تعریف اهمال کاری
اهمال کاری یا Procrastination در ساده ترین شکل آن، تعلل ورزیدن در انجام کارها و به تاخیر انداختن کارهاست.
فعل اهمال کردن (Procrastinate) به معنای «به تعویق انداختن، کنار گذاشتن، با تأخیر انجام دادن و طفره رفتن» است. کلمه اهمال کاری هم از دو عبارت لاتین تشکیل‌شده: Pro به معنای محول کردن و Crastinus به معنای «تعلق به فردا» است. پس به‌طورکلی محول کردن به فردا بدین معناست که «بعداً انجامش خواهم داد!».
قبل از اینکه اصطلاح اهمال کاری در ادبیات رفتارشناسی رواج پیدا کند، از اصطلاح به تأخیر انداختن توجیه‌ناپذیر یا Irrational Delay استفاده می‌شد.
اما امروزه تقریباً همه جا اصطلاح اهمال کاری یا به تعویق انداختن به کار برده میشود.
یک شکل ساده از تعریف اهمال کاری به صورت زیر است:
اهمال کاری عبارت است از تعلل در انجام کارها و یا به عبارتی به تاخیر انداختن کارها.
حقیقت این است که اصطلاح اهمال کاری معمولا به تاخیر انداختن توجیه‌ناپذیر وظایف را شامل میشود. به عبارت دیگر اینکه کارهای ضروری خود را با انجام کارهای غیرضروری به تاخیر بیندازیم، به این معنی است که گرفتار اهمالکاری شده‌ایم.
جالب است بدانید که افراد اهمال کار معمولا از بین وظایف موجود در فهرست وظایف روزانه خود، ترجیح می‌دهند بیشتر به انجام کارهایی بپردازند که لذت بیشتری برایشان در پی داشته باشد.
انسانها به صورت ذاتی دوست دارند رنج کمتری را متحمل شده و لذت بیشتری را ببرند، به همین دلیل، طبیعی است که بخواهند به سمت کارهای لذت بخش جذب شوند؛ حتی اگر این کارها جزو ضروریات نباشد.
شاید بتوان یکی از ریشه های اهمال کاری را همان چیزی دانست که فروید، اصل لذت یا Pleasure Principle می‌نامد. اینکه انسانها به جای اینکه به اثرات بلندمدت تصمیم‌ها و رفتارهای خود فکر کنند، به صورت کاملاً غریزی ترجیح می‌دهند رفتارهای لذت آفرین را انجام داده و از رفتارهای رنج آور دوری کنند.
در کنار اصل لذت، این را هم می‌دانیم که بر اساس مطالعات دن گیلبرت، انسان در شبیه سازی و تخمین آینده خطاهای زیادی دارد و نمی‌تواند به درستی حدس بزند که وقتی کار امروز را به فردا می‌اندازد، فردا چه احساسی را تجربه خواهد کرد.
شاید اگر می‌توانست تلخی و سختی احساس فردا را به درستی پیش بینی کند، کارهایش را در زمان مناسب انجام می‌داد و به سمت اهمال کاری نمی‌رفت.
اگر به دنبال شکل ساده‌ای از تعریف اهمال کاری هستید، احتمالاً تعریف گرگوری شراو می‌تواند گزینه‌ی خوبی باشد.
البته او و همکارانش اهمال کاری در محیط دانشگاهی را بررسی کردند؛ اما تعریف‌شان در حوزه‌های دیگر هم قابل استفاده است:
اهمال کاری و به تعویق انداختن را زمانی می‌توان به عنوان یک مشکل و اختلال رفتاری مورد توجه جدی قرار داد که سه ویژگی زیر را داشته باشد:
- موجب کاهش کارایی شود.
- در کارها و فعالیت‌های ضروری هم وجود داشته باشد.
- در کل موجب تاخیر در انجام فعالیت‌ها شود.
به عبارتی اگر شما باید تا فردا یک هدیه برای تولد دوستتان بخرید و امروز هم جمعه هست و کار دیگری ندارید، عقب انداختن خرید هدیه از صبح به ظهر یا عصر – حتی اگر به نیت استراحت بیشتر باشد – مصداقی از اهمال کاری نیست.
اما اگر در دانشگاه هستید و برای خودتان می‌چرخید و در و دیوار را نگاه می‌کنید و در همان حال دوستانتان منتظر هستند که به سراغشان بروید و انجام پروژه درسی را آغاز کنید، باید بپذیرید که به صورت جدی گرفتار اهمال کاری هستید.
تبعات منفی زیادی برای اهمال کاری شمرده شده است که از جمله آنها می‌توان به استرس، اضطراب، احساس گناه، ایجاد بحران یا تصور وجود بحران، کاهش سلامت و همینطور کاهش خروجی مفید و بهره وری اشاره کرد
انواع اهمال کاری
اهمال کاری را می‌توان از منظر ریشه و دلیل انجام آن، به گروه‌های مختلفی تقسیم کرد. در شکل زیر، چهار گروه‌بندی انواع اهمال کاری را معرفی کرده‌ایم؛ در ادامه هر نوع را به شکل تفضیلی زیر ذره‌بین خواهیم برد.
۱) اهمالکاری گرایشی
همه ما انسانها، از نظر روحی، رفتارها و گرایش‌های مختلفی داریم. همین گرایش‌ها نیز سبب میشود که انجام برخی از کارها را به تاخیر بیندازیم یا به کل از انجام آن سر باز زنیم. این پشت گوش اندازی‌ها معمولا دلایلی چون ترس، لجبازی یا فرار از واقعیت دارد.
اهمال کاری گرایشی در برخی از مواقع به این دلیل اتفاق می‌افتد که ما دوست نداریم خودمان را زحمت بیندازیم. به عنوان مثال هر چند می‌دانیم داشتن یک رژیم غذایی سالم و رفتن به باشگاه می‌تواند سلامت ما را تضمین کند. اما ترجیح می‌دهیم جلوی تلویزیون لم بدهیم و فست فود نوش جان کنیم؛ چرا که گزینه دوم راه حل کوتاه‌تری است.
۲) اهمالکاری شناختی
این نوع از اهمال کاری زمانی اتفاق می‌افتد که ما درک درستی از مسائل نداشته باشیم. اهمال کاری شناختی در حقیقت سبب میشود که نتوانیم در شرایط مختلف تصمیم درستی اتخاذ کنیم، حتی ممکن است در برخی از موارد درست تشخیص ندهیم که انجام این کار به سود ما خواهد بود یا نه!
زمانی که فردی گرفتار اهمال کاری شناختی میشود، علیرغم اینکه ایده‌های بسیاری در ذهن دارد، نمی‌تواند تصمیم بگیرد؛ از این رو همواره دچار تنش و اضطراب است.
به علاوه اینکه بسیاری از افراد همواره در شرایط مختلف دچار تردید می‌شوند. این تردید ها نیز سبب میشود که نتوانید متوجه شوید کدام کار را باید انجام بدهید.
در بسیاری از موارد نیز مشکل این است که خودمان هم نمی‌دانیم توقع داریم در پایان به چه اهدافی دست یابیم؛ بنابراین تعیین هدف می‌تواند تا حد زیادی از اهمال کاری شناختی جلوگیری کند.
۳) اهمالکاری جسمانی
اهمالکاری جسمانی به تمامی رفتارهایی اطلاق میشود که فرد به سبب مشکلات جسمی خود آنها را انجام نمی‌دهد. چه بسیار افرادی که به بهانه مشکلات جسمی و بیماری از زیر انجام کارهایی که منجر به پیشرفت آنها میشود، در می‌روند.
۴) اهمالکاری متفرقه
برخی از انواع اهمالکاری وجود دارند که نمی‌توان دلیل مشخصی برای آنها در نظر گرفت. اما جنبه های مختلفی از زندگی افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهند. از جمله این اهمال کاری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اهمال‌کاری‌های آنلاین
همه ما روزانه بخشی از زمان خود را صرف استفاده از تکنولوژی می‌کنیم. در بسیاری از مواقع، همین استفاده از این تکنولوژی‌ها سبب اهمال کاری میشود.
انتظارات غیرواقعی
جالب است بدانید که در بسیاری از موارد، این انتظارات غیرواقعی و کمال‌گرایی است که منجر به اهمالکاری میشود.
تحت تاثیر دیگران بودن
خواه یا ناخواه، این امکان وجود دارد که همه ما تحت تاثیر افکار اطرافیان خود قرار بگیریم. در این راستا، پیروی از افکار و عقاید اشتباه می‌تواند منجر به اهمالکاری شده و عواقب غیر قابل جبرانی را به همراه داشته باشد.
10 ویژگی مشترک اهمال‌کاران
1- اهمال‌کاران مدام در حال بررسی شبکه‌های اجتماعی و ایمیل شان هستند
همه می‌دانیم که اعتیاد به اینترنت چگونه است. اهمال‌کاران همواره با این اعتیاد دست‌به‌گریبان هستند و در اغلب مواقع هم هیچ محتوای جدیدی برای بررسی شدن وجود ندارد. تنها روش برای مقابله با این اعتیاد، اعمال نظم و انضباط در امور کاری است. برای بررسی شبکه‌های اجتماعی زمان مشخص کنید. مثلاً دو بار در روز، هنگام صبح و عصر این کار را انجام دهید. به مقدار زمان وبگردی خودتان در شبکه‌های اجتماعی توجه کنید و زمانی را برای آغاز و پایان آن در نظر بگیرید. مثلاً بگویید تا ساعت یک ظهر این کار را انجام نمی‌دهم.
2- اهمال‌کاران دیر می‌کنند
این افراد حتی برای ملاقات با فردی مهم هم تأخیر دارند. آنها باید نیم ساعت زودتر از همیشه برای قرار حاضر شوند؛ یعنی باید ۶۰ تا ۹۰ دقیقه قبل از زمان واقعی خروج از منزل، آماده شوند.
3- آغاز کار برای اهمال‌کاران دشوار است
افراد ناکارآمد همواره با آغاز کارشان مشکل‌دارند. گاهی اوقات آغاز کار برای اهمال‌کاران بسیار دشوارتر از انجام کار اصلی است. آنها نباید در مورد کل پروژه یا کار، فکر کنند، بلکه فقط باید آن را آغاز کنند. به مدت‌زمان کلی، نحوه تحویل به‌موقع یا اجرا طبق برنامه فکر نکنید، فقط کارتان را شروع کنید.
4- اهمال‌کاران همواره از دشواری امور و مشغله زیادشان شکایت دارند
این شکایت کردن خودش زمان‌بر است و به آنها امکان طفره رفتن را می‌دهد. تکرار این جمله‌ها باعث ناامیدی شما خواهد شد پس آنها را رها کنید. درواقع هیچ‌گاه نباید دیگران متوجه اهمال کاری شما شوند. در عوض به کار خودتان برسید و روی آغاز کردن تمرکز کنید.
5- اهمال‌کاران سیستم خاصی ندارند
آنها برنامه ندارند و رویکردهای مختلفی را امتحان می‌کنند تا با آزمون‌وخطا، متوجه بهترین رویکرد شوند. ازاین‌رو با دشواری زیادی در انجام تکالیف مواجه هستند. باید بدانید که در کدام ساعت از روز، بیشترین بهره‌وری کاری را دارید. برخی از افراد در اوایل صبح سرحال‌تر هستند.
پس ساعت مناسب را پیداکرده و مهم‌ترین و دشوارترین کار را در آن ساعت‌ها انجام دهید. همچنین در فواصل ۶۰ یا ۹۰ دقیقه‌ای کارکنید. در این فواصل زمانی کاملاً متمرکز شوید تا هیچ‌چیز باعث حواس‌پرتی شما نشود، سپس ۱۵ دقیقه استراحت کنید. دو تا سه مرتبه کار در فواصل زمانی روزانه، نتیجه بهتری نسبت به کار در تمام روز دارد.
6- اهمال‌کاران، کار آغاز کرده را به پایان نمی‌رسانند
درنهایت انگیزه‌ای برای آغاز کار پیدا می‌کنید و کمی کار را پیش می‌برید ولی اگر تکمیل کار را به تعویق بیاندازید، چه میشود؟ شما باید روی این عادت بد هم کارکنید چون شما را به ناکجا می‌برد. برای پایان دادن به یک تکلیف باید:
- به آن علاقه‌مند باشید؛
- منابع موردنیازتان را بسنجید. شرکت‌ها هم منابع لازم برای یک پروژه را تخمین می‌زنند، شما هم باید طرحی برای صرف منابع انسانی و مادی موردنیازتان در نظر بگیرید؛
- شما برای رسیدن به نتیجه مطلوب به زمان و کار کافی نیاز دارید تا نرخ موفقیت پروژه افزایش یابد، پس زمان و انرژی را بودجه‌بندی کنید؛
- کمال‌گرایی را کنار بگذارید؛ چراکه هیچ‌کس در این دنیا کامل نیست. کمال‌گرایی با استانداردهای دست‌نیافتنی، شما را از ادامه کار بازمی‌دارد؛
- هنگامی‌که کار را آغاز کردید به آن متعهد بمانید. هر برنامه‌ای را که مشخص کردید، اجرا کنید؛
- چشم‌انداز نهایی را مدنظر قرار دهید. پیش‌آمده است که پرانرژی کار را شروع می‌کنید ولی در ادامه با بروز مشکلات، تمام انرژی شما تخیله میشود. پس در طول مسیر کاری، چشم‌انداز نهایی و نتیجه کار را در نظر بگیرید؛
- بیشترین لذت در مسیر کاری را لحاظ نمایید. در طول مسیر کاری، انعطاف‌پذیر باشید. الزامی به رعایت ترتیب کارها نیست. هرکاری را که بیشتر دوست دارید، در اولویت قرار دهید؛
- پیشرفت کاری را بررسی کنید. میزان دستیابی به اهداف معین در بازه زمانی مشخص را ارزیابی کنید؛
- برای کارهای مثبتی که انجام داده‌اید از خودتان قدردانی کنید. به خودتان استراحت دهید تا بتوانید تجدیدقوا کنید؛
- گاهی اوقات علاقه‌مندی به هدفتان را از دست می‌دهید که کاملاً هم طبیعی است. با تغییر ما، علایقمان هم‌تغییر می‌کند و به باورها و ایده‌های جدیدی هم می‌رسیم. هدف جدیدی انتخاب کنید.
7- اهمال‌کاران، اولویت‌بندی نمی‌کنند
یکی از بهترین عادات، حذف امور غیرضروری و تمرکز روی امور مهم است.
- اهمال‌کاران مطالب زیادی در ذهن و فهرست کاری خودشان دارند
- افرادی که عملکرد سازنده‌ای ندارند، امور غیرضروری بسیاری در فهرست کاری دارند و همواره به آنها فکر می‌کنند. آنها این فهرست را همه‌جا با خودشان می‌برند و این کار تمام عملکردشان را در حین تمرکز روی یک فعالیت، تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر این ویژگی‌ها را دارید، پس تمامی
- این کارها را حذف کنید. برخی از آنها فوری نیستند و برخی دیگر هم از وظایف دیگران هستند. دوباره فهرست جدیدی از امور ضروری خودتان تهیه کنید.
9- اهمال‌کاران، روزشان را برنامه‌ریزی نمی‌کنند
شما این اشتباه بزرگ را انجام ندهید. پس هر شب قبل از خوابیدن، امور روز بعد را یادداشت کنید و بهترین زمان برای اجرای هرکدام را مشخص کنید. صبح روز بعد روی یک تا سه مورد از مهم‌ترین امور یادداشت شده، کارکنید.
10- اهمال‌کاران غالباً فراموش می‌کنند
کار را به چند دقیقه بعد واگذار می‌کنید و احتمال فراموشی آن زیاد است. بهتر است تا هر چه را که به ذهنتان می‌رسد در لحظه یادداشت کنید تا این عادت خوب در شما نهادینه‌شده و از فراموشی شما پیشگیری کند.
دیدگاه