آنفولانزای کتو عین واقعیت است. کاهش میزان مصرف کربوهیدرات و رفتن به فاز کتو دارای عوارض بسیاری چون سردرد، خستگی، درد ماهیچه ها، حالت تهوع و اسهال است. این عوارض، نتیجه ی تغییر فاز بدن از فاز کربوهیدرات سوزی به چربی سوزی برای تولید انرژی است.
رژیم کتویی یا کتوژنیک
رژیم کتویی یا کتوژنیک به رژیم غذایی گفته می‌شود که در آن میزان مصرفی کربوهیدرات کاهش بسیار زیادی یافته و مقدار چربی دریافتی افزایش می‌یابد. طبق تحقیقات و مطالعات انجام شده این گونه رژیم غذایی میتواند فواید و خواص بسیاری بر سلامتی و کاهش وزن افراد داشته باشد. بهبود بسیاری از بیماری‌ها از قبیل انواع سرطان‌ها، دیابت، مشکلات عصبی و آلزایمر از فواید این نوع رژیم محسوب می‌شوند. ولی هر نوع تغییر سبک غذایی در افراد باید حتماً زیر نظر پزشک متخصص انجام پذیرد چراکه ممکن است عوارضی نیز داشته باشد. آنفولانزای کتویی یا بیماری کتوزیس یکی از عوارض رژیم کتوژنیک است
آنفولانزای کتویی
آنفولانزای کتویی وضعیتی است که ممکن است در مراحل اولیه کتوز تغذیه ای رخ دهد و این وضعیت آنفولانزای واقعی نیست، در رژیم کتوژنیک به میزان چشمگیری میزان کربوهیدرات های مصرفی کاهش می‌یابد لذا دلیل آن قرار گرفتن در حالت کتوز تغذیه ای می باشد و علایم شبه آنفولانزا (flu-like) که بعضی از افراد هنگام شروع رژیم کتوژنیک تجربه می کنند ناشی از واکنش بدن به محدودیت کربوهیدرات است.
انعطاف پذیری متابولیک اصطلاحی است که به چگونگی سازگاری فرد با بدن خود بعد از استفاده از یک منبع سوخت جایگزین ، مانند سوئیچ از کربوهیدرات ت به چربی ها که با رژیم کتوژنیک مرتبط است ، اشاره دارد. مقاومت مردم در برابر این تغییر معمولاً طول و شدت علائم وی را هنگام شروع رژیم کم کربوهیدرات مشخص می کند.
کسانی که انعطاف پذیری متابولیکی کمی دارند و یا ندارند ، تقریباً همیشه عوارض جانبی رژیم غذایی کتوژنیک را تجربه می کنند ، زیرا بدن آنها با این تغییر تنظیم می شود. اگرچه هیچ نشانه مشخصی برای انعطاف پذیری یا عدم انعطاف پذیری در رابطه با این فرآیند وجود ندارد ، اما اعتقاد بر این است که ژنتیک ممکن است نقشی داشته باشد.
علت آنفولانزای کتویی
هنگامی که کربوهیدرات ها محدود می شوند بدن از سه تغییر اساسی متابولیک عبور می کند. این تغییرات همان چیزی است که منجر به علائم شایع آنفلوآنزا می شود.
دفع سدیم و آب
هنگامی که شروع به محدود کردن کربوهیدرات ها از رژیم غذایی می کنید سطح انسولین بدن بسیار کم می شود بدن سوختش را از قندها به چربی تغییر می دهد که این فرایند keto-adaption نام دارد و به دنبال آن عملکرد کلیه ها برای دفع سریع سدیم به همراه آب اضافی در بدن تغییر می‌کند. این مسئله در مورد گلیکوژن نیز صادق است سطح آب و گلیکوژن مستقیماً به هم در ارتباط هستند ، زیرا تقریباً سه گرم آب برای ذخیره یک گرم گلیکوژن لازم است. ترکیبی از سطح انسولین پایین و از بین رفتن ذخیره گلیکوژن باعث می شود که مقدار کافی سدیم و آب از بین برود و در طول دفع سدیم اضافی و آب از بدن بسیاری از افراد کاهش وزن سریع تجربه می کنند در حالی که ممکن است تجربه این کاهش وزن در روزهای اول هیجان انگیز باشد بدانید که این کاهش وزن در اثر از دست دادن چربی نیست بلکه به دلیل از دست دادن آب است. این فرایند منجر به مشکلات گوارشی ، سردرد ، گرفتگی عضلات ، حالت تهوع و سرگیجه می شود که همان علایم آنفلوانزای کتویی است. به این علت است که در افراد عادی توصیه می شود روزانه 8 لیوان آب مصرف کنند ولی در افرادی که در رژیم کتو ژنیک هستند بیشتر از این مقدار توصیه می شود.
کاهش سطح هورمون T3
تحقیقات نشان داده است که عملکرد تیروئید بیشتر به مقدار کربوهیدرات بستگی دارد تا کالری دریافتی ، لذا کربوهیدرات یک عامل نظارتی در تولید هورمون T3 است. هورمون T3 قدرتمندترین هورمون تیروئید است که توسط بدن انسان ساخته می‌شود ولی هورمون T4 به مقدار بیشتری در بدن تولید می شود. اثر بیولوژیکی هورمون T3 پنج برابر بیشتر از هورمون T4 است. اگر مقدار کربوهیدرات های دریافتی به صفر برسد منجر به کاهش ۴۷ درصدی هورمون T3 می شود لذا هنگامی که نسبت سطح T4 به T3 به طور غیر طبیعی بالا باشد ، اثر بخشی سطح T3 را معکوس می کند ، که می تواند به ضعف جسمی منجر شود. این آثار پایدار نیست و و در اوایل رژیم کتوزنیک رخ می دهد.
افزایش سطح کورتیزول
هنگامی که رژیم کم کربوهیدرات شروع می شود، یک واکنش "گرسنگی" در بدن ایجاد می کند. این امر منجر به احساس نیاز به افزایش سطح انرژی می شود ، برای رفع این مشکل بدن شروع به آزاد كردن هورمونهای استرس از جمله كورتیزول می كند. جای تعجب نیست که چندین عارضه جانبی منفی با این ترشح کورتیزول ایجاد شود که می تواند شامل تحریک پذیری ، سردرگمی ، کمبود انرژی و در برخی موارد درد عضلات باشد.
جالب اینجاست که تحقیقات نشان می دهد ورزش هیچ تاثیری در افزایش سطح کورتیزول مرتبط با مرحله اول رژیم کم کربوهیدرات ندارد. شایع ترین علائم مرتبط با سطح بالای کورتیزول بی خوابی ، خواب بی کیفیت و تحریک پذیری است.
هنگامی که بدن فرد با رژیم کتوژنیک سازگار شد ، سطح کورتیزول کاهش می یابد. این بدان دلیل است که چربی ذخیره شده به منبع اصلی انرژی بدن تبدیل می شود. هنگامی که چربی ذخیره شده به طور مرتب در حال سوختن است ، بدن دیگر میل به شکر و نشاسته ندارد. به عبارت ساده ، بدن فرد با یک عملکرد متابولیکی جدید سازگار شده و علائم ذکر شده در بالا محو می شوند و برنمی گردند
علایم آنفلوآنزای کتویی
علائم آنفولانزای کتویی بسته به انعطاف‌پذیری افراد در تغییر رژیم غذایی، در هر فرد نسبت به فرد دیگر میتواند متفاوت باشد.
علائم آنفولانزای کتویی معمولا به صورت خفیف و در روزهای اول رژیم غذایی کتویی شروع شده و ممکن است چند روز تا چند هفته به طول بیانجامد. زمانی که مغز افراد بتواند کتون را به عنوان منبع انرژی دریافتی خود پذیرفته و از آن در جهت رفع نیازهای جسمی و ذهنی استفاده کند، علائم آنفولانزای کتویی نیز کاهش خواهد یافت. علائم شایع در آنفولانزای کتویی عبارتند از:
- استفراغ
- سرگیجه
- خستگی
- خواب آلودگی
- ضعف جسمانی
- گرفتگی عضلات
- سردرد
- کاهش قند
- گیجی
- اسهال و یا یبوست
- انرژی کم
- دهیتراته شدن بدن
- بوی بد دهان
درمان آنفلوانزای کتویی
خوشبختانه این علایم تا حدی قابل پیشگیری هستند و درصورت بروز به راحتی می توان شدت آنها را به حداقل رساند اما فراموش نکنید - علائم آنفولانزای کتوی تنها یک دوره کوتاه مدت طول می کشد. پس از گذر از آنها ، احساس شگفت انگیزی خواهید داشت کرد و در مسیر تغییر سبک زندگی خواهید بود
خوشبختانه از آنجا که علائم آنفلوانزای کتویی در بیشتر موارد تنها پنج تا هفت روز طول می کشد ، هیچ اثر مضر طولانی مدت ندارد. در موارد نادری که فرد این علائم را به مدت یک ماه یا بیشتر تجربه کند ، ممکن است بیانگر این باشد که فرد بسیار متابولیک است و رژیم کم کربوهیدرات انتخاب خوبی برای او نیست.
بروز علائم در آنفولانزا کتویی و مدت زمان لازم تا رفع کامل آنها، در افراد مختلف متفاوت است. تجویز نوع رژیم در افراد، باید زیر نظر پزشک متخصص صورت بگیرد تا عوارض و بیماری کمتری بدنبال داشته باشد. بهتر است، درمان عوارض و مشکلات ناشی از آنفولانزای کتویی نیز زیر نظر پزشک باشد.
- می‌توان زیر نظر پزشک متخصص از داروهای مفید برای مشکلات گوارشی، رفلاکس معده، مهارکننده پروتون و آنتی هیستامین‌ها استفاده کرد.
- از آنجایی که جایگزین کربوهیدرات‌ها در این نوع رژیم چربی‌ها هستند، بهتر است در طول مدت رژیم از چربی‌های مختلف و متنوعی از قبیل تری‌گلیسیردهای زنجیر بلند و روغن زیتون به جای چربی‌های حیوانی، کره، روغن نارگیل (که باعث بروز مشکلات گوارشی و گرفتگی عضلات می‌شوند) استفاده کرد.
- برای کاهش عوارض دهیتراته شدن بدن در هنگام داشتن رژیم کتویی باید مقدار آب مصرفی در روز را افزایش داد. (۶ تا ۸ لیوان در روز)
- این رژیم و آنفولانزای کتویی همراه با آن میتواند موجب بروز کمبودهایی در زمینه ویتامین‌ها و املاح در بدن شود. پس بهتر است در کنار آن از مکمل‌های کلسیم، ویتامین دی و زینک استفاده کرد.
- افراد دیابتی باید مراقب میزان افت قندخون خود باشند و قبل از شروع رژیم غذایی کتویی با پزشک خود مشورت کنند.
- به دلیل مشکلات گوارشی ناشی از آنفولانزای کتویی می‌توان در رژیم غذایی از فیبر بیشتر جهت رفع یبوست و یا اسهال استفاده کرد.
خطرات آنفولانزای کتویی
علائم و مشکلات ناشی از آنفولانزا کتویی به طور معمول کوتاه مدت و گذرا خواهند بود. ولی این نوع رژیم غذایی میتواند عوارض طولانی مدتی با خود به همراه داشته باشد. مشورت با پزشک میتواند شما را از ابتلا به این نوع عوارض تا حد زیادی محفوظ کند.
علائم گوارشی مانند اسهال، استفراغ و تهوع در صورت تداوم، می‌توانند، سبب بروز مشکلاتی در انسان شوند، در نتیجه افراد باید تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرند. در موارد شدید آنفولانزای کتویی میتواند منجر به بروز مشکلاتی از قبیل موارد بیان شده در ذیل شود.
- افت شدید قندخون افراد دیابتی
- تجمع چربی در کبد
- سنگ کلیه
- افزایش سطح کلسترول بد خون
- عارضه کم یا مرگ در افرادی با اختلال متابولیسم چربی
- کمبود ویتامین‌ها، پروتئین‌ها، املاح و مواد معدنی در خون
همانطور که در بالا گفته شد، در صورت بروز علائم شدید و طولانی مدت آنفولانزای کتویی بهتر است فرد زیر نظر پزشک متخصص و تحت کمک پزشکی قرار بگیرد. برای کاهش عوارض و مشکلات پیش آمده در این رژیم غذایی، بهتر است، آغاز آن تدریجی و به مرور انجام پذیرد، تا بدن انسان از نظر جسمی و ذهنی کمتر تحت فشار تغییر قرار گرفته و آسیب زیادی نبیند.
نکاتی برای رژیم کتوژنیک
افزایش مصرف نمک به میزان ۱ تا ۲ گرم در روز است یکی از منابع خوشمزه که می توان این کمبود نمک را جبران کرد نوشیدن و خوردن آب قلم است که حاوی مقادیر زیادی از املاح، چربی های مفید و پروتئین است که اگر به درستی تهیه شود هر فنجان از آن علاوه بر نمک ها و مواد معدنی حدود هفت گرم پروتئین را در اختیار شما قرار میدهد.
راهکار بعدی مصرف زیاد چربی می باشد زیرا اگر همزمان با کاهش مصرف کربوهیدرات چربی مصرف نکنید بدن شما فکر می‌کند که در قحطی قرار گرفته است کی اثرات زیانبار زیادی خواهد داشت بدون هراس چربی مصرف کنید این چربی ها را می توانید از کره یا چربی های اشباع، خامه، روغن نارگیل، روغن نخل، کره و روغن کاکائو، روغن زیتون اضافی و روغن ام سی تی ،تخم مرغ، گردو، دانه کتان، کنجد، دانه چیا و ماهی های پرچرب تامین کنید
می توانید مقداری کربوهیدرات را را اضافه کنید تا به صورت خفیف‌تر این علایم را تجربه کنید به این معنی به جای مصرف ۲۰ گرم کربوهیدرات در روز حدود ۲۰ تا ۵۰ گرم کربوهیدرات را در روز مصرف کنید.
انجام پیاده روی حرکات کششی شنا و یوگا ۲ تا ۳ بار در هفته میتواند به تخفیف این علایم کمک بسزایی بکند اما از تمرین های پرفشار و ورزش سنگین مانند وزنه برداری و کراس فیت اجتناب کنید
یاد آور می شویم که در این مراحل نباید شما گرسنه بمانید میتوانید میان وعده های مجاز میل نمایید
جهت بهبود کرامپ عضلانی باید از مکمل منیزیم و کلسیم به میزان کافی استفاده نمود. برخی از منابع غنی منیزیم شامل آووکادو، دانه کدو تنبل، اسفناج پخته شده، بادام زمینی، سالمون، آجیل و شکلات تلخ هستند.
غذاهای حاوی کلسیم مثل بروکلی سبزیجات برگی دانیش یا ساردین و ماهی قزل آلا هستند البته آب قلم نیز قبلاً ذکر شد.
نکته قابل توجه این است که خوردن این غذاها جهت تامین مواد معدنی کافی نیستند و باید از مکمل های دارویی استفاده نمود
اضافه کردن کتونهای برونزا به بدن یکی از راه های کمک به کاهش علایم آنفولانزا است، کتون مولکول هایی است که شما به طور طبیعی در کبدتان ساخته می شود و مکمل کتون برونزا سیستم بدنی شما را زودتر با کتوز مطابقت می دهد
یکی از اصلی ترین دلایلی که افراد تمایل به شروع رژیم کتوژنیک را ندارند این است که ریزمغذی‌های مناسب در دسترس شان نیست در اینجا ما لیستی از غذاهای سالم و ریزمغذی های مناسب را در اختیار شما قرار می دهیم به دنبال آن شما از طرفداران رژیم کتوژنیک میشوید
خواب مناسب داشته باشیم قانون بعدی که بسیار اهمیت دارد این است که حداقل ۷ ساعت خواب در شبانه روز را تجربه کنیم که بهبود علایم آنفولانزا کمک می کند خواب مناسب در کاهش استرس و خستگی موثر است مکمل منیزیم به ویژه هنگامی که دچار بی خوابی هستید را شب قبل از خواب بخورید
مصرف زیاد سبزیجات و صیفی جات بهترین اقدام جهت درمان یبوست می باشد که میتواند علایم آزار دهنده آن را اصلاح کند.
دیدگاه