امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 275215
۱۴۸۹
۱
۰
نسخه چاپی

افراد ممنوع الخروج | علل ممنوع الخروجی | زمان صدور ممنوع الخروجی افراد | ممنوع‌الخروج‌کردن افراد در قانون | استعلام از ممنوع الخروجی

افراد ممنوع الخروج | علل ممنوع الخروجی | زمان صدور ممنوع الخروجی افراد | ممنوع‌الخروج‌کردن افراد در قانون | استعلام از ممنوع الخروجی

گاهی اتفاق می‌افتد فرد مهیای سفری خارجی بوده و تمام مقدمات سفر نیز فراهم شده ازجمله روادید و بلیت هواپیما را هم خریداری کرده اما در فرودگاه به وی اعلام می‌شود اجازه خروج از کشور را ندارد. ممنوع‌الخروج‌ شدن از مواردی است که ممکن است فرد تا لحظه حضور در مرز از آن بی‌اطلاع باشد. هرچند ممنوع‌الخروج‌ شدن برخی افراد به واسطه عملی که مرتکب شده‌اند کاری درست و منطقی است و از خروج افرادی که به‌واسطه بدهی بانکی و مالیاتی یا این‌که تخلفاتی را انجامم داده‌اند و… ممانعت به عمل می‌آورد، اما نکته این است که فرد باید از ابتدا در جریان این ممنوع‌الخروجی قرار گیرد تا پس از تدارک مقدمات سفر در فرودگاه شوکه نشود.

افراد ممنوع الخروج

طبق قانون گذرنامه افراد ممنوع الخروج مشخص شده اند. این افراد عبارتند از :

1- کسانی که به موجب اعلام کتبی مقامات قضایی حق خروج از کشور را ندارند .
2- کسانی که در خارج از ایران به سبب تکدی و یا ولگردی و یا ارتکاب سرقت و کلاهبرداری و یا به عنوان دیگر دارای سوء شهرت باشند .
3- کسانی که مسافرت آنها به خارج از کشور به تشخیص مقامات قضایی صالح جمهوری اسلامی ایران باشد .
4- بدهکاران قطعی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد و متخلفین از انجام تعهدات ، در صورتی که بدهی آنها محرز شود .

5- متهمان ممنوع الخروج بر اساسا ماده 188 قانون آیین دادرسی کیفری

علل ممنوع الخروجی

دلایل مختلفی برای ممنوع الخروج کردن افراد از کشور وجود دارد. اما در یک دسته‌بندی کلی، ممنوع‌الخروج کردن افراد می‌تواند ۵ دلیل عمده داشته باشد.

شما ممنوع الخروج خواهید شد اگر:

1- پرونده بدهی پرداخت نشده مالیاتی داشته باشید. البته این بدهی باید بالای ۵۰۰ میلیون تومان باشد تا دادگاه دستور ممنوع الخروجی را صادر کند.
2- بدهی داشته باشید و دادگاه به دلیل آن بدهی شما را محکوم و حکم جلب شما را صادر کرده باشد.
3- سوء شهرت به تکدی‌گری، دزدی و کلاه برداری در کشورهای خارجی می‌تواند باعث ممنوع الخروج شدن افراد شود.
4- اگر از سمت قیم یا سرپرست اجازه خروج‌تان از کشور صادر نشده باشد یا لغو شده باشد هم ممنوع الخروج خواهید شد.
5- افرادی که به هر نحوی خروج آنها از کشور به تشخیص دادگاه به ضرر منافع ملی باشد هم ممنوع الخروج خواهند شد.

در حالت کلی ۴ دسته‌بندی برای علل ممنوع الخروجی مطرح می‌شود:

- علل قضایی
- علل کیفری
- علل مالیاتی
- علل مربوط به مشکلات در سازمان دارایی

زمان صدور ممنوع الخروجی افراد

براساس ماده ١٨٨ قانون آیین‌دادرسی کیفری در صورت عدم‌دسترسی به متهم و تا پیش از شروع به تحقیقات، بازپرس می‌تواند با توجه به اهمیت و شدت جرم ارتکابی و در صورت وجود دلایل وقوع جرم، دستور منع خروج از کشور را صادر کند. این دستور پیش از شروع به تحقیق صادر می‌شود و غیرقابل اعتراض است. ولی قرار عدم‌خروج از کشور که از انواع قرارهای نظارت قضائی است و به استناد بند «ث» ماده ٢٤٧ متناسب با نوع جرم ارتکابی صادر می‌شود برخلاف دستور منع خروج از کشور لزوما پس ازز تفهیم اتهام به فرد صادر می‌شود.

ممنوع‌الخروج‌کردن افراد در قانون

از جمله موادی که طی آن می شود فردی را ممنوع الخروج کرد می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- ماده 188 قانون آیین دادرسی کیفری:" در صورت وقوع جرم (تا قبل از اثبات مجرمیت متهم) تا هنگامی که به متهم دسترسی حاصل نشده است، بازپرس می تواند با توجه به اهمیت و ادله وقوع جرم، دستور منع خروج متهم را از کشور صادر کند.

2- بند "ث" ماده 247 قانون آیین دادرسی کیفری: در صورت وقوع جرم (بعد از اثبات مجرمیت متهم) بازپرس می تواند متناسب با جرم ارتکابی، علاوه بر صدور قرار تامین، قرار نظارت قضایی را که شامل یک یا چند مورد از دستورهای زیر است، برای مدت معین صادر کند یکی از این دستورها ممنوعیت خروج از کشور می باشد.

3- ماده 509 قانون آیین دادرسی کیفری: " در صورت وقوع جرم (در مرحله اجرای حکم) هر گاه اقدامات قاضی اجرای احکام کیفری منتهی به دسترسی به محکوم علیه نشود و بیم فرار وی از کشور باشد، می تواند دستور منع خروج او را از کشور صادر کند و به مراجع قانونی اعلام کند؛ اما به محض حضور یا دستگیری محکوم علیه نسبت به لغو این دستور اقدام می کند.

4- لازم به ذکر است طبق ماده 248 قانون آیین دادرسی کیفری مدت اعتبار قرار منع خروج از کشور شش ماه و قابل تمدید است. در صورتی که مدت مندرج در دستور منع خروج منقضی شود، این دستور خود به خود منتفی است و مراجع مربوط نمی توانند مانع از خروج شوند.
 بنابر آنچه نگاشته شد، در صورت وقوع جرم دو نهاد دادسرا و دادگاه کیفری می توانند اقدام به ممنوع الخروج کردن افراد نمایند.

5- البته طبق ماده 292 قانون آیین دادرسی کیفری: " کلیه مراجع قضایی مکلفند در موارد قانونی پس از اتخاذ تصمیم بر ممنوعیت خروج از کشور، مراتب را به دادستانی کل کشور ارسال دارند تا از آن طریق به مراجع ذیربط ارسال گردد.

6- دادستان کل کشور در موارد انقضاء مدت قانونی ممنوعیت خروج از کشور و عدم تمدید آن توسط مراجع مربوطه، نسبت به رفع ممنوعیت خروج اقدام می کند.

7- ماده 17 قانون گذرنامه: در مورد بدهکاران قطعی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد و متخلفین از انجام تعهدات ارزی، دولت می تواند از صدور گذرنامه و خروج آنان طبق ضوابط و مقرراتی که در آیین نامه تعیین می شود جلوگیری نماید.

8- گرچه در صدور دستور ممنوع الخروج بودن افراد مقامات قضایی باید اقدام نمایند ولی در ماده 17 قانون گذرنامه این امر از سوی دولت نیز امکانپذیر شده است.

9- لایحه قانونی ممنوعیت خروج بدهکاران بانک ها: در مورد اشخاصی که به بانک های کشور بدهکار بوده و اسامی آنان از طرف بانک ها به بانک مرکزی اعلام شده است و همچنین واردکنندگان و صادرکنندگانی که به تعهدات خود عمل نموده اند، بانک مرکزی ایران اجازه دارد از طریق دادسرای عمومی تهران خواستار ممنوعیت خروج آنان از کشور گردد. خروج اشخاص مزبور از کشور منوط به اجازه بانک مرکزی ایران می باشد.

10- ماده 17 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی: " در مورد شخصی که با هدف فرار از پرداخت دین مرتکب تقصیر شده است تا موجب اعسار وی گردد، دادگاه رسیدگی کننده به اعسار ضمن صدور حکم اعسار با توجه به میزان بدهی، نوع تقصیر، تعداد و تکرار آن به مدت شش ماه تا دو سال به یک یا چند مورد محرومیت محکوم می کند که از جمل آنها می توان به ممنوعیت خروج از کشور اشاره نمود.

11- ماده 202 قانون مالیات های مستقیم: " در مورد بدهکاران مالیاتی که میزان بدهی قطعی آنها از 10 میلیون ریال بیشتر باشد و همچنین مدیر یا مدیران مسوول اشخاص حقوقی خصوصی بابت بدهی قطعی مالیاتی شخص حقوقی اعم از مالیات بر درآمد شخص حقوقی یا مالیات هایی که به موجب این قانون شخص حقوقی مکلف به کسر و آن می باشد و مربوط به دوره مدیریت آنان بوده، وزارت امور اقتصاد و دارایی یا سازمان امور مالیاتی کشور می تواند از خروج آنان جلوگیری نمایند مراجع ذیربط با اعلام وزارت یا سازمان مزبور مکلف به اجرای این ماده می باشند.

12- آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا: بدهکاری که به دلیل عدم معرفی مال یا عدم دسترسی به اموال وی به درخواست بستانکار وفق مقررات از خروج وی از کشور جلوگیری می شود.

13- برابر قوانین کیفری: اشخاصی که دارای محکومیت کیفری قطعی هستند و مجازات دوره محکومیت خود را طی نکرده اند ممنوع الخروج می باشند.

14- برابر قانون گذرنامه : بدهکارانی که با صدور اجرائیه از سوی واحدهای اجرائی ثبت اسناد یا اجرای احکام دادگاه ها مواجه شوند، با احتمال منوع الخروجی مواجه خواهند بود.

15- طبق مفهوم مخالف ماده 18قانون گذرنامه در موارد زیر برای اشخاص گذرنامه صادر نمی شود و به عبارتی اشخاص ممنوع الخروج می شوند:
 اشخاص کمتر از 18 سال و کسانی که تحت ولایت یا قیمومیت می باشند، در صورتی که اجازه کتبی ولی یا قیم را نداشته باشند.

مشمولین وظیفه عمومی در صورتی که اجازه کتبی اداره وظیفه عمومی را نداشته باشند.

زنان شوهردار ولو کراراً از 18 سال تمام بدون موافقت کتبی شوهر خود و در موارد اضطراری اجازه دادستان شهرستان محل درخواست گذرنامه که مکلف است نظر خود را اعم از قبول درخواست یا رد آن حداکثر ظرف سه روز اعلام دارد.

 در رابطه با مهریه نیز می توان حکم ممنوع الخروجی مرد را گرفت که در این مورد، مرد به علت عدم پرداخت مهریه همسرش ممنوع الخروج می شود که این ممنوع الخروجی از طریق مراجع ثبتی به عمل خواهد آمد.

استعلام از ممنوع الخروجی

در گذشته راه‌های استعلام ممنوع الخروجی بسیار سخت و زمانبر بود. مسافران ملزم بودند برای استعلام ممنوع الخروجی خود به صورت حضوری به اداره گذرنامه مراجعه کنند و یا از طریق تلفنی از وضعیت ممنوع الخروجی خود مطلع شوند. اما امروزه می‌توان با مراجعه به سامانه استعلام در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از وضعیت ممنوع الخروج بودن خود مطلع شد. برای این کار لازم نیست تا زمان زیادی صرف کنید، بلکه با وارد کردن کد ملی خود در سایت exitban.ssaa.ir می‌توانید استعلام ممنوع الخروج بودن خود را مشاهده کنید و پس از آن با خیالی راحت شرایط لازم برای سفر را مهیا بسازید.

همان طور که گفته شد این سامانه آنلاین کار را نسبت به گذشته بسیار آسان کرده است و هم اینک لینک استعلام فوری ممنوع الخروج بودن مسافران نیز بر روی سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور قرار داده شده‌است تا این امر با سرعت بیشتری پیگیری شود.

اعتراض به ممنوع الخروجی

امکان اعتراض به حکم ممنوع‌الخروجی وجود دارد و طبق تبصره ٢ ماده ٢٤٧ این قرار ظرف ١٠روز قابل‌اعتراض است. براساس این‌که صادر‌کننده این قرار چه مرجعی است، محل اعتراض به آن متفاوت است. به عبارت دیگر در صورت صدور این قرار توسط بازپرس، مرجع اعتراض دادگاه خواهد بود. اما اگر قاضی دادگاه قرار ممنوع‌الخروجی را برای فرد صادر کرده باشد، مرجع اعتراض دادگاه تجدیدنظر استان خواهد بود.

مدت اعتبار ممنوع الخروجی افراد

مدت اعتبار قرار یا دستور عدم‌خروج از کشور ٦ ماه است و اگر تمدید نشود خودبه‌خود از بین می‌رود و لغو آنها نیاز به دستور ندارد. ولی در عمل رفع قرار منع خروج از کشور نیازمند دستور دادستان است. دستور مراجع صادر‌کننده قرار با اتمام مدت ٦ماهه آن و  در صورت عدم تمدید نمی‌تواند مانع خروج افراد شوند.

مرجع صدور ممنوع الخروجی افراد

با این‌که انتظار می‌رود تنها با دستور مقام قضائی بتوان خروج افراد از کشور را ممنوع کرد ولی در این مورد قوانین دیگر نیز ملاک عمل قرار می‌گیرند که برخی از سازمان‌ها و نهادهای اجرایی نیز می‌توانند از خروج افراد از کشور ممانعت به عمل آورند. به‌عنوان مثال براساس ماده ١٧ قانون گذرنامه مصوب اسفند ٥١ دولت می‌تواند از صدور گذرنامه و خروج بدهکاران قطعی مالیاتی و اجرایی یا دادگستری و ثبت اسناد و متخلفان از انجام تعهدات ارزی طبق ضوابط و مقرراتی که در آیین‌نامه قانون گذرنامه تعیین می‌شود، جلوگیری کند. ماده ١٧قانون مزبور به مقام اجرایی اجازه می‌دهد از طریق مراجع ذیصلاح وزارتخانه و سازمان متبوع خویش ضمن مکاتبه با اداره گذرنامه نیروی انتظامی از خروج افراد مذکور ممانعت به عمل آورد.

استثنا در لغو ممنوع الخروجی

می‌توان تحت شرایط خاصی حکم ممنوع الخروجی را برای یک بار لغو کرد و از کشور خارج شد. این شرایط خاص شامل موارد زیر هستند:

- سفر حج تمتع؛ افراد می‌توانند برای به جا آوردن حج تمتع یک بار از دادگاه اجازه خروج از کشور را بگیرند.

- سفرهای درمانی؛ اشخاصی که درگیر بیماری‌های خاص هستند اجازه دارند یک بار برای انجام امور درمانی از کشور خارج شوند.

- انجام امور تجاری مربوط به کار؛ درمواری که مشکل ممنو‌ع الخروجی امور مالیاتی باشد و شخص توانایی پرداخت نداشته باشد می‌تواند با اجازه دادگاه یک بار برای انجام امور تجاری و بهبود وضع مالی از کشور خارج شود.

قطعا ممنوع الخروج شدن می‌تواند بسیار اذیت‌کننده و دردسرساز شود. مخصوصا  اگر قبل از پرواز یا روزهای باقی مانده به سفر از آن اطلاع پیدا کنیم. به همین دلیل، توصیه می‌کنیم که حتما چند هفته قبل از سفرهای خارجی، استعلام ممنوع‌ الخروجی انجام دهید و از آن مطلع شوید تا بتوانید قبل از آنکه دیر شود اقدام لازم برای گرفتن اجازه مجدد خروج را انجام دهید.

  • منبع
  • یاسا
  • دادگران
  • علی بابا

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید