قرص اورژانسی پیشگیری از بارداری یا قرص لوونورژسترول را اورژانسی بخورید

قرص اورژانسی پیشگیری از بارداری

احتمالا تا حالا اسم قرص لوونورژسترول یا قرص اورژانسی را شنیده‌اید. قرصی که بسیاری از زوجین را از بارداری ناخواسته نجات داده است. نکته‌های زیادی در مورد قرص لوونورژسترول وجود دارد.  اطلاع از این نکته ها باعث افزایش کارایی و موفقیت بیش‌تر این روش می‌شود.

به یاد داشته باشید که قرص لوونورژسترول فقط برای پیشگیری از بارداری اضطراری مورد استفاده قرار می‌گیرد. و برای پیشگیری منظم و دائمی از بارداری، لازم است از محصولات دیگری استفاده کنید. مانند کاندوم، دستگاه داخل رحمی (IUD)، انواع قرص‌های جلوگیری از بارداری و سایر روش‌ها.

قرص اورژانسی با اسم ژنریک لوونورژسترول می تواند در شرایطی که نزدیکی محافظت نشده وجود داشته یا روش های جلوگیری دیگر ناکارآمد بوده (برای مثال پاره شدن کاندوم حین نزدیکی) مورد استفاده قرار گیرد. باید توجه داشت که برای اثر بخشی بیشتر باید قرص اورژانسی هر چه سریعتر بعد از نزدیکی استفاده شود ولی این سوال همیشه مطرح است که قرص اورژانسی چند ساعت بعد از نزدیکی می تواند مصرف شود؟ اعتقاد بر این است که تا 72 ساعت بعد از نزدیکی محافظت نشده می توان از قرص اورژانسی استفاده کرد اما انجمن زنان و زایمان آمریکا این زمان را تا 5 روز (120 ساعت) بعد از نزدیکی نیز مشخص کرده است.

باید توجه داشت قرص اورژانسی هر چه سریع تر بعد از نزدیکی جنسی محافظت نشده مصرف شود اثربخشی بهتری را نشان می دهند. قرص اورژانسی سبب سقط جنین نمی شوند. به عبارتی عملکرد قرص اورژانسی ضد بارداری به گونه ای است که باید قبل از وقوع بارداری مصرف شود. 

زمان مصرف قرص اورژانسی پیشگیری از بارداری

قرص اورژانسی ضد بارداری که "قرص صبح روز بعد" نیز نامیده می‌شود، یک نوع قرص ضدبارداری است که تنها در زمانی که به طور ناگهانی یک رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید و یا فکر می‌کنید روش جلوگیری که از آن استفاده کرده‌اید جوابگو نخواهد بود (برای مثال کاندوم مورد استفاده دچار پارگی شده باشد) می‌باید مورد استفاده قرار بگیرد.

این روش پیشگیری از بارداری می‌بایست در حداقل دفعات ممکن در طول دوران باروری هر زن استفاده شود.

دلایل استفاده از قرص اورژانسی پیشگیری از بارداری

دلایل زیادی در مورد لزوم استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری وجود دارد. برخی از این دلایل عبارت است از:

- زمانی که از روش ضد بارداری استفاده شده اما روش مورد نظر به درستی عمل نکرده است، برای مثال کاندوم مورد استفاده در حین نزدیکی پاره شده است.
- اگر استفاده از قرص های ضد بارداری، رینگ ها، پچ ها یا تزریقات برای جلوگیری از بارداری به تاخیر افتاده باشد.
- اگر آی یو دی یا ایمپلنت جا به جا شده باشد.
- حملات یا تجاوز جنسی
- وقتی از روش موثری برای پیشگیری از بارداری استفاده نشده است.

به طور کلی توجه داشته باشید اگر پریود شما بیش از یک هفته به تاخیر افتاده باشد باید تست بارداری را انجام دهید.

عملکرد قرص‌های اورژانسی ضد بارداری

انواع مختلفی از قرص‌های اورژانسی جلوگیری از بارداری وجود دارد، اما تقریبا نحوه عملکرد همه آن‌ها یکی است.

اغلب آن‌ها شامل یک قرص حاوی ۱.۵ میلیگرم دارو می‌باشند که لوونورژسترول (ورژن مصنوعی از هورمون پروژسترون) نامیده می‌شود، این هورمون مانع تخمک گذاری تخمدان‌ها و لقاح اسپرم و تخمک می‌شود و همچنین ممکن است فضای رحم را به گونه‌ای تغییر دهد که حتی اگر تخمکی بارور هم شود قادر به لانه گزینی و کاشت در رحم نباشد.

بنابراین اگر شما به دوره تخمک گذاری خود نزدیک باشد یا تازه این دوره را گذرانده باشید، به طور قابل ملاحظه‌ای شانس تاثیرگذاری قرص پایین می‌آید.

در این قرص‌ها در مقایسه با قرص‌های کنترل بارداری منظم معمولا از دوز بالاتری از پروژسترون استفاده می‌شود.

شما نباید این قرص‌ها را جایگزین روش‌های پیشگیری از بارداری منظم کنید و لازم است پس از استفاده از آنان روش کنترل منظم بارداری خود را ادامه دهید.

همچنین اگر باردار باشید این قرص‌ها نمی‌توانند به بارداری شما خاتمه دهند.

عوارض قرص اورژانسی ضد بارداری قرص لوونورژسترول

برخی از خانم‌ها بعد از مصرف قرص اورژانسی، عوارض خفیف و موقتی را تجربه می‌کنند. عوارض جانبی قرص لوونورژسترول که معمولاً فقط چند روز ادامه می‌یابد ممکن است شامل این موارد باشد:

- حالت تهوع یا استفراغ.
- سرگیجه.
- خستگی.
- سردرد.
- حساس شدن پستان‌ها.
- قاعدگی نامنظم.
- خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یا خونریزی شدید در قاعدگی.
- درد لگن.
- درد شکم.
- گرفتگی عضلات.
- و تغییرات خلق و خو.

عوارض جانبی نادر

اگرچه ایجاد علائم واکنش آلرژیک نادر است اما ممکن است در برخی افراد ایجاد شود،‌ شامل:

- کهیر.
- خارش
- تنگی نفس
- ورم صورت، تورم لب، تورم زبان یا تورم گلو.

در صورت مصرف بیش از حد قرص لوونورژسترول و مشاهده‌ی عوارض جانبی شدید، به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.

زمان بندی و نحوه مصرف قرص‌های اورژانسی جلوگیری از بارداری

احتمال تاثیرگذاری قرص‌های اورژانسی ضد بارداری بین ۸۴ تا ۸۹ درصد است. آنچه که در اینجا اهمیت دارد زمان بندی درست در مورد نحوه مصرف قرص‌های اورژانسی جلوگیری از بارداری است.
در واقع این قرص‌ها زمانی بیشترین اثر را دارند که در عرض ۲۴ ساعت پس از رابطه جنسی مصرف شوند، اما تا سه روز بعد از داشتن رابطه نیز می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
این که تاثیرگذار باشد یا نه به دو عامل زیر بستگی دارد:

- مقدار زمانی که از رابطه جنسی شما می‌گذرد. به عبارت دیگر، پس از رابطه جنسی، هرچه زودتر قرص را مصرف کنید، بیشتر احتمال دارد که از بارداری خود جلوگیری کنید.

- اینکه در زمان رابطه جنسی در کدام نقطه از سیکل ماهانه خود باشید.

- هر چه نزدیکتر به زمان تخمک گذاری باشد، تاثیر قرص کمتر خواهد بود.

- شما می‌توانید قرص را در هر زمانی از روز مصرف کنید. هر چه زودتر بهتر.

- در حقیقت، بهتر است یک بسته از این قرص‌ها را در دسترس داشته باشید تا بتوانید در صورت نیاز به سرعت از آن استفاده کنید، و وقت خود را با رفتن به فروشگاه و داروخانه تلف نکنید.

- برای اطمینان از تاثیرگذاری دارو، آن را در دمای اتاق نگهداری کنید و اگر تا قبل از پایان تاریخ انقضا آن از آن استفاده نکردید، آن را با یک بسته جدید جایگزین کنید.

تداخلات دارویی با قرص لوونورژسترول یا قرص اورژانسی

تداخلات دارویی ممکن است نحوه‌ی عملکرد داروها را تغییر دهد. یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. داروها یا فرآورده‌های گیاهی که تجزیه‌ی پروژستین‌ها را افزایش می‌دهند، ممکن است غلظت پلاسمایی پروژستین‌ها و اثر قرص‌های حاوی پروژستین مثل لوونورژسترول را کاهش دهند. این اثر می‌تواند منجر به بارداری شود.

برخی از داروها یا محصولات گیاهی که ممکن است اثر قرص‌های پروژستین را کاهش دهند شامل این موارد هستند:

- داروهای ضد تشنج (باربیتورات‌ها، کاربامازپین، فلبامات، فنی توئین، توپیرامات).
- داروهایی که در درمان HIV استفاده می‌شوند.
- ریفامپین
- آمفتامین
- گریزوفولوین
- ایبوپروفن
- آموکسی سیلین
- آزیترومایسین
- کافئین
- سیتالوپرام
- لوراتادین
- دولوکستین
- داکسی سایکلین
- ونلافاکسین
- لاموتریژین
- استامینوفن
- فلوکستین
- دیازپام
- آلبوترول
- و ستیریزین.

نکاتی در مورد قرص لوونورژسترول یا قرص اورژانسی که باید بدانید!

1- قرص لوونورژسترول خوراکی، گزینه‌ی موثری برای پیشگیری اضطراری از بارداری در زنانی استفاده می‌شود که رابطه‌ی جنسی محافظت نشده داشته‌اند. یا روش جلوگیری از بارداری در آن‌ها با شکست مواجه شده است. اما این روش به اندازه‌ی سایر روش‌های پیشگیری از بارداری موثر نیست. و برای استفاده‌ی روتین توصیه نمی‌شود.

2- قبل از استفاده از لوونورژسترول، مطمئن شوید که باردار نیستید.

3- تصور می‌شود که لوونورژسترول پس از مصرف وارد شیر مادر می‌شود. لذا در مادران شیرده باید با احتیاط استفاده شود.

4- اگر به قرص لوونورژسترل یا هر یک از ترکیبات موجود در آن حساسیت دارید، بهتر است از آن استفاده نکنید؛ یا قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنید.

5- طبق تحقیقات انجام شده، قرص لوونورژسترول ممکن است در زنان دارای اضافه وزن، به درستی عمل نکند.

6- استفاده از قرص اورژانسی، ممکن است دوره‌ی قاعدگی شما را تا یک هفته به تاخیر بیندازد.

7- اگر طی ۳ تا ۴ هفته از مصرف قرص اورژانسی پریود نشدید، لازم است آزمایش بارداری بدهید.

8- اگر وقوع خونریزی قاعدگی بیش از یک هفته و حداکثر ۲ هفته پس از مصرف قرص اورژانسی طول بکشد، لازم است تست بارداری بدهید.

9- اگر طی ۳ تا ۵ هفته پس از مصرف قرص دچار درد شکمی شدید، به پزشک مراجعه کنید. این موارد می‌تواند نشانگر سقط جنین یا حاملگی خارج رحمی باشد.

10- مصرف دوزهای اضافی قرص ضد بارداری اضطراری، میزان تاثیر قرص را افزایش نمی‌دهد.

11- در مورد تاثیرات کلیوی و کبدی قرص لوونورژسترول تحقیقاتی انجام نشده است، به همین دلیل اطلاعاتی در دسترس نمی‌باشد.

12- این محصول برای استفاده در سنین قبل از قاعدگی (قبل از ۱۷ سال) در نظر گرفته نشده است. و داده‌های دارویی برای این جمعیت در دسترس نیست.

13- هیچ مدرکی مبنی بر افزایش خطر سرطان با مصرف کوتاه مدت پروژستین‌ها وجود ندارد.

14- قرص لوونورژسترل باید در دمای اتاق بین ۱۵ تا ۳۰ درجه‌ی سانتیگراد (۵۹ تا ۸۶ درجه‌ی فارنهایت) و دور از گرما و رطوبت و به دور از دسترس کودکان نگهداری شود.