ازون فعالترین شکل اکسیژن در جهان است. "اوزون تراپی" از خواص اکسیژن استفاده میکند تا بافتها، مفاصل، رباطها و تاندونهای آسیبدیده، خود را بازسازی کنند. معمولاً این روش درمانی باعث بهبودی کامل و رهایی دائمی از درد میشود.
اوزون تراپی
اوزون تراپی یا ازن درمانی روشی نسبتا جدید در درمان است. اوزون تراپی یا ازن درمانی دارای خواص ضد التهابی، ضد درد و نیز اثرات ترمیمی می باشد. بنابراین اوزون تراپی در درمان دردهای ناشی از التهابات مفصلی و نیز دیسک های بین مهره ای، تنگی کانال نخاع، زخم های ناشی از دیابت و ... موثر می باشد.
در حقیقت اوزون تراپی پاسخی است به تلاشهای علم پزشکی به یافتن جایگزینی مناسب برای کورتون درمانی. سال هاست که بسیاری از بیماران مجبورند از کورتن جهت کاهش التهاب استفاده کنند که خصوصا در بیماران دیابتی و بیماران مسن روش های جایگزین از اهمیت زیادی برخوردار است.
اوزون تراپی مدت هاست در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد و چند سالی است که در کشور ما نیز در حال انجام است و در دفترچه تعرفه های خدمات پزشکی ثبت شده است.
اوزون شکل فعال اتم اکسیژن می باشد که در طبیعت در لایه های فوقانی جو زمین وجود داشته و برای کره زمین اثر حفاظتی دارد. اما امروزه بشر برای مقاصد گوناگون اوزون را تولید کرده و از آن استفاده می کند. هم استفاده های صنعتی و هم استفاده های پزشکی. از جمله استفاده های صنعتی می توان به سم زدایی و میکروب کشی و استریلیزاسیون (اوزون در غلظت های معین دارای خاصیت میکروب کشی و استریل کردن می باشد) اشاره کرد. در حیطه پزشکی نیز اوزون مدت هاست که وارد شده و از خواص منحصر به فرد آن در درمان بیماری های مختلف استفاده می شود.
روش انجام اوزون تراپی
پس از معاینه کامل بیمار و امضای آگاهانه رضایتنامه جهت تزریق اکسیژن/ ازون، گاز مخلوط اکسیژن و ازن تزریق خواهد شد. دست، پوست بیمار، سرنگ و سوزنها ضد عفونی و استریل خواهند شد. افزایش استفاده از تزریق اکسیژن/ اوزون در درمان بیماریهای التهابی و تحلیل برنده مفاصل، باعث شده تا دستورالعملهای دقیقی در خصوص چگالی گاز، دوز مواد مصرفی و تکنیکهای تزریق تعریف شود. برخی از متخصصین تمایل دارند تزریق را با ابزارهای خاص به صورت مستقیم در داخل مفصل انجام دهند. برخی دیگر تزریق را در بعضی از نقاط دردناک اطراف مفصل انجام میدهند.
دلیل این که بعضی از صدمات به طور کامل درمان میشوند و برخی دیگر درمان نمیشوند، به گردش جریان خون مربوط میشود. برای آن که یک ناحیه آسیب دیده از بدن التیام یابد و بتواند خود را بازسازی کند، سیستم گردش خون باید یک سری مواد برای آن ناحیه فراهم نماید، از جمله: ویتامینها، مواد معدنی و اکسیژن. از میان آنها اکسیژن مهمترین نقش را بازی میکند. سطوح پایین اکسیژن در محل موجب تجمع اسید لاکتیک میشود، این امر باعث ایجاد درد میشود.
اکسیژن درمانی از سه طریق ناحیه آسیب دیده را مورد هدف قرار میدهد:
اول، داروهای ضدالتهاب برای کاهش التهاب و تورم در ناحیه آسیب دیده تزریق میشوند. این امر منجر به افزایش گردش خون در ناحیه آسیب دیده میشود. در مرحله بعد، این ناحیه در معرض ویتامینها و مواد معدنی لازم برای درمان، قرار میگیرد. و در نهایت در اکسیژن درمانی، اکسیژن در قالب ازن تزریق میشود. نتیجه این فرایندها فراهم کرد محیطی است که مواد مورد نیاز برای بازسازی بافتها فراهم میشود. هم زمان با بهبودی ناحیه آسیب دیده، گردش خون دران منطقه پایدار میشود و درمان کامل میشود. پاسخ به درمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما اکثر افراد فقط به ۳ الی ۵ جلسه درمانی نیاز خواهند داشت.
اوزون تراپی برای دیسک کمر
یکی از کاربردهای اوزون تراپی استفاده در درمان کمر دردهای ناشی از بیرون زدگی دیسک بین مهره ای است.
اینکه آیا بیمار مورد مناسبی برای اوزون تراپی هست یا نه پس از بررسی بیمار یعنی معاینه فیزیکی و مدارک موجود مانند ام.آر.آی یا نوار عصب و عضله مشخص می شود. دقت کنید که همه بیمارانی که دچار بیرون زدگی دیسک کمر هستند مورد مناسبی برای اینکار به شمار نمی روند.
اوزون درمانی برای دیسک کمر را گاهی یک نوع جراحی بسته هم می نامند و در واقع درمان جراحی بسته دیسک کمر به روش های مختلفی انجام می شود که یکی از آنها اوزون درمانی کمر می باشد.
تزریق ازن جهت درمان دیسک کمر به سه شبوه انجام می شود. و بر اساس معتبرترین مقالات مروری دارای شواهد بالینی قوی در اثربخشی می باشد:
• داخل دیسک کمر و یا داخل فورامن خروجی دیسک (دارای evidence Ic) در اطاق عمل
• تزریق کنار دیسک کمر و پاراورتبرال ( دارای evidence Ib ) در کلنیک های طب فیزیکی و درد
• تزریق گاز ازن به صورت اپیدورال و یا کودال اپیدورال که هم در کلنیک و هم اطاق عمل قابل انجام می باشد. تزریق ازن در داخل دیسک همان درمان جراحی بسته دیسک کمر و یا جراحی دیسک کمر به روش غیر جراحی است.
کاربرد اوزون تراپی در آرتروز زانو
آرتروز زانو یکی از عوامل مهم ایجاد درد زانو در سنین میانسالی به بعد است. ماهیت آرتروز زانو یک بیماری تخریبی مفصل است. به این صورت که در ابتدا با از بین رفتن تدریجی غضروف مفصلی(غضروفی که روی سطح استخوانها را پوشانده است)باعث ایجاد دردهای فعالیتی و سپس دردهای التهابی و فعالیتی به صورت توام می شود.
در موارد بسیار شدید و پیشرفته که مفصل کاملا تخریب میشود و شکل مفصل کاملا از بین رفته و تمامی درمانهای غیر جراحی بی نتیجه مانده است،درمان جراحی تعویض مفصل زانو توصیه میشود ولی اگر به هر علتی بیمار مورد مناسبی برای جراحی تعویض مفصل زانو نباشد (مراحل اولیه بیماری،سن خیلی کم یا خیلی زیاد، وجود بیماریهای همراه که امکان تحمل عوارض جراحی وجود نداشته باشد و یا امتناع بیمار از عمل جراحی) درمان های غیر جراحی باید انجام بگیرد.
اوزون تراپی از جمله درمانهای بسیار موثر برای آرتروز زانو می باشد.
اوزون در مفصل سه کار مهم انجام میدهد:
اول با خاصیت ضد التهابی قوی باعث از بین رفتن التهاب مفصل خواهد شد اهمیت موضوع در این است که در پروسه بیماری ارتروز، مفصل پر از مواد التهابی می شود، این التهاب به نوبه خود باعث بدتر شدن سیر بیماری خواهد شد.
دوم اینکه اوزون با افزایش اکسیزن رسانی در مفصل باعث افزایش رگزایی در محل خواهد شد، این عوامل باعث ایجاد و تسریع پروسه ترمیم غضروف مفصلی می شود.
سوم اینکه اوزون با از بین بردن بعضی از مواد تخریبی که در پروسه آرتروز در مفصل فعال شده اند باعث توقف روند بیماری می شود.
به خاطر همین اوزون امروزه در دنیا از جمله درمان های بسیار موثر برای آرتروز زانو در نظر گرفته می شود.
کاربرد اوزون در درمان تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی از جمله بیماری هایی است که باعث ایجاد محدودیت و ناتوانی در راه رفتن و همچنین علایم حسی در بیماران می شود. بیماران معمولا ذکر می کنند که علایمی مانند سنگینی پاها هنگام راه رفتتن یا نشستن دارند، همچنین علایم حسی مانند گزگز و بیحسی، یخ شدن یا داغ شدن پاها و … ممکن است وجود داشته باشند. تزریق گاز اوزون در اطراف اعصابی که از ناحیه نخاع خارج می شود در فواصل زمانی معین با از بین بردن التهاب باعث بهبود نسبی علایم خواهد شد. این درمان برای مراحل اولیه بیماری یا افرادی که به هر دلیل کاندید جراحی نیستند توصیه می شود. البته باید دقت شود که بیماری های زیادی ممکن است به جز تنگی کانال نخاعی علایم بالا را ایجاد کند که قبل از شروع درمان باید تشخیص دقیق داده شود.
اوزون تراپی در ورزشکاران
ورزشکاران ممکن است به دفعات دچار آسیب های تاندونی یا عضلانی و مفصلی شوند. همچنین عوارضی چون گرفتگی های عضلانی نیز در این گروه شایع است. در مورد ورزشکاران اوزون درمانی به روند بازسازی و ترمیم آسیب ها کمک شایانی خواهد کرد. کریستیان رونالدو فوتبالیست معروف در سال ۲۰۱۶ برای درمان تاندونیت خود از اوزون تراپی کمک گرفت. البته گاهی اوقات از اوزون برای افزایش سطح انرژی و به اصطلاح دوپینگ در ورزشکاران استفاده می شود که موضوع این بحث نیست.
موارد استفاده اوزون تراپی
• برای درمان هر گونه درد
• اوزون درمانی کمر درد و گردن درد برای درد های شدید مفصل کمر و گردن
• آسیب دیدگی تاندون روتاتور کاف
• آرتروز زانو و لگن (درمان لگن دراین روش کمتر نتیجه بخش است )
• بیرون زدگی و فرسودگی دیسک کمر و گردن (برای درمان موارد شدید بیرون زدگی دیسک استفاده نمی شود)
• سندروم تونل کارپال
• درد عصب و رگ سیاتیک
• سینوزیت (شدید یا ملایم)
• اختلال آرنج تنیس بازان (تنیس البو)
• درد و اختلالات لگن
• عفونت های دندان
• بهبودی بعد از جراحی مفاصل
• شکستگی های غیر قابل درمان
• جراحات
• آسیب دیدگی های ورزشی
مزایا اوزون تراپی
اوزون تراپی کاربردهای درمانی گستردهای دارد و اثر خود را از طریق سازو کارهای گوناگون به جا میگذارد. اوزون درمانی معمولاً به دلیل ویژگیهای آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی، ضدپیری، ترمیم بافت و حمایت از سیستم ایمنی به کار برده میشود.
مزایای اوزون تراپی عبارت است از:
• اوزون تراپی از طریق افزایش آزادسازی فاکتورهای رشد از ترمیم بافت حمایت میکند.
• اوزون درمانی عاملهای از بین برنده رادیکال آزاد از قبیل گلوتاتیون پراکسیداز، کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز را افزایش میدهد.
• اوزون تراپی از سیستم ایمنی بدن حمایت و آن را تنظیم میکند.
• اوزون تراپی اکسیژنرسانی به سلولها را از طریق تحریک متابولیسم اکسیژن بهبود میدهد.
• اوزون درمانی تولید انرژی سلولی به صورت نوعی از ATP را افزایش میدهد.
• اوزون تراپی گردش خون را بهبود و ویسکوزیته خون را کاهش میدهد.
• اوزون درمانی انسجام غشای RBC را از طریق فعال کردن مسیر پنتوز حفظ میکند.
• اوزون درمانی التهاب مزمن را کاهش میدهد.
• اوزون تراپی سیستم محافظ عصبی را فعال میکند.
عوارض اوزوندرمانی
این فرایند چنانچه توسط پزشکان ماهر و مجرب انجام شود، بسیار ایمن خواهد بود. در چنین شرایطی، عوارض هر چند به ندرت بروز مییابند، عبارتاند از:
• آسیب ریشههای اعصاب
• عفونت دیسک یا به اصطلاح دیسکایتیس
• خونریزی رتینال (شبکیه)
تا به امروز، پس از انجام نزدیک به هزار نوکلئولیز با اوزون به هیچ کدام از عارضههای مهم ذکر شده در بالا برنخوردهایم.
عارضههای جزیی مانند درد زودگذر در محل تزریق اوزون شایع هستند.
بیماران ممکن است همان روز یا پس از یک روز بستری شدن مرخص شوند.
جلسات اوزون درمانی
برای اکثر افراد یک مرحله درمان کافی است کاهش علائم بیماری بوسیله این روش رضایت بخش است و بیمار به درمان مجدد نیازی ندارد بیماران برای تحریک بیشتر بافت برای بازسای و ترمیم مراحل دیگر اوزون تراپی را انجام میدهند هیچ محدودیتی برای تزریق این ماده وجود ندارد یک بیمار می تواند یک مرحله تزریق انجام دهید و بیمار دیگر ۴ مرحله درمان باید انجام دهد باید بعد از تزریق به بهبودی بیمار توجه شود. درصورتیکه به ۳یا ۴مرحله درمان نیاز دارید و بهبودی حاصل نشده است مواد دیگری باید قبل از انجام تزریق مورد توجه قرار گیرد.
دیدگاه