عفونت ژیاردیا یا ژیاردیازیس | عفونت ژیاردیا عفونتی یک عفونت انگلی

عفونت ژیاردیا یا ژیاردیازیس

عفونت ژیاردیا یا ژیاردیازیس یک بیماری اسهالی به علت یک انگل میکروسکوپی به نام ژیاردیای روده ای می باشد. هنگامی که حیوان یا انسان به این عفونت مبتلا می شود، انگل درون روده رشد کرده و وارد مدفوع می گردد. از آن جایی که انگل توسط یک لایه خارجی محافظت می شود، در خارج از بدن انسان و در محیط برای یک مدت طولانی زنده باقی می ماند.

ژیاردیا در بین کودکان 4 تا 11 سال شایع‌تر بوده و با توجه به مطالعات مختلف میانگین درصد آلودگی این تک‌یاخته در ایران حدود 16% می باشد.

علائم عفونت ژیاردیا

برخی از مبتلایان به عفونت ژیاردیا هرگز علامتی را تجربه نمی کنند اما حامل انگل هستند و می توانند آن را از طریق مدفوع خود به دیگران منتقل کنند. در کسانی که بیمار می شوند، علائم و نشانه ها معمولاً یک تا سه هفته پس از مواجهه ظاهر می شوند و ممکن است شامل موارد زیر باشند :

- اسهال آبکی، گاهی بی بو که ممکن است با مدفوع نرم و چرب متناوب باشد
- خستگی یا ضعف
- گرفتگی شکم و نفخ
- حالت تهوع
- کاهش وزن

علائم و نشانه های عفونت ژیاردیا ممکن است دو تا شش هفته طول بکشد اما در بعضی از افراد بیشتر طول می کشد و احتمال عود نیز بالاست.

علل عفونت ژیاردیا

انگل ژیاردیا در روده انسان ها و حیوانات زندگی می کند. در خارج از بدن به واسطه ایجاد کیست هایی انگل می تواند تا ماهها بدون ورود به روده انسان زندگی کند. در بدن کیست حل شده و انگل ژیاردریا آزاد می گردد. با بلعیدن تصادفی کیست حاوی انگل احتمال آلوده شدن به عفونت ژیاردیا وجود دارد.

آشامیدن آب آلوده

متداول ترین راه برای آلوده شدن به ژیاردیا، آشامیدن آب آلوده است. انگل های ژیاردیا در دریاچه ها، حوضچه ها، رودخانه ها و نهرهای سراسر جهان و همچنین در منابع آبی شهری، چاه ها، مخازن، استخرها، پارک های آبی و آب گرم ها یافت می شود. آب زیرزمینی و سطحی می تواند از رواناب کشاورزی، دفع فاضلاب یا مدفوع حیوانات آلوده شود.

خوردن غذای آلوده

انگل های ژیاردیا می توانند از طریق غذای آلوده منتقل شوند؛ یا به این دلیل که افراد تامین کننده غذا دست خود را به صورت کامل شستشو نمی دهند و یا اینکه مواد خام را با آب آلوده آبیاری می کنند یا می شویند. از آنجا که پخت و پز مواد غذایی، ژیاردیا را از بین می برد بنابراین مواد غذایی عامل خفیف تری برای ابتلا به عفونت به ویژه در کشورهای صنعتی است.

تماس فرد به فرد

اگر دستان شما به مدفوع فرد دیگری آلوده شود، ممکن است دچار عفونت ژیاردیا شوید؛ والدینی که پوشک کودک را عوض می کنند و همچنین کارمندان مراکز مراقبت از کودک، در معرض خطر بالایی هستند. انگل ژیاردیا همچنین می تواند از طریق رابطه جنسی مقعدی گسترش یابد.

راه های انتقال عفونت ژیاردیا

انگل ژیاردیا درون روده انسان و حیوان آلوده رندگی می کند. میلیون ها انگل توسط مدفوع فرد آلوده خارج می شوند ژیاردیا در خاک،غذا ، و یا سطح هر چیزی که با مدفوع انسان یا حیوان آلوده مرتبط باشد یافت می شود. شما از طریق خوردن اتفاقی انگل، آلوده می شوید. شما از طریق تماس باخون به این بیماری مبتلا نمی شوید.

- خوردن اتفاقی چیزهایی که در تماس با مدفوع انسان یا حیوان آلوده به ژیاردیا می باشند.
- خوردن آب های آلوده به ژیاردیا نظیر آب استخرها، جکوزی، چشمه ها ، رودخانه ها
- خوردن غذاهای نپخته آلوده به ژیاردیا

عوامل خطر ابتلا به عفونت ژیاردیا

انگل ژیاردیا بسیار متداول است. اگرچه هر کسی می تواند انگل ژیاردیا را دریافت کند اما برخی افراد در معرض خطر بالایی هستند :

کودکان : عفونت Giardia در کودکان به مراتب بیشتر از بزرگسالان رخ می دهد. افرادی که با نوزادان و کودکان زندگی می کنند یا کارشان مرتبط با کودک است در معرض خطر ابتلا به عفونت ژیاردیا هستند.

افراد بدون دسترسی به آب آشامیدنی سالم : ژیاردیازیس در هر جایی که بهداشت ضعیف باشد یا آب آشامیدنی سالم در دسترس نیست، شایع تر است. در صورت مسافرت به مکان هایی که بیماری ژیاردیازیس رایج است، در مورد آنچه که می خورید و می نوشید مراقب باشید. این خطر در مناطق روستایی یا بیابان زیاد است.

افرادی که رابطه جنسی مقعد دارند : داشتن رابطه جنسی مقعدی بدون استفاده از کاندوم، شما را در معرض خطر عفونت ژیاردیا و همچنین عفونت های مقاربتی قرار می دهد.

عوارض عفونت ژیاردیا

عفونت ژیاردیا در کشورهای صنعتی کشنده نیست اما می تواند باعث علائم طولانی مدت و عوارض جدی بخصوص در نوزادان و کودکان شود. شایع ترین عوارض شامل موارد زیر هستند :

کم آبی : غالبا در نتیجه اسهال شدید، کمبود آب بدن اتفاق می افتد.

تاخیر در رشد : اسهال مزمن ناشی از عفونت ژیاردیا می تواند منجر به سوء تغذیه شود و به رشد جسمی و روحی کودکان آسیب می رساند.

عدم تحمل لاکتوز : بسیاری از افراد مبتلا به عفونت ژیاردیا دچار عدم تحمل لاکتوز هستند – عدم توانایی در هضم صحیح قند شیر. این مشکل ممکن است مدت ها پس از پاک شدن عفونت نیز ادامه یابد.

افراد مستعد ابتلا به عفونت ژیاردیا

هر کسی می تواند به این بیماری مبتلا شود. افراد مستعد به بیماری عبارتند از :

- کودکانی که در مراکز مراقبت روزانه نگهداری می شوند.
- پرستاران کودکان
- والدین کودک مبتلا به عفونت
- مسافرین بین المللی
- افرادی که از منابع آلوده آب می نوشند.
- گردشگران و ساکنان کمپ ها که از آب تصفیه نشده می آشامند.
- شناگرانی که از آب آلوده چشمه ، رودخانه یا جریان های آب استفاده می کنند.

جلوگیری از ابتلا به عفونت ژیاردیا

هیچ دارو یا واکسنی نمی تواند از عفونت ژیاردیا جلوگیری کند اما اقدامات احتیاطی می تواند احتمال ابتلای شما به عفونت یا شیوع عفونت به دیگران را کاهش دهد.

دستان خود را بشویید : ساده ترین و بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به انواع عفونت است. دستان خود را بعد از استفاده از توالت یا تعویض پوشک بچه و قبل از تهیه یا خوردن غذا بشویید. هنگامی که آب و صابون در دسترس نباشد، ضد عفونی کننده های مبتنی بر الکل مناسب هستند. با این حال، ضد عفونی کننده های مبتنی بر الکل در از بین بردن شکل کیستیک ژیاردیا که در محیط زیست باقی می مانند، مؤثر نیستند.

آب را تصفیه کنید : از نوشیدن آب تصفیه نشده از چاه های کم عمق، دریاچه ها، رودخانه ها، چشمه ها و حوضچه ها خودداری کنید، مگر اینکه ابتدا آن را تصفیه کنید یا حداقل ۱۰ دقیقه در دمای ۱۵۸ درجه فارنهایت (۷۰ درجه سانتیگراد) بجوشانید.

دهان خود را بسته نگه دارید : سعی کنید هنگام شنا در استخر، دریاچه یا دریا، آب را بلع نکنید.

از آب بطری استفاده کنید : هنگام مسافرت به بخش هایی از جهان که احتمالا آب آن ایمن نیست، از آب بطری برای نوشیدن و مسواک زدن استفاده کنید.

رابطه جنسی ایمن داشته باشید : اگر رابطه جنسی مقعدی دارید، از کاندوم استفاده کنید. از رابطه جنسی دهانی و مقعد خودداری کنید مگر اینکه کاملا محافظت شده باشید.

تشخیص عفونت ژیاردیا

برای کمک به تشخیص بیماری ژیاردیازیس، پزشک احتمالا نمونه ای از مدفوع شما را آزمایش می کند. برای صحت آزمایش، ممکن است از شما خواسته شود چندین نمونه مدفوع را در طی یک دوره جمع آوری کنید. سپس نمونه ها برای بررسی انگل در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرند. آزمایشات مدفوع ممکن است برای نظارت بر اثربخشی درمان نیز استفاده شود.

درمان عفونت ژیاردیا

كودكان و بزرگسالان مبتلا به عفونت ژيارديا که علامتی ندارند، معمولاً نياز به درمان ندارند. بسیاری از افرادی که مشکل دارند اغلب طی چند هفته به خودی خود بهتر می شوند.

هنگامی که علائم و نشانه ها شدید است و یا عفونت همچنان ادامه دارد، پزشکان معمولاً ژیاردیازیس را با داروهایی مانند موارد زیر درمان می کنند :

مترونیدازول : مترونیدازول متداول ترین آنتی بیوتیک برای عفونت ژیاردیا است. عوارض جانبی ممکن است شامل حالت تهوع و طعم فلز در دهان باشد. در هنگام مصرف این دارو الکل ننوشید.

تینیدازول : به خوبی مترونیدازول کار می کند و عوارض یکسانی را نیز به همراه دارد اما می توان آن را در یک دوز واحد تجویز کرد.

نیتازوکسانید : از آنجا که این دارو به صورت مایع وجود دارد، برای بلعیدن توسط کودکان آسان تر است. عوارض جانبی ممکن است شامل حالت تهوع، نفخ، زردی چشم و ادرار روشن باشد.

به دلیل وجود عوارض جانبی داروها برای کودک، هیچ داروی توصیه شده ای برای ژیاردیازیس در دوران بارداری وجود ندارد. اگر علائم شما خفیف است، پزشک ممکن است تاخیر در درمان را تا بعد از سه ماهه اول بارداری توصیه کند.