آب مروارید چشم | آب مروارید چشم؛ اطلاعات کامل علل، علایم و راه های درمان

کاتاراکت یا آب مروارید چیست؟

آب مروارید یا کاتاراکت به تیره و کدر شدن عدسی چشم ها (عدسی چشم در قسمت میانی کره چشم قرار دارد و وظیفه آن این است که باعث تمرکز نور بر روی شبکیه می شود) که ممکن است سبب تاری چشم و یا عدم وضوح دید که بیشتر در هنگام مطالعه و رانندگی و نیز دیگر امور روزانه است گفته می شود. متداول ترین نوع آب مروارید را می توان وابسته به سن که اکثرا افراد بالای 65 سال هستند تلقی کرد.

کاتاراکت یا آب مروارید که از کاهش درجه شفافیت عدسی چشم ایجاد می شود، یک مسیر طبیعی از گذر زمان است که به دلیل افزایش سن این بیماری نیز افزایش پیدا می کند. عدسی چشم قسمتی از ساختمان چشم است که بسیار شفاف و بدون هیچ گونه رگی می باشد و با قطر تقریبی 9 میلی متر و نیز ضخامت 4 میلی متر است.

علائم آب‌ مروارید

در ابتدا، کدر شدن دید تنها در یک قسمت کوچکی از عدسی چشم تأثیر می‌گذارد. همان‌طور که آب‌مروارید پیشرفت می‌کند، عدسی کدرتر می‌شود و نور عبوری از طریق عدسی را تحریف می‌کند. این حالت ممکن است منجر به علائم آب‌ مروارید شود. با پیشرفت کدر شدن عدسی، علائم آب‌ مروارید بیشتر می‌شود. نشانه‌ها و علائم آب‌ مروارید عبارت‌اند از:

✓ تار شدن و در اکثر مواقع محو شدن بینایی

✓ حساسیت شدید به نور و روشنایی اعم از روشنایی بیش از حد نور اتومبیل ها در شب، پخش شدن نور آفتاب و نور چراغ ها، و همچنین دیدن هاله اطراف چراغ ها.

✓ کم رنگ و یا محو شدن رنگ ها

✓ دید کم و یا کور سویی در شب.

✓ دوبینی و یا چند بینی که در اکثر موارد با بالا رفتن شدت آب مروارید وضعیت بدتر می شود.

✓ افزایش دید نزدیک، بالا رفتن مداوم شماره عینک و لنز.

علائم نام برده شده در بالا می تواند ناشی از دیگر بیماری های چشمی نیز باشد پس اگر با یکی از موارد بالا روبرو شدید حتما به نزد چشم پزشک بروید. بهترین زمان عمل کاتاراکت چشم به تشخیص دکتر چشم شما بستگی دارد.

انواع آب مروارید

آب مروارید یا کاتاراکت انواع مختلفی دارد:

اولین نوع آن می تواند به دلیل افزایش سن باشد. که در گذر زمان، لنز سخت شده و شفافیت خود را از دست میدهد.

دومین نوع آب مروارید می تواند به دلیل وجود بیماری هایی چون دیابت و یا به دلیل مصرف داروهای کورتون دار(استروئيدی (كورتيكو استروئيدها))به وجود بیاید. که باید تحت درمان لیزر شبکیه و دیابت قرار گیرند.

سومین نوع آب مروارید یا کاتاراکت را می تواند بر اثر ضربه بر چشم نام برد که کاتاراکت ضربه ای نام دارد و در اکثر مواقع با گذر زمان و پس از سالها در فرد به وجود می آید.

چهارمین نوع آب مروارید را که می توان آب مروارید یا کاتاراکت مادرزادی نام برد. در این نوع آب مروارید کودک و آب مروارید نوزادان از زمان تولد یا در همان سنین کودکی به آب مروارید یا کاتاراکت نوزادی دچار می شود. در اکثر مواقع در این نوع کاتاراکت چشم، بینایی مختل نمی شود اما اگر اختلال به وجود آمد حتما باید چشم کودک را تحت عمل جراحی قرار داد.

پنجمین نوع آب مروارید را می توان به سابقه خانوادگی که به بستگان درجه اول و دوم اطلاق می شود بسط داد.

ششمین نوع آب مروارید را می توان به مدت زمان طولانی و بدون محافظ قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب نام برد.

هفتمین نوع آب مروارید را می توان به سابقه جراحی یا بیماری های التهاب چشم نام برد.

هشتمین نوع آب مروارید را می توان به مصرف الکل و کشیدن سیگار اشاره کرد.

علل آب مروارید

اکثراً آب‌ مروارید با کهولت سن یا آسیب عدسی چشم ایجاد می‌شود. برخی از اختلالات ژنتیکی به ارث رسیده نیز می‌توانند باعث مشکلات بهداشتی شوند که خطر ابتلا به آب‌ مروارید را در شما افزایش دهند. آب‌ مروارید همچنین می‌تواند به علت سایر شرایط چشم، جراحی چشم گذشته یا شرایط پزشکی مانند دیابت باشد. استفاده طولانی مدت از داروهای استروئید نیز می‌تواند منجر به ایجاد آب‌ مروارید شود.

باگذشت عمر، تكثیر مستمر سلول‌های اپیتلیوم عدسی و فشرده شدن آنها بـه هم و تحت تأثیر عوامل خطر دیگر مانند سیگار کشیدن و احتمالاً قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش خورشید، ساختار یکنواخت، شفاف و یک دست اپتیكی عدسی از دست ‌رفته و کدر می‌شود. این کدورت می‌تواند در اثر التهاب داخل چشمی، دیابت، دست‌کاری‌های جراحی، تروما به چشم یا در دوران جنینی در اثر مصرف دارو توسط مادر، بیماری‌های عفونی ضمن بارداری یا به صورت متابولیك و ژنتیکی نیز ایجاد شود.

عوامل خطر ابتلا به آب مروارید

عواملی که خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش می‌دهد عبارت‌اند از:

- افزایش سن
- دیابت
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید
- سیگار کشیدن
- چاقی
- فشار خون بالا
- آسیب قبلی یا التهاب
- جراحی قبلی چشم
- استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید
- مصرف بیش از حد الکل

تشخیص آب مروارید

برای تشخیص این بیماری، پزشک سابقه و علائم پزشکی شما را بررسی کرده و آزمایش چشم را انجام خواهد داد. به‌علاوه، آزمایش‌های زیر هم احتمالا انجام می‌شوند:

- اندازه‌گیری قدرت بینایی
- معاینه ظاهر چشم‌ها و بررسی حرکات آن‌ها
- معاینه با دستگاه اسلیت لامپ
- بررسی واکنش مردمک‌ها در برابر نور
- تونومتری: با این معاینه فشار چشم اندازه‌گیری می‌شود افزایش فشار ممکن است علامت گلوکوم(آب سیاه) باشد.
- گشاد کردن مردمک که با مصرف قطره‌های چشمی صورت می‌گیرد و به چشم پزشک اجازه می‌دهد تا تمام قسمت‌های عدسی و شبکیه را کاملاً معاینه کند.

درمان آب‌ مروارید

هنگامی که عینک‌های تجویزی نمی‌توانند بینایی شما را بهتر کنند، تنها درمان مؤثر برای آب مروارید جراحی است. آب‌ مروارید در حال حاضر قابل پیشگیری و درمان با دارو نیست و تنها راه درمان آن جراحی است.

درمان قطعی آب مروارید عمل جراحی می باشد .توسط عمل جراحی ، عدسی کدر شده چشم خارج و به جای آن عدسی مصنوعی کارگذاری می شود .نتیجه درمان آب مروارید بسیار خوب و موثر می باشد. در گذشته برای انجام عمل آب مروارید از برشهای بزرگی استفاده می شد ، ولی امروزه با استفاده از یک برش کمتر از ۳ میلیمتری، عمل قابل انجام است و عدسی های مخصوصی وجود دارند که انعطاف پذیر و قابل تا شدن هستند. این لنزها از همان برش کوچک ایجاد شده وارد چشم شده و پس از آن در چشم باز شده و شکل اصلی خود را بدست می آورند.

برای خارج نمودن عدسی چشم از دستگاهی به نام " فیکو " استفاده می شود . این دستگاه توسط انرژی مافوق صوت ، عدسی را خرد کرده و توسط مکیدن، عدسی را از چشم خارج می کند و سپس عدسی مصنوعی تا شونده ( Foldable ) در چشم بیمار و در محل عدسی طبیعی کار گذاشته می شود. با این نوع عمل، بهبود بینایی سریع بوده و بیمار می تواند در روز های اول پس از عمل به کار و فعالیت خود برگردد.

در صورتی که درمان آب مروارید با تاخیر انجام شود بینایی فرد کاهش یافته و به حد شمارش انگشتان و یا فقط درک نور خواهد رسید، در این مرحله امکان دارد که تعداد کمی از بیماران منجر به افزایش فشار داخل چشم یا (آب سیاه) شود و در نتیجه نیاز به جراحی اورژانسی پیدا می کند که در این صورت عوارض و خطرات آن بیشتر از جراحی معمولی ست.

پیشگیری از آب مروارید

هیچ مطالعه‌ای ثابت نکرده است که چگونه می‌توان از آب مروارید جلوگیری یا روند پیشرفت آن را کند کرد؛ اما پزشکان چند راهکار احتمالا مفید را پیشنهاد می‌دهند، از جمله:

- معاینه چشم منظم داشته باشید. معاینات چشم می‌تواند در تشخیص علائم آب مروارید و دیگر مشکلات چشم در مراحل اولیه آنها کمک کند.

- ترک سیگار

- سایر مشکلات بهداشتی را مدیریت کنید. اگر دچار دیابت یا سایر شرایط پزشکی هستید که خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش می‌دهد، برنامه درمان خود را دنبال کنید.

- یک رژیم غذایی سالم شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات را انتخاب کنید. افزودن انواع میوه‌ها و سبزی‌های رنگارنگ به رژیم غذایی، تضمین می‌کند که شما مقدار زیادی از ویتامین‌ها و مواد مغذی را دریافت می‌کنید. میوه‌ها و سبزیجات دارای

- آنتی اکسیدان‌های زیادی هستند که به حفظ سلامت چشم کمک می‌کنند. مطالعات نشان داده‌اند، که آنتی اکسیدان ها به شکل قرص می‌توانند از آب‌مروارید جلوگیری کنند؛ اما مطالعات جمعیتی اخیر، نشان داد که یک رژیم غذایی سالم با ویتامین و مواد معدنی با کاهش خطر ابتلا به آب‌مروارید ارتباط دارد. میوه‌ها و سبزیجات دارای بسیاری از مزایای اثبات شده بهداشتی و راهی مطمئن برای افزایش مقدار مواد معدنی و ویتامین در رژیم غذایی شما هستند.

- عینک آفتابی استفاده کنید.

- کاهش مصرف الکل. مصرف الکل بیش از حد می‌تواند خطر ابتلا به آب‌مروارید را افزایش دهد.