده مخدر دیگر انجام می‌شود. ناشتا بودن برای آزمایش عدم اعتیاد هیچ اجباری ندارد و اگر صبحانه خورده‌اید، باز هم می‌توان این آزمایش را انجام داد. فقط دقت کنید ۷۲ ساعت قبل از انجام تست، نباید مواد کافئین‌دار و کدئین دار مصرف کنید.
آزمایش اعتیاد چه مواردی را اندازه گیری می کند؟
آزمایش اعتیاد وجود اپیوئیدها یا متابولیت‌های مخدر را در یک نمونه آزمایش تشخیص می‌دهد. متابولیت‌های مخدر موادی هستند که هنگام پردازش و تجزیه‌ی یک اپیوئید توسط بدن ایجاد می‌شوند. اپیوئیدها شامل مواد طبیعی و مصنوعی هستند:
- اپیوئیدهای طبیعی از دانه‌های گیاه خشخاش گرفته می‌شوند. اپیوئیدهای طبیعی (همچون مورفین، کدئین، تریاک و هروئین) اپیات هم نامیده می‌شوند.
- اپیوئیدهای مصنوعی موادی هستند که کاملا ساختگی هستند. اپیوئیدهای مصنوعی شامل ترامادول و فنتانیل هستند.
- اپیوئیدهای نیمه مصنوعی، کمی طبیعی و کمی مصنوعی هستند. اپیوئیدهای نیمه مصنوعی شامل اکسی کدون، هیدروکدون، هیدرومورفون و اکسی مورفون هستند.
آزمایش‌های اعتیاد، تمام اپیوئیدها و متابولیت‌های آنها را تشخیص نمی‌دهند. انواع اپیوئیدهای یافت شده در آزمایش اعتیاد بسته به امکانات پزشکی، آزمایشگاه و منطقه‌ی جغرافیایی متفاوت هستند. یک پنل غربالگری معمول مواد مخدر، اغلب اپیوئیدهای طبیعی (همچون هروئین، مورفین و کدئین) را تشخیص می‌دهد.
آزمایش‌های غربالگری اعتیاد ممکن است اپیوئیدهای مصنوعی و نیمه مصنوعی پرکاربرد مانند ترامادول، متادون و فنتانیل را تشخیص ندهند. آزمایش این اپیوئیدها اغلب به یک پنل گسترده‌تر یا یک آزمایش اعتیاد هدفمند نیاز دارد. به عنوان مثال وزارت دفاع، از پنل مخدر گسترده ای استفاده می‌کند که شامل چندین مخدر نیمه‌مصنوعی هم هست.
مواد مخدر و الکل چه مدتی در سیستم بدن باقی می مانند؟
مدت زمانی که مواد مخدر و الکل بر بدن تأثیر می‌گذارند بسیار متفاوت است. به عنوان مثال، مقدار زیاد کوکائین ۱۵ الی ۳۰ دقیقه ماندگار است، اما آثار قابل تشخیص آن ممکن است مدت بیشتری در بدن باقی بمانند. مقدار زیاد LSD (لیزرژیک اسید دی اتیل آمید) ۶ الی ۱۲ ساعت ماندگار است. اثرات الکل می‌توانند متفاوت باشند. به عنوان مثال، متابولیسم الکل برای یک مرد بالغ حداکثر ۷ ساعت طول می‌کشد تا جایی که سیستم بدن او به غلظت الکل خون (BAC) صفر برگردد.
پس از مصرف، الکل تا ۲۴ ساعت در تنفس و خون و تا ۸۰ ساعت در ادرار قابل تشخیص است.
روش‌های آزمایش بسته به مدت زمان ماندگاری یک ماده پس از این که اثرات آن از بین رفتند، متفاوت خواهند بود. آثار برخی از مواد مخدر تنها چند روز باقی می‌ماند، در حالی که برخی دیگر ماه‌ها باقی می‌مانند.
برخی از عوامل تعیین کننده‌ی مدت زمان باقی ماندن یک دارو در بدن/ سیستم عبارت‌اند از:
- مقدار استفاده شده
- تعداد دفعات استفاده
- سطوح هیدراسیون
- وضعیت پزشکی
- سرعت سوخت و ساز
- فعالیت بدنی
- نوع مخدر.
آیا باید برای آزمایش اعتیاد ناشتا بود؟
ناشتا بودن برای آزمایش عدم اعتیاد هیچ اجباری ندارد و اگر صبحانه خورده‌اید، باز هم می‌توان این آزمایش را انجام داد. فقط دقت کنید ۷۲ ساعت قبل از انجام تست، نباید مواد کافئین‌دار و کدئین دار مصرف کنید.
دیدگاه