تأثیر الکل بر کبد و افزایش خطر ابتلا به هپاتیت الکلی

تاثیر الکل بر کبد

تأثیر الکل بر کبد جزو موضوعاتی است که پژوهش‌های بسیاری در زمینه پزشکی انجام شده است. الکل می‌تواند تأثیرات مهمی بر سلامت کبد داشته باشد و مصرف مستمر و بیش از حد الکل می‌تواند به طولانی مدت باعث آسیب به کبد شود.

نوشيدن بيش از حد الکل بار زيادی را به کبد تحميل می نمايد، زيرا الکل پس از ورود به خون بايد از طريق کبد پاکسازی شود. هر چه ميزان نوشيدن الکل بيشتر باشد، ممکن است آسيب بيشتری به کبد وارد گردد. اين آسيب ها شامل ايجاد کبد چرب، هپاتيت (يرقان) الکلی، تغيير بافت کبد به صورت فيبروز و سيروز کبدی (مرگ سلول های کبدی و کوچک شدن کبد) می باشند.

برخی از تأثیرات الکل بر کبد عبارتند از:

• سیروز
• التهاب لوزالمعده
• سرطان
• فشار خون بالا
• اختلالات روانی
• سوءمصرف یا وابستگی به الکل

در زنان باردار، الکل می‌تواند سبب آسیب دیدن جنین شود و خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را افزایش دهد. بی‌پروایی در مصرف الکل همچنین می‌تواند خطر اتفاقات و سوانح ناگوار در زندگی روزمره را در پی داشته باشد.

هپاتیت الکلی

هپاتیت الکلی التهاب کبد ناشی از مصرف الکل است. هپاتیت الکلی به احتمال زیاد در افرادی که سال هاست الکل زیادی مصرف کرده اند، رخ می دهد. با این حال، رابطه بین مصرف الکل و هپاتیت الکلی پیچیده است. اگر به هپاتیت الکلی مبتلا شده اید، باید مصرف الکل را قطع کنید. افرادی که به مصرف مشروبات الکلی ادامه می دهند، با خطر آسیب جدی کبدی و مرگ مواجه هستند. هپاتیت الکلی یک بیماری جدی و اغلب کشنده است.

علائم هپاتیت الکلی

علائم هپاتیت الکلی بسته به میزان آسیب به کبد متفاوت است. گاهی در فرم خفیف، علامتی ندارد.

• زردی سفیده چشم و پوست (شایع ترین علامت)
• تغییر در اشتها
• خشکی دهان
• کاهش وزن
• تهوع و استفراغ
•  درد یا تورم در شکم
•  تب
•  تغییر در وضعیت روحی شما، از جمله سردرگمی
• خستگی
• خون ریزی آسان یا کبودی پوست
• سوء تغذیه در این افراد رایج است.
• الکل، اشتها را سرکوب کرده و فرد با مصرف بیشتر الکل، می خواهد کالری خود را دریافت کند.
• تجمع مایع در شکم (آسیت)
• نارسایی کلیه
• نارسایی کبد

عوامل موثر در بروز هپاتیت الکلی

- روند بدن برای تجزیه الکل باعث تشکیل مواد شیمیایی بسیار سمی می شود.

- مواد شیمیایی التهاب را از بین برده و سلول های کبدی را از نابود می کنند.

- با گذشت زمان، بافت سالم کبد زخم می شود و باعث اختلال در عملکرد کبد می گردد.

- تشکیل جای زخم برگشت ناپذیر که به آن سیروز کبدی گفته می شود آخرین مرحله از بیماری کبد الکلی است.

- انواع دیگر هپاتیت اگر به هپاتیت C مبتلا هستید با مصرف الکل خطر ابتلا به سیروز کبدی در شما افزایش می یابد. هر چه مصرف الکل شما بیشتر باشد احتمال بروز سیروز کبدی بیشتر خواهد بود.

- سوء تغذیه بسیاری از افرادی که به مصرف بالایی دارند، دچار سوء تغذیه می شوند. الکل و محصولات جانبی آن از جذب مناسب مواد مغذی بدن جلوگیری می کنند. کمبود مواد مغذی باعث آسیب سلول های کبدی می شوند.

عوامل خطر هپاتیت الکلی

• میزان الکل مصرف شده: (مهمترین عامل خطر). اینکه چه میزان الکل باعث ایجاد هپاتیت الکلی می شود، مشخص نیست.
• جنسیت: به نظر می رسد شیوع هپاتیت الکلی در زنان نسبت به مردان بیشتر می باشد. علت این تفاوت در نحوه تاثیر الکل در زنان و مردان است.
• چاقی: در افرادی که اضافه وزن دارند، مصرف مشروبات الکلی ممکن است احتمال ابتلا به هپاتیت الکلی و پیشرفت آن به وضعیت سیروزی را افزایش دهد.
• عوامل ژنتیکی: مطالعات نشان می دهد که احتمال دارد یک عامل ژنتیکی در بیماری کبد ناشی از الکل وجود داشته باشد.
• زیاده روی در مصرف الکل: مصرف پنج یا بیشتر دوز طی دو ساعت برای آقایان و چهار یا بیشتر برای خانم ها ممکن است خطر ابتلا به هپاتیت الکلی را افزایش دهد.

عوارض هپاتیت الکلی

عوارض هپاتیت الکلی، که ناشی از آسیب شدید کبدی است، مربوط به بافت همبند است. بافت همبند می تواند باعث کاهش جریان خون از طریق کبد شود و فشار را در رگ های خونی اصلی افزایش داده و باعث ایجاد سموم شوند. عوارض شامل موارد زیر است:

رگ های بزرگ شده (واریس) در کبد و معده و روده

در برخی موارد خون  از طریق رگ های اصلی نمی تواند جریان یابد و ممکن است به رگ های خونی دیگر در معده و مری باز گردد. این رگ های خونی دیواره های نازکی دارند و در صورت پرشدن از خون شاید خون ریزی کنند. خون ریزی شدید در معده یا مری فوقانی خطرناک است و به مراقبت های پزشکی فوری نیاز دارد.

آسیت

مایعاتی که در شکم جمع می شوند ممکن است عفونی شده و به درمان با آنتی بیوتیک نیاز داشته باشند. آسیت خطرناک نیست اما معمولاً نشانه ابتلا به هپاتیت الکلی پیشرفته یا سیروز است.

گیجی، خواب آلودگی و لکنت زبان (انسفالوپاتی کبدی)

کبد آسیب دیده در دفع سموم از بدن مشکل دارد. تجمع سموم در بدن می تواند به مغز آسیب برساند. انسفالوپاتی شدید کبدی می تواند منجر به کما شود.

نارسایی کلیه

کبد آسیب دیده می تواند بر جریان خون به کلیه ها اثر بگذارد و در نتیجه باعث آسیب به کلیه ها شود.

سیروز

سیروز کبد می تواند منجر به نارسایی کبد شود.

تشخیص هپاتیت الکلی

پزشک برای تشخیص بهتر معاینه فیزیکی را انجام داده و در مورد مصرف الکل فعلی و گذشته شما سؤال می پرسد. مهم است که در مورد عادات مصرف الکل خود صادق باشید. پزشک ممکن است با اعضای دیگر خانواده شما در مورد مصرف الکل تان سوالاتی بپرسد.

برای آزمایش و تشخیص بیماری کبد، پزشک ممکن است روش های زیر را توصیه کند:

- آزمایش عملکرد کبد
- آزمایش خون
- سونوگرافی ،اسکن CT یا MRI از کبد
- بیوپسی کبد

آزمایش خون برای تعیین هپاتیت الکلی شامل موارد زیر است:

- آزمایش عملکرد کبد
- شمارش سلول های خون
- اندازه گیری زمان خون ریزی
- آزمایش الکترولیت ها
- آزمایشات برای سایر مواد شیمیایی موجود در بدن

آزمایش عملکرد کبد، آزمایش خونی است که برای کمک به تشخیص و نظارت بر بیماری یا آسیب های کبدی انجام می شود. آزمایش های عملکرد کبد میزان آنزیم ها و پروتئین های خاصی را در خون شما اندازه گیری می کنند.

پزشک ممکن است در صورت لزوم برای تأیید تشخیص هپاتیت الکلی، بیوپسی کبد را سفارش دهد. بیوپسی کبد یک روش آسیب زننده است. پزشک از نمونه بافتی کبد شما نمونه برداری می کند. بیوپسی کبد شدت و نوع بیماری کبد را نشان می دهد.

درمان هپاتیت الکلی

درمان هپاتیت الکلی شامل ترک مصرف و روش های درمانی برای کاهش علائم آسیب کبدی می باشد.

ترک مصرف الکل

اگر به هپاتیت الکلی مبتلا شده اید، باید مصرف الکل را متوقف کنید و هرگز دوباره الکل ننوشید. این تنها راه برای برگشت مجدد آسیب های کبدی یا جلوگیری از بدتر شدن بیماری شما است. افرادی که مصرف را متوقف نمی کنند بطور جدی سلامت خودشان را به خطر می اندازند.

اگر به الکل وابسته هستید و می خواهید ترک کنید، پزشک می تواند برنامه درمانی متناسب با نیاز شما پیشنهاد کند. قطع مصرف ناگهانی الکل ممکن است خطرناک باشد.

پزشکان ممکن است برنامه هایی برای ترک الکل را برای افرادی که قطع الکل مشکل دارند توصیه کنند. بسته به شدت وابستگی، برنامه ها هم در بیمارستان و هم در خارج از بیمارستان در دسترس هستند.

این برنامه ها به افراد کمک می کند تا مصرف الکل را کاهش داده و در نهایت متوقف کنند.

درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

- داروها
- مشاوره
- درمان سوء تغذیه
- گروه های پشتیبانی
- برنامه درمان سرپایی

پزشک ممکن است رژیم غذایی خاصی را برای اصلاح مشکلات تغذیه ای شما توصیه کند. و حتی شما به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد که می تواند راه هایی برای افزایش مصرف ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز پیشنهاد کند.

داروهایی برای کاهش التهاب کبد

اگر هپاتیت الکلی شدید دارید، پزشک ممکن است دارو های برای کاهش التهاب کبدی شما توصیه کند:

- کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها، باعث فواید کوتاه مدت در افراد مبتلا به هپاتیت شدید الکلی می شود. با این حال، مصرف کورتیکواستروئیدها عوارض جانبی جدی دارند و به طور کلی در صورت عدم نارسایی کلیه، خون ریزی دستگاه گوارش یا عفونت تجویز نمی شوند.

پیوند کبد

برای بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت الکلی شدید، خطر مرگ آن ها بدون پیوند  کبد، بسیار زیاد است.تحقیقات اخیر نشان می دهد که بیماران مبتلا به هپاتیت شدید الکلی شانس زیادی برای زنده ماندن پس از پیوند کبدی دارند.

پیشگیری هپاتیت الکلی

برای کاهش خطر ابتلا به این عارضه بهتر است راهکارهای زیر را رعایت کنید:

تنها راه مطمئن برای پیشگیری از هپاتیت الکلی، اجتناب از مصرف الکل و ترک آن است. شما همچنین می توانید با حفظ وزن سالم و محافظت از هپاتیت B و هپاتیت C  از ابتلا به هپاتیت الکلی پیشگیری کنید. آن ها با به اشتراک گذاشتن سوزن و وسایل تزریق مواد مخدر یا از طریق مایعات بدن و داشتن رابطه جنسی محافظت نشده منتقل می شوند. در حال حاضر، واکسن ها فقط برای هپاتیت B در دسترس هستند، اما برای هپاتیت C نیز وجود ندارد.

هپاتیت C یک بیماری عفونی کبد است که توسط ویروس ایجاد می شود و بدون درمان، می تواند به سیروز کبدی منجر شود. اگر به هپاتیت C مبتلا هستید و الکل می نوشید، احتمال ابتلا به سیروز کبدی در شما به مراتب بیشتر است.

قبل از مصرف کردن داروها، واکنش احتمالی آن با الکل را بررسی کنید. از پزشک بپرسید که آیا مصرف الکل همزمان با مصرف داروها بی خطر است. برچسب های هشدار دهنده در مورد داروهای بدون نسخه را بخوانید. در هنگام مصرف داروهایی که عوارض تداخل با الکل را هشدار می دهند به خصوص داروهای مسکن مانند استامینوفن، از مصرف الکل خودداری کنید .