فواید روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان بر هیچ کس پوشیده نیست. روزه گرفتن نه تنها ضرری برای بدن ندارد بلکه فواید جسمی و روحی فراوانی برای روزه دار دارد.
روزه گرفتن
از نظر پزشکی و علمی فواید روزه برای سلامتی بدن به اثبات رسیده است. از جمله این فواید میتوان به کاهش فشار خون، سمزدایی، برطرف شدن بیماریهای التهابی، کاهش قند خون و تجزیه چربیها اشاره کرد.
بیشتر افراد روزه را به عنوان یک وظیفه دینی و شرعی انجام میدهند. اما فقط افراد کمی از فواید روزه برای سلامتی آگاه هستند. اگر روزهداران تمام نکات ایمنی و پزشکی روزه را رعایت کنند، روزه یک تمرین خوب برای حذف سموم بدن و کاهش قند و ذخایر چربی خون است.
20 مورد از فواید روزه گرفتن
1. کاهش وزن
روزه داری راه حل بینظیری برای کاهش وزن است، ولی به شرط آن که درست انجام شود. اگر این کار را درست انجام ندهید، به جای کاهش وزن، به اضافه وزن دچار خواهید شد. در طول روزه گرفتن، وقتی در خلال روز از خوردن غذاهای حاوی قند محروم هستید، بدن از ذخیرهی چربی به عنوان منبع انرژی استفاده خواهد کرد. چربی استفاده نشده به افزایش وزن منجر خواهد شد، اما در طول روزه گرفتن، چنین چربی استفاده نشدهای وجود ندارد، چون تمام ذخیرهی چربی به انرژی لازم روزانه تبدیل خواهد شد.
2. سم زدایی بدن
غذاهای فرآوری شده مانند نان، کیک و پیتزا حاوی افزودنی های بسیار زیادی هستند. این مواد افزودنی ممکن است به سموم در بدن تبدیل شود برخی از آن ها تولید محصولات نهایی پیشرفته گلیکاسیون را ترویج می کنند بیشتر این سموم در چربی ها ذخیره می شوند. چربی هنگام روزه داری سوزانده و سموم آزاد می شوند. کبد، کلیه ها و دیگر ارگان ها بدن در سم زدایی دخیل هستند.
3. بالا بردن هورمون رشد
هورمون رشد انسان برای ورزش کاران بسیار مفید است، زیرا زمان بهبود را سرعت میبخشد و به ساخت سریعتر ماهیچه کمک میکند.
کسانی که روزه گرفتن در برنامه ریزی دارند برای افزایش هورمون رشد آماده باشند. روزه گرفتن باعث میشود بدن شما به جای ماهیچه، چربی ذخیره شده را بسوزاند این به شما این امکان را میدهد که آنچه را که انجام میدهید را نگه دارید و حتی به شما کمک میکند آنها را بسازید.
4. استراحت دستگاه گوارش
در طول روزه داری اندام های گوارشی استراحت می کنند عملکرد طبیعی فیزیولوژیک، به ویژه به تولید ترشحات گوارشی ادامه دارد اما به میزانی کاهش می یابد این تمرین به حفظ تعادل مایعات در بدن کمک می کند. تجزیه غذا در نرخ های ثابت رخ می دهد انتشار انرژی نیز از الگوی تدریجی پیروی می کند. اما روزه گرفتن باعث توقف تولید اسیدهای چرب در معده نمی شود به همین دلیل است که به بیماران مبتلا به زخم معده توصیه می شود که با احتیاط روزه بگیرند.
5. افزایش توده عضلانی در ورزشکاران
امروزه، روزه گرفتن مثل یک برنامهی رژیمی جدید عمل میکند چون بسیاری از آدمها ثابت کردهاند که روزهداری در کنترل وزن و همچنین حفظ ماهیچه هایشان چقدر موثر است. به همین دلیل است که ورزشکاران روزه داری را به عنوان بخشی از راهحل افزایش تودهی عضلانی در برنامهی خود لحاظ میکنند. با وجود این، در انجام آن زیاده روی نکنید چون روش غلط روزهداری میتواند به گرسنگی کشیدن مفرط منجر شود که تودههای عضلانی را به خطر میاندازد و به کابوسی برای ورزشکاران تبدیل میشود.
6. تاثیر روزه بر اعتیاد
مواد مخدر مانند الکل، کوکائین، نیکوتین و کافئین نمونههایی هستند که با روزه گرفتن میتوان به طور چشمگیری مصرف آنها را کاهش داد. اکثر مردم با کمک روزه میتوانند سیگار یا نوشیدنیهای کافئیندار را ترک کنند.
7. بیماریهای قلبی و عروقی
اکثر موارد بیماری قلبی عروقی نیاز به مراقبت طولانی دارند. نام بردن تاثیرات مستقیم روزه بر سلامت قلب دشوار است. روزه به طور مستقیم بر قلب تاثیر نمیگذارد. بلکه از طریق کنترل فاکتورهای خطر قلبی باعث کاهش احتمال ابتلا به بیماری قلبی در یک فرد سالم میشود.
روزه گرفتن به طور منظم باعث کاهش کلسترول، فشار خون و قند خون میشود. همچنین روزه باعث کاهش میزان چربی در بدن میشود. با کاهش قند خون خطر ابتلا به دیابت و اضافه وزن که جز عوامل خطر برای بیماریهای قلبی است کاهش مییابد.
روزه فشارخون بالا را تعدیل میکند. یکی از روشهای غیر دارویی برای کاهش فشار خون، اصلاح رژیم غذایی و کاهش مصرف چربی است. روزه کمک میکند تا خطر ابتلا به گرفتگی عروق توسط ذرات چربی کاهش یابد.
8. کاهش کلسترول
توانایی بدن در کنترل کاهش وزن بر کاهش سطح کلسترول تاثیر خواهد گذاشت. دو نوع کلسترول وجود دارد؛ کلسترول بد (LDL) و کلسترول خوب (HDL). بعضی از مطالعات صورت گرفته حاکی از آن هستند که در طول روزه داری سطح کلسترول بد به طرز چشمگیری کاهش پیدا میکند، که این خوب است، در حالی که روزه گرفتن هیچ تاثیری بر سطح کلسترول خوب نمیگذارد.
9. برطرف کردن پاسخهای التهابی
از دیگر فواید روزه برای سلامتی میتوان به تاثیر آن بر سیستم ایمنی نام برد. برخی از مطالعات نشان میدهد که روزهداری بیماریهای التهابی و آلرژی را برطرف میکند. از نمونههای بیماریهای التهابی میتوان به ورم مفاصل، ورم مفاصل و آرتریت روماتوئید و بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس اشاره کرد.
10. کاهش قند خون
روزه گرفتن میزان تجزیه گلوکز را افزایش می دهد تا بدن بتواند انرژی بگیرد بنابراین تولید انسولین را کاهش می دهد و لوزالمعده استراحت می کند گلیکوژن برای تسهیل تجزیه گلوکز تولید می شود در نتیجه روزه، کاهش قند خون است که به ویژه برای بیماران دیابتی مفید است.
11. بهبود عملکرد مغز
مطالعات بسیاری نشان دادهاند که روزه گرفتن میتواند تولید پروتئین خاصی را که برای عملکرد مغز مفید است و با عنوان فاکتور نورونزایی مشتقشده از مغز یا BDNF شناخته میشود این نوع پروتئین سلولهای بنیادی مغز را تحریک میکند تا کارکردی بهینه داشته باشند. به همین دلیل است که در حین روزه گرفتن، به جای احساس کسالت و عدم تمرکز، هشیارتر خواهید بود، چون مغزتان به نحو بسیار بهتری عمل میکند.
12. تنظیم فشار خون بالا
روزه یکی از روش های غیر دارویی کاهش فشار خون است این بیماری به بیماران قلبی و کاهش خطر آترواسکلروزیس کمک می کند آترواسکلروزیس مسدود کردن رگ ها توسط ذرات چربی است. در طول روزه گرفتن گلوکز و بعد از آن، ذخیره های چربی برای تولید انرژی مورد استفاده قرار می گیرند نرخ متابولیک در طی روزه گرفتن کاهش می یابد هورمون هایی مانند آدرنالین و نورو آدرنالین نیز کاهش می یابد این باعث می شود سوخت ثابت و محدود باشد فایده این کار کاهش فشار خون است.
13. ترک عادات بد
رمضان زمان مناسبی برای ترک عادات بد است، چون باید کل روز را روزه بگیریم مانند سیگار کشیدن و غذاهای شیرین نباید در طی ماه رمضان خورده شود ترک عادت در زمانی که در یک گروه انجام میشود و یافتن آن در طی ماه رمضان بسیار آسانتر است توانایی روزه گرفتن برای کمک به ما برای کاهش عادات بد قابل توجه است. روزه گرفتن بهبود رژیم غذایی سالم را بهبود میبخشد.
14. ارتقا رژیم غذایی
یکی از مشکلات اصلی رژیم های مد نظر این است که وزن از دست رفته اغلب به سرعت و حتی با کمی اضافه وزن بیشتر برمی گردد این در مورد ماه رمضان نیست کاهش غذا در طول روزه باعث آب شدن تدریجی شکم می شود، به این معنی که فرد باید کم تر غذا بخورد تا احساس سیری کند همچنین مشاهده شده است که روزه داری میل به غذاهای فرآوری شده را کاهش می دهد بنابراین روزه اشتیاق برای خوردن غذاهای طبیعی، به خصوص آب و میوه ها را افزایش می دهد این راهی برای ترویج سبک زندگی سالم است.
15. کاهش خطر آلزایمر و پارکینسون
همان پروتئن مذکور در شمارهی ۸ قادر است خطر ابتلا به بیماریهای آلزایمر و پارکینسون را کاهش دهد. چون، این ناراحتیها وقتی رخ میدهند که سلولهای مغزیتان قادر نیستند به نحوه مطلوبی بازسازی شوند اما BNDF حمایت لازم را از تغییرات سلولهای مغزی به عمل خواهد آورد.
16. تاثیر فوق العاده برای پوست
آیا میخواهید پوست سالمتر و درخشانتری داشته باشید که هیچ اثری از جوش و چین و چروک روی آن نباشد؟ روزه داری را امتحان کنید و از تمام فایدههایی که برای پوست دارد بهرهمند شوید. در حین روزه گرفتن، بدنتان فرصت این را خواهد داشت که خودش را از مواد سمی پاکسازی کند و همزمان فرایند بازسازی سلولها را بهبود ببخشد در عین این که فرایند دژنراسیون سلولها را کندتر میکند.
17. افزایش مقاومت بدن به استرس
بسیاری از ما از استرس در یک نقطه یا طرف دیگر رنج می بریم دلایل مختلفی وجود دارند که استرس می تواند به آن ها مرتبط باشد. در بخش سلامت نمناک توضیح داده ایم که با روزه گرفتن در حال بهبود مقاومت بدن با استرس هستید استرس تا حدی ناشی از رادیکال های آزاد در بدن است (مولکول های ناپایدار که الکترون های واکنش پذیر را حمل می کنند) رادیکال های آزاد با مولکول های دیگری در بدن واکنش می دهند و پویایی سلول های ویژه ای را تغییر می دهند و باعث می شوند که بدن استرس بیشتری داشته باشد.
روزه گرفتن باعث می شود که سلول ها با گرفتن انرژی از منابع دیگر شروع به کار کنند تا اگر منبع غذایی معمولی دیگری در بدن داشته باشید. وقتی این اتفاق می افتد بدن به حالت بقا می رود و از سلول های خراب رها می شود و شروع به تعویض آن ها با افراد سالم تر می کند. در یک دوره بلند مدت، رادیکال های آزاد شکل می گیرند و سلول های شما قادر به مبارزه با رادیکال های آزاد هستند که در بدن شکل می گیرند. این باعث حفظ تعادل شیمیایی در سلول های شما و بدن خواهد شد در نتیجه باعث استرس کمتری می شود.
18. افزایش سرعت سوخت و ساز بدن
همان طور که در شمارهی ۱۶ ذکر شد وقتی معدهتان در طول ماه رمضان احیا میشود، این امر به سوخت و ساز بدنتان نیز سرایت پیدا میکند. هرچه بدنتان خستهتر باشد سوخت و سازتان کندتر خواهد بود. اما، وقتی به بدنتان کمی استراحت میدهید (روزه میگیرید) حتی برای مدتی کوتاه، به جای آن که به شما ضرری بزند، به تسریع فرایند سوخت و سازتان نیز کمک خواهد کرد.
19. بهبود عملکرد روده
دستگاه گوارش سالم بر عملکرد رودهها نیز تاثیر میگذارد. وقتی رودههایتان عملکردی بهینه داشته باشند و یبوست، ناراحتی معده یا چیزهای دیگری از این دست نداشته باشید فایدههای زیادی نصیبتان خواهد شد. اما، مصرف فیبر زیاد هنگام خوردن وعدهی سحری و افطاری همچنان به شدت توصیه میشود.
20. بهبود الگوی خوردن
با تمام کارهایی که باید روزانه انجام بدهید گاهی فراموش میکنید غذا بخورید و زمان خوردن، اشتهایتان را از دست میدهید در نتیجه کمتر میخورید یا بر عکس مانند گرسنهای که هفتهها غذا نخورده است رفتار خواهید کرد. این الگوهای خوردن چندان سالم نیستند. روزه داری به شما کمک میکند الگوهای خوردنتان را بهبود ببخشید چون باید بر اساس برنامه و مقررات قضا بخورید.
14 مورد از مضرات روزه داری در ماه رمضان
با وجود اینکه روزه دارای فوایدی می باشد، اما به دلیل اینکه در ساعات طولانی، شخص از خوردن و آشامیدن منع می گردد، ناخواسته بدن دچار یک سری مشکلات و عوارض می شود که در صورت بررسی نشدن مشکلات، صدمات جبران ناپذیری برای شخص بوجود می آید.
1. تغییر در خلق و خو
پژوهش های انجام شده بر روی خلق و خوی افراد در ماه رمضان نشان دادند بعضی افراد در این ماه دچار افزایش بی میلی و تحریک پذیری می شوند. نتایج شماری از پژوهش های کوچک نشان دادند در طول ماه رمضان عملکرد شناختی کمتر می شود. بخشی از این تغییرات خلق و خو به دلیل تغییر در برنامه شبانه روزی است. افراد عصر ها و شب ها فعال تر و دچار کم خوابی می شوند. همچنین محدود شدن مصرف تنباکو، کافئین و مایعات در این ماه سبب تغییراتی در افراد می شود.
2. سردرد
یکی دیگر از مشکلاتی که روزه داران ممکن است با آن مواجه شوند، سردرد است. سردرد در هنگام روزه داری به دلیل کم آب شدن بدن و یا کاهش گلوکز اتفاق می افتد. البته مواردی مانند کافئین و نیکوتین نیز تاثیرگذار هستند. افرادی دارای میگرن نیز هنگام روزه داری بیشتر در خطر حملات میگرنی قرار می گیرند. بنابراین باید قبل از روزه گرفتن حتما با پزشک خود مشورت کنند و در صورت دستور دکتر روزه نگیرند.
3. تصادف و موارد اورژانسی
در طول ماه رمضان برخی افراد دچار تغییرات خلق و خو و کاهش عملکرد شناختی می شوند که این موضوع سبب تصادفات جاده ای می شود. پژوهش ها نشان دادند آمار تصادف طی این ماه نسبت به ماه های گذشته (البته به غیر از تعطیلات عید) مقداری افزایش یافته است. بنابراین رانندگانی که در روزهای عادی، کاری چالش برانگیز دارند ممکن است در این ماه کارشان کمی سخت تر از قبل شود.
4. یبوست
یکی از مضرات روزه که به وفور در این ماه مشاهده می شود، یبوست می باشد. که علت مبتلا شدن به این بیماری، کم آبی در بدن و مصرف نکردن غذاهای آبکی و پروتئینی می باشد و حتی باعث بیماریهای دیگری مانند هموروئید و یا اجابت مزاج دردناک مدفوع نیز می شود.
5. سوء هاضمه
اگر جز افرادی هستید که مدام از غذاهای تند، چرب و سرخ کردنی استفاده می کنید، با روزه گرفتن و مصرف این غذاها و یا مصرف غذاهایی که دارای کلم و حبوبات و موادی که نفاخ هستند، دچار سوء هاضمه نیز می شوید. یادتان باشد با روزه گرفتن، بیشتر از آب معدنی و غذاهای کم چرب و آب پز استفاده نمایید.
6. کاهش قند خون
کاهش قند خون، به خاطر مصرف زیاد مواد قندی در سحر و گرسنه نگه داشتن بدن در طول روز بوجود می آید.
7. گرفتگی عضلات
در صورتی که از مواد غذایی مانند کلسیم، پتاسیم و منیزیم کمتر استفاده کرده باشید، دچار گرفتگی عضلات می شوید.
8. سنگ کلیه
افرادی که دارای کلیه های حساس هستند، باید در سحر و افطار مصرف مایعات خود را افزایش دهند تا دچار سنگ کلیه نشوند.
9. زخم معده و ورم معده
افرادی که دارای مشکلات گوارشی، خصوصا زخم و ورم معده هستند، نباید بدون مشورت با پزشک روزه بگیرند، چرا که گرفتن روزه باعث سوزش در معده و ترش کردن و ایجاد رفلاکس در معده می شود.
10. خانم های باردار
کاهش انرژی یا دریافت مایعات در خانم های باردار سبب اختلال در رشد جنین می شود. بنابراین روزه گرفتن برای خانم های باردار توصیه نمی شود.
11. آسیب گرما هنگام کار
برخی افراد که مشاغل فیزیکی سنگین دارند ممکن است در طول ماه رمضان دچار مشکلاتی نظیر از دست دادن شدید آب بدن شوند. در بررسی روی ۳۲ کارگر شرکت تولیدات شیمیایی مشخص شد این افراد تا پایان ماه رمضان حدود ۳٫۶ کیلو وزن کم کردند و دچار کاهش در بسیاری از پارامترهای بیوشیمیایی شدند.
12. دیابت
به دلیل رابطه بین روزه داری و هیپوگلیسمی (کم شدن قند در خون) افراد مبتلا به دیابت از آسیب پذیرترین گروه ها به حساب می آیند. با این حال پژوهش ها نشان دادند افراد دیابتی با تغذیه اصولی و توصیه ها پزشک می توانند روزه بگیرند و هم تاثیر مثبتی روی بهبود بیماری خود بگذارند. اما برخی از بیماران دیابتی به انسولین نیاز دارند و بدون اجازه پزشک نمی توانند روزه بگیرند. پزشک با دست کاری دوز داروهای مورد استفاده و تعیین وعده های غذایی کمک می کند بدون مشکل روزه بگیرید.
13. بیماران قلبی عروقی
برخی پژوهش ها ادعا می کنند روزه داری تاثیرات زیادی در کاهش ابتلا به بیماری های قلبی عروقی دارند. روزه داری در ماه رمضان سبب افزایش کلسترول خوب (HDL) و کاهش کلسترول بد ( LDL ) می شود. با این حال بهتر است قبل از هر کاری با پزشک خود مشورت کنید.
14. بیماران پیوند کلیه
نخوردن آب در طول روزه داری و کم آبی بدن فشار را روی قابلیت های کلیه افزایش می دهد. با این حال پژوهش های انجام گرفته بر روی افرادی با موفقیت پیوند نشان دادند روزه داری تاثیر منفی روی آنها می گذارد. توجه داشته باشید کسانی که پیوند کلیه انجام دادند باید حداقل یک سال پس از انجام عمل روزه بگیرند. برای اینکه کاملا مطمئن شوید حتما با پزشک خود مشورت و سپس اقدام به روزه گرفتن کنید همچنین تا جای ممکن از کم آب شدن شدید بدنتان جلوگیری کنید.
دیدگاه